장음표시 사용
241쪽
ferre licet. Q s multis modis disperdedos,cum hoc libro passim, tum primo fusissime ostendia
mus.Si efformatae olearum baccae defluant,summum adhibebitur praesidium, ut in suis Georgi cis testatur Democritus,si faba vermiculum, aut pediculum cotinet, obstructo cera foramine, in gleba radicibus haerente condatur, & ita Ob ruatur. Hic stentio nequaquam inuoluendum arbitror, quod de vite & olea Africanus Graecus Florentini testimonio stetus, in suorum Georgicon libris, memoriae posteritatis mandauit: Si olea,inquit,viti inseratur,non uuas modo, sed &oliuas quoque proferet: cui perticae subiiciundae sunt,ut Drachiorum onus fulciant.Fit autem hoc artificio. Prope terram vitem terebramus,& Qecundae oleae ramulum foramini imponimus: via vite dulcedinem, & ab humo vernaculum nutrianctum sugat & alliciat. Vbi adoleverit,& fructum serie lacindu assueuerit, si viticular eius sa menta fructuaria trasserantur, misturam progenitorum seruabunt, fructumque producent,quia promiscua parentum conditione nomen adoptabit diceturque Graece elaeo staphylos, Latine
uxiliis &secretis hactenus.Cuius fructus,quem baccam ubique cum priscis nuncupauimus,oliua vulgo dici solet,carne constans Sc nucleo.Quam immatura praesertim pleriq; virestentibus prunis albis aqua salsa c5ditis,dissimulare ac mentiri solent.Quae impostura me,&alios multos,in celebri conuiuio hyemali, quandoque cepit ac delusit. Olivarum baccae muria exceptae, Graecis halm
242쪽
DE SECRET. HORΤ. LIB. III. Ios
halmades nuncupantur: quae vero oleo suo pu- Olea --rae,& sine accersita commendatione innatant, ac mVelut urinabundar fluitant, colymbades nuticuta 6 4 4 pantur. od ad oleum attinet ex his conficiendum , hic a me pauca admodu expectabis: ne dicar instituti mei fines trasiliisse. Itaque monuisse modorem satis erit tempus legendς & vindemiadae oleς a commodum elle, quado maior pars dimidij seu eius nigrescere apparuerit: quemadmodu in sui, 'ν 'φ' Georgicis adnotauit Paxamus.Quae res,si miniis coelum aspirauerit, non semper erit expectanda. Vnde olearu vindemia quandoque prsuenienda est,ne a gelicidiis frigoribus intercipiatur.Cα- smisita, terum,sereno die,&minime pluuio,ab oliuanti- Undemianibus aggredi debet mec licet vel minutis imbrium op- guttulis labentibus ramos olivarios movere,aut ρ π ' decutere, donec humiditas omnis exhausta sit. No desunt qui manibus sensim ac leniter ramos 'quatiant,ut ex iis fi uctus excutiant. Sed diligenter cauendii erit ne virga olivaria baccae deiiciam
tu aut continMntur: nam hinc arbor minus ste clida in posterti euadet: si vera sunt quae scripsit ' Amia
Paxamus,inter Graecos geoponicos non postremus. Qui etiam admonet tantum olivae legenduesse,quantu nocte veniente possis exprimere: aD
haec molam primo oleo leniter suspendi debere, ne ossibus defractis sordescat. De omnibus nobi' Quid iistilius esse solet,quod sponte defluxit: virgineu vocant multi.Nouo ac recenti sal & nitrum misceri debent, ut illius spissitudinem absoluant, & at be vindicent, si quidem durare debebit: exactis diebus x x x. ubi amurca subsederit in vitrea va-
243쪽
sa trasserendu est,aut alia opportuna,vt mox di-
Ουἄβera n cemus.De secudo si initis erit disciplinamis quodiar η - fortiore quassari debebunt oleq. His utcu-que expeditis, ad ipsius olei custodiam & auxilia
calamum conuel to quando nobis in usu cum Oi-
bario, tum medico frequens esse solet. Apuleius Graecς agriculturae professor eximius,tradit olesi vitreis vasis tutissime conseruari, quod frigore 2 ' oblectetur. Si tamen vitrea defuerint repositoria, terreis doliolis optime custodietur: l..in. aut aliis cribrato gyp so intus perlitis, omniu vero prςstatissime plumbeatis aut vitreatis:vel perfecte excoctis teri eis, qualia sunt Bellovacorum fictilia, quorum usus apud nos frequens esse solet. Verumenimueris praesens locus admonet ut . D. de olearia cella paucis agam: quae ad eam coeli regionem constituenda est,quq a calidis ventis maxime auersa fuerit.Quare,ut laptentrionem spe
ctet summe expedita. nam siccum de frigidum lo- cum diligit oleum, calores & humores tanquam inimicos perniciali odio habes.Fumo valde infestatur: quapropter olearij doctores in to tu praecipiunt,ut neque fumus, neque fuligo, quandiu
Fumς otio oleum conficitur, in torcular aut cella oleariam irrumpat,admittaturve: imb ne lucerna quidem.
