장음표시 사용
151쪽
A,bbfum cas,Vermes,pulices agrestes, sermicas, cantharitides,limaces&bestiolas alias hic prudes omitto: tu abe- QDrum ea est natura, ut detonsam, corrosam,1 ρώ - caluam & depastam arborem aut plantam turpi
facie,queadmodu scripsit Theophrastus,& mo ' ribundae simili relin quant. Q lues ab h umido Arboribu, & lento tepore gigni maxime solet. Pix, oleum, inimico & adeps, ouellis arboribus ac platis inimica esse
φρυφς-- censentur: estq; cortex in orbe detractus omniabus mors, excepto subere & andrachnemisi co pus arboris simul laedatur, aut profunde incid tur . Similcm rationem in multis habet decacu minatio, quae aut mortem, aut tabem conciliat. De σςμφi Squoque quo rudam animalium erosio,
destinctus ac depastio: nam olea si lambat capra, sterilescere autor est M. Varro, ut suo loco dic mus.Sunt quae hac iniuria moriuntur,aliae dete riores tantum fiut. His addo quod arborum ple- raeque fissa stirpe, aut trunco sypenumero lacio rant,& quandoque intereunt, exceptis malo, fi co & punica. Radicibus amputatis, omnibus &arboribus & plantis mors instat certissima. Cae- πὰρ tertim densitate & alimenti rapina, ut loquitur
b νιν' mors Plinius,nonnunquam etiam aegrotant, ac tadem
1μμ- - deficiunt. Sic vinciens & praestringens hedera necat,nec prodest viscum,cytisus,& quod Graeci halimon vocant .Lqdunt quςdam & vicissim lae-
duntur vicinia & succi mistura, ut laurus r N,tanta de phanus Vitem .Hoc de omnibus postremum sit, extremu ar Nitrum,sume, calida aqua,marina item,& fabet bor m exi earum putamina,nec non alia multa,libris i
perioribus scripta,& tum demum scribenda, a . boribus
152쪽
boribus ac herbis ultima plerunque solent esse cxitia. Superest ut iam dictis arborum morbis, o laboribus ac impedimentis, certa remedia, auxia Avioristia & praesidia,si non omni,saltem bona ex parte Proseramus,ab antiquis scripta & obseruata, nobis vero ac amicis nostris cognita, & in multis
probata. Hortensium arborum aegrotantium, aut aliter laborantium,remedia quaedam, σβcreta niuersalia. Caput III. EDr D Y M V s in Graecis agriculturae Pandoctis tradit, quod si aegra fuerit arbor quae-uis, illius radicibus affundi debet amurca aquae remista aequaliter. Plinius summum praesidium csse dicit, f*cem vini, aut aquam lupini decocti totis. circunfundere, vel lupinum ipsum circa radicesserere. Si emaciata fuerit & languida, habitior
fiet, si radices circumfossas,& item truncum, V tria C; teie urina humana,eaque virili, vel pecorum lo- qu tio imbueris: Illaesam,& a vitiis arborariis immunem habebis arborem quamuis, sit bubulo,tauri- ,
nove felle,radices illius persederis, aut fabarum, sis.
