장음표시 사용
291쪽
duxisse: hinc vero expulsas, & in humana coropora tanquam in carcereS . detrusas , quo cominmissi criminis paenas luerent: tum ad astra iterum redituras post corporum dissolutionem , si mortalem hanc vitam juste , & sobrie duxerint, vel in deteriora corpora migraturas , si novis criminibus se obruerint. Hinc celebris apud istos Philosophos Meret, chosis. Atqui Stoicis
nec Animarum incolatus in astris, neque ea inrum de corpore in corpus migrationes arride. hant ρ sed illas post: terreni corporis sata ad m-um , e quo discerptae erant , iterum redituras
I7s . 'orhenes nimio erga platonicam philosophiam amyre abreptus Pythagorae Plato nis sententiam emendare studuit. Docuit itaque, Ani mas nec Dei emanationes esse, nec parim ab Anima Μundi avulsas, sed a Deo ante corpore. um Μundum' odines simul conditas fuisse eum intelligibili Μundo bas vero peccasse a Graditore recedendo'. hinc pro diversitate peccatorum aemiis usque ad rerras diversa corpora, quas vin-evia , meruisse. Et bune esse , mundum eamque earisam Mundi fuisse faetendi, non . ut conderen- ιαν bona, sed ut mala cohiberentur sa). Sed haec deliria sunt , quae nec refutari merentur . I76. Leibnitius, Animarum praeexistentiae& ipse favens , aliter rem explicavit . Putavit nempe, Deum ab ipso rerum initio omnea Animas creasse, ac singulas totidem organicis cor
292쪽
pusculis inseruisse . Haec siint germina humana, quae juxta involutorum hypothesim , olim in
JEvae ovario posta, e Matribus in filias tradu- cuntur. Sententiam hanc Wolfius ambabus ulnis amplexatus est e tum Cl. Carolus Boanet se
suam fecit. Atqui licet primo adspectu , quo ab hisce Auctoribus commendatur, haud philosopho indigna videatur , sedulo tamen perpensa , M suas patitur dissicultates. υ177. Tertullianus, & Apollinaris putarunt, humanas An Gas e parentibus in filios per traducem propagari; hoc est Animam .F illi partem esse Animae patris, quae filii corpusculo in matris utero delitescenti communicatur, & inineffabiliter conjungitur . Sed isthaec sententia cum Animae natura , quae simplex omnino est , &cujulvis physicae coagmentationis nescia , nullo modo conciliari potest. - Ι78. Communis tandem sententia,& profecto sanior, est , Animas humanas in dies a Deo creari , & cum tenero latus corpusculo copulari , eum istud lassicientem partium evolutionem, &organizationem obtinet, qua par sit ad praecipuas vitales operationes obeundas . .