Oleu quod gelatur,plerunque fracescit: pr sidiu. - θ est salem vel nitrum opponere. Rancidum Tare-
euratio ae tinus sic posse curari asserit, & post illum Pali is dius. Albam ceram mundo & optimo oleo reso- ρ ρ tuta,&adhuc coctura cum eo liquentem,in oleuprofundere oportet, deinde calentes sales defrictos addere: ita oleum sapore, & Odore mutato, optime
244쪽
DE sECRET. NOR T. LIB. III. IOT
optime purgabitur. Si vero misturam eam anticipaueris iniicere,nuquam rancescet.Medetur &rancori anisum oleo demersum. Si faeculentum
fuerit & impurum, purificabitur Sole, vel igne, vel aqua feruenti, si in illam vase minime fragili imponatur. Si sordet, sic purii facies ex eiusdem Tarentini consilio .Salem ad ignem frige,& dum
adhuc calet in oleum demitte,ac diligenter receptaculum operi. Idem praestabit pinea nux,modo candens oleo restinguatur. Emundabit & citri radix in oleum demersa, adhaec f*X olei torrefacta,& immissa, nam ita lympidius euadet. Si fuerit foetidum,& odoris horrcdi,praecipit idem autor virides oleas sine ossibus tundi, & in vasa olearia sub solis calore demitti.Si baccς oliuariae defuerint,teneris oleae cauliculis tusis idem efficies . Nonnulli utraque linteolo clausa, remistos aletuso,in vas olearium demergunt,& exacto
triduo adimunt,oleti agitates accommouentes,
quod ubi conquaeuerit, in aliud conceptaculum transnassent. Sunt qui vetustos lateres ignitos in illud extinguant.Plerique hordeaceos panes minutim friatos,& raro linteolo obuolutos immittunt, quod ubi secudb & terito repetiuerint, nouos permutando & iniiciendo, salis miculas &granula indunt,& in alia vasa translatum paucos dies subsidere patiuntur. Alij sertulam campana, seu meliloton oleo delibutu per diem noctemq; infundunt. Si aliquod animal in oleum forte inciderit, S putri nidore illud vitiaverit,iubet Democritus in suis Georgicis, coriandri manualem fasciculum in oleario vase suspedi,atque ita pa
sordidi otii tuis tro . Remedium faetidi olei,
faetidi olei. Vitiati obior putruremedium.
245쪽
cis diebus pcrmanere. Si hinc de nidorc nihil de
cesserit, mutandum erit coriandru,donec vitium superetur. Sed maxime proderit, serenis diebus in vasa munda decapulare, quae optima erunt,si prius acetum continuerint. Quidam semen foeni graeci, aut coriandri siccum, trittimque oleo remiscent,vel incensos oleagineos carbones in illo frequenter extinguut. Non desuntqtitvuas pasisas,vinaceis exemptis,tritas & in offas aut pastiulos redactas,oleo mersent, & elapsis decem die bus detractas exprimant,agitatumque oleum in aliud vas transfundant.Alij utrumque,hoc estv-uas & vinacea, simul tundunt, ac in oleum mi
tunt. Si turbidum fuerit, Tarentinus suadet illud in fidelia oris ampli feruescere, & ubi ebullierit, tenuissimum salem si ictum ac torrefactum in spergere,atque ubi substiterit, alio transfundere. Pellucidum facies si corticem & ramulos oleagineos cum sale detritos, de linteolo conclusos in vase oleario suspedas. Odoratum sic compones: Oleo recenti primo, sincero, dc ab omni amurcae spurcitia immuni quod antea Virgineum nuncupari diximus inulam herbam siccam, lauri folia,cyperum, radice iridis, S alia quae voles odorata in pollinem tenuit limum trita S excrcta in oleum vitreo vase receptum iniice, dc diu mul tumque agita: deinde salem torrefactum &in f rinam detritu immitte, ac rursum agita, diebus que x V,plus minus,vas ipsum cum oleo Soli expone,aut in duplici vase calidam aquam excipiete merge: sed ita ne quid expirer,vel diffugiat: talisperque ibi este permitte,donec horas treis lento
246쪽
to igni ebullierit, exemptum patere spatio quodam conquiescere, usquedum concorporari, &in Vnum coire perceperis. Dein percolato, dc in tuum usum loco ac vasculo idoneo optime se uato, dc diligenter prospicito, ne qua illabatur
HACTEN Vs scribendo & meditando fatiagatus, hisce Hortorum de hortensiu rebus colophonem sum impositurus;& ab iis qui legent,&fructum cum voluptate aliquem inde sibi comparabunt, sollicite postulaturus, ut sitis apud Deum precibus conatus nostros adiutare dignetur : Vt quae prae manibus habemus alia qua- plurima, & quotidie pro nostrae Mineruae modulo, discendi cupidis meditamur, lucem optatam aliquando videre possint. FINIs TRIVM LIBRORUM DE cultu, cura, auxiliis, oe secretis Homtorum , Autore ANTONIO MI E A L D O, Medico σMathematico Lutetiae.