vel aliorum leguminum paleis circumpositis,aceribusve frumenti respersis , easdem radices vestiueris,®esta terra adiuueris. Si Caniculae aestu fatigatur arbor, &ob id syderari periclitatur,trium sontium singulos sextarios post Solis ct 6 er occasum radicibus iube influere, sed ita ne reme- Dovcmdium Luna deprehendat . Vel herbam sympho niacam quae Apuleio eadem est cum Apollinari r
153쪽
& llyoscyamo) circa truncum arboris, coronae modo,intorque. Vel ex ea iuxta imum caudicem Rem Hum cubile facito.Si fuerit syderata arbor,& veluti tabe aegrotans, unguento delibutam quasi reuiuI- .scere obseruabis, ut scripsit Graecus Democritus in suis rei rusticae Commetariis. In quibus etiam
Ne aues ar- admonet, arborem ab alitibus non impeti, quae
ιρr m impq alliorum fasciculum suspes uni habuerit : aut falce putatoria allio perlita,expurgata fuerit. Si florum largo prouentu luxuriando nullii serat seu
cium,querno vel fagineo palo radicum forantini impacto,& terra occultato, velut inita faecun-PγUidia is Proderunt & fabaceae paleae, trunco ad boru circurniectae quemadmodum scripsit Zoroastres in suis de Agricultura praeceptionibus Graecis, in quibus superstitiosa nescio quae pro
eadem re adsert, ridenda potius quam docenda. R in dia a Columella arborem tereorare praecipit,& in sotia a boris ramen viridem oleastri taleam demitti: nam itato μms -- arbor velut inita foecundo semine fertilior eua is ης - det.M.Cato amurcam a quis partibus cum aqua remiscendam censet, deinde arbori circumfundendam . Quae si maxima erit,commisti ampho ra vha satis eriti si minor, pro ratione fundedum erit.Siarbores etiam feraces fuerint, hac miscellanea meliores quoq; fient. Africanus inter Grς-cos geo ponicos celebris, portulaca & tithymalum probe contusa S mista, arborum truncis illinebat,ut foecundiores adolescerenitalitaque co-- Auxilia ar lumbinum sint in nonnunquam addebat. Quae ρημ' hμ' veluti aegrot antes,si uehum defluum habebat, nec retinere poterant,Sotion Grccorum hortu-F lanus
154쪽
Ianus diligens de peritus, Lolium quod Zizaniorum nomine venit,curadicibus cutilium in coronae figuram efformabat oc arboris trunco circundabat, vel marinos cancros pagurOS nuncupatos eidem circui ligabat,aut plumbea corona amplexabatur. Praeterea, radicem ablaqueabat, e que perserabat,& cuneum ex corno inaniu- 'tebat, terra circi imaggesta. QMdam nudataS ra- Edices aliquot crassiores ac maiores findui, & fis surae silicis fragmentum immittunt, deinde ligat& accumulata terra rursus adobruunt. Palladius rubrica aut amurca in sulsa, aquae remista arbore illinit. Vel cancrum fluuialem cum rutae ramo,
aut lupinorum fasciculum eidem suspendit. Hae sunt antiquorum obseruationes, quae defluos arborum fructus continere possunt. Quibus si flores etiam decidere percipiantur,aux folia, huc L , . , in modum auxiliaberis ex Quintilliorum Gr cis hei r/s, georgicis Circunsollis radicibus,palearum faba
cearum aqua temperataru & maceratarum mensuram magnam magnae arbori, paruam Vero par suae circumpones,& ita defluuio laborantem curabis.Si a vermibus infestabitur arbor,de Flore- Asbos quae lini consilio sic illum defendes: Lemniam terram a vermibis quam sigillatam vocant, & origanum cum aqua tere,eaque miscellanea radices illine, aut scillam iii circuitu plata. Si vero piceos paxillos circa a borem defixeris,labesccnt vermes ac decident. Αquibus etiam suillum stercus vino dilutum illaeta Neve 'Vssem seruabit,sicuti scripsit in suis Graecis georgicis Didymus,mo id illud circa arborem freque-ter inliciatur. QDd etiam praestare potest co-
155쪽
lumbinum stercus, nudatis radicibus cir positum. Ad haec taurinum fel,iisdem frequenter in gestum mam ita neque cito senescet arbor,neque veri nes facile producet. Palladius Rces veteris vini per triduu affundit. Auxilia aduersus arboreas formicas, erucas, muscas, & bestiolas alias,
larga & liberali manu tibi protulimus libro pria
mo, luem ubi voles, & quoties opus erit,consulere poteris.Superest, ut reliqua mo ordine par ticulatim expediam. Arboris mali eiu uepomi, cura, auxilia,c secreta. Caput IIII.