293쪽
De Mentis Humanae immortalitate. 1 ρ. Ravissimum totius psycologiae ar- I gumentum aggredimur, de Μentis humanae immortalitate acturi. Haec sane , Bonos innumeris hujus vitae fluctibus jactatos erigit d haec virtutum calcar , & spes ; haec in aerumnis quibus undique premimur solamen. Tum ea sublata, quae morum sanctitas consiste
re posset λ quod)Religionis fulcrum Τ
I8oo Notio immortalitatis duos includit conceptus, I. perpetuam Entis durationem , seu in existendo continuationem 2. indeficientem,& perennem conservationem, activarum facultatum, harumque . liberum exercitium , quibus ejusdem Entis naturalis vita continetur. Secunda isthaee conditio, ut pedi se patet, priori su-Wreximitur , eamque praerequirit. Quod si Enti alicui illa prior tantum Tonditio conveniat, absit vero haec secunda, Ens illud haud λαομνale , sed tantum incorruptibile dicendum est . Ut ergo constet humanae Μentis immortalitas , duo in primis constare debent I. illam post corporis di lutionem , & superstitem sore ,& perpetuo duraturam .' a. activas' facultates , harumque exercitium, quibus ejus vita continetur , nunquam defuturas. Igi. Rursus humanae Mentis immortalitas
duplici respectu coat erati potest; I. ex ejus
294쪽
natura, & universi legibus, ac ordine; . 2. ex supremi Numinis voluntate. Cum enim humana Mens sum cientem suae existentiae rationem in sua natura non habeat, sed ex Conditoris voluntate ; ejus in aeternum perduratio , atque adeo immortalitas, nequit extra omnem dubitationis aleam constitui , nisi de Conditoris volun. late illam in aeternum servandi tuti efficiamur. Ambas itaque argumenti partes expendendas suscipimus. Mentem humanam ex natura Da inspectam , immortalem esse demon Iratur. f. Iga. I. Ujusque Entis duratio, tum ex. ejus natura , cum ex. viribus Universi , quibuscum certas habet . relationes . repetenda venit. Quae Entia sunt physice cominpositat cum constent ex . partium. coagmentatiΟ-ne , evidens est, non posse in suo esse perdurare. nisi quamdiu simplicia elementa , quibus conflantur , mutuis complexibus copulantur , permanehique in suo ordine, '& temperatione . Cum porro. , certa elementorum temperatio, ac ordo
& internis , & externis . viribus perturbari que at , immo ipsa elementa ditaciari possint ; vel
alium omnino diversum nexum subire : fit, ut. quae sunt physice composta sint natura sua corruptibilia, nec de eorum perpetua duratione ut bium occurrere queat certum argumentum .
f. I 83. Ratio mox allata suadet, Entia , quae sunt
295쪽
sunt physicet simplicia, cum omni careant partium coagmentatione , natura sua incorruptibilia esse ; neque adeo perire posse , seu ab existendo deficere . nisi in nihilum prorsus abeant sa) . Jam vero Entis anni hi latio , neque ex ejus natura , neque ex Universi viribus quibusvis mo
liri potest sbὶ . Quae sunt ergo Entia simplicia
nec natura sua , nec quibuslibet Universi caussis interire possunt. ' iI84. Quae cum ita sint. liquido constat, Humanam Alentem, simplex omnino subjectum, nullamque prorsus partium coagmenrationem habens , nec natura sua, nec viribus quarumvis caussarum hujus Μundi interire posse: atque adeo illam perpetuo duraturam . Audi ut eleganter Cicero sc): In .animi autem cognitione 3
duis Q Id equidem per se paret; sed iuvat illustrare.' M- maneat, si fieri potest , aliquid post interitum Emisphyside simplicis. Id quod remanet vel est para eius , quod periit; vel aliud quidpiam omnino diversulta , in Hod transformatum sit illud Ens,' quod periisse' sum
nimus. Primum esse timuit, quia Ens quod perire su ponimus, est physice simplex, nullas habens partes. Auterum vero non perii me adstruit; utut enim novas qualitates extrInsecas susceperit , simplex illud subjectum ad
γν) Annihilatio creationi, & conservationi e diarrietro opponitur. Illa ergo Caussa solum potest aliquod Ens amnihilare , quae illud creavit, & perenni actiotae conse vat. Sed hujusmodi est tantum Deus: omnes universi Causse sunt contingentes, quae nec suae existentiae , &conservationis sufficientem in se habent rationem. Facubras igitur . quidpiam annihilandi nequit ulli. naturalium
296쪽
dub tare non possumus , nisi plane plumbei sumus , quin nibii set Ani,nis admix rum , ni bit concretu=n , nihil copulatum , ni bit agmentatum , nihil duplex quod cum ita sit , erte nec secerni , nec d idi , nee discerpi: nec didrabi potes, neo iueterire la tur . Ese enim in uteHtus quasi discessus , m. fecretio, ac diremptu rarum partium , quae ante interitum iuηctione oti.
