장음표시 사용
581쪽
mum .prudentissim ii,&optimu qui solus bini sua natura no sequis, suaeq; namiae benignitate negligens ea abuti f. cuius mali causam esse reor, i seipsum non cognossest. Magna pfecto sapientia est ut vel id oraculo concedamus seipsum cognosce re. Tu te ipsum o fili Neania cognoscere stude, dc te alalisi natura malaetissimum dc prudentissimu esse momento talis em natura quilibet homo est & tuae naturae benignitate semper sequere. admoneq; caeteros aequales tuos ut seipsos cognoscat,&37 quales sint natura videat, ad sapietiat pariter ut tu aspiret. Sed videamus an ip, sum summe sapies,qS oia largit abunde nobis etia ips atra sapientia cocesserit ponsidenda.Ne. Supra cocessimus in eius operatione hois sine consistere. The . Dictu quide est,& verum. Quod nocibus tamen ita esse visum est tum quia maxime sarpientia libera est. hois aut natura, multis modis.ipsis servavisa est. Ne. Sihois natu δ'' Θ' ram respiciamus ita ex iis quc me modo docuisti,coniecto Oim mortali u vel maxi enitimibrae liber est.& luimelcausa: ita ut totius naturae opifex opus suunt inter mortalia in hole possi homine perfectissimu consummasse videatur. Si aut ex accidenti seruus fiat, parti η RQ firmum est argumentu. na & tale natura existimamus sapientia. & no ex accideti. mini The. Aiunt praeterea deu, solii hue sibi vendicasse honore. & reuera de' summe sau lutio. piens est. sed de illa summa sapientia qua deus solusvi est seipsum cognoscit. sermonem nonag tam' sed de illius summae 3 verissimς sapientiae remotissima similitudine,qua ipsum, quantu nobis concessit esse felices mente adimus. Ne. De simili tudine scilicet agimus,cuius deia solum non posist dicere possessore, qui ea ipsa ois lapientie possidet veritate, ut modo dicebas.Τhe. Mitto i nonnulli dicant deii inuidere iiii bonum a mortalibus possideri: qii quidem otio rerum optimo parenti ipsiq; sumat beneuolentiae inuidia ascribere.maximia sit nefas. Est id poetae dictum. euenitq; hoc in loco in vetus prouerbiu docet Q multa mentiantur poetae. dicebant praeterea sapientia, P maxime diuina, maximeq; honoranda sit. soli maxime diuiano Se honorando qualis solus deus est couenire, ipsumq; sume diuinu& honoradu deum esse.& ipsam summe diuina& honoranda sapientia, e dea,quae de ipsa suma sapientia. imo omnis sapientiae veritate 3c aeterno exemplari verissime dicunis tur.non autem de nostratac similitudinaria quae nos in ipsius verae contemplatio, nem rapit 8 aduocat.quam solam caeterarum scientiarum a nobis in hac caduca vi,
ta possideri possibilium probauimus diuinissimam maximeque Venerandam. Sed tu dicito nonne homines auspicati sunt philosophari quando apparuerunt aliqua
quae ipsorum animos in admirationem traxerunt: ut solis ad nos conuerso dc diuerso.nune solis& lunae terrifici desectus ostenta in aere visa Nea. Ita inceperunt. ut opinor. Theore. Et admiratio nunquid sine ignorantia est Nea. Non. The. Et naturaliter cupiunt illo ignorantiae vinculo solui. Ne. Scilicet.Theo. Quando unumquodque natura suum bonum appetat. illo autem solui bonum sit,& non minus diuina admirari caeperunt, ut an haec sensibilis machina temeritate quada facta sit,sempiternosq; ea ipsa perciat motus an intelligentia sapientiaque aliqua gubernetur,&an huius pulchri rerum ordinis Unus author.unus gubernator an plures. arbitraris
ne ipso, haec Sc similia cognoscere fuisse accesos Ne. Loge magis si sensibilia ipsa
imo vero maxime, ut mihiVidetur. nam ego,quem ipsorum comparatione caecutietem talpam reptato horum sempiternorum desiderio magis qua dici queat accendor The. Sic accendiitur amice qui mentem puriorem habent,minusque corve. corporeisque pertui bationibus occupata. haec autem sine sapientia cognoscino possunt.
Ne . Haud aliter. The. Putas appetitu illu Sc naturale illud desdetau, irritu vacuuis esse .posse Nea. Minime. The. Nasumma illa plenitudo olitibus in reb'otiositatem Virat.Vt rebus sensibilibus corporum magnitudinumque vacuum. Possessorcs igitur sapientiae esse possumus: & hic nobis ad nostrum principium. ad uniuersei uomnino bonum relictus est aditus. Nea. Haec proculdubio admiratio, admiratieri
582쪽
ne suscitatus appetitus in melius decumbit.gratiae sint illius largitori.The.Gratitie. nosque naturam squam nobis usqueadeo bonam munificus concessit omni ex parte perficere iuuet. Nea. Iuuet. Theo. Sed sunt ne alia, quae nunc tibi occurrant expedienda Nea. Nulla. Τhe. Quae supersunt,reliquorum sunt librorum,& quae maius otium requirunt. tibi autem nunc sorte paruum est, & mihi itidem . sol non longa mora futura est a nobis suum subtrahet aspectum. Nea. Verum auo Τheoo retice. sed aliquando alias cum se temporis opportunitas ultro dabit, non te mihi difficilem praestabis quo minus ea quae superant, mihi manifestes. Theoretic . Mesemper. modo sit temporis occasio. non modo facilem, sed quam facillimum haabebis. Vale. Nea. Et tuo optime Theoretice nunc vale, in futurum que rursus tusemper optime Ualeto.
