장음표시 사용
231쪽
norum rationem aliter expedire , nisi per totidem diversos, ac dissimiles ejusdemque nervi tre. mores . -Si ab uno eodemque tremore plureS,ac
dissimiles tonos effici contenderet . inscite pro- seeto se gereret, neci seipsum intelligeret: quippe in illa hypothesi necesse est, unum eumdeminque tremorem unum eumdemque tonum perpetuo reddere. Ita prosecto in hypothesi, qua Mens humana pro materialis substantiae temperationes a- tuitur: cum ideae 3c notiones aliud nequeant esse nisi motiones , tot distinctas nultiones, atque diversas substantia cogitans sulcipi t necesse est quot diversas, ac multiplices habet ideas , notio
IO2. Animad. III. In quavis hypotheside Animae humanae natura nequit haec ullum efficere judicium, . nisi duae. saltem ideae, notio. Desve una simul , set coram adstent . Sane ju.'diei uri, est pereeptio convenientiae, vel repugnan-.tiae, vel alterius cujusvis relationis inter duas
saltem ideas . Supponamus binas ideas Α puta.& B seorsm , ac iuccessive Menti exhiberi, ut
quo tempore coram adstat idea. A; procul ab . sit idea B: cui Μens modo comparabit ideam Α Θ quam in ea deprehendere poterit relationem ad viliam ideam cum nullam aliam ha he.it coram λ Abeat idea & Menti occurratidea B; neque obi eanidem rationem ulla modo fieri poterit comparatio , nec ullai relati innotescere. Nequit igitur inns' ullum judicium efficere nisi duae saltem ideae, notionesque, una simul, cyram habeat. F. IO3. Nevie juvat: reponere; Μentem ideam
232쪽
B , quae coram adstat , posse cum: idea A, cu jus reminiscentiam .habet, conferre . Quid enim est istud ideae alicuius reminiscentiam habere ,
nisi illam ideam habere praesentem λ Habebit igitur Mens simul praesentes ambas ideas A de B. Datur ergo quod a nobis positum est.
, A R T. IL , . Humanam Mentem haud esse temperationem Λιμ mani corporis, ac praecipue cerebri, invicte D
Io . I. externa objecta nostri cor . poris sensus percellunt fibra. rumque irritationes ad cerebrum usque deducun-'tur, mox Anima sensationes suscipit . Sed hae . sensationes phaenomena sunt, quae inihil commune habent eum fibrarum cerebri , Si sensuum commotionibus , a quibus toto caelo differuntq*. I 2.13.Nequeunt ergo esse ipsae commotione ratque adeo nec Subjectum cogitationum est cerebrum , nec Principium cogitans seu Μens est,
cerebri, humanique corporis temperatio ... q. ' Ioue., II. Ex intimo conscientiae. sensu: evi.
dentissime docemur, Subjectum sensationum, quas sive ' per unum idemque organon , sive per ς plura exospimus, unum idemque esse, & physice simplex. Equidem ille Ego , qui rosae purpureum ' eo templor colorem, illemet Ego sum , qui folio
rum situm , magnitudinem , figuram &c. intue- or et illemet Ego , qui gratum ejusdem odorem
per nares experior , illemet Ego' qui digitis
233쪽
M. . PSYCHOLOGIA Gudicis duritiem soliorumque flexibilitatem ';
ac tenuitatem contrecto &c. Et quoniam multi.