I 83. . II. Anicia corporis solutioni supe
stes suas activas facultates , harumque Oxercitium, quibus ejus vita continetur, nunquam eritam iisura . Sane cogitandi, & libere volendi iacultates ad interiorem Animi naturam spectanta
Tamdiu ergo iacultates istae in Anima perleveratrant, quamdiu ipsa permanebit. Sed , quia simplex , 3c incorruptibilis, permanebiti perpe tuo. perpetuo igitur activas facultates cogitandi , dc libere volendi Mens post discessum a Corpore retinebit . Dieinde cum facultates istae ejus sint generis, ut interius in ipsa Anima se
exerant, non exteriuS ' patet quoque , earum exercitium penes Animam liberum permanere. Et s an e , sicuti nulla vi in universa Natura posita fieri potest, ut Anima e corpore sejuncta pereat , ita nullius oppositione fieri poterit, ut illae facultates ab ea decidant, corrumpantur , pereant , aut otiosae fiant. Entium enim simplicium naturae mutuis conflictibus corrum ei ac decidere nequeunt, ejus tantum actiones ad summum modificari possunt. Igitur humanam Mentem immortalem esse ex ipsa ejus natura,
nihil est, quod dubitare valeamus. S I 86.
297쪽
18s. sed inquient: Quousque Anima ineorporis domicilio degit, ejus cogitandi facul
eas nunquam se exerit, nisi determinatae motio-hes fibrarum cerebri singulas cogitationes vel prae tentant, vel comitentur: hinc sane est , ut eogitandi saeuitas' semper corporis statui attem peretur . Qiare videtur Anima sine corporis locietate facultatem cogitandi exercere haud posses atque adeo in statu stuporis remansura, neq; sui conscia. Q iod cum ita sit, nullo pacto
18 . Sed nullum isthaec habent pondus . Cogitandi facultas ab ejus exercitio, quod Ani cma adhuc in corpore degens obtinet , secerniddbet. Illa Animae intrinseca est , ad ejus speetans naturam, neque ullo pacto a corpore pendens: istud vero ex lege commercii a supremo Auctore sancita corporis statui attemperatur quousque Anima in corpore degit, nec non iacta fibrarum commoJjones ad peculiaria es eta sve determinatur sve dirigitur. Cum ergo e corporis domicilio Anima migrat, terreni corpori4 pondere, & vinculo exsoluta , multo li- herius , multoque essicacius suam cogitandi sa. eultatem exercebit, sive seipsam intimo sensu contemplando, sive vim universi repraesentati. 'vam interius ciendo, sive externa, & sensibilia in seiplis percipiendo. Ea profecto tum multo
puriora , diluc diora. cernentur , cum quo Na. νιινα fert , liber . imus pervener i e n m nunc quidem, quanquam foramina illa, quis patenν ad Aa mum a corpore ea li dissimo artifc o natu- ea fabricata est , tamen terrenis , coneretisque codie
298쪽
poribus sunt intersepta quod.inim do : cum autemnibu erit praeter iasiimum , nulla res obvecta impediet , quo minus percipiat quale quidquam sit. Ita eleganter Tullius tu se. I. I. c. 2O. a
Mentem bumanam ex sui Cond toris voluntate . inspectam immortalem esse , naturali ratione asseritur.
II 8. T TUmanam Μentem natura sua in. I. A corruptibilem atque immortalem esse , neque ullis. naturalibus caussis fieri posse ut pereat , jam evicimus. Haec ratio ingenue philosophanti satis foret, quominus de suprerni Conditoris voluntate, illam immortalem servandi , non ambigeret: nullum enim 'in uni ver-Ta Natura occurrit anni hi lationis exemplum ;nec quidpiam est, quod a summo Conditore S a non a Plures ex antiquioribus Philosophis , & ex ipsis
Ecclesiae Patribus , quibus incorporalitatis , & iinmoi talitatis Animoruni dogma probatum erat , Opinari sunt , humanas Mentes nunquam omni corpore vacarer ut adeo, cum ex isthoc crasto, & corruptibili corpore dissolvuntur, adhuc levissimum , ac tenuissiimuin , si Veaethereum , & incorruptibile corpus gestent , eoque sint Perpetuo amictae . Sententiam hanc inter Recentiores litam fecit Cl. Vir Carolus Bonnet , & communivit non Contemnendis rationibus r quam , cum in pluribus locis , tum praesertim parte XVI. paruenὸsis philos. el. - .