Theoreticus. Neanias. Erus adueniso Neania. Ne . Serus o Τheorefice.nam pater meus hac ex urbe modo rus cocessit qui me etiam plus si vestim remoratus detinuit. attamen siquid otii tibi suppetat eo. dicem attuli) a quaestionibus ordire, & qua velocitate Voles transige. The. Ita optime fili & decet & oportet: nam nosteraporis angustia premit. ergo multa praelocutole tepus Vane
absumamus. CDic age, quid est causas esse secundu specie si l infinitas Nea. Si petas quid rei, nihil est . at si quid nominis. infinitae secundum speciem diceretur,si ipsarum infinitae essent species.The. Quo
pacto Nea.Vis esset maretia .forma,efficiens finis,exemplar,lpecies a*rsdictis altera abcdes, semper nouae a prioribus& sine statu causae species. The.Probe.
Quid est eas ipsa, infinitas esse secundum directum Nea. Quid rei nihil est.na ineque sunt. neque esse possunt. at quid nominis respondeo infinitas esse secundum directum si in unaquaque causarum specie ab una in aliam alterius naturae semper sine statu procederetur. Τhe. Quo pacto intelligis in unaquaque causarum specie Ne. In quolibet quatuor causarum genere, ut in materia informa, inessiciente,atiutine. me. Id Ogo in materia pande. Ne. Materiae secundum directum infinitae dicerentur,si una fieret ex alia,qus iterum fieret ex alia,ne ungvllum assequi V Ieremus terminu: ut si hoc, ut terra,fiat ex aere ut materia,& aer ex igne, re ignis exa ut ex materia varis diuerse nature.& a ex b.& b ex c.& ita sine statu .materis ills secundu directu abirent infiniis. The . Pande in forma. Ne.Forme secundu diroctu in infinitu prodii ent, si aliqua forma per alia& alinius naturr formam subsisteret,quae iterum esset per aliam,nequeunc in ultimam decumberetur . Theo.Id inefficiente.Nea. Causae efficientes secundu directum infinitae dicerentur,si effectus fieret enascereturque ab aliquo, quod iterum ab alio, nullo tandem termino reperto. The. In fine. N e.In sine conformiter: ut si hoc gratia huius fiat, quod item alterius gratia fiat,nusquaque decubat,series finium secundu directum probaretur infinita. essent enim fines secundum directum infiniti, si essectus alicuius gratia fieret,quod iterum alterius gratia fieret.neq; unqua ubi stemus, terminum finem Q habeamus. qui alterius non sit gratia. Τhe. Facis o Neania ut ingenui iuuenes facere solent,qui nunquanis praemeditati praceptorem adeunt. hinc fit ut ad singula quaeq; quaesita egregie sciteque respondeant, in graues tandem & scientificos viros euasuri . ita ne est Ne. Ita .prsmeditatus aliquantulume tibi obtuli.Theo. Τanto. expeditus sinagula transigemus. Dic ergo.quot nos a veritatis perceptione disturbant & praepe,diant Nea. Quinq;. Cosuetudo audiendi falsa, eruditioque non recta. recte docenti
583쪽
, assentire nolle, nisi quod dixerit, ut mathematicus monstret. nulli fidem pra stare nisi sensibile sit, sensibilive constet argumento. nulla recipere, nisi alicuius urgete au thoritate. non posse nisi parua degustare. CThe. Age nunc an causae secundum speciem infinitae esse possint Nea. Non possunt . na omnes causas qaatuor causarum
speciebus.materia.serma.efficiete,&fine coplectimur. no itaq; hoc pacto sunt instinitae. Τhe. Satis de specie diuidua respondisti de indiuidua aut non satis. Ne. Nona F dum teneo qaid respondendu sit. CThe. Proficiscamur igitur: dccedo, an materiae rectitudine prodeant infinitae N e. Minime. nam bifaria dicimus ex aliquo aliquid fieri. Primo sicut ex imperfecto sit perfectu : quemadmodii ex puero dicimus fieri
virum.&eκ Isthmi is olim ludis Neptuno dedicatis fiebant Olympia.&ex,3c post.
hoc in loco eandem significantiam retinere Videntur. Secundo, ex aliquo sit aliquid per generationem. At neutro dictorum modorum proceditur rectitudine in intini, tum. In primo quidem cum ex imperfecto fit perfectum. vi cu ex puero fit vir. naide est eκ quo fit,&quod postea perfectu est. no itaque hoc modo proceditur in insuriitu. na semper ad aliud alterius diuersaeque naturae procedere oporteret. 8c si quod fit,& ex quo fit ea de non sint extrema determinata habent imperfectum de porseuctu .at determinatis extremis, media quibus ab Uno in aliud proceditur. infinita esse impossibile est.q iippe quae nunquam transiti possent. cu igitur fiat hoc ex hoc prismo, seriei procellas non abit infinitus.Τheo. Recte ais. Ne. Neque quide cum hoe
fiat ex hoc.generatione.& secundo. Primo,quia illic extrema .esse.&no esse deteruminata sunt. Vbi autem extrema determinata sunt. media in infinitum prodire ne, queunt. Seeundo, quia cum hoc ex hoegeneratione prodeat, ad consimi ha tadem fit reflexio. Atqui si lio: pacto materiae procederent infinitae, semper ad alterius natu tae materia sine resilitione aliqua proficiscerentur Sc irent. no itaq; materiae secuti, dum directum procedunt infinitae. Tertio, quia cum hoc ex hoc generatione surgit, materia eadem numero est: dc quod in Unius generatione sum itur ab altero in corruptione dimittitur. The. Naturalis institutioliuius rei fide fecit. Ne. Et materia ingenita est atq; incorruptibilis,et primum rem sensibilium sempiternu .no igitur pol sunt m ite tiae in insinitum secundum directu procedere. CThe. Hoc pacto de Brisma.an rectitudine in infinitu prodire queat expedi . Nea .Hec mihi hactenus ncilia o visa sunt. sed timeo sequentia me maiore difficultate premere.sentio tamen respondendum esse. Brmas secunda directu haudquasi infinitas euadere posse. primo quias hoe pacto infinitae euaderent formae. diffinitione complecti non possent. hoc a tem irrationabile est. non igitux hoc pacto evadunt infiniis. attamen haud plane inis tueor qao pacto forma propterea diffinitione coplecti nequeat. The.Nec hoc qui, dem facile. Sed an putas aliam deberi Arme applicari diffinitionem praeter eam qua significamus forma dare esse rei,remq; conseruare in esse Ne. Nulla aliam. The. Albedo,que quaeda forma est.quale dit esse Nea. Album: 3c ipsa praesens.album c6seruat. The. Nunquid dat aliud esse Ne. Nullu. The. Et dulcedo dat esse.Nea. Aecide tale scilicet esse dulce. The.Et nullu aliud Nea. nullii quod norim. The.
