장음표시 사용
161쪽
FRuctus vero Spiritussancti ab Apostolo ad Gal. duodecim enum rantur, hoc est, Charitas, Gaudium, Pax, Patientia, Longanimitas, Bonitas, Benignitas, Mansuetudo, Fides, Modestia. Conti- . . nentia, &Cgilitas. Vivitas framum Spiritissancti M. Cat. CLVIII. sp tirutan
P Rimus omnium stuctuum Spiritumancti sinimis est Charitas, quae
radix est omnium bonorum; per qua corteia prosint bona,&quae ipsa non potest haberi sine caeteris bonis, quibus homo efficitur bonus. , Secundus fructus est Gaudium , hoc sane praestans, ut ho mo spiritu 'lis, alacriter laetauterqtie seruiat Deo. Tertius est Pax , quae quidcm risiui, eo spectaro , ut in huius mundi Procellis animi sseruetur tranquillitas. iartus vero Seiritia Cincti tacitis est Patientia, quae in duris feren- dis est sita. Qus imis est Lon vanimitas; quiae magnitudinem animi in f tauri finitis bonis expectandis dectara C. Sextus fiuctus est Bonitas, quae mi nulli n=cet, sed bene vult omnibus. Septimus est Benignitas,inuitans factui. ad familiaritatem , dulcis alloquio, motibus temperata. Octauus fru- Sextui ctus est Mansuetudo, quae omnes irae motus sedat, dc mitigat ,Nonus sepim minimis est Fides in proximum, ut fideles pactorum , ac pi omissorum C qm 'obseruatores simus. Decimus filictus est, Modestia, quae omnem sa-stus, & arrogantiae adimit sespicionem. Vndecimus fluctus est Continentia, qua non solum abescis, sed etiam ab omni nequitia abstine. mus. Duodecimus fiuctiis demum est Castitas, quae mentem castam
in corpore casto conservat. . DiioAG-
DE OPERIBI S. MISERICORDIAE. t si opera Misericor . Cap. CLIX.
SAn8 operum Misericordiae appellatione, tum corporalia, tum spiritualia opera significantur: Corporalia sunt septem, hoc est, P scere esurientem , Potare sitientem , Hospitari peregrinos, operire nudum, visitare infitiatum,Redimere captiuuin,Sepeli re deiunctum. Quae ideo opera misericordiae corporalia nuncupantur, E dicta sunt; quoniam ad corporalem miseriam proximi subleuandam exercentur. Spiritualia vero opera sunt pati tarmiter in numero septem, quae sint: Peccantes corrigere;Ignorantes docere: Dubitantibus recte consulere; Pro salute proximi Deum orare; Consol iri moestos; Iniurias illatas aequo animo ferre; ostensam remittere delinquentibus: quae quid i mopera misericordiae spiritualia ideo dicta sunto; quod ad spiritualem proximi aegestatem rcleuandam referantur.
162쪽
Assericordia quid sit. Cap. C LX.
c Ed dicet hic aliquis: quid est Misericordia 3 cui respondemus, ' o quod Miseriesidia; secundum Augustinum in libro nono de Cis
M semer i alterue miseriae in corde nostro compassio: qua prystcto, - si possumus, subuenire compellimur. Vel Misericordia est tristitia de alienis malii. Vel est virtus, perquam animus noster suAr calamitate
su mem alimiai exerceri metu proximum misseum opera Affricam tum corpora et umspirituasia. Cap. CLXI. mora m TI Ac autem Misericordiae opera corporalia , atque etiam spiiitu vfrica . a II. lia erga proximum nostrum exercere, atque excolere nos docuit exercera Deus, & Dominus noster Iesus Christus: Frange; dicit Dominus Isaiae, noem p R esurienti panem tuum, de aegenos, vagosque induc in domum tuam, '' cum videris nudum, operi eu m, o cainem tuam ne despexeris. I ena, Psaltes: Iucundus homo, qui miseretur, st comodat, disponet serm nps suos in iudicio, quia in aeternum non commouebitur: Vir enimi eleemosinarius non commouebitur in aeternum , nec separabitura
pr iniqaeterno, & a gloria ccelesti; quia gaudiurn su um nemo tolles Matth.as. ab eo. Et Christus Dominus . Qi,d vini (inquit ex meis minimis fecistis , mihi secistis: Venite ergo benedicti Patris mei, possidete pM