248쪽
Opusculum, ANTONII MIZALDI MON-
& diligentia ex variis Auctoribus Graecis & Latinis accuratὰ
PRAEFATI v NCUL A. Ropos ITIs publicae tilitati Auxiliis, cura, & secretis Hortorum, precium Operae nunc demum facturu me cogitaui, si libellum De arborum Insitione comitem illis darem, Ut nostra Hortensiu historiasiis undique partibus absoluta foras prodeat.Vt it que a verbis ad rem transeam, Arbores quae hominum cura & arte prouenire solent, va semine emergunt,vel radicum plantulis,vel propagine, vel avulsione, vel surculo, vel insitione. Relictis primis & mediis,ceu notissimis,postremum lon ge ac late,si diuina fauerint,ex priscis & recetioribus rerum agri professoribus Graecis & Latinis
249쪽
explicare fatagant,ut foecundissimam illam pes
cherrimorum foetuum arboreorum matrem I
sitionem,meritis honoribus exornem, & omnibus suis numeris,pro mea tenuitate, illustrem. De insitione quae sit siub cortice, cu in traneo,ex Graecis Florentini Georgicis. Caput I. FLORENTI N V s inter Graecos rerii agri do- stores priscos clarus,tria inserendi genera esse tradit. Vnum sub cortice, alicrum in trunco,&tertium quod emplastro sit, seu inoculatione. Omisso ultimo, sic primum & secundumPersi
quitur. Arbores quae de si ore libro & cortice vestiuntur,& ex terra copiosum humorem sugunt, quales esse noscuntur ficus,olea,cerasus,& similes,sub cortice inseri desiderant.Sed ante cuneus tenuis valido ligno constructus quo facilius imprimatur inter corticem& lignum paulatirn adigi debet, tamiailigenti & accurato manus libramento,ne corticis fascia disrumpatur, quo leniter subducto, surculus mergitur, & blade imponitur. Hanc inserendi rationem emphyllismon.& insoliationem appellant. ae autem cortice tenui cinguntur arbores,suntq; pauciori humore contetae,& foris exuccae squod humor relicto
cortice in medullam interiore se recipiat squalis esse solet citrea malus,& arbores aliς complures, fissis ligni medio,surculi infiguntur,que modum proprie Insitionem Vocant,& Encentrismon.In utroque genere confestim inserendu surculum praecipiunt,& compediariam insitionem facien-
250쪽
dam, ne diuturniore mora nativus humor e hauriatur,& surculus resiccetur. Porro,qui inseruntur surculi, nitidi esse debent, & ex fertili a bore selecti,ab ea parte quae Aquilonem spectat: adhaec acutis falcibus decisi, de nouo nati,leves, frequentibus gemmis praegnates,bisurci, vel trifurci , ab imo crure simplices, crassitia dine digiti minoris,&bimi, nam anniculoru saliua sursum
recurrens auocatur,ex quo infructuosi fiunt.Falcis mucrone ab una parte instar scriptori, calami salua medulla scinduntur,sic ut lignum ligno, &cortex cortici possit committi & adhaerere. Sur culi derasum acumen,cum fissura & hiatu in que debet imponi,aequali constabit magnitudine: ita ut exacutio & fisi ira stylum excipiens, binos diagitos non excedant, quibus itaste coeuntibus nuhil adimendum volunt. Argilla duntaxat vulnus muniendum erit,propterea quod flava terra cauliculos exurat,& ob id inepta sit. Surculos finie- te Luna, vel silente, decem aut pauid plures dies ante insitionem accipiendos iubciat,& operto vase ita muniendos, ne qua expiret aura,quΟS oportebit, dum eliguntur, adhuc occlusos n5 de thiscere, insit 6sq; ad germinationem properare, quare dece ante diebus,aut plusculis,ut diximus, qtii insitioni destinabuntur, vellendi erunt. Sed edocenda est ratio cur statim eruti non sint ins rendi,quippe si serues adhuc, turgensque surcu tus in capacem & destinatam rimam immittatur, necessam est quippia eius emarcescere, antequain unii coalescat corpus, sungosamq; laxitatem inter lignu excipiens, & hospitem surculu inte