Si albedo esset per dulcedinE. Sc per nullu aliud. quid ais tum nuquid posset albedo
dare esse quod non haberet Nea. non.mihi videtur. Theo .Et habet solum essedulcemam est per dulcedinem.Nea. Est. Theor. Non dabit igitur esse nisi dulce. Nea. Mihi quidem ita et Te videtur.Theo. Age nunc. rma substatialis qua de nune agi, mus dat esse.& venus quid Veriusque conseruat. Nea. Veru id est. The. Sed id. εο suae hactenus dicta sunt.intelligo ubi forme finite sunt. nuc autem ponamus eat uerte in infinitu excedere. ut sit a per b.3c b per e.&cperd, dc ita sine termino. Nea.
Admitto.Τhe. A non habet esse nis per b, scut album non habet esse nisi per alisbedinem. atqui b non habet esse nisi per e . non igitur b dabit ipsi a aut alicui alio, rum esse b. nam nihil dat alicui esse, quod non habet .neque dabit esse c. nam e non
584쪽
habet esse nisi per d. d enim ipsi dare esse, admittendo processum formarum infini,
tum,concessum est .et nihil dat ipsum esse quod non e st. cum igitur c non potest aliis cui dare esse e tanto minus b dare esse c potest. et ita de d ,et quolibet aliora argumetabor. Nea. Ita omnino. sed quid tum inuenimus Theo. Nullam dare esse. ci, si nodant esse,neque rem saluant conseruatque inesse. Ne indubie .Theo. Si igit forinsinfinite euadant dissinitione haud complectentur: quandoquidem illa quae minium eomnium ipsis conuenire videtur, ipsis nullo pacto aptari applicarim queat. nea. Mihi sic esse oportere, iam ratione satissaetum esse videtur. Theore. Et eodem ναeto intellige rationes quibus iussinitio completur. infinitas euadere non posse. est enim ratio forma qusdam . Nea. Perpendo hoc modo intelligentem infinita trans re non posse. The. Perge igitur reliquas rationes absciuere.nea. Vt vis: Secundo, formae infinita interminataque serie non prodeunt. nam in illis formis semper magis esse deberet quae prior estet, et quae ante. ea quae deinceps: et prior posteriori dare esse.at ubi non est primum, neq; hoc pacto prius et posterius est.Theo. Et in ratio, nibus Nea. Consimiliter.nam prior ea quae subsequitur, magis est: vi quae sit unis uersalior et ex qua pendere debeat posterioris cognitio. Atqui si infiniis essent, mprimum et vltimum non darentur. neq; medium itide , neque priores et posteriores atq; deinceps. Tertio,quia si in infinitum prodirent, rerum scientia tolleretur. nam res ipsas conleptando.formae per quas constarent,sciri non possent.nam infiniis esssent: infinita autem hoc pacto transigere intellige terri, impossibile est.quare nequd res ipsae compositae scientur. The . Probe. nam totum suis ignotis partibus cognosci non potest: sed tunc ipsum cognoscimus. quando ex Quot et qualibus compositumst cognoscimus. Et si rationes ipsas respicimus Nea. itidem tollitur scientia. nam
scire impossibile est nunquam ad indiuiduas species venire potente .at s huiusmodi
rationes formae in infinitum prodirent,nunet ad indiuiduas species decumberetur. nam in infinito ultimum locum non habet. si autem ullae darentur, essent vItimae. Tolleretur igitur itidem scientia. CEt eficieties causas infinitum secundum dire, dicitam progressum no sustinere. pene consimilibus c stare potest rationibus. Item N hac si sunt causae essicietes inediae,& postremas esse necesse est. At emcientium causarum sunt mediar,ut quae sint ab aliis,& a quibus aliae sint. sunt igitur extremae. non enim aliqua mediarum extrema esse potest.Theo. Quid hoc sNe. Nam esset ab alia superiori effciente,quae ideo potius, valentioreq; iure extrema & suprema dici mereretur. Quod si datur prima.in ipsi non euaditur in infinitum . itide si da, tur vltima.Theo. Indubie.nam si essent infinitae omnes medis essent,s medias vocate liceret ut tu) quae ab aliis e Scientibus sunt. εc a quibus aliae eScientes ortum sumul. sed quomodo.o Neania, si temporum sempiternus ordo. infinita pro, scesserit series.ut plane senssset Aristoteles,essicientes causs secundum rectitudinε
non exeant infinitae nam tu ab homophrone genitus es. Nea. Sum. Theo. Hc mos Phron autem a tuo auo, auus ab abavo. qui iterum ab atavo, α atauus a tritavo:& ita
sine statu ullo proceditur. ut nunquam sit dabile essiciens primum a quo tu ipse prora
cesseris. Nea.Verum aiso Theoretice. attamen propter hoc essicientes causae non
his abiit' p Octant rectitudine infinitae. nam non procedis ad eas effetentes quae euariantis' b. dissimilisque sint naturae, cum a me ad patrem, a patre ad auum. atauum , atauum S tritauum procedis. Si tamen infinitae secundum diuetiam prodire deberent sema per ab Una ad alterius naturae alteram sui diffiniuimus progressio euaderet. O b id etiam .lde trifinitis ericietibus actu .mihi superior sermo haberi visus est. Τheo. E trecte quidem. Nea. Nunc autem non de infinitis essicientibus actu, sed potentia obiectio procedit. non enim sunt aut fuerunt infiniti homines actu, a quibus ego processerim. sed potestate& appositione sola, quemadmodum posteriora tetriora
prioribus,sed non manetibus quidem adduntur. Theo. Non obtuse dictum o Nea
585쪽
ania:& reuera infinita hoc modo esse essitietia,est infinitas esse line, partes.& in
