장음표시 사용
131쪽
.itionis non ponunti. ut siquis corpus definiat id,quod tres habet dimensiones. dicendum enim erat genitis
quod ires habeat dimensiones. Idem quoque fers id quod definitur, de multis dicatur, ρο eorum alterum di m sit, alteru praetermissum: ut si quis
yammaticen definiat artem esse scribendi. addere enim debebat,et legendi. Atque hic locus in nonnul lis est mutilis: cuius generis sunt O omnia, in quorum utroque res qκα definitur, per se non cernitur, sed temere'casu: ut medicina in morbo γ ualetudine uersatur. debet enim definita res ad prae-santius, non ad deterius accommodari. si praeterea proprium genus ad rem definiendam non adhibe tur. Argumenta uero ex elementis, quae ad genera
pertinent,assumuntur.Vel si adhibitu illud quidem, sed superius st: ut homo est natura ratione praedita. debebat enim dici animal, propterea quod hoc genus ad hominem propius accedit.Praeterea si negatione exposita st definitio. debet enim definitio δε- clarare quid res fit, non quid non sit. quanquam in quibosdam definiendis negatione utimur necessari uelut in priuationibus usu uenit. cum enim id ent, quod aspectu caret. Illud etiam uidendum e LP-nίis ne definiendo pro differentia dixerit: ut si quis uirtutem bonum habitum esse definiat. magis enim uidetur bonum esse uirtutis genus.Illud etia,an θe-
132쪽
e sit prior disserentia. omnis enim disserentia Ic tim patetistest in pluribus, quam species Illud .eti an res definita Ab duo genera reducatur, quorum unum non contineatur ab altero. ita enim obsecura erit definitio. Praeterea confiderandum e L analicuius eorum quae cum aliquo conferuntur, disserentiam constituerit eius quod cum aliquo non co
feratur: ut si dicatur medicinam scientiam esse quae
in actione contemplationeque uersatur . cuius enim rei cotemplatio esse dicendum erat .si item res elationem is submissionem accipiat, definitio uerὸ non item. oportet enim si res elationem oe submisisionem recipiat, definitionem quoque recipere: ut si eandor color est aspectum dissipassuscipit ue can dor magis minus, Asilans quoque suscipiet. vitiosa item erit definitio, si quanta qualiaque sint
ea qκae definiantur,nρη explicetur: u ambitiosus est Home cupidus. explicandum enim erat quantaeg, 'riae sit cupidus,cum praesertim omnes gloria ducam tur. si uerὰ cuipiam ad tota definitionem infirmandam nullum suppetat ar mentum,ad partem diria gere argumentatione d bebit.reprehensia enim pari ictota itidem definitio reprehendetur. TOPICORUM
133쪽
De quaestionibus eiusdem aberius. Voniam qua hones de eodem oe aiatere,ad definitivas sunt relatae, de isedisserendum esse uidetur. Ac primus
quidem locus ex casibus, coniugatis,
issumitur si enim iuste idem esit quod fortiter, fortitudo iuuetia idem erunt, oe iussu idem quod fortis. quod si iuste ide non est quod
fortiter,neq;fortitudo et iuraria temque iustus fortis idem erunt. si ue idem est iustu quod bonum, iniustum idem erit quod malum i secus,alterum ab
altero diuersum. Locus etiam sumitur ex efficientiabus interimentibus, hoc modo: si essiciens beatitudinis, idem 68 quod essciens ualetudinis, interia mens quoque utriusque, o beatitas ct ualetudo idem ualebunt. Ex adventitist etiam, O ijs quibus haec ipsa attributa sunt,argumenta ducutu'hoc pactoli duobus propositis quae uni attributa fiunt, e dem omni alteri non conuenian illa duo eadem non erunt: ueluti siquis dicat penulam uectem quaae tale utimur, idem esse: sed penula cum grauis sit, uim habet calfaciendi, uestis uero illa, quia leuis existit, non item. ex quo conscitur, ut eadem non sint. dicebat alter medicinam idem esse quod exem
134쪽
ritationem ed cum altera aegrotos curet, altera non curet, non idem ualebunt. Verum si attributa e
dem sint,ut siquis dicat,album idem est quo cientia: album quidem corpori accidit, o scientia an mo , non corpori: igitur scientia album idem non sunt. Hi uero loci ad confirmandum nihil valet: quandoquidem sit aliqua idem accidens non susinpiant, eadem non erunt. nam animal γ domus pulchritudinem recipiunt , sed animal domus