posuit. Si quis in hanc sententiam descendere velit, 'Advertariis morem geret, & una simul objectam dist. aestatem elevabit.
299쪽
non servetur juxta propriam naturam , & ad suos non dirigatur fines. Atqui profani homines, eam non satis esse, contendunt, nec non dolose effutiunt, Animae immortalitatem problema ense, quod nequeat sola philosophia extricare: ad Divinam revelationem idcirco confugiendum necessario esse, ut constare queat, Deum post corporis obitum nolle humanam Μentem delere , sed velle in aeternum servare. 18 . Ut istorum levitatem perstringamus , animadvertant Tyrones, quod quandoque etiam absque revelationis face, sed ibia naturali ratione Divina Voluntas nobis constare potest. Etenim sicut naturali ratione plura nobis patent Divina attributa, ita constat quoque, non posse Divinam Voluntatem ab illis attributis vel mi. nimum desciscere, sed iis plane conformem perpetuo esse debere. Si adeo quidpiam Diuinis attributis repugnare clare noscimus , tuto possumus decernere, Deum nunquam id velle : &e contrario perpetuo velle ea , sine quibus sarta tecta consistere eadem attributa non possunt. Hujusmodi porro est immortalitas Animorum , quos si post corporum dissolutionem Divina Uo-ὲuntas deleret, nequiret Dei Sapientia, Bonitas, Justitia , ac Providentia sarta tecta permanere .
Rem expendamus. 'h. Isto. I. Naturali ratione plenissime noscimus, potissimam Sapientiae legem eam esse , ut singulorum Entium Naturae suis exacte attemperentur finibus , ut ita nec a praestituto finei deficiant ,. nec ultra redundent, vel extra Vagentur . Quare sicuti ex noto fine, de Entium
300쪽
natura ad illum finem accomodata tuto dijudicare possumus. ita e converso, ex nota Entium natura finem illis praestitutum ediscere datur . At humanas Μentes immortalem naturam ab Auctore suo sortitas esse , jam superius evicimus . Ad immortalitatem ergo ab Auctore suo conditas esse, atque adeo in aeternum ab eo servandas , ambigere nemini licet. Finge non servaturum ς inscienter ergo se gessit, cum eas immortalis naturae condidit .. Si hoc nefas est, ac sultum asserere ' constare debet, Deum volitisse Humanas Μentes in aeternum victuras, cum eas natura sua immortales genuit. At vero eandem a corporibus dissolutas positiva voluntate postmodum interimere, & in nihilum redigere, levitatis ac poenitentiae luculentissimum est a gumentum . Quod rursus cum nefas sit, ac stulistum cogitare, naturali ratione edocemur, Deinum perpetuo servaturum Animas post corporum dissolutionem .
q. Isti. II. Divinae Sapientiae adjiciamus Bois
nitatem . Humana -Μens ejusmodi naturam a
suo Conditore sortita est . ut & maximopere perfectibilis si,& suae perfectionis cupidus matnec non felicitatis undique completae capax eLfecta est. & hujus studiosissima. Haec inter exinplorata posita sunt. At Nemo est qui non senistiat, humanam Mentem, quamdiu mortalem hanc vitam ducit longe distare a sua completa persectione. .& felicitatem quam ardentissime cupit, haud consequi posse. Vel ergo post hanc mortalem vitam altera superesse debet, in qua di ad suam persectionem properabunt Mentes ,