finitas partiales Sin potentia materias subdimensi Cesecabiles. at .ppterea materiae secundu directu no prodeant insinitae. Nea. Ita plane oneropolus,cuius ego ditarulus de auditor sum, diceret. Τhe. Adde siti hypothesn,mundii perpetra serie ut ne unqua quide inceperit perdurasisse salsum esse . quare & id quoque salsum infinites' prscessisse ex quibus tu pedeas homines. Nunc aut expedi,fines ne infiniti secundu directu excedat, an aliter Nea. Minime*secto excedunt na causaria addicte
inhibent. Primo. na fine dissinite difficillimu esset.The. Dissicillim v. fili. na quo pacto illius gratia esisset quς ab ipsa infinito interuallo, infinitisq; mediis distatet, ut qua per ea procedendo nunqua assequi valeat Et s no est illius gratia qua tetm e sola
putare oporteret optima certe nullius alterius gratia esse videbitur.Inissemqvs reuctitudinis seriem seruat. quod gratia prioris meliorisq; no fuerit, ncq1 7licto rcferioris minusq; boni gratia erit. Sed perge. e. Secudo, quia neq; prioris N posteriouris integra seruaretur coditio,xtpote qus in infinitis locu no habeat ullii. Tertio, tolleretur scien tia finis. Quarto, quia si unus finiu e st gratia cuius ces ali i fines sunt εο non sit alterius gratia .unus est oim ultimus finisaeno extrahuntur sines in infinitii.
Atqui unus fini u est qui omniu alioru finis est.& qui amplius no est alterius gratia.
alioquin in rerii uniuersitate nihil optimu . non igitur sincs rectitudine extrahuntur in infinitum .Quinto,quia nihil esset optimum. imo neque bonum:& si quicq optimum esset, nihil conaretur ad ipsum . quippe ad quod peruenire impossibile esset. Τhe. Sic fili ipsius boni optimi natura tolleretur. na ipsus natura esse videtur, et bipesso omnium pendere bonitatem, ad ipsum omnia tendere,&ipsius gratia esse omnia. modo nihil tederet conareturq; ad ipsum: Vt quod attingi quemadmodum aiebas)haudquae valeret Unqua: conatusque ad id rei vacuus irritusque haberetur. Nihil itaque esset optimum, eiusque sublata esset natura: quo quidem non existente opti, mo, omnia alterius bonitatis fonte & principio,Vt nullum alterum & posterius bonust vllui necesse est. Tibi ne ita videtur an secus Ne. Ita plane. Theor. Absolue igitur. Nea. Sexto, neq; intellectusVllus esset activus quadoquide intellectum acti, uum finem habere ubi quiescat,necesse est: nullum autem haberet.The. nam inino finitum prodiret: ne I mani sestum est intellectum activum, administrativumque, ipsius contemplativi gratia esse: Sc ipsam actionem, et prudentis administrationem, contemplationum et sapientie gratia. Contemplationem autem et sapientiam opti morum iam posuimus. Tolle igitur optimum: contemplationem tollis et contem, plantem intellectum: quare et actione, activum Q intellcctum. Et certe intellectus noster oculus quidem suo sole cares modo aliunde impeditus non st) non cessat in
pulchrorum sensibilium pulchritudine summam cogitare pulchritudinem in ipso
rum bonitate summam bonitatem in ipsorum duratione eternitatis immensitatem: ut quae nobis specula sint . illa summa pulchsitudine. bonitate, et aeternitatis im, mensitate effigiata, impressaq;: et nobis in speculo et aenigmate immensa dei pieta, te relictum est,quandiu crasso hoc corpore tanquam carcere cingimur, illa beatissi,ma adire entia: illis vero superioribus metibus secus. sine velamine scilicet illarern Quodsi summam pulchritudinem. bonitatem .immensialeg contueri,ut oculis semper vigixo libus luibus sol maximuque visibileus qua illuceat. 2Si te percoter dulcis Nea Vnia, quas naturalis philosophus causas potissimum inuenire gestit, protinus subdes t 'ti bi
naturales: Ut materiam,vt rerum sensibilium forma vi naturales efficientes, atque mi antinaturales fines.quas igitur metaphysicus.diuinusque philosophus potissimu deside, rei protinus quid respondedum si, in promptu obuiuque est, primas et supra munes
danas causas,et maxime omnium prima, rerum exei laret formam omni uesscctrice causam,et omnium felicissimum atque optimum finem: quam hoc ipso Q causae in infinitum non promant, igni sua bonitate exploratam compertamque habemus. P iij
586쪽
hunc quod reliqua est,absoluere tetemus. CAn vetitas si facilis aut dissiciliis Ne. M odamodo facilis,& quodamodo ardua atque difficilis.na nullus unet syncere Scoino digne veritate apprehederevaluiit: Sc hinc ipsius difficulta is sumit indicis. millus etia unii veritatis Oino est exors:qd rursum aliqd ipsius facilitatis arguit. Quisem ut vetere prouerbio cosuetudine dici tractu est in foribus delinquet Totus to facile est,pars aut captu nobis difficultate assert.Τhe. Sane ita est fores,scientiatui valus gloquia dignitatest sunt que hic tota nucupamus 3 qus talia sintvtea unusquisque coprobet audita, quibus neque reniti, neq; mente dissentire queat: Nea in disciplinis capere facillim si est. Cotra vero qus ex ipsa penden t& qus hic partiu note censemus, cognoscere dissicese:& quato a principioru luce distatiora sunt lato captu cognituque iperuiora. Et certe veritas videt ad nosti si ita sese habere Isti Iectu ut illustre solis iubar ad oculum: cuius eximia clatitate nunq psecte Se digne
