Philippi Caulini Neapolitani Progymnasma De veterum jctorum philosophia

41쪽

Et Academia locus erat extra urbem πυgnificus ; Hecademus enim quidam Is cum hunc privatum , publico commo do reliquit, ut inde gymnasium extrueretur: distabat autem ab urbe sex stadiis : ibi erant Si Deorum simulacra,

M sepulchra Heroum ; ipseque locus

Musio erat dicatus In tanta autem reverentia erat apud A thenienses, ut

capite Iaeret , qui furtum , quod drac, mas decem excederet, ibi fecisset ; sed ne licebat quidem in eo ridere , Vel aliud, quod animi levitatem praviferret .. Porro Lyceum locus erat in s burbio Athenarum, a Pericle condi tus,

ubi novi milites a Polemarchis, artibus; bellicis edocebantur: templum ibi erat Apollinis Lycii , unde nomen fuit rambulacris , fontibus , atque arboribus consitis, jucunde superbiebat ibi vero deambulando Ariltoteles docebat Tandem Stoa erat porticus inter mutitas Athenis celeberrima , dicta etiam Pisanactia, Se postea Poecile, siVe να-ria, propter pulcherrimarum tabularum varietatem . Sed praeter haec tria , erant .c minora alia gymnasia; ut Cynosa ge v

42쪽

. ge , quo per rini , nothique exercebantur ἰ quodque Antilthenes elegit . Sed a Graecis longe abiere Romani, qui feroci Romuli instituto edocti , nihil, nisi quod ferociam saperet, amplexi sunt. Hinc bonae artes apud eos nonnisi tardius penetrarunt , & fugitivam quasi sedem obtinuerunt : assiduis enim belli occupationibus dilti

tura sublimis & acer, suam praesentiens Virtutem , grandia , nobilia audet ;Romani potius ipsa animi altitudine,

moribus cynfirmata , ad ea quae exteriorem hominem homini reddunt superiorem, vehementissime agebantur . Prisci illi, quorum animus neque delictum, neque lubidinem deperibat, artis lenocinia a Republica arcebant, ne iis allecta juventus, animum rela Xaret , emolliretque . Romanum namque s pientem volebant , qui non secretis disputationibus , sed rerum experimentis atque operibus, Vere civilem Vbrum exhiberet Libertas quod summum putabant, quodque a majoribus,

qui primitu* a naturali libertate in C a urbem

43쪽

lrbem concesserant, traditum habebant,& ejectis Regibus confirmatum , ipsoanaturae stimulos praefocabat. Saepe P rentes filios, dulcem spem ; filii simnem parentem maritus charissimam uxorem, ad bellum profecturi, pro patria relinquebant : Iamprimum ve

ba sunt Sallustii si) juventus simul ac belli patiens erat , in coiris per laborem usu militiam dijcebat , magis

que in decoris armis , O militaribus equis, quam in Dortis atque conviviis labidinem habebat: igitur talibus viris non labos insolitus , non λcus ullus asper , aut arduus erat , non armatus hosis formidolo a : virtus omnia do murrat. Sed gloriae maxumum cert men inter ipsos erat : quisque hostem ferire, murum ascendere, conspici dum tale facinus faceret, properabat οῦ eas divitias , eam bonam famam , magnamque nobilitatem putabant. Haec ita adferociam animum comparabant, ut a Scientiis omnino abhorreret . Apud Graecos erant Porticus , atque GD

44쪽

mnasia, ubi juventus vel in Scientiis proficeret , vel corpore robustior evaderet. Apud Romanos erant Circi, ubiferae, vel inter se , vel cum besti riis pugnabant ; hique vel ad hanc Poenam erant damnati , vel sponte Pugnabant, sive ferocia , sive auctoramento inducti . Coenam quoque , vel funebria sequebantur hujusmodi

Pugnae, quae Vel saturos convivas, vel inanes sanguine recrearent, PiarentVe.

Apud Graecos si aliquid magni gereretur , statim praeclara ingenia memoriae maudabant, extollebantque; at se Pulo Rom. nunquam ea copia fuit, quia prudenti mus quisque, negotiosuS maxume erat; ingenium nemo sne corpore exercebat ἰ optimus qui ue facere, quam dicere, sua ab aliis benefacta laudari, quam ipse aliorum narrare malebat si . Apud Romanos itaque ii , quibus mens sanior & natura providentior, interiori meditatione naturae princia pia vestigantes , nec philosophorum ullius Scholae addicti , sed quotidiano re-

45쪽

rum publicarum usu edocti, optimari Philosophiae practicae notitiam sibi comparabant. Ea namque doctrina illa est, quae ex Naturae fontibus promananS, beatitatem omnium Si singulorum e sicit; A cujus praecipua pars est prudentia Civilis , quae tamen complactior Architectonicam, 1ive artem omnia in rep. ad civilem felicitatem dirige di: Deliberativam, sive artem dijudicandi quid reip: utile fit : At Ju8ici Tiam , sive artem decernendi quid de actionibus moralibus At civilibus cundum jura sit statuendum. Qui h jus Sapientiae praesidiis remp: vellent administrare , quaecumque a sapientioribus tradita fuissent , summo studio colligebant , rati ea omnia , quae libero homine essent digna , ad publicum

virum constituendum unioris inservire. Per omnes itaquς Philosophorum Sestas excurrebant tanquam exploratores , ut demum quae magis ipsis placerent , eligerent. Exercitibus atque devictis provinciis in Graeciam praefecti , non Graecam eruditionem modo pernoscere satagebant, sed viros in aliquo