ratum vobis regnum ; esurivi ei lim, de dedistis mihi manducare : siti-ui, & dedistis mihi bibere; hospes eram, de collegistis me; nudus, Moperuistis me, infirmus, & visitastis me, in carcere eram, dcvcnisiis ad me. De sex istis habemus in Evangelio , at de septimo opere habe-T.bis a. mus apud Tobiam , qui tollebat corpora mortuorum de platea, de se, eria. peliebat ea , &derelinquebat prandium, de mortuos abscondebat in ' domo stia, & nocte sepeliebat eos. De si iritualibus item exercendis . simi iter dicit Christus, d Apos oli eius, pulchre quidem, ac passim: Matth. it. Chriscus enim ait: Si peccauerit (loquens de primo omnium Miseria cordiae spirituali opere) in te frater tuus, vade, & corripe eum in er, Timori, te , & i pruna solum ; si te audierit, lucratus es fratrem tuum . Item ait Paulus ad Timothaeum. Peccantes coram omnibus ars ueis De secun-mh; ι ,. spirituali opere, quod est, ut doceamus ignorantes, nc fatur Daniel: Quia titistitiam erudiunt multos; fulgebunt quasi stellae in pei petuas I . c. ar crnitates . 3 Paulus, Et si, inquit, praeoccii patus fuerit homo in ali- quo delicto, vos qui spirituales estis, liti ius modi insci uite in spiritu - , t laenitatis. De tertio Ecclesiasticus sic disserit; Si tibi est intellectus , responde proximo, scilicet, dubitanti, Maonsilium petenti: si nautem sit manus tua se peros tuum, ne capiaris in vel bo indisciplinato, Pretur. at confundaris. Item Prouerb. Vnguento, & variis odoribus delectatur cor, de bnnis amici colast ijs anima dulcoratur. De quarto, scili- . . cec, ut Oremti, pro persequentibus, ct calumniantibus, ait Christus Dominus:
163쪽
Dominus: Diligite inimicos vestros, & benefacite his, qui oderundivos;&orate pro persequentibus; &c. De quinto spirituali opere quod monet, ut maestos consistemur; dicit Paulus: Deus totius consolati Ius, qui consolatur nos in omni tribulatione nostra, ut 3: ipsi possimus contalari eos, qui in omni prae sura simi per exhortationem , qua exhortamur ipsi a Deo. De sexto sci licet; ut iiiiiii ias illatas aequo ani mo seramus , sic pariter fatur Paulus: Debemus autem nos, firmiores, imbecillitates infirmorum sustinere , de non nobis placer C : & alibi: Supportantes inuicem,S: alibi: Patientes estote ad omnes. De septimo, re ultimo misericordiae spirituali opere, quod est, ut of tisus remittat offensam delinquenti bus, sic demum offensis loquitur Christus D minus: Si dimiseritis, inquit, hominibus peccata eorum , dimittet divobis Pater coelestis des ictavestra: si autem non dimiseritis, nec P ter coelestis vester dimittet vesbis peccata vestra. Porro sicut ostensius tenetur remittereotan in delinquenti: ita & offens ,r tenetur reconciliare sibi fratrem, quem ostendit: unde idem Dominus: Si offers, inquit, munus tuum ad altat , di ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid aduersum te, relinque ibi muniis tuum amo altare, dc uade prius reconciliari fiatri tuo, S: tunc ueniens offeres munus tuum. Nouissime nota quod de primis Misericordiae operibus,hoc est, de corporalibus, datur iste Veisus. to, cibo, redamo, colligo, condo. De sicundis , hoc est, de spiritualibus datur iste alterimi conseri , corrige ,solare , Doce, Remitte, fer, ora.
-n DE OCTO BEATITVM,INIBVS. inu
vanam sint angelica seris Teatitudines. p. CLXII. HAE sane fiant legis Euangelicae Beatitudines; quas ore Sacro Christus Dominus noster discipulos suos docuit, dicens, scilicem, i Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum eli lcgnuincitorum . a Beati mites: quoniam ipsi possidebunt terram .
