장음표시 사용
431쪽
tum Martem nominati: M A R P ITER TE PRE COR, &c. Vt constat ex Catone Titulo c I. Pro quo suspicor Marsipedis dictum a veteribus. At , quod putant doctissimi viti Marsipedis esse, Martis filium,hoc est, Martis me. ιδει, plane est Horatianum, Humano capiti cerui- scena eQuinam. Quare naerito explodendum. Sed illud notandum, Martem in Solitaurilibus, aut allic precatio nibus rusticorum no esse alium,quana Siluanum . propterea coniunctim aliquando vocatur Mars Siluanus. Idem Cato: Votum pro bubus, ut valeaut, sic facito: Marti Sil- iuuano in silua interdius, 3cc. De quo sic in libris de limitib. agrorum: Omnis possessio tres Silvanos habet. unus di-ςitur dona esticus, possestioni consecratus. alter dicitur agrestis, pastoribus consecratus. tertius dicitur orientalis: cui est in confinio lucus positus:a quo inter duo,pluresve is sines oriritur. Ideo inter duo pluresue est lucus.De tertio intelligi apud Catonem necesse est. Primus vocatur etia 'biluanus linu. ut in illa inscriptionς , quae extat Romae:
D. D. alteriuς,hoe est Siluani agrestis smentio est in altera inscriptione,quam ex fide doctissimi amici nostri Aldi Manutii huc exscripsim us:
D . D. & de eodem intellexit Oui dius: -nec, dum degrandinat, obsit Agieli fano suppO- 33suisse pecus. Mars pedis igitur, & Mars papor apud Carionem intelli pondus est Mars Siluanus orientalis agrestium, in interrinio duum,aut plurium agrorum. est autem ex iure veterum Atheniensium. Nam in sacramento, cui dicebant ἔρουλι, adiiciebatuta. ρει ειοὶ ἄγραυλει. Deinde P nit
432쪽
nit eos, κe, o t. Vbi oue etiam est, quem dre
Mastialis I Ad verbum Ouidiu; in Fallis iii Altera gramineo spectabis Equiria campo,s Quem Tiberis curuis in latus urget aquis. Qui tamen eiecta si Arte tenebitur unda: Caelius accipiet pulverulentus equos Maseuliual Constat enim de veteres dixisse nomina virilia, & muliebria, Vt Varro. Item nomina virilis,& m u-io liebris sexus. Deesse in fine haec non dubium : qui non η , -- ea, sed αρρενικἐ, - θηλυν, vocant. Musiculino genere I Masculino genere ait dixisse malo cruce C. Gracchum in ea in Popillium posteriore. & non adducit exemplum. Item in ea in Popillium & matronas. 11 Citatque exemplum ubi, malo cruce masculino genere v surpauit Gracchus. Quid est citare bis eande orationem non tanquam eandem , sed tanquam alteram i Deinde, duid istud rei est, in Popillium, & matronas3 nota est caussa inimicitiarum inter Popillium,& Gracchum. de matro-xo nis ne verbii quidem. Qitare hoc docti viri cum viderent, conati sunt emendare ita: Item cum idem in Popillium & Mathonem ait. Vt illud in Mathonem successerit in locum ia , in matronas. Laudo conatum. mallem tamen non coniecturas suas,sed rem ipsam margini charxstae commendassent. Nam sane sta scribendum erat: Item cum idem in populum,& matronas ait: eo exemplo instituto dignus fuit, qui malo cruce periret. Vide quam dinsimilia haec sint pristinae lectioni. partim enim verba Festi putabantur esse, quae nunc omnia sunt Gracchi. ex-3o probrat aduersario duo Gracchus , & quod in populum debacchatus sit, quem qui offendunt, maiestatis postulantur: R iu matronas. qui sexus,omnium consensu, multis priuilegiorum praesidiis munitur. propterea vocat malum exemplum. est enim & contra leges, & contra bonos mores. Huius Orationis Gracchi in Popillium metio extat etiam apud Gellium Maii GJ Explicatum a nobis in Coniectaneis. atronae J Matronae a magistratibus non summoue bantur, ne pulsari, contrectarive viderentur, neue grauidae concuterentur. quam enim primam hoc iure usam
433쪽