satis noster apprehendere valet oculus' nullus etia oculus tali iubaris expers oino euadit. Cedo insuper a quo entia sua veritate sumat Ne. A maxie vero. Nam is in
uocis viauquod F maxime Oim tale dicis, quod alii sui talia snt causa existit:vt ignis maxime calidus existiti qui es tetis sesibilibus ut calida sint, causa es e dignorat. ita εc maxime vera sunt quae aliis ut vera sint causa existunt. Et maxime Oim id verit
est,quod olim veroru ut vera sint causa est. oia itaq; entia a maxime vero suaveritate sumunt. The. Et id recte quide. semin viriuocis colamis assimilisque naturae. oia a maxime tali suu sumant exordiu.ut omia calida ab igne maxime natura calido
calida esse dicatur.multo igiε fortivus in homonymis: in quibus semper quod prius
fuerit, natura prsstatius et persectius evadit:et coditionem illa quacsteris tribuit, et qua extera ab eo sibi vendicat et assumunt,altiore natura retines. Nil miru ui ξ γ sterius, et quod imbecillioris infirmioris arurs est, a maxime perfectissimeque, ro sua vetitate vendicare,atque tale dici. Sicut si soloim clarorti homonyma causa esset, et omnia clara alia sole posteriora essent, illoruque claritates solis clatitudine inseriores.imperfectioresque.sol omnium iure diceret clarissimus: quippe qui perisfectissima omnium claritatem haberet, et quae omnibus claris ut clara essent causa Quod n5 esset: et quanto vicinius quicet a sole sua claritatem sbi vendicaret, et illius maxime Li. ita in gii tanis ipsum clarius non ab re censendum esset : et quanto eminus,
ε,α,ki distantius atque remotius et minus illius aemuli tanto minus clarum bono iure cenis me .ero seretur. Ita fili quae a maxime vero vicinius suam sortiuntur verstatem. et magis ii, sortiatur, Ilus verissimae imitatricem ,ut supramundanae beatae mentes, Veriora sunt: quae vesro e long1nquo,et minus illius verissimae affinem et a mulam, minus vera. Et ut de vetitate dictum audisti: ita quoque eide entitate, unitate, bonitate plenitudine te, state necessitate,sapientia.vita, et caeteris trascendentibus, intelligendum puta. Enu otia si quidem a maxime ente suam sumunt entitatem, Ut dictum est a maxime vero suam sumere veritatem:et a maxime uno suam sbi vendicant unitatem a maxime bono suam bonitatem a plenissimo suam plenitudinem, a maxime potente sua postentia, a maxime necessario summaque essendi necessita te sua sumunt necessitate, ab omnium sapientissimo sua sapientiam et a maxime viuente sua vita: ita ut viris uersa quantum Unicuiqi cocessum est) sua entitate summam imitetur entitatε, sua in Unitate summam unitatem sua plenitudine maximam plenitudinem, sua bonitate summam bonitatem,sua veritate summam et posse velitatem. sua potientia agens
dique facultate ipsam quoad potest omnipotentia ,sua necessitate summam necessi,' tatem.& suo qualicunque sapientiae 3c prouidentiae vestigio summam sapientiam. omnibus rebus suauiter prouidente:&sua vita viis e vestigio illam supremam vi
tam 3c immortalitate. Et reuera Vnaque res est ipsius summe entis, summe unius. summe boni. summe Ueri, summe pleni, summe potetis,summe necessarii,summe
sapientis N immortalis, speculum & scriptura, ab illo summo εἰ maximo rerum
587쪽
omnium opifice nobis ante oculos octiem stataque, quo ipsuta in illo natuis libro
ab ipso quide efformato signatoque legamus cognoscamus, cognitu amemus cognidus est, sed ipsum pulcherrimu rerii potius in pulchris. perfecti si unu in perfectis, eno digne optimum in melioribus& omnino naturς dignioribus entibus a nobis cognitis ipsa est inuesti
summa maiestas Sc dignitas pervestigada est. ln his enim verius dilucet ipsa summa z
entitas,Uni tas. bonitas. veritas, ipsa summa plenivido perfectio . summa maiestas, summat dignitas, quae tantopere nostra haec trans mundana philosophia desiderat. Sed age dic o Neania: non e omni ucristentium principia dico summa entitate,
summam unitatem, summa bonitatem veritatem, entium norum, bonora,& Me
rorum maxime vera sunt principia Ne. Maxime o Theoretice:&hoc no modo opinor, sed sine aliqua haesitatione credo.The. Nec iniuria .nano quadoq; sunt Veora & quadoq; n5, sed sempiterna. sempitern cet veritati semper coiticha: quibus nulla principiu & nulla causa est, sed othibus ipsa causae sunt & principia. Et certe baso Neania felix qui potuit rem cognoscere causas. Nea .Has scilicet: sed o Theoret ce,aut no sane satis cocipio aut hallucinor. f xistimaui essicia ad unu principiti re; vocada atq; reduceda esse, iuvero mihi videris plura ponere, & quide simpliciter prima vi qui a nullu principiu & causa sit. The. Maxime prima, o fili. plura quide,
no,ut cocipis, re atq; substatia, sed ratione sola. eum ea ipsa essentia & subiecto sint ii, imo maxime unu sintq; illa summa Vnitas qua nihil aut es e aut excogitari potest magis viait:&cognoscere quo pactores subiecto sit una, ratione vero multa. ad
sapientia pandit introitu. Et tui meministi ne prius a nobis dictu fuisse sapietia nihil aliud esse q aeterna r si rationii intellectu scientia ' Ne. In memoria reuocas.