Beati sipi esuriunta , & sitiunt iustitiaim; quoniam ipsi satur
s Beati Misericordes; quoniam ipsi Misericordiam consequentur:
e Beati qui persecutionem patiuntiir propter iustitiam: quoniam laesorum est regnum coelorum . Vel sic easdem Beatitudines expeditius, ac breuius enumera, dc erunt eaedem cum primis iam emimeratis, ibcet solum septem esse uideantum, dicens; Spiritus paupertas , Asburas, Luctus, Esiuies iustitiae , Misericordia i Munditia cCrdis; F Pax. Maiis x
164쪽
melasiis. Pax per quas quidem septem beatitudines, septem vitia capiralia rues a Bea- excluduntum . nam Paupertas spiritus excludit Superbiaim; Militasntudine e Iram , Luctus Invidiam; (quoniam qui luget pro peccatis aliorum preprecata non inuidet illis Esuries iustitiae Accidiam; Misericordia Auaritiam, Opitam. Munditia coidis,Gulam; quia cordis munditia non serint ad modum bruti animalis. Pax excludit Luxuriam , quia gutuo ibi ritu, desipit
si quis roget, qtiidnam sit Beatitudo, ei quidem respo v demus ; quod Beatitudo est status omnium bonorum, aggres tione perseditis . Vel Beatitudo est gratia non cuicunque; sed vere sapienti nota, faciens ad suavitatem conscientiae propinqua gloria r. vn- de secundum Beatum Augustinum: ille Beatus est, qui omnia quae muli, habet; nec aliquid vult, quod non decet.
Beatitudines Euangelica ad quid a vobis obseruari debeant. Cap. CLA IIII.
Beati,udi Aterum aduertendum est, quod, secrandum Canisium; ideona. erua octo praedictae Beatitudines a nobis debent diligenter custodiri, ria cur no- ac obseruari: 'itoniam ipst Euangelicae Beatitudines maxima pars quibuν φῶ-sunt legis Euangelicae; quam Christus legifer noster in monte ii didit ore suo secro, ad hoc quidem, ut consideremus omnes, quoa Christiana iustitia ultra fidem aliud complectitur,& postulat, scilicet, . r. , . Spirimi paupertatem, Militatem, Luctum, Esuriem iustitiae, Misericordiam, Munditiam cordis, ac Pacem : ut etiam sciremus, quod iustis corona iustitiae t ut Paulus illam vocat vel merces plena, aeternaque non sine labore obuenit: ut bene Iacobus etiam hoc innuit, dicens: Beatus uir, qui susteri tentationem, quoniam cum probatus fuerit, accipiet coronam vitae.
Compeniuosa omnium octo Beatitudinum declaratis qua sit. Cap. CLXV.
Hembea Irca has octo legis Euangelicae Beatitudines obserua primo omm .. - nium s quod ideo prima Beatitudo est paupertas militus; qu ho e m, secundum Beatum Ambrosium; Paupertas Spiritus est parens et pq ouaedam generatioque virtutum : quia qui contem picrit tacularia, imse merebitur sempiterna; nec potest quisque meritum regni coelestis r.Q. adipisci, qui mundi cupiditate possessius emergendi non habet securum si uuae se talem. Secundo obselua, quod Paupertas spiritus hoc loco pro abstia
.rm,m nentia ab amore mandi, i. ab amore carnalium voluptatum, ta delici AE. ru,ac propriae excellentiae, accipitur: haec enim tria com flectitur amor
Mitum D mundi. Tertio nota circa secudam Beatitudinem, quod Militas eadem est cum
165쪽
est cum mansuetudine: mansuetus vero est, qui nullam amaritudinem animi sentit, secundum gae C. super Matth. ex quo patet, quod mansuetudo est purgati animi: & sic potest dici, quod mansuetudo est spe- cies fortitudinis mediante patientia: Differunt tamen mansuetudo, di patientia quoniam patientia est in sustinentia molestiarii in corporalium, mansuetudo uero in sustinentia contumeliarum,. Obserua quarto, quod Luctus est lugere pro peccato, et ipsit in odisse, ita quod insurgamus ad destructionem ipsius. Lugere autem de malo ut math tvictis semus ipsum, inquantum auertit ab amico, sic lugere est solius Charita- --. tratis . Lugere uero de quolibet malo speciali, est cuiuslibet virtutis:qum purato. libet enim Nirtus luget de suo contrario. Quinto obserua, quod esu- Lugere deries iustitiae est uchemens desiderium iustitiae, siue summi boni. Est autem esuries iustitiae potius Beatitudo quam esuries aliarum Virtu. gere OPOtum Cardinalium; quoniam per iustitiam immedia e coniungimur'.