i xxx IV ait Verrius eam caeteris exemplum dedisse. adeo ut nee cum uxoribus adessent, quo descenderent, cogi viros a magistratibus quod comuni vehiculo vehitur vir & uxor. Media si non penitus ipsis verbis Festi concepta sunt: at saltem a sententia, ac mente I esti propius absunt. De s Vestali quod monet docti viri, ad vero exemplum locum hic non habet. Nam & Veliales matronae non erant. &quod essent οἰνέ- οι id non priuilegio feminarii ac sexus, sed iure sacerdotij ac dignitatis consequebantur. MatronisJ Magis odoramur, quid voluit Festus, quam ib& verba in numerato edere possimus. Maximum hosti J Vectiniae de maioribus animalibus dicebantur, ii e est armentis. etiam si lactentos essent. hostiae de minoribus,etiam si opimae se essent.ii ter victimas taurus praestabat. Virgilius & maxima tau- rus victima inter hostias ouis. ut hic vides , & ratio 'postulat. in gregibus enim, quis sues, & capras praeserat ovibus Zergo maxima victima, taurus. maxima hostia, ouis. Haec est ratio,non quam adfert Verrius, aut Festus. Maximus pontifexI Pqstrema verba negotium facessunt doctis viris,quae sunt haec, vindexque contumaciae priuatorum, magistratuumque. Quidὶ non licebat illi animaduertere in contumaciam priuatorum ξ Audite Macrobium: Regem sacrorum Flaminesque non licebat videre feriis opus fieri. dc ideo per praeconem denunciabat,ne- , quid tale ageretur: & praecepti negligens multabatur. Quod licuit Flaminibus, hoc non licuiuet Pontifici maximo At magistratus contumaciam non coercebat, inquitis.Audite Val. Maximum: Metellus pontifex Max. Post-humium cos.eundemque Flamine Martialem ad bellum gerendum Africam petentem,nea sacris dascederet, mul ta indicta,Vrbem egredi passus non est. Sed hic exemplis pleni sunt Romanorum Annales: quae studiosus lector passim adnotare potest. Mediocri IOI mr genere abundat in verbis Catonis. Ita , que dele. Quin neque Paulus habct. quod non leuiter sulcit coniecturam nostram. Medioxi umi Antiquitus prius dicebat mediominum, ut Plautus. Dictum a medio Mediolumum, ut a quoto quotumum. apud Plautum; quotumae sunt aedes3
434쪽
uatrina. dc similia. Messius imJ Quod Graeci iurates, , praeponunt, id Romanis erat Me, & E. Mecastor, Mediusfidius, Me ue hercule . Ei uno, Equirine, Ecere, Epol, Eeastor. Me ei lumI Lege, Mes ancylum. ιυ-γγ xis est amentatum iaculum. Enniuς Ansatas vocat: Mittunt ansatas de
Mἡli a Si a ligno mali dicta est, non video,quam utilisio bello fuerit: cum Malus arbor inepta prorsas ad hastas sit. Sed restituendum Melia. ut sit A. & Paulum cum suis etymologiis nisssum faciamus. Melion J Scribo meliom . Tarentinum est Melior, άραννω. pro is λων. Cum duae in Graeca voce liquidae Is interueniunt, altera semper mutatur in ἰῶ- in Latina lia
nior.quod postea melior. MembrumJ Huc pertinent quae de praecidanea porca.Mhmuris μιJ Glossariuna: Memoriosus μνη - ν. Lo Menset Mensae in aedibus sacris ararum vicem obtinent, quia legibus earum omnium sacrae mensae sunt, ut velut in ararum. vul puluinaris loco sint. Privati quoque
in priuis ipsis locis habent, ubi sacra habituri sint, qualis est parentatio, non sacrificium. Parum abest, quin ita 1 Festus scripserit. Quod ait legibuς dedium sacrarii mensas quoque cacras est id Papyriano iure continebatur: Mensas scilicet arulasque eodem die, quo aedes dedicari solent, sacras esse. Vt non dubium sit, quae lex dedicandae aedis fuerit, candem ad vasa & mensae ipsas extendi. 1o Cum cnim aedis dedicaretur, & omnia quae ea contine rentur , dedicari. Addit, in ararum vel puluinaris locoliaberi. Id quoq; in eodem iure Papyriano relatum fuit. vii mensa hoc ritu dedicata in templo, arae usum, & religionem puluinaris obtineret. Postremo priuatis licuisse in mensis suis sacra facere, qualis est parentatio, non sacrificium. Primum mcnsae sacrae erant impositione salinorum , & sigillorum , quae g,m ια vocabant. Arn bius.lib.i I. Sacras facitis messes salinorum appositu & si- imulacris Deorum. hoc est tiἄν .m L πεζιων. cuiusmodi
est Hercules δεκα Silua Statij, & epigrammate
435쪽
Zxxv ut Martialis celebratus. Inde sacra mensae Aequenter apua veteres. Inde & in religio. Inde & Didoni apud Virgilium libatio inmensa. Dixit, & inmensa laticum libauit honorem: Deinde non omnia sacra contianito & sacrificia sunt. Nam res diuina cum Deo fit, sacru squidem est, non autem sacrificium. Res diuina, aut sacrunon nisi in loco sacro fiebat. sacriscium etiam in loco non sacro. Aelius Iurisconsultus: Si qua sacra priuata suscepta sunt, quae ex instituto Pontificum stato die, aut certo loco facienda sint, ea sacra appellari, tanquam lacrisiatum. Ioille locus, ubi ea sacra facienda sunt vix videtur sacer esse. Haec ille. Igitur res diuina, ut parentatio,& similia,rite in loco sacro, puta in mensa fit. sacrificiu si fiat in loco quodam, non propterea sequitur locum sacrum esse,sed retiagiosum. Sic ad sepulcra res diuina fiebat sacro parentali. quo nomine mensae in sepulcris ponebantur, & Graecanico, & Romano ritu. Cicero de legibus, & scriptores
