De Eunuchi Terentianae exemplis graecis disputatio

71쪽

sitem oratio non omnibus dialecticis numeris absoluta sin CC Orto CntCntiarum CXU dStriCta, quam Sic ni-issi CaVit Donatus. Ideo Braunius et encinius mihi Videntur a rectavia aberraSSC, quod lanCC adnotatio omnino non Spectat ad Chremetis indolem, sed tantum ad Structuram OTammati Cnm. Accedit, quod o Scholium Suspectum est. Axit de eadem re atque inSCquen Scholitim dis I. , SolVC nimirum fa is non Si mirum , et Statimis ConSCquCn Crit C γ υυδEzου tot Sententia, quasi

si dixerit non est mirum ' et subdistinctione interposita mox intulerit dabit haec Thais mihi magnum malum. V. Nam ni V ne Significat et sine V non ni V pro ne Uergilius Aen. III. 685-86 sileti diScrimine parvo, sini Cneant CharSUS: V ne ' Pro non Plautus Epid. -IU. 2. 6. alibi is no Vult ' pro non Vult . Quia his verbis recte locu explanatur et apta CXCmpla addita sunt, hoc scholium Donat dandum est, Sed alterum 2 ad . I Verisimiliter ab alio magistro Pro Clum CSt quodam, qui perperam inserere Voluitis intellego ' Vel inVenio V. Quae addita Sunt: poteStRUtCm C. q. S. V tu Stam Praebent CXplicationem ex insequenti Donati scholio petitam Transeo iam ad adnotationem priorOm. GRAUERTUS

p. 56 sq. J et his verbis effecit discrimen fuisse

72쪽

inter Chremetes Eunuchi Graeci et Latini. Cum tamen etiam apud Terentium ille sit adulescens rusti-CUS, UtriuSque ruSticitatem refert ad domicilium et discrimen in eo tantum poSitum putat, quod apud Terentium in urbe habitaverit, apud Menandrum ruri Semper egerit. BRAUNIUS P. 37 an ficticiam interpretationem merito reiciens CenSet rusticitatem Menandri ad stulistitiam quandam atque fatuitatem, tum simplicitatem is probitatemque V Spectare Terentiumque hanc ingenii partem neglexisse. Sed modo Vidimus Terentium hoc nequaquam negleXiSSe et Chremetem III. 3 revera

Propter hanc similitudinem I AMPIUS P. 2, Donati

scholium mancum ratus, Cicer Vult Verba apud Menandrum. NEΝCINIUS, Cum Secundum Donati scholium ad

III. 3. 1 aliquid interfuerit inter Chremetem Terentianum et Menandreum, o discrimen non positum suisSe putat p. 87 in rusticitate sed in aetate vide Supra P. O Chremetemque igitur apud Menandrum

suisse Senem et in Scholio fortasse XCidisse postis Menandrum ' Verba Senis . hic. Donati scholium mihi an Cum Ase non Videtur. Ut recte intellegatur quid ibi Velit, alia Scholia Conserenda Unt.

Ad Adelph. III. I. 53 de Hegione, qui in fabula

Latina est propinquus Simuli, SOStrnta UXOriS, Adnotat Donatus: Apud Menandrum Sostratae frater inducitur. Ad eiusdem fabulae . . 15 Donatus scribit si Apud Menandrum Senex de nuptii non gravatur. V

73쪽

i . . apud Menandrum Sene non dissicilem se praebet

de nuptiis CL I et Donat ad h. V. λ)His i itur locis revera aliqua discrepantia est inter sabulam Graecam et Latinam ideoque Veri simile