ribus,cognita, pingue ac laetum solum desiderat:& cui humorem non tam rigatio, quam natura suppeditet, ut scribit Palladius. Quὁd si arenosum,vel argillosum fuerit,rigationibus iuuabitur. Potest etia in macro & arido solo pro uenire, sed ex eo poma dabit vermiculosa & c duca,in frigido itidem & humecto, si coeli tepor adfuerit.Stercus ouillum non tantum exigit, sed& libenter assumit, etiam si pulveres cineris misceantur. Aptissima est ei putatio, ut arida & m te nata tollantur,cum illi vita sit alioquin breuissima: sed ut citd cadit, ita velociter crescit: quaequb annosior fuerit, eo deteriorem, minoremq; ac vermiculosiorem fiuistum feret. Siccitatibus
vespere rigari appetit quotidie, unde quod potu indigeat haec arbor, hinc illius foetus poma dici putat Marcus Terentius Varro in suis de Agria
156쪽
TOcultura praeceptionibus & Commentariis. Temtatur quandoq; syderatione & uredine, his praesertim locis quae aventi flatu silent: scd omnium maxim vermiculatione sentit, hoc est vermiumerosionem. A quibus immunis erit, si, ut praecedenti capite scribebamus, scilla circuposita fuerit.Quos si haereditarios habuerit, felle bubulo, vel sitillo stercore misto humanae urinae, & radicibus affuso extinguentur, sicuti ante Palladium Anatolius Graecus in suis rusticae distiplinae praeceptis diligeter adnotauit. Nec temere, mea sententia , nam haec arbor miru in modum lotio recreatur , cuius rigatu crebro iuuari certum est.Si vero negotiu exhibere perrexerint, cortex aereo
clauo, vel scalpro, ut Palladius legit, fodicandus
erit atque vellicandus, donec mucrone vermes
laeti radantur & deturbentur: sed viceratum locum bubulo stercore obducere licebit. Porro,si generositimae quaeque malorum plantulae, tau rino felle radicibus admoto,ita scrobibus imponantur,ut cacumen tantum super terram extet, a
Vermibus immunes prorsus erui, cum fructibus qui inde nascentur,eodem Anatolio autore. Qui etiam morbos quo sitis aegrotatis mali curat stemcore asinino aqua macerato, & sex diebus, occiduo Sole,ad radices irrigato, idque frequenter,& per interualla,donec germen erumpat. Si Ductum multum eam parere cupis,& sobolem numerosam proferre, sectum plumbei tubi seu c natis os patulum, sic ut circulum ducat, caudici altitudine pedis a terra circunducito,& cum m la coeperint adolescere, vel arbor ipsa florescere,
Pulibrae machimae pro abigendis
vermibusas arboremati. Remega e gratatu ma
157쪽
ANTONII MIZAL DItorquem illum de circulum eximito, idque quotannis facito, ut foecunditatem arbor recipiar. Caeterum,quia pomiferis arboribus,uti etiam a liis, frequenter usu euenire solet, Vt degrauatae foetuum pondere, laborare Videantur, adeo ut nonnunquam rumpantur incurvati rami sicuti
hoc disticho adnotauit Ouidius,
Aspice curuato pomotum pondere ramos ,
Ut sua, quod peperit, rx ferat arbor onus.)furcis suppositis oneri impares fulciendae erunt. Quod in nucis historia non praetermisit ident Ouidius: Pomaque usissent matrem inquit nisisubdita ramo Longa laboranti furca tulisset opem. Africanus Graecus in suis georgicis scriptum reliquit modum, quo vel humanam, vel animalis, aut rei alterius, imaginem induet malum in sua adhuc arbore pendens, vel pomum aliud quod-uis Gypso inquit alit figulari luto quamcunque voles insculptam imaginem lege:& in duas par teis apto instrumeto,ea industria seca, ut iterum illae rite coniungi possint ac committi. Deinde in figlina excoque: cumque malum ad dimidium
peculiaris incrementi peruenerit, hisce formulis include, validissiq; vinculis firmiter obstringe, ne fictiles typi diuellantur auctu obuoluti mali. Quod ubi capacitatem illorum expleuerit, tales animalium figuras repraesentabit,quorum & habitum & imaginem ibidem mentiri visum tibinit. Quae res in effigiandis malis non solum locum haebit, sed etiam in pyris, cotoneis,persicis,citriis, punicis, aurantiis, limoniis dc reliquis
158쪽
pomorum generibus. Quod hic semel dictu velim, ne dum per Varias pomorum clastes spatia bor illud identidem moleste repetere cogar.Ve- repetuis. ruenimuerd oportet vasi de fici ilibus typis per spirationem aliquam relinquere,hoc est forami- nula imprimere, quibus aere admittant & emit- tant,alioquin putrefactioni facilis parabitur via, vi Lyc. licet multi aliter sciatiant. Si dulcia mala fieri de- faut mala, sideras,stercus caprinum urina humana dis lutatum cum veteris vini sece radicibus infunde. Si imputria habere voles, sille viridis lacertae inungaturcaudex: erit & hoc aduersus formicas r medium praestantissimum.Si caduca fuerint in
la,filiae radici lapis impactus illa retinebit. si ramos spissitis onerabunt, ut dis umpi periclia
tentur,interlesenda erunt,quae vitiosa videbun- tu: ut generosa copiosiore alimento gaudentia, maiori incremento luxurient, vitiosis alimonia oamplius non surripientibus: aut furcis adiuuan- rumpaturda crit arbor, ut antea diximus. Qibe si imbres metuet, Solis exortum syectare debebit, Plinio autore,ut eos Sol statim diripiat ac resccet. Si tibi sit curae grandcis educere ortus, Ut grauZis patulas implere manus: e,decute ramis fortu prodis Crescentem sobolem, e multu Pt pauca supersint ' Poma sed maiora loco, Cr magis aisice nota. 'Uberiore etenim succo laetabitur haeres Fraterni iactis, vacua dominator in ahla. Quod unum deinceps ad reliqua pomorum &nucum genera, prudenter etiam accommodare tibi licebit,ut a crebris repetitionibus, quasset per habui molestas, opportune me liberes.Si r
159쪽
bra poma nasci desideras, arbor urinae humanae rigatu satietur, quemadmodum scripsit Berytius in suis de rebus aeri praeceptis. Non desunt qui rosas puniceo colore rubenteis sub arbore mali undique serant, & ita rubra mala fieri promittat.
