장음표시 사용
251쪽
explicandum Mentis humanae Corporis commercis- .
rgo. Ut mirabilem harmoniam inniem. humanam inter & corpus expen . rationes inquirere sag , protinus agimscit nonnisi alteram dua- em loquentium hypothesium posse assumi . Ι
Vel nempe realem quamdam, & reciprocam is substantiam actionem intercedere M adeo Anima sim propria actione corpus min
et et, ac moveata & vicissim corpus L Ani. .. i. yy-m di Vςrsimode assiciat, variasque
excitet adeas: Vel, II. nullum interesse reale com rcium Animam i,ter & corpus , sed
tantum apparens ; ut ita nulla si Animae in ' vicissim corporis in .Animam licet itabilem in utriusque substantiae statu har' 'moniam consistere deprehendamus . ' 'Systemata, quae priori hypothesi inae ibeantur, dein possunt. Altera vero hypothesis uo iversi generis systemata abire cogit. Vel enim deveniendum in ad quamdam primrdinrι nem a Dp o. rerum omnium Opifice facta is, ubstantiae, Anima & Corpus, propria, quin altera ab altera Q pacto pendeat , suarum actionum similem A
252쪽
3c consonam ferien perficientes , invicem sint consociatae r & ssema istud harmon7ae praesubiis litae nomine desigiatur e Vel statuendum est , Animae, & Coryri perpetuo adesse vigilam &satis potentem Cussam , quae juxta corporis sta- 'tum', singulasque sentuum determinationes, Antimam similiter afflat, & contonas lii. ea gignat notiones; ac vicisim , juxta diversum An in .se statum , ejusque iversas determinationes, simili ister modificet codus , & Varios in eo motus cieat : & hoc sysema ad sentiae , vel caussa. rum occasonalium appellatur. Praeter haec tria 4 nullum aliud lysima nec esse, nec concipi posse ρ Videtur . . .
q. 132. Tria kec systemata copcinna is militudine , ox duobu horologiis contonantibus p tita. illustrari polint. Triplici equidem ratione fieri potest, ut do horologia sint inter se eon. lonantia: I. per Hruxum , si nempe secerimus, ut alterum in altum 'agat s alterum alterius motiones excitetiae determinet. 2. Si qua campraeordinatione it sapienter eas machinas persea cerimus , ut singae suas exacte leges sequentes,& quin in se in em agant, harmo ice sibi peris petuo respondeant 3. Si opificem operi comitem vigilem, ac perfluum adjiciamus, qui singulis momentis alterii motum unius motui. attemperet, de alterutex altero dirigat Erit modo opifex harrniae inter utrumque horor o-gium intercedels emcien Caussa , ipsa vero horolosia caussa Gosonales.
253쪽
' . . . . Caussae naturales noχ sunt verae cause
sae . Nihiι sunt G quun. Casgae occasio ira , quae non agunt , nisi vi , ct sicae a volunta divina . . Hinc laitur coneludendum es , homines quidem velle imovere iraebium , sed Deum' solum posse , O nosse illud novere . se) I; . Alii moderatius opinantes solam vim sentiendi eorporis modificatiores Animae de .
. pans , & vim corporis motricem . Deus . in- quiunt, sensationes Animae ingenerat ex occa-. Iione motionum corporis, nec non motiones in corpore ex occasione volitionum & affectionum Animae, idque consormiter legibus a se statutis: Caeteras vero ideas ex sensuum motionibus mi- . - minae, pendentes ipsa' tibi Μens cudit meditatio. ne, abstractione , ratiocinio de. ex antehabitis Deis a Deo imprusis occasione motionum cor-
254쪽
poris Atqui Alii systemati caussarum occasio.
nalium tenacius adhaerentes , has ipsas ideas a Deo infundi perhibent occasione attentionis ab Anima praestitae . Hane Animae attentionem ora issionem naturalem dicunt , & ei respondentem idearum infusionem , naturalem revelasionem oQuam lepides t .
13s. Cui libet ingenue phili sophanti vacuum, ac prorsuh cbmmentitium videri istud occasio. natistarum systemhI 'nihil dubito. Equidem , ut merito inquit Tullius , magna stultitia es earum
rerum, Deos facere sectores . . Caussas rerum non quaerere', quidquid enim orImr , quatieunque ilis Itid sit, eaussam 'hisbeat a natusa, necesse est.