plices , diversaeque perceptiones in totidem consistere debent distinctis motionibus. Io . , Una eademque cerebri fibra tot distinctas ac multi. . plices motiones una simul habeat necesse est , quot mihi cogitanti sunt perceptiones. Id vero
est , quod evidentissimis pugnat physicae notio. nibus , quibus in compento est , non posse in
uno eodemque .corpore una smul recipi plures& distinctas motiones, quin simul misceantur', eollidantur, in aliam omnino diversam . & sin. gularem motionem abeant. Igitur ille Ego, qui metarum sentationum est subjectum, nequit esse eerebrum , vel quaevis ejusdem fibra , nec cogitandi vis ejus temperatio. ὶ in . Ioue. Nec est, quod quis regerat, quam Iibet minimam cerebri fibram ex aliis minori. bus conflari , atque has ex pluribus elementis adhuc coagmestari; atque adeo distinctas motiones, quae plures diversas ideas reserant, recipi
posse in totidem distinctis fibrillis , queis una . eademque fibra conflatur , vel in totidem s. btillarum elementis . Nihil , inquam , hinc pro ficere possunt. Μaterialistae r nam in hac hypo thesi tot essent distincta subjecta cogitantia, sed
tot disti icti quot sunt . fibrillae, in quibus
distincta i Ilae motiones .seorsim recἱpiunmr ς &quilibet Ego inscius foret cogitationis alteri u . Atqui id. unitati , & simplicitati Subjecti cogitantis. . seu τον, Ego, quae per intimum conscientiae sensum patet, omnino repugnat. Commentitia igitur est illa assumptio, nec quidquam ad rem nostram quadrat . . 167.
234쪽
q. Io7. III. Actus judicandi nequit e temperatione cerebri proficisci . Sane in quolibet judicio duae
saltem sunt i deae, quae conseruntur; tum ex harum collatione tertia emergit idea, quae relationem inter binas illas, intercedentem exprimit . In hypothesi, qua Principium. cogitans ut cerebri tempe Iio , . singulae ideae singulas m tiones distinctas rexuirunt Itaqum in
hac, eadem hypothesi judicium absolvi Fn quit , nisi duarum motionum ope, A puta & B, quae
duas comparandas ideas sigillatim exprimunt &ex quarum collatione fertia exurgat motio notionem relationis inter duas illas ideas intercedentis , notans. Porro binae motiones A ct B sunt una simul in eadem cerebri parte , Kel in
duabus distinctis partibus 8 hSi . primuin s id, quod naturai judici L postulatro1. 3 : Binae illae motiones Aiscebuntur, collidentur , in tertiam omnino diversam abis hunt juxta, notissimas motus physicas leges . Quare , quin ullum absolvatur judicium, binae ideae , quae per motiones A & B notandae ve niebant , extemplo evanescent, sicuti ipsae mo. tiones, & nulla vel tertia omnino diversa idea praesto aderit. Aequi intimo conscientiae sensu nemo non novit, te judicare completoque judicio incolumes retingre ideas, de quibus judieavit. Praedictae igitur motiones Α dc B nequesunt in una eademque cerebri parte locari . Si motiones A B in duas cerebri partes seorsim locare velimus, I- intimo .conscientiae sensui occurrimus , quo cuique constat , quod
ille met Ego , qui: Melligit ideam per moti
235쪽
nem A exhibitam . illemet Ego pariter intelligit alteram ideam per motionem B expresin sim .' cum . e contrario in posita hypothesi duo forent Ego cogitantes : 2. In eadem hypothesi utraque pars nonnisi propriam motionem s seu ideam sibi exhibitam ) intelligit, alterius motionem omnino ignorat, nec ullo pacto , intelligere potest . Neutra igitur pars judicium ab-: solvere poterit. Itaque P incipium judicans in homine haud esse potest materialis quaevis tem
Io8. Stulte vero huic demonstrationi quis regereret, motiones Α, i& B in distinctis qui. dem esse cerebri partibus , sed has in tertiam aliam partem incurrentes in hac suas mi iceremotiones, 3c in eadem judicium fieri. Nam ' I. , ut monemur ii Mimo conscientiae sensu , unus
idemque est ille Ego qui singulas rimatur ideas,& qui de iis emn judicat; in objecta autem hypothesi tria serent subjecta cogitantia, seu tres Ego. 2. In eadem hypothesi consisteret judici. um ex idearum deletione , quod & absurdum est & interiori experientiae repugnat : partes enim motiones A & B habentes, in tertiam in. currenteS' partem , easdem motiones integras Sincolumes haud retinere possunt, ut ex ' physi cae legibus cuique patet; isque adeo deleri post-
nic debent ideae per' illas motiones exhibitat . Dein te ex diuirum motionum in unam compositione, iit motio e duabus componentibus diversa, sic quae' natura sua adeo simplex est, & determinata, sicuti singulae componentes . Itaque neque judictum ,- nempe complanam plurium idearum
236쪽
notionem, composita isthaec motio poterit ex-
si, 3 . ae cum ita snt , Nemo a non in . telligit, ratiocinationem , intimum conicientiae senium , caeterosque complicatiores cogitandii ac tus potiori, ratione pugnare hypothes, quae statuit cogitationis vim , & Principium' in ' male aiati .. quadam humani corpori S , cerebrive tem pcratione. Hypothesis ergo isthaec falsa est , &procul ableganda a philosophia . - IIo. Sunt qui exemplum eo motu indicis horologii desumunt, quo expediant, Animiaeo. , gitationes theoriae motus convenire . 3Inquiunt: sicuti ex compositione , & modificatione motuum plurium rotarum sit n indice motu ,.qui continet horarum indicationem , ita ex mc siimibus plurium fibrarum cerebri emei gere po- test in alia- fibra peculiaris quaedam, motio, quae
plures reserat ideas, earumque relationes .