Videtur nostro loco etiam aliquid interesse inter Chremetem Menandreum et Terentianum quod diScrimen, Ut SVPra Vidimus, reVOra Xsistit inter Chremetem Eunuchi quem Coo noVimu e III 3, Ct ChremetemaCtUS IV, Uiu personae, Cum e Colace fluxerit, longe diversa indoles est. Inde sequitur OC Cholium Cr-tinere ad U fortasse a Donato perperam hic adSCriptum CSAC, quod eo facilius explicari potest si DonatuS, ut CSsne putat, ipse fabulas Graecas omnino non in SpCXerit. )NENCINIUS sententiam nimis audacem et Libricam de Chremet aperuit. ProptC Prol. 23-26 CLA P. 70 Ulla perSOna praeter militCm Ct Parasitum CCohic a Terentio translata fuisse si enim OetanoVum furti crimen peperisset, quod hiscius taCite PraCtCrir non potuiSset, praesertim S Terentius tam

HR tamen ratione non prorsus resol natur ii, qui putant Chremetis personam partim CX EunuChO, Partime Colace desumptam esse. Cum enim tali: Contaminatio poetae crimini non daretur, hac de re se de n-dere ei opus non fuit.

Deinde animadvertit p. 85 meretricem in colloqui, II lay dicere se cognatis reddere Nelles PRm-

74쪽

6Ophilam, ut amicos beneficio sibi paret. Haec cum dicit Thais, Chremetem respicit Ualde igitur miratur eam Phaedriae ipsius amicitiam minoris facere quam Chremetis timidi et fatui aduleScentuli, Sunii plerumque

degentiS. His de causis encinio Certum Videtur, Chrometem de Menandri Eunucho manASSO, Cundem Cro Terentio aliter depictum esse. Contendit apud Menandrum Chremetem fuiSSe Senem, Cuius rei haec assert

Primum animadvertit in noVa Comoedia ρ μ ης SCmPCr nomCn CSSC OniS; porro, Si senex ille fuit facile explicari, Cur apud Menandrum meretri eius amicitiam tanti fecerit ac rursus Cur Terentius Senis PCrSonam parum idoneam, qua militi Opponeretur, immutaverit deinde Contendit tenorem totius Scaenae III. 3 melius quadrare in Varum religioSum UC CnCmquam in adulescentem quantumVi ruStiCum Orontiumque an mutationem admisisse, ut Verisimilior fieret Thrasonis elotyPia.

I Nencinius p. 87 hae habet ,,Chremes Terentianus a Menandre sine ulla dubitatione diversus est quali apud Men.

suerit non Constat Sed quantum Conici potest, non videtur stultus adulescentulus fuisse. X nomini quidem tymologia Sonem P. Men. fuisse Colligitur Ouod si Censemus, multa perspicua fiunt quae nun obsCura sunt. in enim Xplicatur Cur eius amicitiam tanti fecerit meretri itemque Cur Senis perSona parum idonea visa sit Terentio quae militi opponeretur i. e. personae de Colace sublatae, eamque ideo poeta immutaVerit. Tum Sensu totius Scaenae tertiae Ct. III, qua de gr. Eun. Parum mutata CCCSSiSSO videtur, melius in avarum religioSumque Senem quadrat meretri Cios amore aSpernantem quam in adulescentulum quantumvi ruSticum. Postremo si Onati Cholium man Curii CS e. q. S. V

75쪽

6IIam vero ut incipiam a primo encinii argil-mCnto, nusquam OCC mur Chremetem plerumque Sunii legere. U. 33 legitur quidem rus eo ' sed animadvertendum est dulCSCCntona, quotiCSCun tu arCCSSitur, Continuo PraeSt CSS Thaidi. Cf. IO, 28, 33. Dein minus recte Phaedriae amicitiam comparavit cum amicitia Chremetis alterum enim amoris, alterum praesidii causa Thais sibi adiunctum esse Cupit. Cf. Donatus ad . a. aliud est amator, aliud

Quod nomen Xρέυ n et in OV Comoedia Semper nomen Si Senis, argumentum haud magni ponderis mihi videtur, Cum minime Constet nomen a Terentio non esse mutatum I Et hocine credibile si apud Menandrum Chreme QSSO AOnOX, Terentitim, Cum eum mutaVerit in adulescentem, non aliud ei nomen dedisse, Cum etiam nomina Thrasonis et Gnathonis, quorum PerSona tamen immutata transtulit, mutaverit pNeque apparet, Cur Thaidi pluris aestimanda esset amicitia senis quam adulescentis divitis, bonis moribus praediti, Sunii rus habentis Uerum quidem