The. Attameno est nisiunii primum ensentiri,&, si comode dici potest unis Iimu, optimum,veris simu plenissimo potentissimii,summe necessarium. sapietissinas.&immortale: in omni re in caelo sursum, in terra Ec in abysso deorsum fgnatu .si nobis sanus legendi relictus esset oculus. Sit ipsius pietas nobis o Neania oculuresu A labi λdere quo ipsum cognoscamus. Ne.Sitoro. me. Huic ut suerut entientiu se Ari ii, iam cistoteles comedare solebat eius misericordia implorabat quod coiitebar, quod praes datio. dicabat, pro quo tandem exul damnatusque inter gentes exteras degebat tandem in Chalcide peregrinus ioc munere mortalis vitae funetias traditur. Quid nos o Nea, ni a nos iae debemus ipsi supplices comedare Nea. Debemus supplices.The. h lex
nunc comendamus O ens entium Vnum optimum,verissimum, plenissimum, potentissimum summe necessarium sapientissimum immortale atque sempiternu,
pande nobis ad te viam & accessiim .& adiuua quod nobis indidisti naturale deside rium. Sed proficiscamur: Percipis ne hinc fieri, ut scut res ad esse se habeant, ita
quoque ad veritatem Nea. Mihi percipere videor. nam quς prestantius sunt vina, turae entia beata. vicinius ab ipso maximo ente prodeunt & manant: quare & vici,nius.indistantiusq; ab ipso maxime vero. nonem aliud realiud, maxime ens & mauxime verum ipsum est. The. Et illa eadem consimilii ratione magis una sunt, ma dus hωgis bona pleniora potetiora necessariora, sapietiora magisque immortalitatis sorα isosi ascite participatia his ipsis inferioribus & caducis quanto his ad horam labentibus praedi periora nstantiora sunt entia. e. Certe. Theo. Quod igitur in sensibilibus est motus,& enes 4φtitatis instabilitas est illic iugissima. stabilissimaque entitas. Et quod insensibilibus quaedam est pluralitas est in caelestibus unitas. quod in sensibilibus bonitatis & ve titatis exile vestigium illic nostrae bonitatis A veritatis exemplar Sc veritas. attaemen Sc in coelo A in terra non est nisi una summa veritas.Ne. Et una entitas, ut pusto. The. Vna summa entitas:& ita in reliquis:& pro Iibera illi e plenitudine. nos niclocum de plenitudinem sortimuloecupantem. N pro uniuersali potentia , particulas rem potentiam resistentiam, reluctamen:pro necessitate contingentiam: pros P iiii
588쪽
pientia ignorantia: N pro immortalitate deficientem vitam. Vide siliquid est prescul esse a maximo ente: haec mala a natura, imbecilleque omni ex parte naturae conditionem ideo patimuur, et longe a primo ente distamus. longeque ab eius veritatis imitatione. CHinc cognoscere propium est felicitatem & su ninum bonum iis x
rebus quς huius sint capacia ex ipsius summi boni quoad fieri potest assimilatione pendere. Et cotra, in m a miseria ex ipsius quoad fieri potest dissimilitudine & ab
eo discessione. Fit ite ut unum solii sit absolutum eris,unu, bonum, Vers, enu, po tens,necessarium, sapiens di absolutu vivens,& sempiternum,quod ab alio non habeat sua entitatem, nitate, itatem veritate plenitudine, potentia,necessitate,sapientia & vita: sed per sest eris,dc unu dc ita incesteris. tera autem omnia no ab solute entia.Vna bona,aut vera dicuntur, sed ab altero & alterum talia: quia ab ipso sintvero εἰ per se ente, uno:& ipsus absoluti eratis, unius boni veri imagines,similitudi nes 3 simulacra queda. Et certe o amice Neania si nobis illius summi absolutisque entis, summe unius, summi boni do veri unu punctu attingere cocessum esset. Qishalin tua ipsa cotemplatione quantu corpus ti alientibus caducum & mortale fas est, seli iri puricto ces essemus. Et certe illa dei entitas, rus bon ras ae veritas linea es infinita quiedrum s co quid aliud in caeso de in terra felix est. oculus est i nitus. punctu solium illius summae
si stili bsol tae bQnit tis apprehendes: aut quod perinde se habet ad apprehesum ut ad infin ita indimensibileque linea sese habet puninum. Et deus ipse solus se ipsum ut
est plenissinae apprehedit et seipso solus maxime selix est. Quo sit iteru ut scutoumma vera a maxime Vero sua trahunt veritarem, ita felicia a felicissimo sua felicitatem: qui proinde felicissimus est, i seipsum fraxime Isidet et seipsum maxime cognoscit diligit et sibiipsi maxime coplaces. sunt igitur caetera felicia quod ipsum quoad fieri potest possident cotῆplani amant:et ea sola voluptate trahuntur, quod,
que in hoc ipso ipsi summe selici assimilantur. Ne. Recte igitur audiuerim Aristo,
telem asseuerasse nostrum summum bonum et nostra felicitat . in vetitatis contefatione consistere. The.Recte admodum et maxime veritatis. sed nos ad propositu reuocemus. Unde nobis Veriora lisc naturae entia cognoscendi adoritur dissi i Neultas Nea. A nostri intellectus imbecillitate. nam sicut oculi nycticoracs sese haeshent ad lucem diei,ita et noster intellectus ad manifestissima optima et verissima nature entia. Atqui *nycticoracum oculi difficultate diurns lucis hebetescunt ac cb, tunduntur,maxime quidem visibilis, hoc ex nicticoracum insumitate debilitateque paritur. igitur et noster intellectus circa manifestissima et optima et verissima rature entia cognoscendi difficultate laborat hoc eius insumitas debilitasque patit. Τb. Ita est ut ais o Neama. Sicut enim sensibile adsensum sese habetiita intelligibile ad intellectunMet sicut maxime sensibile ad sensum, ita et maxime intelligibile ad imtellectum. Atqui si maxime sensbile a sensu non percipiatur, id maxime sensibilis iniuria culpaq; no prouenit, sed potius ipsus sensus imbecillitate atq; infirmitate. itur etsi maxime intelligibile ab intellectu no percipiatur. hoc maxime intelligibilis culpa no suetit, sed potius ipsus intellectus infirmitas debilitas Q. Quae veritati ij percipiende obluctantur ac resstunt Ne. Illa quinq; que prius adducta fueriit. Pri,