46쪽

quo virtutis genere praestantes in ta miliaritatem adducere, Ni eorum Prae ceptis erudiri . Nunquam vero O Phi-Josophia Mova scri bere , nedum syst maca condere unqua P aggressi sunt : tsi enim neque 3udicii acumen, inge- pii elegantia , ὀc litterarum praesidium defuisset deerat tamen tempus , atqReratium a rerum civilium si hellicarum tumultu Temotum, sine quo nova fi xi nequit ad humanam Scientiam accesso. His ex causiis factum, ut m jorum nititutis , ac Graecorum praeceptis doctiores , publicis negotiis prudenti Tes, animi cquitantia firmiores facti, implicem potius sapientiam , in gubernando autem optimam, i), sibi pe- rerint, qua, Mon modo Rempublicam x parva. magnam secerunt, sed ὀc potieris immortale Politices thesaurum Teliquerunt . Iam illa rem omnem chnficit Tullius sa) quae natura , Π9ndirieris assecuti junt, neque cum Gra viis , neque villa cum Gente sunt com

si) Vire. AEneid. lib. VI. v. 851. Tocul. L. I. in exorae

47쪽

mi , probita3, fides , quae tam excel-Jens in omni genere virtus in ullis fuit, ut sit cum majoribus nostris comparanda P Quae cum ita sint, juvabit

tamen Veterum monumenta rimari ,& quid de Romanorum Philosophiaemidiis peculiare occurrat, in medium producere . Ut autem . a Vetustissimis Regum temporibus ordiar , ne suspicari quidem licebit ea aetate Philosophiam , Scientiamve ullam fuisse . Romulus enim ad novam Urbem extruendam cum asylum aperuisset, miram vim hominum , Latinos , Tuscos, quosdam etiam transmarinos , Phryges, ArcadeS, congregavit , iisque quasi .elementis pop: Romanum ipsum effecit . Haec agrestis hominum turba, latrociniis assueta, solo armorum Vinculo poterat contineri: quare ipse Romulus s dentarias artes ab iis profligavit, , agriculturam modo ac bellicam artem

servavit . At Numa Pompilius, qui secundus ab Romulo Rex fuit , vir

48쪽

tetrica disciplina ac inclyta justitia

suspiciendus, optime praesensit totam ferocis populi mentem in armis esse, quae si adversus exteros movendi d fuisset occasio, in propria Civitatis ubscera esset conVersurus : ideoque secum putavit vel perpetuam belli occasi nem quaerere , ne animi in otio vel

quid moliri , vel meditandi tempus nancisci possent; Vel, quod opportuis nius , idque suae indoli accomodatius

cognovit, religione animos emollire . Quamobrem quum solo religionis fraeno plebs ad obsequium esset ducenda; iccirco terrenda ominibus, vincienda s perstitione , ὀc flectenda caeco Pontificum , Sacerdotumque imperio. Quare commento miraculi, eorum animos b, ne praeparaVit, deinde ad Sacra , cadi estes caerimonias, funebria quoque i stituenda se coutulit; ita ut urbem armis conditam , legibus, ac moribus restituerit. Quae autem, etsi sapientiiasma , atque optimum Legislatorem, ne Lycurgo quidem secundum, qui Lacedaemoniorum quoque Temp: tem

Poravit , nullo tamen modo Philoso,

49쪽

phum constituunt. Neque ab eo ten pore ad usque finem primi belli Punici , apud Romanos vel Scientiarum ,

vel Artium quidquam invenies ζ commercia enim neque cum Graecis , n que ulla cum gente adhuc erant. Paullatim qui Hetruriam, Magnam Gra clam, Siciliam habitarent , in diti nem redactis , complura ab iis, ut poe-ss, Romam migrarunt quae deinde

post bella extra Italiam gesta, se ad

Scientiae modum explicuere.

Anno itaque Urbis 586. cum Romani Perseum Macedoniae Regem subjeci sient, multos e Graecia, qui uicto Regi faverant, Romam duxere, inter quos Polyhium in Historia praestantem , si Panaetium , judicio Cicer nis, Stoicorum prudentillimum. Scipio autem Africanus minor aleo Polybii doctrina captus fuit , ut a Praetore petierit secum habere illum, eoque amicitiae vinculo sibi devinxit , ut nemo illo esset charior: iis autem st

diis non armorum tantum severitatem

demulcebat, sed & animum ad pacia bellique necessitatea semabat, Neque

50쪽

minori studio ad philosophiam sereb

vir : nam & Panaetium quoque & praeceptorem , ἔκ comitem sibi ad; unxit ;ejusque praeceptis informatus , ad Socratici Xenophontis severam lectionem se contulit: eruditos deinde e Graecia

quot Romae fuere, secum semper palam habuit , ita quidem ut si quid temporis

ab armis superesset, optimis studiis manciparet. Atate Africano pares erant C. Laelius ti L. Furius , quorum ex iamiae atque illustri naturae, ut a Cicer ne habemus, cum accessisset ratio quaedam, conformatioque doctrinae , magna multa, atque praeclara in illis emicuere :hi namque omnes in eadem familiaritate cum Ρanaetio erant : eujus Stoicis prae ceptis, ad formandam virtutem, imbuti, modestissimos se ae oontinentissimos inrep. praestitere . Complures deinde e

Rom. patriciis iis se adiunxere, inter quos Q. Tubero, M Q. Mutiua Sc Vota , de quibus mox Quae Polybium 4e Panaetrem Romae

duxit causa , M alios Bene multos aulexisse, qui Rethoricen, ae philolaphiam publice profiterentur x veresimillimum

est.