Deo, quod non sit per alias virtutes Cardinales. Obserua sexto, quod Tb isericordia est per quam pro terrenis coelestia meremur. Obserua is et septimo, ouod munditia cordis, est, qua clarificatur cor, &mundaturet, Sis ad uiden mim Deum, Sc ardentissime eundem diligendum. Obserua octavo, quod Pax est status virtutum; in quo est delectatio in Deo sine Muriavita contradictione carnis, mundi, cti Diaboli, uel si aliqua alia est, inefficax quid est. Pacificis vero ideo magis attribuitur esse filios Dei, quam aliis; Pax d.
quia licet Misericordia maxime assimilet hominem Deo, quantum ad Nota. opera exteriora et tamen quantum ad interiora maris assimilat Pax. Parisi ii
Obserua nono, quod octaua Beatitudo; quae est; Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiarn , quoniam ipsorum est regnum coelorum; dicitur redire ad caput, quia idem practarium sibi promittitur, quod primae beati tu dani, scilicero, regnum coelorum nota, quod illisi secutionem patiuntur propter iustitiam, qui parati sunt ruperare mortem, tent.Ilionem mortis; & ideo talium est regnum coelorum, ideoque beati sunt.
Sensus exteriores , fra sensus corporis quot,cst quinam sint. - Cap. CLAVI. NVnc de sensibus corporeis, seu de sensibus, quos quidam sensus Ire edi
exteriores vocarico, dicentes, qli aerimus qtit , , quinam sim perii te ut,
sensus corporales; Et quidem huiLsmodi selistis sunt quinque, videli--s M. cet; Visus, Auditus, Odoratus, Cuitus, & Tactus: per quos; Hieremia attestante ; tanquam per fenestras ingreditur ad animam peccatum, S per peccatum mors saepenumero, niti diligenti animaduersone cohibeantur, ne capiantur amore rerum vanissimarum. Vnusquisque I me
enim dicitur habere; scinandum Glossam in l. quod meo, s.finali QT estgam cognitionem secundum operationem, seu materiam subiecta, res F a di bene
166쪽
&heno dicit Glossa: per sensum enim cognoscimus particularia; per
intellectum vero cognoscimus uniuersalia. Est enim sei istis illa uis an mae, qua homo cognoscat res corporeas praesentes.
Circa usus peccetur. C LXVII . VNde circa primum sensium dicimus, omnem aspectum libidinosum esse mortale pcccatum, sic cundum quod dicit Dominus inadaith. . Euangelio: sani, inquit, uiderit mulierem ad conoi piscendum eam, iam in chatus est cam in corde suo: nullum enim peccatum, inquit AuAugust. gustinus, adco e si ueniale, quod non fiat mortale, dum placet. Vndes ob uolens se ab huiusnodi uisus, . uitameelus periculo pi iei uare, pepigit m luscum illis suis ut ne cogitaret quidem de uirgine; S: Pial- res ne incurreret illud idem peccatum; Auerte, inquit, Cculos meos ne uideant vanitatem, puta aliqua spe stacti la turpia, choreas, histriones, lasciuos, ioculatores,& huiusmodi ad talem dele ationem lici libidinem trahentes spectiliores, ut in mortale corruant peccatum. At auditu peccamus, clim illicita, turpia , inhonesta, obsc naque audimus cum Dan. t. delectarione: Qui enim ex Deo est, uerba Dei audit, non cantilenas, Dis gr. e. non conrqdias, non amatoria uersuum uerba, nec cantica lyrs ob una,
Iacer atra nec saltatricis, aut amasiae uocem: Se ideo dicit nobis Dominus:I idete, Amet, inquit, quid audiatis; quasi dicat; videat omnis, ne ut Eva, serpentem audiat, ac lianum uetitum respiciat. Itaque Dei filium audire, a in quo Dominus sibi complacuit, ac verbum eius, debemus, ac dein-