mo consuetudo audiendi salsa eruditioque no recta:tum in qus audire consuevimus, haec eadem dici dignamur atque admittimus: tum Q cos ueta nobis notiora sunt ii consueta vero contra agnotiora.qui itaque consuetudinem traxerunt audiendi falsa.
salsa dici dignabuntur. salssassentirent quae et pro notioribus receptabunt: veritas aut tanqignotior illos effugiet. Distorquet igitur distur i, impedimentoque res Piendae veritatis huiusmodi educatio est.The. B t legesipse consuetudinem plurimi momenti et efficaciae ad hoc esse ostendunt, quae fabulas puerilesque ineptias ob conis suetudine iecipiunt,et ipsas veritati anteponunt. die. Secundo. Recte docentiassentire nolle, inos a vetitatis perceptione leti abit. Nam singula vi materia requirit iei
589쪽
eipienda sunt a j omnium mathematica certiiugo expetenti est . Qui autem retiete docenti assentire renititur, non singula recipit ut uniuscuiusq; natura postulat ac requitit. disturbatur igitur talis averitatis perceptione.The. Ita esto fili: eorrumqus demonstrationem patiuntur,&sustinent, demonstratio expetenda est, & de monustranti credere oportet: 3c quae analogiae smilitudinem desiderant, ea ut decet addu Quatucta contenti abire debemus. Quae persuasionem qualecunq; alia, easquidem iussi scio iniqciente adducta nos faciles praestemus oportet: neq; demonstrationem, neque analodigiam efflagitemus. Sic enim omnis veritatis sicile copotes euademus, & Unuquod: lii. que pro dignitate recipiemus .His tamen tribus pro dignitate rite uti, qua difficillio piendummum puto viricli esse in omnis discipline professione consummati. Sed iam perge. Ne. Tertio nulli fidem praestare nisi sensibile sit.sensibilive constet argumeto perucipiendae veritatis obluctamentum praestat. Nam nulli fidem praestare velle . nisi sensu sensual ive exemplo vincamur parui impotentisque ingenii argumentum est. Atingenii paruitas& impotetia nobis nimirum percipiendae veritatis obex & obluctamentum est. nulli igitur fidem prs stare nisi sensibile sit,sensibilive constet argumento Veritati percipiendae obluctatur, obstatque. Quarto, nulla recipere velle nisi alicuius confirmet autoritas vetitatis perceptionem item impedit . Nam nihil recispere velle nisi alicuius authotitate firmatum fuerit, quaeda iudicandi impotetia est. Iudicandi autem ipotetia,percipiendae veritatis in Pedimento est: vivis circa sensbile iudicandi impotentia, bonam prosecto sensibilis impedit perceptionem. nulla igitur percipere velle nisi quae aliena firmata autoritate suerint, veritatis perceptionem impedit. Quinto. Itidem S non pose nisi parua degustare. nam qui sola parua degustare sui utinaturae defectum,oblasmentoque patiuntur,& intellectus paucitatem . qui autem haec pati intur,a Veritatis perceptione prepediuntur: perinde atq; qui pupillae oblaesi mentum Visust paucitatem patitur, qua a visibilis perceptione praepeditur. non posse igitur nisi parua degustare. nos a veritatis impedit perceptiovis ire. The. Haud inconuenientes similitudines adduxisti. Quibus ergo ad pulchrae
veritatis perceptionem apparamur.ati bene afficimur Nea. Horum quinqqusia adducta uirit, oppositis ad ipsam percipiendam instruimur.apparamurque: incon, suetudine vera audiendi,& perceptione recta. recte docenti assensione.& obedietia. uniuscuiusq; ut materia ipsa requirit & postulat. receptione. alta mente, & potente iudicio.sana integra,illabefactaq; mentis natura. The .Rectissime sic o fili. sic emcontraria contrariis medicamur & aduersus contraria contrariis reluctamur:& cui
deus haec quinque prioribus obicibus aduersa beneficia contuleiat, percipiendae veritatis prae aliis potens efficietur. Det igitur tibi o fili qui iuuenta flores, sanum prsce, plorem qui veris & pulchris te instituat praeceptis. det tibi docilitatem, qua recte docenti benevole acquiescas.det unumquodq; pro dignitate recipere . det altam mete, re acre iudicium.det integrum .inoffensum .illabefactum ad ipsum coteptandum metis acumen.Et non modo tibi haec, sed & omnibus qui desiderio pulchrarem sciatiarum bene utendi gratia rapiuntur, non quide vana sui osteratione, non fastu, non
ambitione non rerum caducarum opulentae congestionis aviditate. haec prosccto vitilia sunt.& futuro philosopho indigna.& a nostris quoque prioribus topere danata. Sed nos o laboremus igenio .ut Pulchris admodum veritatibus illiveritatum regiis nae .summaeabsolutae quoad nobis conceditur sinite efformemur.Tale coname. ingenusque animui. Dilosophorum sit. F t tantula tibi o fili Neania.crepusculo iami os separante dicta sufficiant. Et ad me cum Voles alias redito, α nunc abi prospera fortuna comite. f t vale.Ne. Vale semper,o Theoretice.