idem non punt. Praeterea Socrates calorem Grammatica recipit, calor tamen Pammatiaca idem non e t. Praeterea si utriusque genus idem non sit,sed unum bonum, alterum malum, alterum uel bonum, uel malum, alterum horum neutrum, quanam ratione fieri poterit ut illa eadem fini,quo-xu Auersa simigenera' praeterea ex maiori, unum contentionem habet, alterum non habet: ut candor sustipit elationem, socrates uero nequaquam. ea re is ut candor oe Socrates non sint idem . sique idem numero quandoque dicatur, non ratisηe, sed subisecto idem erit. praeterea cum idem multi uriam
dicatur, genere, flecte , ω numero, dicere licebitidem alio modo intelligi, ct idem non esse. quod
s idem esse, uel definitionem idem esse quod res
quae definitur, probare uelimus, primum intelligendum est,neminem, aut paucos eorum qui dis u-
135쪽
t t,definitionem per ratiocinationem concludere, sed eam omnes initio sumere. Hoc quoq; ranu non esse,non esse baim dis utationis has definitionis rationes ad texue elimare, sed ad primam philosephiam pertinere.nunc uer quod hic licus postula. re uidetur,tatum dicam, cum definitio in natura rei explicanda capiatur, dicuntur autem de natura rei genera disserentiae propria definitione rei, ora tiones6νe. Ex cotrari' etiam elicienda sunt argumenta nam se haec halus rei definitio ent, contraria itidem erit corrariae: ut in albo nigro liquido apparet. quoru de illis quod uim habet comparadi, de his quod uim habet disi andi astectus, dicituricolor uero est ueluti comune eorum genim. Ex maioreeti m ex similitudine quotquot modis licet cos mare, duo cum duobus hoc modo coparaturisi haec magu huius rei,quim illa illius definitio sit, ea autem quae minus uidetur, definitio est, etia quae magis uidetur, erit definitio: ut minus uidetur animae definitio haec, numerim qui emouetur,quim haec corporis, natura quae tres habet dimesiones si itaq; ea quae minus uidetur, animae definitio e L illa etiaquam corpori attribuimus,corporis erit. simili quoque modo s haec huius res,et illa illius definitio est, reliqua etia reliquae rei erit ut pari ratisne se habere uidetur ignis aeris definitiones, ignis inquam
136쪽
oorpus esse liuisitarim natum ut susum feratur,
abis uero corp- omnes moru3 ex loco siecundum naturam punisique una unirus definitio est, autera quoque alterius erit. Si uero una de initio cum duabus rebus comparetur,aut una res cum duabus definitionibus loci ex maiore nullus usus erit, propterea quod neq; una res duarum definitionu, neq; duae unius definitiones esse possunt. Ac loci hi quos modo exposivi,quiq; ex casibu coniugaris, contrari' assumuntur, sunt ex omnibus accommodati maxime: siquis uniuersa icat ingula debet insticere, siue quu alius sit comunis locus. Dissicilius autem esse confirmare,quam refellere definitionem perspicuu est,quod neq; facile est definitione cognoscere,neq; hi quos interrogamus,libenter definitionis partes concenm:quoasin reprehensisne satis euisum definitionis parte infirmare, in confirmatione uerὰ totam definitione affirmare necesse e LAtque haec de infirmatione m confirmatione quaestonu nuncsummatim dicatur. Infirmare aure unia
uersum genu facile est,confirmare uero est perdisscitet terea refellere partes difficile est,cό mare certe facile. cum enim quatuor list quae bones, quae
ex omni, -Aliquo, γ Non omni co
flant,uniuersarum rerum sunt duae Omnis Nullus ingulam duae Aliquis mNo omnis:ex quibus
137쪽
si eam in ciua Nullus est, in imare uelimus, nutanest otio efficiemus.nam siue omnis siue Aliquis e cedatur,tqulliu tolletur. ex js uero omnis in priama figura uno tantum modo,in tertia tribus modis concluditur. Si item eam in qua Omnis ponitur,infirmare uelimus Liae erit: quandoquide si Nusti aut non omm concluserimus, O erilsublata: quaru Nulliu in prima ligura uno modo cocluditur,et tribus in tertia.Non omnis uno modo in prima, luobus insecuta,tribus in tretia inducitur. d si uniuem sas confirmare oportea dissicile erit, ea causem,
quod Omnis in prima figura semel tantumodo, Nullus uero in prima oe in secunda inferatur. singulo. uero confirmare facile en alis enim erit demque asse in una re inesse, qgo certe modo Aliquis co im
tur. Praeterea in uno non esse,m eo modo No omnis