L, i de eius Prophetas, Apostolos, Praedicatoresoue ita, ut omnem inteli i lectum nostrum captivemus in obsequium Domini nostri Iesu Christi. i. Odorata item ita uti debemus; ut non modum in aliquo excedat, aut odora H. dclecta tene se delectet in odoribus: nam si quis odos . aut ol
tacit aliquid sine necessitate, aut sine utilitate; sed solumus elatione
sensuali: uel etiam portans apnd se odores ; vel se abluens uel lymphis , aut aquis, nimio odore fragrantibus se aspergens; peccat quidem: quoniam supradicta concitant hominem ad luxuriam, quae datD-narur,iat mortale peccatum cum maxime praedictoruin talium odor, aut ol secius usque ad operationem prosilit. Idem dic etiam de muli ribus, utentibus odoribus ad sui concupiscetiam extra Matrimonium, mortaliter agere creduntur communiter ab omnibus: idcirco dicit Domi3. minus ipsis mulieribus: Auferam, inquit, murenulas ol tactoria IGUAM. uobis;S erit pro malit odore scutor Gusta uero peccamus, si nimis c
medimus uel bibimus; uel si ob cibi dulcedine comedimus, uel uinii Tis . pygustum bibimus 3 non ad sustent. ationem corporis.Taini demum .i peccamus; si manu fidem dedimus ea violado, si aliena rapimus, si cla. aliquid abstraxi murum, si aliquem perciissimus, si pedibus ad perpetrandum malum ambulautiariis: uti si libidinosa delectatione aliquam, alia
quemve, de non propter necessitatem,aut consuetudinem, aut utilita- a. rem, tetigimus: nam si solus consensus in delectatione mortalis est, murto fortius talis tactus. Nunc de spiritualibus sensibus subodoxemus aliqua sub breuitate.
167쪽
CDEsSENSIBUS STIRITUALI BUS. Spiriti dessensusq/- , es qui sint. ,. CLXVIII.
Sunt autem sensus Sirituales pari modo quinque, scilicet; Pere, sensic reptio, Cogitatio, Conscientia, Subtilitas, Animositas: per quos et quidem percipit anima spiritualia, quae in sponsi sui pulchritudine percipere fas est.
DE SEPTEM PECCATIS CAPITALIBUS,
um communiter Mortalia appellantur. suot qua Alpeccata mort ia. Cap. CLXIXA AD haec morialia peccata, seu capitalia , septem esse dicimus; qiue ita enumerantur in libro, qui nuncupatur officium Beatae Misriae Virginis Sancta Matre Ecclesia, scilicet et Supeibia, Auaritia , Luxuria, Inuidia, Gula, Ira, ct Accidia: quae dicuntur esse septimD me caput, seu capitalia, secundum Magistrum Sententiarum, quoniam ex eis, veluti capitibus ac fontibus, oriuntur omnia mala: nullum enim malum est, quod non trahat originem ab aliquo horum praedictorum. Peccatum quid' Cap. CLa a. DIsfinitur autem peccatum ab Augustino in libro primo retracta' p. disrumnonum, capas.& ab Ambrosio in libro de Paradiso, rap.8. ipultis modis, de primo ab Augustino sic : Peccatum est voluntas , con- sequendi, quod iustitia vetat. Secundo sic ab eodem diffinitur, sciis Ambus: Peccatum est dictum, vel factum, vel concupitum contra i gem Dei. Tertio sic ab Ambrosio: Peccatum est praeuaricatio legis diuinae dec aelestium inobedientia praeceptorum . Quarto peccatum est spreto incommutabili bono, rebus mutabilibus adhaerere.
QMd Alpemtumfecundum rem. Cap. CLARI. E peccato quidem tenendum est, quod non est substantia, vel res diem um aliqua ; sed defectus, dc corruptela; & dicitur peccatum nihil, prc pter tria; Primo propter deseruam, quia peccatum non est aliqua res naturalis,sed corruptio boni. Secundo propter eiscebam,quia peccatum annihilat, Ac deficere iacit a vero esse. Tertio propter despeetiumqui a vilem lacit hominem, dc indignum praemio.