CS Seni personam Parum idoneam esse, quae militi Opponatur, Sed qui ne et adulescentem rusticum, timidum, fatuum haud magis idoneum esse militis aemulum Z Licet rogare, Cur Terentius, Si id ageret, ut PS CrCaret CrSonam, quae CSSO patronus Thaidis simulque rivalis militis, creaVisset adulescentem USticum ti Sentit hoc ipse encinius, cum scribat p. 83 QuodSi

posset Certo adseri huius saltem personae nomen non mutatum esse a Terentio, in certa ratione efficeretur Chremetem non fuisse P. Men. aduleScentem nam in OV Comoedia ρεμης ConStanter nomen senis est. Τ'

76쪽

timidum. Cum nihil obstaret quominus rearet sortem Ct Strenuum Z i)Deinde omnino falsa sunt, quae disputat de III. 3. Non est senis Vari et religiosi semel iterumque apud meretricem Venire. Una arCCSSitur 5IO, 33); non habet sororem Sedecim annorum 526), non Si minornatu quam Thais 524), non deducitur ad cenam militis 5O3 538). Haec autem omni Optim quR-drant in adulescentem reli fiosum rusticae simplicitatis et parSimoniRC. Cum igitur encinii argumenta ex omni arte laborent eiusque Coniectura de Chremetis Persona reicienda sit reStat, ut XPediam quomodo factum sit, ut Donatus in actu semel iterumque loquatur de Chremetis rusticitate etenim SecundUm CAmsententiam Chremes in hac fabulae parte e Colacedesumptu CSt. Ubi non erat rusticus Sed urbanus talis, qualem modo descripsi. U. 5. I Donatu Verbis

is Elio nonne id sat erat Adeo simplex hic inducituris adulOSCen ut a Pythia reprehendi possit. Nam quidis Ophi fuit dicere, si innuit 'V non spectat ad simplicitatona rusticam, sed ad tarditatem quandam ingenii stultitiamque et cum ibidem adnotat: 3. Nisi quia is CorreXit miles quod intellexi minus Hoc Videturis sapientius et facetius dici quam ab ebrio rustico

si aduleScentulo debuisset C. q. s. ' Donatus, non immC-mor Chremetis rustici in III 3, oblitus est se non Chremetem Eunuchi sed Colacis ante oculos habere;

I Etiam animadvertendum est Chremetem modo V. 23 nominari aemulum militis. Sed luce clarius est, militem, qui omnino non OVit Chremetem, putare eum esse Phaedriam et quae in hac Scaena narrentur, non e Menandri Eunucho desumpta esSe.

77쪽

idem iudicandum de U. . . Deinde ad U. 6. 7 hQuanta Copia adducere Proprie diXit Copias , nam sic dicuntur legione in unum collectae. Conis Venit tamen rudi et rustico adulescenti se homines si COPiRSV dicere C. q. . , minus recte Donatus rusticitati tribuit, quod timiditati tribuendum est, sicut e Thaidis Verbis et totiti scaenae colore apparet. Ad eiusdem SCRCna V. I adn. 3 Donatu Chremetem appellatis nimium liberaliter pavidum adulescentulum. V Postremo IV. 7. 33, ubi Donatu adnotat: I. Diminuam Rosi caput tuum hodie nisi abis: Rusticius dixit caput si tuum diminuam ' quam si diceret diminuam tibi is cat ut , PParet Terentium CVera scripsisse: diminuam tibi caput.