Sane talloibphi sperum naturaliariis caussas in quirentes, haud sibi proponunt primam', & universalem Caussam determinare s ecquis ignorat, rerum omnium Caussam primam , & universa. lem Deum esse S ), sed aliam praeter Deum quare runt, quae sicuti a 'Deo ipso existentiam susce. pit, ita & agendi facultate' ab e emi praedita . propria, & immediata physica actione effectum producat . 'Porro in systemate ' adsistentiae se omnis hujusmodi caussa submovetur, Deus in machinam advocatur . Uacuumi proludo est. hujus. modi systema &o philosopho indignum Nonne deridiculus esset qui interrogant, eccur mgnea trahit ferrum eccilr Μaris aquae pene senia quibusque horis .intumescant , tu in alternatim.&tumescant , graviter responderet , id ex e
255쪽
fieri, quod Deus, juxta statutiam sibi ipsi legem ,
ad magnetis praesentiam. ferrum ad magnetem ipsum propellat, aqu s vero maris alternis viis cibus elevet. ac deprimat ex occasione deteris
minati aspectus Lunae Τ Ecquid philosophia ist.
hare muliercularum inscitia. omnia ad immedia. tam Dei virtutem referentium, piaestaret 8136 Atqui, inquiunt , inlotuhilis . alias
est nodus commercium Animam inter. & cor pus . Quasi nempe in adsistentiae systemate perdiffieilis hic nodus solvatur . non amputetur potius. Iam vero, quod Animae , & corporis commercium sit phaenomenon inexplicabile , id
arguit quidem , nostram ignorantiam , non . Ueronaturalis causaei defectum . Conser ont. I 29.
- 137. Deinde si corpori motiones nihil omnino conserunt ad diversas iAnimi perceptiones , cui usui dicemus fabricata sensuum orga. na λ Nempe, i inquiunt, sunt sensuum organa eo respectui necess/ma, ut ex. horum mutationibus, tanquam occaduanibus, . Deus juxta generales a te sancitas leges determinetur ad Animam diversi. mode modificandam . Sed illud velim edoceant occasionalisiae . . mptationes, quas sensuum Dr 8ana subitura Munt fiunt ne actione circumstamitum, ac prementium corporum, vel immediate a Deo ex eorum occasione λ Si primum asserunt , jam caumm produnt : . tribuentes enim corporibus activam, vim , qua inter se agere queant, nullo jum sens s denegare possunt activam vim . qua in Animam agant . Alterum vero
iateantur. s ut scilicet ipsi Ibi sint consentanei), inutilia emciunt sensuum. organa ' siuippe ex
256쪽
oetasone circumstantium corporum potest Deus illico sensationes in Animam immittere , quin Asensuum motiones. ab ipib Deo excitandae interis cedant. Nimirum in advertariorum systemate circumstantia corpora sunt occasiones. Deo , ut motiones in sensuum organi' excitet : deinde hae motiones sunt rursus occasione& Deo , cur sensationes in Animam immittat. Non ne breviori .ia, &i sapientiori consilio factum esset , si sensati e immediate circumstantium corpo- ' rum occasionem sequerentur ex ipsus Dei actione , quin sensuum. motiones intercederent λ Sane non sunt multiplicanda. entia sne necessitate ,
& si ustra fit per plura , quod fieri potest per
pauciora. Vel ergo Deus inconsulto egit hominem sensibus ornanda, vel nostrorum sensuum, totiusque corporis existentia ludrica res est. Conueser quae diximus in nota IV. Ont. .
Harmonia praestab sitae ossema a Lesbnitis, . propintum exponitur , atque rejicitur
pi i si limitate ingeniti nulli certe se cundus, quo mirabilem Mentis , & corporis har moniam expedirer, ita philosophatus est . iEt I. quod ad Animas spectat, posuit, I. Hominum Mentes vi s hi repraesentandi Universum praeditas esse,& quasi mappam cosmographicam interius gestare r Nempe esse in continuata serie
cogitationum . & appetitionum se ita excipiemd a lium,
257쪽
tium, ut quaevis cogitatio contineat lassicientem rationem subsequentis: & quivis Anim in status antecedens gravidus sit posterioris. 2. Quamlibet Animam ex sua essentia , ac natura propriam habere cogitationum , & appetitionum , 1eriem , & cur potius talem , quam alteram PHinc Μentem automaton spirituale dixit Leib,
nitius . . II. Quod vero humana corporaὲ respicit, censuit, I. quodvis corpus automaton esse vi. sibi. propria, & sua natura singulas . subiens motio-ἰnes etiam in continuata serie, ut adeo quaevis antecedens motio sufficientem habeat , rationem subsequentis : 2. nec nos ex sua natura habere, ut talem potius , quam aliam seriem motionum ceperit , prosequatur , modificetque juxta varias circumstantium corporum actiones , di convς- rienter legibus mechanicis.