168쪽
Peccatum ex abon scitur Iut ais
I E cratum habet milia nominar vocatur enim macula; quia ima-g item animae demimat. Item Reatus, quoniam ad pinam stertiam obligat. Item dicitur pollutio, & hoc quantum ad contagionein contiactam ex terrena desinatione. Item vocatur poena, inquantuin respicit pcccatum pitini hominis, in quo natura nostra corrupta fuit. Dem delicium, secundum quod est recessus 1 dignitate Cratiae habitae. Item vocatur culpa, prout respicit poenam . item infinia, & hoc quia contra Dc im est. Item prqua catio, de hoc inquantum manda: una Dei respicit. Item vitium, idest, defectus bonorum naturalium. Item peccatum dicitur peruersitas, prout est cinuersio ad bonum commutadite. Item uocatur scelus propter iniuriam Dei inagnam. Item n fas, prout est illicitum personae perpetranti. Item vocatur crimen , prout dignum accusariolae, & poena.
Multa mala facit homini peccatum, ante mortem, id morte, repost mortem. Ante mortem haec mala operatur . naturivia mu nerat, idest, intellcctum, memoriam, ingenium, & huiusnodi, quae per peccatiam obtenebrantur, S uitiantur: gratuitis spcliat, idest vi tutibus: animam maculat; ad poenam aeternam obligiat; Ccneci . Quia cunque die comed ais ex eo, mi ir e morariis. Ciaias hientiana amaricat; lerem. 3.Vide quam malum, de amarum cst, te dereliquisse inum tuum. Cor indurat, prouer. I S. Poecator cum in profundum peccat
rumuenetit, contemnit. In sensibilem rcddit. Genesi S. Visus est ei quasi ludens loqui. Animam occidit, quia uera uita, idest, Deo, pri-irat. I. Reg. 3 i. Saul irruit in gladium sutina . Ad alia peccata trahit et exemplum hal mus de Cavn,Genci . Qui egressus in agrum occidi cf. attem suum Abel. Quod autem peccatum nasicatur ex alio, sic a paret. Superbia enim quia vult omnes excellere; dolet, si aliquis ei aequeturi & sic ex ea nascitur inuidia . Innidia uero quia de facili ir scitia rei, cui inuider, & ideo ex ea nastitur dra. ,edira cum non psi testse uindiciare tristatur, Se ideo ex ea nascitur Acedia . Acedia uerbconsolationem quaerens, facit auarum. Avaritia autem, quia in temporalibus abundat, potest magis exercere gulam. Gula uero propter uentris repletionem de sacili spurnat in libidinem,' ita generat Luxuri. am. Item peccatum bona quae fiunt, infructuosa reddit, dc quanta ad meritum, ct quantum ad praemium . Item peccatum ex homine infernum facit: quia in peccatore est ignis Avariti m fetor Luliuriae , tenebr.ae Ignorantiae, vermis Conscientiae, sitis Concupiscuntiar,&Da mones propter ei sectum, &huiusmodi. SequItur, quod peccatum, in n. orte granat hominem: quia in morte priuatiir homo solatio uita
bilium, quae dilexit, scilicet, cibo,pom,amicis, rebus, lumin re te,
169쪽
' proprio corpore, quod nunquam in tali forma suscipiet, imo uelitri non habere, sicut quando prodii nidia parce corrosium est a vermibus,
Sit astu Pebit anima peccatoris, quando corpus res inacia luna uidebit. Turbabitur peccator, quando uidebit in morte concursum Daemcinu ad animam. Postremo uidendum est. qualiter peccatum piaemat hinminem post mortem. Confiisionem habebit ex malorun, Operum d nudatione: Num. 3. Reuelabo pudenda tua in facie 1ua, Exprobi Illinrem Christi audiet in Iudicio. Matth. s. Esuriit ita non dedistis inalii manducare, de requie, re luce privabitur. Matth. 21. ligati, manibus, di pedibus, mittite eum in tenebras exteriores. Vnde non ualebit ci . ille cantus: Requiem aeternam M. Suifragijs Ecclesiae non gaudebit. Isai. 66. Vermis eorum non morietur , istagnis tum D Un cxtingu tur. In infernum prircipitabitur,ac a Deo, re electis, omnibusque hinnis separabitur. Matth. et t. Ite maledicti in ignem aeterinam . Astatu Poenitendi cadet. Ierem. Inansit astas, finita es messis,omnis spes naisericordiae pratcidetur. Isai. 3 o. Non remanebit testa, ut porietur igniaculus, scilicet, charitatis deincendi js, aut hauriarur partim aquae cie fouea scilicet, diuinae misericordiae. Haec re multa hinusiriodi mala, di nocumenta elaeniunt homini peccatori, qia aecum innumera ess comperiantur, ideo stipradicta enarrata hic suificiant.