Graeci auctores. Mercedomas I Mercedonias, bintellige Dies. Ita enim omnes dies intercalaris mensis vocabantur. Nam men- ειν sis intercalaris Mercidinus vocabatur, ut ait Plutarchus
in Numa, vel Mercedonius, ut ait idem in Caesare. Isidoruς in Glossis: Mercedonius,qui dat mercede. nihil prae
Merenda J In Glossis, σεισον δέλινον, Merenda exponi- astur.& ita Calpurnius serae cu venerit hora meredae. Sed vide quid ad Varrone de re rustica super hoc notauimus. Meruaueret Meritavere, saepe meruerunt Cato dixit,
Poenorum IIII: Suffetes euocant omnis cohortes, omnis,
qui stipendia meritaverunt. Ita mihi videor scripturae Festi vestigia odorari. Mesint Scribendum per diphthongum Maeson. Quae
huc pertinent, tam quae de notione huius vocis,quam da Aristophane Gramatico, huc cx Athenaeo coiicere libuit:.is λου, δε οἱ H; Mλm,ώνm ρον- ι -- Π
436쪽
t xx xvi i,-- .e --ro, , t γείρου, 6cc.' Neta sticesJ Scribe: Metaplasticos dicitur apud poetas usurpari id quod propter neces litatem metri mutant. quod idem barbarismus dicitur in soluta orationes conscribenda. Meiellii Glossarium: Metellus, Horol. MetonymiaJ Lege ita versum Enni j: Cum magno strepitu Volcanum ventu' vegebat
io Persuasit nox, vinum, Deus, qui multo est mnximus cui simile Teretianum ex Adelphis: Persuasit nox,amor, vinum, adolescentia: Humanum est. & Iropertis: Hac Amor, hac Liber, durus uterque Deus.Vegere, pro vegetare. Vide Nonium.
MigrareJ Migrare mensa, quod sacra sit, Diisque tepli
posita, inauspicatum habebatur, cum sequior suaderet caussa. unde quidam suisse Reliqua assequi non possum. Recte ait inauspicatum fuisse, mensa migrare, quia sacra esset,ut iam supra diximus, & quia vel eo nocio mine mensae omnes sacrae esse debent, quod in Quo templo mensa est, eius Dei, cuius templum est, ea sacra sit. Huius superstitionis Pliniuc meminit libro xx II x.cap. II. Servij, inquit, principis viri commentatio est, quamobrem mensa linquenda non sit. vide locum . ego sane,,ue quae hic Festus refert, ex ea Commentatione Seruiana
desumpta puto. Fortasse quae sequuntur. ita sarci eda sunt: unde quidam fuisse in tristibus dicunt ex libris , qui sunt Rituales appellati. Nam in eo loco, in quo Rituales libri
mensarum consecrandarum in templis ritum edocebant,
io verisimile est & de illis auguriis mensalibu , quae Uernisera appellabant,& de diris ac tristibuς,quac contra accidebat, tractasse. Sed haec incerta sunt. ac fortasse melius
MiluimiJ Meminit Sol in ux, capite x. 31 Miuua Mina singulariter dici pro eo, quos Minae pluraliter dicimus, Curiatius auctor est. item M. Cato. in suasione mina cogi nulla potuit. Minora templuJ Qui nos reiiciti ni ad Varrone in librio de lingua Latina, ut quae sint minora templa ex eo petamus, non magis nos iuuant, quam si nullum de haere
437쪽
x xxxv titverbum fecissent. Ne verbii quidem apud Varronem. Vbi ille loquitur quidem de teplisSta tamen ut qu e sunt minora tepta tritillo magis scias. Sed diserte Seruianae schedae id nos docent his verbis: Alii templum dicunt non solum quod potest claudi,verum etiam quod palis, aut lia sstis, aut aliqua tali re,& Ilineis, aut loris,&simili re septum est: quod ecfacum est.amplius uno exitu in eo esse non oportet, cum ibi sit cubiturus auspicans. In quibus verbis fere omnia, quae Festus scribit de minoribus templis,proponuntur. Tantum apud sexurum legebatur, quod & sa Ioctum est,pro,ec fatum est. MinoresJ Si tres sorores eodem nomine erat, cognominibus a numero distinguebantur. Seruilia Prima,seruilia Secunda, Seruilia Tertia. Si duae, ab aetate: Seruilia maior, Seruilia minor. Liuius: Aruns Tarquinius, & Tullia is minor. Horatius: Cum Sagana maiore ululantem.