590쪽
Homophron. Neaniar. Theoreticus. Eutytherus. Eus Neania nobis assiste. Ne. Pater.Ho. Huius diei amoenitas,& aurs teperies,&gratia exercitam e tu querunt. Est rur,
est locus est proxima luco colonia illuc me sol adi grana tranfero.&vi retia loca lustro. Tu mihi comes assiste. nulli dubiuest spirantem florentiu Iocolum halitum, nostrum suauiter refouere spiritum. Nea. Optarem pater: sed alio sol adi genere ego plurimu uti soleo. Ho. Quid illud esse Ne.Fgo Theoreticum nostru vicinum viso cum primum vacua datur occaso: qui multa liberalitate mihi aperit quodcunq cc gnoscere oresspretati duco. overo eum ipsum nisi me strictius tibi assidete iubes modo visurus era. Ho . N Giu; beo sili mo gratias Theoretico ago reseraque s pcs4 m vrq gialia hac, si tini d etrinarii aliquid liberaliter impartit.Ne. Iin partit indubie. Ho. Abi igitur o fili, re iplum meo nomine saluere iubeto. alterum autem qui mihi assideat comilcm cura bo. Ne. Facia.The. Diligens iuuentus,& honestorum cupida,felicem senccta ex pectat. Video trio Homophronis sili, quada diligentia & honino deseerio ad eludita Uita properare. Nea. O utina erudita, o Theoletice:hcc optat rasea Hemerbio: qui cum primum resciuit te interdum visendi me consuetudine traxisse, mirum inmodu gauisus est:& prae cocepto gaudio collachi γ matus ab inquit,o fili, εἰ Theoreticum meo nomine saluere iubeto, cui gratias ago, ipse gratia hanc s rc sim alimquado Vnil referam. Me rus una secum ducturus erat in vicinos lucos. vicinos Q viaculos. The. Patres qui ita filiis afficiuntur proborum parentum comendatur officio, nune sua prole doli iuri. F t cum multa parentibus debeamus illis sum morere deberi
restis quaplurima. Sed haec comittamus dc saluus sit Homophro: nos vero ea quom gratia huc conuenimus pariter contractemus: haec, puto. colloquio praetulisti pater,no,hac ruri haec vicinorum lucorum, et venantium locorum amoenitatibus. Nea.
Praetuli equidem. The. Vis ergo quindecim illast quas teitio labio respondere dixi mus qusstiones discutiamus die. Nosti quid expediat. The. N cui equide:et ideo illas nos cosulto nunc relinquamus,ipsas aliqua lo opportunius utrinque disputaturi. Et nunc satis si illarum quaestionii formatione memoria tenere,et noc ex loco mea minisse quaestiones illas utrinq; Aristotele disputasse. Ne. Nuper suo ordine ipsas mecum ipse didici. The. Oopportune.Traseamus igitur ad ratui a entis dignoscenda. Nea. Traseamus. 4 Theo. E t nos a quaestionibus auspicia nostrasumamus. Et gprimum si tenes quid sit ens effer in medis . Ne. Ens st quod subsistit. The . Sanr. Quot sunt subsistendi modi s Ne. Arbitror me res podere debere. quinq; .Pramus pest eum quicq subsistit ab altero.Secudus cum subsstit sub altero. Tertius, cum in altero. Qua rtus cum per altenim et altwrius gratia. Q intus is subsistit quidcm, sed neq; ab altero, sub altero in altero per alterum alteriusve gratia. sed reliqua emunia ab ipio subsistunt et ipsius gratia.The. Idipsum debebas o fila sed multa se offerrent hic diligentius pensiculanda. Et quia tempestiue aduenisti, ex os tempori sinadigetia premit nos fidentius etsi longiusculi futuri sumus aliqua exequemur hinc orsi. O mnia alia a primo et maxime ente ab altero subsistunt. Et rerum substantiales potentie subsistunt sub altero: substantiales actus. et accidentaliae affictiones passionesque omnes in altero: referenter tamen. nam substantiales actus in altero superiori praestantiorique modo subsistunt, ut scilicet consubstantiale in consubstantia li,quo cum simpliciter unum unamq; completam substantiam costituit. Accidentaria autem assectio in altero est, sed non ut consubstantiale inconsubstantiali, et cum quo aliquid unum simpliciter costituere possit. E t c6pletae ipsae substatiae per altei