mmplex sit pectauum. is v. CLXXIII L SEd aduertendum nobi est, quod peccatum; ultra ea, quae de eo generatim supra diximus, est duplex, uidelicet, Originale, & Actu qte. Orioinale peccatum est caret uia originalis iustitiae: uel peccatum Originale est carentia debita iustiti , per inobedientiam A lae factum, quam comitatur carentia uisionis diuinae: dc dictum est Originale Peccatum, quod a uitiosa nostra origine illud trahamus, uel quod si originalis iustitiae priuatio, qua Deus Adamum primum nostrum pa- retarem ordinauit,cum illum ipsum rectum, iustumque ad imaginem, Amala similitudinemqtie suam condidit. At Actuale peccatum est, quod ope- terram re, uel omissione perpetratur. Vel peccatum Actuale est carentia Propriae Iustitiae, causata per inobedietitiam propriae. uoluntatis. Creat plex sit peccarem Actuali. CC. CLXXIV. Amrale Tmuper actuale peccatum est duplex, scilicet Veniale, dc Mortalo. IVeniale peccatum est, quod hominem usque ad reatum perpetuae mortis non gr. auar, sed poenam meretur de facith indulgetur. vel V nialc peccariam est amor uoluptatis in creatura citra Deum, uel pr. aeter legem Dei, non autem contra. Mortale uero peccatum est inobediei si , ria mandatorum diuinorum, idest, dictum ,iactum, concupi unia, Hera is, contra legem Dei.
170쪽
Veni de peccatum quomodo mortale fieri possit. Cap. CLaam. A XIplius sciendum est, quod actus, qui ex se est degenere uenialis,
et potest fieri mortalis quaruόr modis. Primo ex conscientia: quia quicquid fit contra conscie in iam , aedificat ad Gehennam, etsi sit contra conscientiam erroneam: dc haec est ratio: quia cum in peccato duo sint, scilicet, auerso, S conuersio; penes primuin iudicatur peccatum; quoniam auerso a Deo est quasi formale, &conuersio ad cre turam, est quasi materiale : suam uis ergo leuare festucam , uel cal mum, de terra, uideatur esse leve; tamen quando fit contra conscientiam, precatum est: quia spernitur bonum incommutabile, & ita ficauersio a creatore. Secundo ex complacentia; Vnde Augustinus, Nullum, inquit, peccatum adeo est ueniale, quod non fiat mortale, dum
place . Tertio ex dispositione: quia frequenter per lapsum in ueni ua, disponitur homo ad mortalia;& hoc secundum illud Gregorii: Vitasti inquit, saxa grandia; vide, ne obruaris arena: & hoc ideo docit: qui saepe demini in is peccatis uenitur ad magna, sicat de modica scintilla quandoque surgit magnus ignis. Eccle. is. hi inquit, modica spernit, paulatim decidet. QDrto ex progressu . quia quando insurgit veniale, si non prohibetur, posset progredi usque ad mort le , non quia ipsum ueniate in substantia posset fieri mortale; sed quia ex ipso occasionaliter fieret progressus ad mortale. Rursus Peccatum duplex eLI. Cap. c. LX A VILPueatum D vrsus utrumque peccatum iam dictum duplex esse comperitur ,-σώ-- 1 commissionis, nempe, S omissionis: tiistitia enim duabus par ex . tibus constat: qtiae sunt declinare a malo,& facere bonum et sicut scriptum est per Psaltem: Declina inquit, a malo, & fac bonum. Peccat commissione: qui vero omittit tacere bonum, S praesertim, qui non praestat munia, & ossicia debita vocationis , & ministerij sui; peccat omissione. Triplex rursus reteritur esse Peccatum. Cap. CLTA VILI, et i csse peccatum demonstratur; nempe, peccatum cordis, is sese i peccatiam ori , di peccatum operis. Cordis quidem peccatum est
. . . . legii diuinae per inordinationem intrinseci motus mentis. pura uis uero peccatum est transgressio legis diuinae orli instrumento uelae, dij. medio laeta. Sed operis peccatum est transgressio legis diuinae perim Iuram, ordinationem aliorum extrinsecorum motuum, & ex consiletudine.
. Nunc ad septiforme peccatorum Amalium caput redeamus,& de Su--ψ- perbia primo dicamus.