Philippi Caulini Neapolitani Progymnasma De veterum jctorum philosophia

61쪽

1eam Neapolitanum, deinde & Ath nis audivit Antiochum, ex quibua Peripateticam hausit: quare ipse Cic xo eundem producit de finibus bon Tum Si malorum, veteris Academiae sententiam prolixe edisserentem , licet Peripateticam quoque doctrinam in hoc argumento defendat si). C. Cotta Academiam secutus est, ita ut Cicero Q Cottam, C. Vellejum, Lucilium Balbum tres trium dijciplinaruni principe3, Academicae, Epicureae, Stoicae appellet set , eique in libris de Nat. Deor. Academici partes tribuit , de omnibus probabiliter disse-Tens , Sc statuens nihil esse tam fi mum , quin possit cum probabilitate i Pugnari . In ea vero disputatione Zeu nis sententiam, Cicero tribuit Q. L cilio Balbo , qui, ejus judicio , cum e

Cellentibus in eo genere Graecis esset comparandus . Hic autem in L. III a Versus Cottam couatur ostendere Mundum esse Deum , sapientem , nihilque

si) De Finibus L. V. c. I. ίαὶ De Nat. Deor. L, I. c. q.

62쪽

melius Ipse reperiri: Sydera non Cain Tere ratione r Naturamque non esse brutam , sed intelligentia , Si providentia praeditam; quae erat Mens illa Stoi- corum, quae coalescens cum materia Mundi, Mundum ipsum constituebat: P. Nigidius Figulus, Ciceroni eoa vus, circa an. V. C. DCLXXX. 4 ruit , & non eruditionis tantum , pr cipue mathematicae gloria , sed & m nerum dignitate maximam sibi famam conciliavit. Tanta enim disciplinarum omnium, praecipue elegantiorum notitia inclaruit , ut hominis in sudiis ἡonarum artium praecellentis, O impense docti laudem consequatur a Gellio ci); qui eundem cum M. Varrone inter doctrinarum multiformium, variarumque artium, quibus humanitas erudita es, columina quae Eetas Cia ceronis habuit, referre non dubitat sa). Praeter elegantiores autem litteras , mathematicas quoque disciplinas impense coluit , inter has inprimis

εὶ L. X. c. 22 , L. XI. c. II. α) L. XIX. c. I

63쪽

Astrologiae. tanta felicitate operam deum dit , ut fidem superet, quod de ejus praedictionibus Astrologicis referunt Veteres. Pythagoream vero doctrinam non modo de me thaphysicis , sed etiam . de proportione & numeris coluit: Μul

ta sunt nobis scribit Tullius si O

in Academicis conscripta contra phy-cos ς O Depe cum P. NigIssio Carne deo more, O modo disputata . Fult enim vir Ilia, cum caeteris artibus , quaσquidem dignae libero essent , ornatus omnibus, tum acer investrator, O dia

ligens earum rerum, quae a natura i

volutae videntur. Denique se judico , pos illos nobiles PythagoreoS , quorum disciplina extincta es quodammodo , cum aliquot saecula in Italia Siciliaque via issent, hunc extitisse , qui illam renovaret. Ex quo colligitur Nigidium mathematicas, & inprimis Arithmeticas rationes ad rerum naturalium

inquisitionem adhibuisse , ut inde ad Vaticinia veniret. Quod si libri ejus extarent de Animalibus, de extis. de

i) De Univers c. I. Pr,

64쪽

-guriis de ventis, aliique , accur lior de ejus philosophia, notitia hab xi posset . Denique si Servio crediamus si in de Theologia quoque scripsit.

Veniamus ad Μ. Terentium Va ronem . Is e reipublicae turbis tandem eluctatus, litterario otio se dedit; negotiosus tamen adeo, ut teste Gellio, liribros CDXC conscrisperit. Tanta Vero eruditionis praestantia.inter omnes sui temporis emicuit, ut communi judicio nemo unquam doctior, ne apud Graecoaquidem, nedum apud Latinos fuerit. Non modo autem in eruditione praestabat , sed Si in Philosophia ; nam V terem Academiam secutus est; de uir que . Vero scripsit bene multa. Has Catonis virtutes, atque eruditionem mu Ie Cicero complexus est . Tu aetatem patriae, tu descriptiones temporum, tu sacrorum jura , tu Sacerdotum, tu E

mesicam, tu bellicam dijeiplinam , tu

sedem regioclum , locorum , tu omnium divinarum , humanarumque rerum nomia

Ra , genera , o ficta , caussas aperuisti:

65쪽

plurimum que poesis mi ris, ominoque latinis G litteris luminis attulisti , O verbis; atque ipse varium o elegans e ni fere numero, poema feci i : phialosophiamque multis locis inchoasi , ad impellendum satis , ad docendum p rum . si) Scripsit itaque libros de republica, & de re rorica , qui politi-

eam, M aeconomiam comprehendunt .