III. Hiice positis principiis ita prosequutus est . Deus infinitas numero Mentes, & corpora sibi quam distinctissime repraesentans , praeordi
navit , eas Μentes . eaque eorpora consociau , . quorum serieS. Operationum ac , statuum perpetuo harmonicae essent, & apprime consentientes. Ex hae persecta operati una utriusquς automaqton harmonia fieri censuit, ut videatur Anima in cypus 'agere, & vicissim. At vero nihil in. ter se mutuo agunt; utrumque quam cepit ex sua natura operationum seriem , eamdem vi sua persequitur, & independenter a vi, & operationum serie alterius. quin nimirum alterum in alierum agat: & itai quidem , ut utraque substantia seu
Automatona, Mens sci icet δεμ corpus, eamdem
258쪽
operationum seriem cepisset , ac deinde persequeretur , etiam si sejunctim altera ab altera existeret, vel nonnisi alterutra tantum condita
I3 ρ. Ingeniosum equidem inventum , at extra communes ideas; & quod nulli superextructum rationi , mere est hypotheticum : Id quod & ipse ejus Auctor, & acerrimi propugnatores Wolphius , & Bilfingerus ingenue sunt fassi. Sed expendamus utrum hominis realis naisturae , & phaenomenis conveniat. I4o. Principio ponitur in hoc systemate Mentem in continua versari cogitationum serie, quarum quaelibet rationem lassicientem subsequentis contineat et id porro est, quod hominis realis phaenomenis pugnare , & sine sum eienti
ratione pronunciatum esse , perpetua experimenta quemlibet uberrime edocent . Adposite Ge.. nuensis : sumat quis in manus texisum aliquod Iinguae alicuIus , catalogum plantarum . animanis pium , aut aliarum rerum , dictionaria aνrium , sientiarum , bisoriarum intra horam percurre re potes duo millia verborum idearum inter sentilio modo connexarum , plantarum dissimilium animantium , artium, factorum, bominum illi seri um . suis in omnibus his dixerit rationem posse rioris ideae aut iero tionis contineri in anteriori
Caesar , . Cesanates Centaurus, David, Delphus Dido , Dantes , totidem. obversantur me ti
259쪽
De Commereio Animam inter s. Corpus
attentionem ad ea , quae in nobis I perpetuo geruntur convertamus , deprehendemus I. Quoties sensuum organa rite sunt constituta, & actione externorum objecto. rum pullantur, toties Menti etiam nolenti praeis sto occurrunt eorumdem notiones , & quidem,
vividae, vel confusae in ratione irritationum in ipsis sensuum organis factarum , & ad cerebrum usque productarum II. Etiam Corporis .affectiones in Animam redundare videntur ζ Μens nempe statum adsumit corporis statui affinem alta ex. gr.' laeta est. & viribus erecta , si cor. poris temperatio vegetior sit, & useat tristis e contrario , Sc veluti dejecta: corporis temperatione uentescente, torpentibusque viribus; ha. bilis expedita in suis obeundis operationibus, vel e contrario tarda, ac incerta. juxta aequilibratam', vel turbatam sui corporis constitutionem. III. Vicissim . Ex Μentis arbitrio extemplo'
eostporis membra' motiones subeunt , quae me hanicae eorum structuiae sulit conformes, & in his r in tu durant . quamdiu 'Μenti libuerit . IV. Nec non Animi Jdear,& affectiones plu- Timum modificant cordius , ut adeo in corpus ipsum manare videantur . Sic animo ira concitat' rubent oculi , faciei & totius, corporis Uusculi ten untur . Invidus alterius macrescit re
260쪽
6- I 28. Haec phaenomena ne dum miram Intercedere harmoniam ostendunt Animam inter& corpus; sed & mutuam dependentiam statuere videntur , nec non arctissimum vinculum , quo invicem inter se consociantur . Equidem vinculum istud, quodcumque tandem sit, sicuti praeter nostri arbitrium seniel constitutum est , ita praeter nostri imperium , quoad vivimus , pergit, ac tandem dis luitur. Isthaec harmonia, qua Animi affectiones . notionesque apprime respondent temperationi , ac motionibus corporis ab externa caussa illatis I & qua vicisDiim corporis motiones atque status , ideas, assectionesque Animi , sequuntur, commercii no
1χρ. Perdissicilis heic occurrit inquistior
qui Commercium istud Mentis & corporis absolὐitur λ Dissicultas maxima in eo primum eo sistere videtur, quod Μens & corpus sint naturae toto caelo diversae; deinde , quae sunt corporis ,& fibrarum cerebri motiones, excitant in Anima perceptiones , notionesque & vicissim, quae sunt Animi ideae, & volitiones , in corporis ii bras, & membra , motum cient. '