III. At quam inscite eiusmodi exemplum afferatur, patet I. quod illud ipsam materiali starum evertat sententiam. Saneo motus indicis haud resert motiones rotularum , - e quibus pendet; sed sua naturat, & intrinsecus idem est sive ab unica, sive a tribus, sive pluribus simul compositis rotulis gignatur. Cum ' itaque judicium complexa sit perceptio duas 'altem re ferens ideas , & mutuam inter has relationem , nunquam hujusmodi complexa perceptio per motionem e pluribus , se invicem modificantibus , 8c collidentibus compositam exprimi potest . II. Indicatio horarum est indici prorsus' extranea : 'Nobis comparantibus indicis positionem ad varia
237쪽
ria puncta plani , per quod successive theedie ,
horae patent, non ipsi indici. Etiam facta hypo thesi, quod ideae nihil secernantur a motioni. bus , index nonnisi invariatam quamdam, & simplicem ideam suo motui respondentem habere Poti set, & nullam aliam; quippe ejus positio ad puncta est eidem prorsus extranea' , 'ne in F equidpiam in eum influunt e neque propterea de' iis quidpiam index e scire. posset. Quod si altera rursus fiat hypothesis , positiones illas ali. quam mutat em posse singulas indici adferre.
neque modo index horarum signationem con .seiret: hae enim mutationes cum ejus motu intime commiscerentur, & fieret ipsius status in. ternus omnino unus, & simplex, qui haud referre posset tot simul distinctas ideas earumisque relationes, quot simul distincte repraesentari debenti, ut illa complexa habeatur perce tio , quae horaram signatio dicitur. Plura alia, quae heic itidem reprehendenda occurrunt, breuvitatis gratia omittimus.
eu is Substantiae eorporeae intrinsecus pugnare euisationem, quae lumanae Mentis es propria, dctonseratur, Loe ii sententia pers imituν. III. I. Uaevis sabstantia , quae dieitur corporea non est unica , &simplex substantia : sed tot substantiarum , seu realium subjectorum collectio, quot sunt in ea
238쪽
. partes realiter distinctae : vel ut minima , conci- pi ea velit, tot equidem in ea notanda occurrunt distincta lubjecta, quot in ejus extensione internosci possunt distincta puncta . Confer onr. q. 52. edi cos. itaque substantiae corporeae convenire posse cogitationem ponamus , hujusce' cogitationis subjectum erit multiplex. Quid vero est istud λ Nempe vel una , eademque percepti
seque insidebit singulis subjectis, seu babstantiis,
nempe partibus illam corpoream substantiam constituentibus, vel sangulae hae partes singulas totidem partes capient illius unicae perceptionis . Si primum , totidem erunt distincta subjecta cogitantia, quot sunt partes illius ut ut minimae substantiae corporeae . Si alterum . nec unum quidem illorum subjectorum ullam habebit perceptionem integram, nec adeo gaudebit integra ullius rei repraesentatione . Atqui utriumque de interno nostrarum cogitationum subjecto vehementer pugnate Ille enim , qui in me cogitat, unicus est, individuus, simplex: nec non unicus, individuus . simplex est ejus de quaquere conceptus. Substantiae itaque corporeae intrinsecus pugnat cogitatio , cujusmodi est in huma