MiuuetuJ Sunt Festi. Alterum is Minucia est Pauli. MinuiturJ Facessit negotium doctis viris, quod in fine positum est: I N CAsTO CERERI s. Quod Graeci dicunt m,ὶ hoc Latini, in Casto ascuius Dei is esse. Tertullianus libro de ieiunio: Sed bene, quod in nostris Xerophagiis blasphemias ingerens, casto Isidis,&Cybeles eas adaequas. Sed vide, luae olim diligenter de hoc in Coniectaneis notauimus. Castimoniis Cereris qui operabantur, luctu carere solitos futile, tam ex Graecis, 2squam ex Latinis scriptoribus notum est. MinarrationesJ Glossae: Minurit, πινυρίζ . Minutum Scribe, μνυειν, non MolucrumJ Scribe - α ον. vernus Afranij ita legito:-ferme virgini dio Excrescit uteruς, tanquam mulier Molucrum vocatur. transit sine doloribus. &, ubi
M-mari Sicula vox ut etiam ipse norat. significat, φν, ῆχιe. Isidorus in Glossis: Momar Siculus, stul- ,e lius, qui cito mouetur ad iram. Plautus: Quid tu, o momar, Sicule homo, praesumis Vbi non tantum moniar, sed& Siculus, pro Stulto. Moultor qui in scena monent histriones, dicuntur υ, & recte Glossarium: Monitor, seram ι. In Phormione
438쪽
x xxx Imione Geta monitor dicitur,hoc est qui consilium dederat. quem & Graeci dicunt υπολλω. Moriis e sed Scribe: Cuius stipulationis mors fuit causa. Leuis error.
1 Motiua J Scribe, Flaminibus, ut etiam extat in veteribus editionibus. Mo J Mos est institutum patrium silesunctorumJ veterum, pertinens maxime ad religiones cerimoniasque antiquorum. vocem defunctorum inclusimus circuliς. a. quia glossema est. Miginarad Plinius in Praefatione: Dum ista,ut ait Varro,muginamur,pluribus horis vivimus.Isidor mluginatur, caussatur.
Mulcibera Melius Obtuitu in versu Pacuvij. 11 MulleosJ Catonis verba ita legenda: Qui magistratum
Curule caepisset, calceos mulleos, alij uncinatos, caeteri perones. Haec erat antiquoru ita εια. Magistratu functi mulleos, i lites fulmentatos, caeteri Romani perones,m- ο meumνουt, sumebant. de uncinis, dc clauis mi litaribasio in Coniectaneis. Versus Titinij ita lego, -iam cum mulleis Te ostendisti, quos tibiatim calceas. Tibiatim ,hoe est ad mediam usque tibiam. Ita erant omnia genera calceamentorum, qualia Turcarum hodie, medio crure te-21 nus. Quod & Tertullianus manifesto ostendit, libro de Pallio Ampuro cruri purum, aut mulleolu inducit calceu. MultamJ Legendum,poenam quidam mon quandam. Molifariam) Graecorum imitatione me Φαme, multifariam, di faciam , trifariam. Varro tot&3o riam: In totfariain locis. MundusJ Pro Ateius,lego Attius. Mundu J Verba Catonis corrupta ita legimus: lundo uomen impositum est ab eo mudo,qui supra nos est. Fo ma enim eius est, ut ex iis, qui intrauere, cognoscere potui, adii lis illi. Eius inferiorem dcc.Nam inde incipiunt verba Festi. Supple etiam, maiores censuerunt. Nihilo melius se habent sequentia. Quae ita emendamus. ea de caussa, quod quo tempore ea, quae occultae, & abditae reliὁionis &c. Varro apud Macrobium:Mundus cum pa-
et, Deorum tristium atque inferii quasi ianua Patet. pro-
439쪽
xcpterea non modo praelium committi, verum etiam dilectum rei militaris caussa habere, ac milite proficisci: na uim soluere:vxorem liberum quaerendorum caussa di cere, religiosum est. Munerariat Leviter immutatiPlautini versus ita legedi: sNeque muneralem legem,neque lenoniam, Roga. nec fuerit, nec ne,flocci existuina. Vetabat ob
defensarn caussam donum accipere. Vide Epistolam Plinij Iunioris ad Valerianum libro v. Etiam si legis mentio non fit. ici Munice I Vereor, ne legendum sit: item, quem muniaci plua seruitute liberauit. Varro de Latino sermone libro v I 1. In hoc ipso analogia non est: luod alii nomina habet ab oppidis:alij aut non habent aut non uti debent, habet. habent plerique libertini a municipio manumissi. Is MunitioJ Vetus codex , Mortificatio. lege Moisificatio.