Qfirmatur: ut siquis dicat omne animal inferiorem oris partem mouere, demon tret quis iam Crocod Ium superiorem mouere:atque ita Non omnis confirmabituri Omnis in irmabitur.Cu itaque singula infirmationem dissicilem habeant, confirmationem 1acilem habebunt.na Aliquis ab alio non infirma' bitur,nisii ά Nun:propterea quod haec uniue serum rerum est, oe dissicilis ad confirmandum.ita nulla alio modo Non omnis refelletur, quam ab O-
138쪽
Vae cum dixerimus, sequitur ut quo modo propositiones interrogare oporteat quomodoq; rem in dissutationi--bus defendamus,m restondeamim, dicendu epe uideatur . Ac primum o qui quaesicnes' iturus est,kcu ex qμo argumeta suma inuenire debet:deinde quaerere persese, o singula disponere: postremo hac omnia apud alios pertra hare. Aeloci quide inuentio comunis philosopho cu diale haco est,caetera sunt propria diales hci.philosophus enim non interrogat ille quide ed assumit omnia ue-ra'necessaria, deinde ratiocinaturi qua quide iure diligeter imaduertet et quas propositiones necessarias, o quas praeter necessarias acceperit. Ex necessarist enim ratiocinationes essmutur. Earu ue-rὰ quae praeter has assumtiturigenera sunt quatuor. Omnis enim propossitio sumitur aut indue bonis grati rei quod uniuersum est,concedatur: aut augendae argumentationis, aut celandae conclusionis, aut it Ibeandae orationis causa. Igitur necessariae non fla
tim ponendae sunt, sed nobis est ad summas prefc
scendῶ ut non esse eande artem contrariorum, quae
aduersa dicuntur,etia ρι idsumere uelit,sed contrariorum: quandoquide aduersa contrarijs subjciun-
139쪽
scientia est,non conceda inductione utendu erit ita, ut morbis3 ualetudo, concinnum inconcinnuaduersa esse demonstrentur. rum conclusiones dicendae non erui, utpote quae istis concesta et positis necessario consequitur. Praeterea continuataseri propositioni; pejequi non debemus,sed multas omittere ut exempli causa non dicendiι erit, homo animalea, animal animatu est,quod animatu e t ubstantia est: ed hoc modo,homo animal est,quod anima tum e t ubflatia est deinde sicianimal animatu est. In multu propositis erit etiam faciendis. Vniuersaruquoq; reris enunciatio,in qui bim conueni assumenda per definitione est:utiphilosophus est liber. ph Iosophus enim is est, qui ueritatis studiosus est,
et assentatione a se procul amota uult. Praeterea ne- cessarium non tanqua necessariu ed tanquisupedi uacaneum proponendu est.utile etiam erit dicere id consuetum esse: deinde extremo loco interrogare, quod maxime sumere uelimus. Solent enim Omnes
primae dissuta ni diligenter resistere, propterea quod maior interrogantisi pars cum assumat ea quae alijs necessaria sent,interrogare omnino cupit. Apud nonnullos necessaria prius dici debet,cuiusmodi untdi1ficilis j enim prima facilius concedunt,in extremis aero dissicilesse protervosq; praebet. Postre
140쪽
mducenda oratio est,interjcienda ue in a mentatione ea omnia quae nihil ad rem pertinea t. nam ' eum misita sint,difficile erit falsum discernere.Atq; hi lici sunt ex quium ad conclusione celanda a
menta ducuntur. In exornanda aure oratione indu
cto atq; diuisio reri; comune Euru adhibenda erit. Inductone quidem ex singulis rebuε uniuersas e Pgenerales cocludere supri diximus. Diuisito ante is hoc modo: artem arte praestantiorem esse, aut quia certior fit, aut quia in rebus melioribus uersetur:ut geometria gramatica, oe medicina eo genere medicinae, quae in equis curandis uersatur. siquide medicinae homines rationis participes, illi uero alteri, 'equi rationis expertes subiecti sunt. artii; aliaue esse quae in cognitione, alias quὰ in adibone uersentum:ru quae utraq; simi. atq; hoc passo oratio est Ora . nandriatq; amplificanda.Ad dilucida aute dissutatione facieda exemplis similitudinibus utemur.
Ac exemplis quide proprist m perspicuis:in dissi
rendo autem ratiocinatione apud eos potius,qui antricti et intelligentes uiri, quam apud multitu nerinductione contra potius apudzmultitudine utemuri
Praeterea is qui indue hone utitur in quibusda rebus facile potest explicare id quod totu dicitur, in aliis non facile pote, toed ita se rem in omnibus habere