Alij palos in terram defigunt, hisque pomiferos
ramos citra vulniis incuruatos alligant: &iuxta illos vasa vel scrobiculos factos aqua implent: s lagentes ut meridie solaris radius in aquam ill bens calidum vaporem euocet, qui refractu infructiis resilies,ex calore rubrum colorem eis co-ciliet. Qui re vera absque ullo mangonio & artia
ficio his partibus maxime solet inesse,quae Phoebum recta intuentur & meliore diei parte illum excipiunt. Nonnullis sanguineus color peculi
ris inest,tracta origine ex mori insitu. De malorum nomenclatura,omnibus fere nationibus varia,varioque insitionum adulterio,hic nihil a me expectabis. Omnia seminis nigrore maturitatem fatenturrisuntque legenda circa autumnale aequinoctium: pro coeli,soli,& arboris cuiusque nai ura: c ante X V. Lunam,ut scribit Plinius: idque cauta manu, ne contusione, aut vulnere aliquo laedatur: separatis cadiuis, putrescentibus ac Ver
miculosis, a praestantibus &generosis. Servabuntur optime tabulatis extra fumum & graveolentiam in loco frigido septentrionalibus fenestris aperto : quae sereno die patenteis lucem accipere debent, exclusis austris: nam aquilonibus multo nocentiores fructibus esse solent: λquibus poma quaeque rugis deturpari certu est. Seruatur praeterea in frigido & arido loco sit pia paleas,
160쪽
DE SECRET. H o R T. I. I B. III. 72
paleas,ut scribit M.Varro.Ideo qui oporothecas faciunt,ad aquilonem ut senestras habeant & ae re perflentur summe curare debent.Plinius foliis ficulneis singula, praeterquam cadiua & vitiata conuolui iubet: cistisque vitilibus condi,vel creta figlinarum illini. Apuleius Graecus in suis geo- ponicon praeceptis, adhaec Columella, Plinius, Palladius,& alij rei agrariae doctores, eam in rem multa posteritatis memoriae diligenter mand uerunt. Ex quorum Commentariis sequentia tiabi libentissime selegimus. In olla fictili cera terius uaducta, & bene operta, multi innocenter poma custodiunt. Sut qui creta aut figulina tem p. Id a
uantur etiam integra, Vegeta & longo tempore incolumia, substratis nucum foliis non caducis:
quibus & odori & colori perquam belle cons litur. 'd melius cedet si foliis ipsis conuolua tur,& foliatis nucum frondibus tegantur. Multi arculas singulis pomis assignant. Alij in tabulis supposita palea disponunt, stramentis superiori parte operiunt: ac ita componunt ut limites perub spiritum aequalem accipiant. Palladius in locis obi curis, ubi ventus non sit, stramentisprilis in crate subiectis, cumulatim secreta disponit,& cumulos frequenti diuisione separat. Custodiuntur etiam vitigineis foliis singillatim obuoluta,& luto vel argilla candida illita, ac Soli ha-- D-
quoad crustam duret, commilla: talia ei sim permanent,qualia concluduntur. Aliter canistris vel vimineis cistis componuntur, & mundo tomen-