a operae praetium est, Petrum Bayllum, non suspectum Auctorem adversariis , quibuscum agimus, audire: Sint in globo depictae quartior Mundi' partes. Nulla in hoc globo pars es , quae roram compleEctatur Asiam, quia m-mo nec fluvium. Pars, quae Persiam comprehenaeis , alia ' omnisin s a parae, quae R En m Siani e plectitur; nec
239쪽
ira II. Μultoreae s quae plurium subjectorum seu substantia. 'rum est aggregatum ) convehi e potestalla pera ceptionum species ι quae incunt αἰ complexae cujusmodi ex. gr. sunt illae ': quas iudicia , &ratiocinia appellamus. Sint Α , B, C tria sub jecta, seu substantiae s nimirum distinctae paris ' tes ), quae cBrpoream substantiam de qua secimo est, constituant . - Μodo vel singulae hae par. tes Tingulas habent ideas, seu perceptiones sim plices, quae ad judicium , i& ratiocinium efforis mandum requiruntnr. vel singulae omnes simulavel singulae totidem omnium partes. EI. Prima pbili is naturae judicii, repugnat . Sane in quanam illarum partium Α , B Ccollatio fiet idearum , ut earum queat, relatio
innotescere , & jodieiuna feri λ Non equidem in Α : ista quippe pars inscia est idearum , seu . perceptionum , quae in aliis insunt partibus Βν ε Q. Et ob eamdem rationem nec B, nec C
is disinauimus dexteram a I Ut a parte illius pareae
Iortionis , quae Eufratem repraesentat . Supponamtis 'mo . G, globum sum facultate misere cognoscendi figuras η θIO depictas: nulla profacto in toto globo pars erit,. Q auae dicere Iosset, rotam cognosco Europam , totam GaDIiam , totum Eu ratem ς quaelibet enim glob. pars nonos partem , qμώm gerit, cognoscere potes . A . que adeo minutifima, iadisi a fiat inelei globι ευ--πω totidem Eepictarum sevirarum olem nta seorsim cognoscerent , utilia totum at quam figuram . Gάtrarium διrro intimo sensu nos exterim r. nbsantia ergo ista, quae in bomine cogitist , Fbique unitate. eσgitationis
240쪽
praedictam comparationem instituere possunt. II. Altera hypothesis sensui intimo contradIeit : in hac enim singulae partes Α, Β , C totidem essent distincta subjecta judicantiao & il le judicans , ratiocinans in, quolibet nostrum , haud foret unus & simplex , sed adeo multiplex , quot sunt illae partes A , B, C. IIL Tertia tandem 'hypothesis evertit & judicii naturam num. I. ), & intimum sensem n. II. ) nec non smplicitatem , & indivis. bilitatem perceptionum II a. ) . II . Regeri haud potest , quo sarta tecta fiat prior hypoti sis , illas partes A, B, C mmmisceri , vel in unam coire, atque hinc judincium emergere . Non enim , nisi semusta' oscitantia, 'effutiri ista queunt. Quid sane istud est commisceri λ prosecto particularum situs, positiones , & tactus ad invicem immutari , & pe turbari. At non video, qui hine fiat idearum particulis illis seorsim insitarum collatio, & complexa omnium perceptio ' adhuc enim sunt illae particulae totidem distincta subjecta, & seorsim
existentia . Illud vero at erum in unum coire pugnat cum naturali partium impenetrabilitate. II s. Neque quidquam valet, quod incogitanter alii reponunt , cogitationem non partibus corporeae substantiae convenire , sed toti sub. stantiae : non hamani cerebri paptibus , sed ce rebro , quod veluti unum totum consideranduin Venit . Revera , quod totius nomine designatur non est aliud, nisi Mentis nostrae conceptus, plura simul sub communi aliquo signo, & notione , complectentis : atque adeo , quod dicitur