Eam porro philosophiae partem illustravit, quae de moribus agit, si ad instar Cynici Menippi, Satyraa scripsit; quare Cνnicus Romanus dicitur Arnobio ἐκ Symmacho . Libros denique alios de Philosophia, & Antiquitatum scripsisse , testis est Divus Augustinus , qui eos pluries laudat, & ex ipso Tullii loco satis apparet. Deventum tandem ad Μ. Tullium Ciceronem, Romanae eloquentiae, sapientiaeque Principem. Is puerilibus 1t diis transactis, ad philosophiam accessit, Philonemque Larissaeum tunc Romae commorantem audiVit; ab eoque dicendi quoque praecepta hausit; quo

66쪽

tum utriusque studia ad Aeademieam philosophiam, jungenda existimabat, quae unica forensi eloquentiae apta videbatur. Cum Syllae autem dissensiones incidis.sent, Athenas petiit. Deinde Asiam navigavit , ubi Rethores, Antiochum Ascalonitam , Xenoclem Adramytte. num , Dionysium Μagnetium , & Μ nippum Carem audivit e Rhodi vero Apollonium Molonem , ac Philosophum

Posidonium . Ipse autem Academicam se ctam amplexus est, ratus eam facillimam aperire viam, unde argumentorum in omnes partes versatilium copia posset d promi . Ex eorum vero AcademicoIum

genere fuit , qui post Carneadem , .c

Clitomachum, Philonem sequebantur , viderique volebant aptius, humanoque intellectui convenientius philosophari, admittendo in asserta humanae cognitionis incertitudinem, probabilitatem, vel majorem, vel minorem, quae posset sequi . De philosophia autem latianis litteris consignanda maXime me Tuit Cicero, nam neque latini termiani, nec vocabula erant. Nihil autem

novi in philosophia addidit , sed Grae-

67쪽

ε eorum tantum placita enarravit: Quare magis philosophiae hii toriam, quam Systema compegit. Et naturalem quidem Philosophiae partem , respicit Tiamaei Platonis versio , quam de Unia versitate inscripsit. Theologiae natur Iis limites tangunt libri De Natura Deorum; quorum primo, Vellejus, Epia curi de Diis sententiam tuetur , Cotta refellit ; secundo Balbus Stoicorum Theologiam explicat tertio Cotta Oppugnat : qua disputatione Cicero Theologiam gentilem mire convellit , MChristianae religionis fundamenta jecisse videtur. Libri de Divinatione, de Fato, Somnium Scipionis , quod se vavit Macrobius , toti hypothesibus Platonicia de anima Mundi, innitu tur , statuque animarum post mortem. Moralem philosophiam tractavit libris quinque de Finibus bonorum G malorum: Huc quoque pertinent Tusculanae quaestiones, quarum libro primo de contemnenda morte; secundo de tolera do dolore; tertio de aegritudine lenie da ; quarto de reliquis animi pertu

bationibus ; quinto de virtute ad beate

68쪽

te vivendum , disputat. Eodem ref rendi de Senecture , ti de Amicitia dialogi , quos Catonis εc Laelii nomia ne inscripsit. Iuris vero naturalis ticivilis praecepta continent libri de offetis ad filium Μarcum, juxta Stoic rum principia , quibus Peripatetica

quaedam admixta sunt; itemaue libride Legibus, quos ta en integrOS non habemus . Denique in quae onibus Academicis maxime suum aperit philosophandi modum; dum potiorum i ter Graecos sectarum, aedificium extruit, deinde Academice, praesertim Carneadis more, destruit. Μulta vero desiderantur , Veluti Hortentius , sive admonitio ad philosophiam; libri de Rep bliea; libri Topica ; quorum menti

est apud Auctores . Gn. Pompejum Magnum cum Rho di esset, Professores bonarum artium

audivisse , testatur Plutarchus si) &confirmat Tullius . Narrare solebat Pomprius , se cum Rhodum venisset, decedens ex Syria, audire voluisse P sid

69쪽

ter esse aegrum , quod vehementer ejurarius laborarent, voluisse tamen nobi

lissimum Philosophum visere; si, Cum

Cratippo de Providentia disputavit , Auguitus quoque Alexandriae potituS , Areum Philosophum amicitia sibi e vinxit, publiceque testatus est. se caeteris parcere, ut gratus Areo videretur: Cato Uticensis , illius Censorii pron pos, homo virtuti simillimus fuit, de per omnia ingenio Diis , quam hominibus propior say. Is autem a prima j . ventute quodam natur ii ardore Phia. Iosophiam Stoicam adamavit, adeo quidem, ut in hujus historia nemo occum, Tar, qui Stoicam virtutem illustrior bus vitae exemplis expresserit .. Non modo enim justum , honestium ad ex tremum servabat, sed & corporis negligentissimus , Stoicus vivendo magis , quam phiIosophando videbatur . Quare Flamen Apollivis creatus, Antipatrum Tyrium, Stoicum, lacium sibi adstu Viτω .. sa in Tuscia. IL n. 25.

70쪽

vit, morali , εὶ civili doctrinae inte

dens . Inde dum Tribunus esset in Macedoniam missus , cum audivisset Athenodorum , cognomine Cordylionem, Stoiacae disciplinae hominem, Pergami comm rari , jamque senescentem Regum, Pri cipumque familiaritates refugere; noen putavit per litteras atque nuncios , alia

quid se profecturum, sed cum per i

ges ei duos menses abesse liceret , transgressus in Asiam, hominem adiit, sexitque ejus animum , & ex sente tia dejecit , effecitque ut se in castra sequeretur , laetus atque gloriabundus, velut ingentem adeptus palmam. D functus Tribunatu, Asiam peragraVir, regionum, morum, institutorum, & quae

alia essent memoria observatione disgua , contemplandorum causia . Cum

autem tu Pharsalica pugna de Pompe- ajo male quidem esset actum; ipse Cato Uticam custodiendam in se recepit ;tamen nihil a fide sua remisit, 3c cum de salute Reipublicae desperaret, Stoicae philosophiae praecepta secutus , embgrandum sibi ex hac vita statuit. Qua-ze post coeuam, ac philosophicam di- dispu-