78쪽

DE ANTIPHONE. Antipho in duabus scaenis prodit, qua artiSAime Cohaerent. Postquam in priore III 4 narravit se a nonnullis adulescentibus, qui de Symboli ederent, Cum Constituto tempore frustrasset Co Chaerea, qui omnia

ipse Chaerea III. 5 domo Thaidis exit et amico

narrnt, quomodo Pamphilae amore captus ad Thaidem deductus sit ibique Virginem VitiaVerit. Ex iis, quae in hac scaena aguntur, manifestum CS eam ad Eunu-Chum reserendam esse hanc ob rem dixeris priorem scaenam etiam X ea fabula desumptam CSSO. In Donati commento ad III. 4. 1 tres adnotationes adscripta esse VidemuS, quarum Prima et tertia ad hanc rem spectant. Si Censemus in prima adnotatione si Heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeo in hocis proloquio in Sinuatio personae Ciu CSt, Cui narraturuS

79쪽

Fit autem hoc Populi Causa, ut Spectator oriculisis accipiat, quod Subicere oculis poeta non potuit, Voce Poeta V sioni sicari auctorem fabulae, scholiasta hanc caenam Menandro tribuit. Sed in tertia adnotation Hori liq. a. Cn in UCnt PCrSon CSt, . Cui narro Chao rea n unus diu loquatur, ut Pudis Menandrum, ' Terentius et Menander aperte inter se OPPonuntur ita ut apud Menandrum Chaerea solus narraUerit, quae intus facta essent, a Terentio vero Antiphonis fersona addita sit, Cui Chaeron narrarCt.

De hac adnotatione multuna disputatum St. Grauortus Braunius, en cinius Fabia Antiphonis personam Terentio tribuunt, en ius Glinius Teumelius Mampius eum Menandro Vindicant. BENFEIUS, I quocum AMPIUS P. I Consontit, in

drum ' ad totam sententiam rettulit. II INIUS P. 22 recte adnotat enseium haec verba salsissime ita iungere: Bene inventa persona Ut apud Menandrum, ne unus diu loquatur. V Ipse Verba ut

apud Menandrum ' eicienda censet scilicet si in Menandri Eunucho Chaerea solus prodierit, permulta Terentio tribuenda ossent a Eiectis i itur his verbis

Ι Nencinius p. 93 perperam Scripsit , Ante Grauertum Bensetu C. q. S.' Legendum POSt '. a Ilinius . 2 sq. haec habet sed tanta Par OiUS, quae sequitur Caenae Terentio tribuenda Sset, quantam numquam dedit de suo Uides enim omnia ea, quae ad narrandam rem anteactam, ignotam Antiphoni, Spectatoribus notissimam pertinent et Praeterea versus a 3 ad 8 non potuisse locum habere in Eunucho Menandri, si ibi solus in scaenam Chaerea prodierit.

80쪽

Comparat scholia nonnulla, e quibus tamen unum tantum, ad . . Quid hic laetus est inventa PCrSona St, Propter quam CSta hi narrat Chaerea, ut et populus et miles instruantur et sciant, quid intus gestum Sit, ' quodammodo cum nostro Cholio Congruit, ut probet quod hodie nemo negabit -- Donatum saepissime Terentio adscribere, quod exemplari Graeco debentUr.

TEUFFELII quoque sententia p. 283 non licet e scholio ad . . 4 eicere Parmenonem in ea Scaena apud Menandrum non prodiisse I deinde animadvertit III. 4 Antiphonis vitae rationem, si haec persona a Terentio in Venta fuiSAOt, minus Graecam fuisse et praeterea in Graeca quoque fabula requiri aliquem in cuius domo Chaero Veste mutot. Iam recenSebo, quae ab iis, qui Antiphonis personam Terentio tribuunt disputata sunt. GRAUERTU Donati Cholii Verba premens sic SCripsit P. 72: Er Terentius lassi III. 4 einenjuno en Hern amens Antipho austreten, elcher den haerea uelit, iam lin i dem Verabredeten

dCn Crwuia Seliten Auso ano seines UerAuches ei Pamphila so das der ultore dies durch inen selirlebhasten Dialog ersaliri. ei Menander agestenergahite Chaerea diese nur in Monolog. VBRAUNIUS P. 26, iterum minus CCt tertiam fabulam in Contaminatione adhibitam esse ratus, a protulit