Mur,uel Per c scribitur,cum antea per i scriberetur, ut, ait Plutarchus. Vnde a murteto,quod ibi erat proximum, dictam volunt Varro, Plinius,& Plutarchus ipse. Tertul- Σcilianus de spectaculis: Consus, ut diximus,apud metas subterra delitescit. Murtia' quoque idolum fecit. Murtiam enim Deam amoris volunt. cui in illa parte aedem vovere. Lege:apud metas sub terra delitescit Murtias. Has quoq; idolum fecit. Nam metae Circi Murtiae metae vocaban- 2 tur. Apuleius: si quis a fuga retrahere, vel occultam demonstrare poterit fugitivam regis filiam, Veneris ancilla,
nomine Psychen, conuendat retro metas Murtias Mercurium praedicatorem. Varro: Intimus Circus ad Murtim vocatus. Has metas in codem libro paulo ante , pri- 3o mas metas vocaverat Tertullianuς. Et nunc, inquit, ara
Conso illi in Circo defossa est ad primas metas sub
MurgiβJ Tanquam dictus esset, Moriciso. Isidorus in Glossic: Murgiso, callidus, murmurator. lego, callidus, 3
Isti e I Vide, quae super hoc in Coniectaneis notauiamus. Addendum ex abstrusis, necdum publicatis Servii Schediis: Virgines Vestales tres maxime ex Nonis Mais
ad pridie Idus Maias alternis diebus spicas adoreas in corbibus
440쪽
bibus messuariis ponunt easq; spicaς ipsae virgines torret,pindunt, molunt. atque ita molitum condunt. ex eo farre virgines ter in anno molam faciunt, Lupercalibus, Vestalibus, idibus Septembribus, adiecto side cocto, & La- , te duro. MurricidumI Plauti locus est in Epidico: vae tibi murici de homo. Nam duo illa, ignave, iners, sunt glosse inua
Festi .Melius autem scriberetur unico r,muricidiis .Quod videtur tanqua ioculariter ignavo exprobratum , ut quilo hostem non potuisset, mures caederet. quasi μικτόνοζ. Muricidum tamen etiam dixerunt veteres, ut Pomponius Atellanarius. Augustinus de Civit. lib. IIII. cap. X VI. Deam Murciam, quae praeter modum non moueret, ac
faceret hominem, ut ait Pomponius,murcidum, id est ni-1uem is desidiosum, & in actuosum. MustriculaI Inuenio in Glossis Latinis , Mustriculae, machina ad stringendos mures. Et puto verum esse. Nam Iignum illud ad calceos suendos,a similitudine illius machinae dictum videtur. io MutaI Muta exta dicuntur, quibus nihil diuinationis,
aut responsi elicitur. Vt contra Adiutoria, quae certum aliquid indicant, aut ab inccndio, aut a veneno talique recertum instare periculum, portendunt, aut finium demia
Mutae I Insta. Verba Festi sunt v Iti main epitomo. Praecedentia supplebis ex ipsa epitome. Nam falso putant docti homines, qua Paulus finit,ea incipere Festum. Antecedentia enim,uti dixi,desideratur. Quae sequuntur,alio spectant. 3o MutiniI Ita explemuς: Mutini Titini sacellum fuit in Veliis aduersutia murum M Atellinum in angiportu: de quo aris sublatis balnearia sunt facta Domitij Caluini: cum mansiliet ab Vrbe condita ad principatum Augusti. Religiose & samne cultum fuisse,naanifestum est. Nam
3s nunc ad sextum , & vicensimum extra urbem, aediculam habet, ubi & colitur, & mulieres togis praetextis velatae ei sacrificant. Vltima suppleuimus ex Paulo, ita ut negarino possit,quin vera verba reddiderimus. Mi ex . . . . iculu,