De Terentio eiusque fontibus

41쪽

poluserunt Terentianam fabulam e duabus graeei conflatam esse. Qui eSt enim, quaeSO, qui Romano Speetatores adeo graecis litteris imbutos fuisso dicat, ut una Scaena Semel audita statim monstrare possent doqUanam graeea Sublata ea esset At quoniam illud paene iisdem uerbi . magnam utriUSque graecae scaena similitudinem testari videtur, non ita facil00Xpeditur quid sit quod Luseius continuo viderit Xordium Terentiana fabula non ab Andria sed a Perinthia repetendum esse, Cum praesertim ne Oe quidem ad Verbum Terentius Xpresserit, quandoquidem in prioribus viginti vorsibus qua didit vo audit Sosia nullo pacto Xori conveniunt unique Terpntio sine dubio obsentur. Hoc raunus Xpedire conatu Sicd Donati orbis iudicavit: ' verba ita, ut non tam cum Xore et cum liberto Opponunt, quam in utraque fabula collocutum, non solum locutum sesso id quod

itano credibile scaenam Terentianam Donato visam sesso dolorinthia ' translatam , propterea Solum quod in utraque duae colloquerentur personae 3 Quodsi, ut Donatus censere videtur, ' hoc tantum a Luscio vituperatum fuit, putemusne Terentium tam ineptam incusationem non risurum fuisso Noe ori similis orgo nec cum totius scholii tenor congruon est Brauni conieetura Commodo sano linius totum schol adi. 13 ut spurium proscribit p. 11 sqq. At mihi n0n vid0turdo sensu illius omnino desperandum Soliloquium gr. Andria brovius Porinthia colloquio fuisse eum per Se

Elucet hoc e verbis ' quare ergo tranStatam.

42쪽

26 ΙΙ - DU SINGVLIS FABULIS.

quisquo facit intollogit tum e probatur quod non

vori similo sit frontium ab archetypo receSSUrum fuiSSe, cum praesertim in utraque utriusquo fabulae Senenis Verba paene eadem invenirentur, nisi i licerotSuam augere et locupletare. Verba igitur Donati a ration intellegenda esse arbitror, ut non tot gr. Andriae eaena prima paene iisdem verbis quibus tota prima Porinthia scripta ess dicatur, sed haec nonnulla etiam habuserit qua Andria solitoquio d0- essent quae vero Porinthiam Andria communia haberent a non iisdem verbis Xarata laserint Sodvidoamus an haec omnia fabula inspectio confirmet. In prioribus vorsibus 1 - 19 sono fidum t taciturnitat0m liborti sibi xpostulat, cui consilia Sua commissurus est hae in neutra graeca fuisse apertum est, quamquam in orinthia colloquio sono uXori nonnulla praefatus esse ut huius sibi taciturnitat0m

Euanth. do trag. st Om. 15, 11 sod. lotet.) Illud etiam intor cotera eius Terenti laudo dignum videtur, quod locupletiora argumenta se duplicibus neg0tiis dologerit ad scri

' se sane abhorrention Verba ab hoc Sensu : etenim non primam gr. Andriae Scaenam cum prima Perinthiae congruere

adfirmat scholiasta, sod Andrium Arbitratu Suo ' Andrias pro ' Andria ἡ . . rep0suit Ilinius . . Ambigue univerSeque locutus esse videtur Don. quia consciu erat non totam primam Andria Scaonam toti Scaena primae er. Sed aliqua tantum in ea Scaena respondors, sicut otiam aliis orinthias partibus alias Andriae respondisso subinde adfirmat in l0ci

43쪽

astringeret putari potest. Quae porro V. 20-4 generatim do filii ingonio praedicat sono moderationem v. 20-34 t obsequium in amicos 35-41 laudanS, non omnia de graeco fonte fluXisso videntur. Quae domodoration filii narrantur, cum graecam Vitam apeΓ-tissimo resipiant, in alterutra Menandrea aut etiam in utraque inveniri potuerunt, quippe quae et colloquio et solitoquio aequo conveniant nam BUCula quase Sosia interponit etiam a Simon solo pronuntiari

mihi viduntur a Menandro repetenda. Ea quidem gr. Andria dolaisso non est quod multis demonstrem: nam Charini gratia praestructa esse uelle perSpicitur, siquidem Charinus non erat amicum amphilum ea rogaturus quae in aet II scaena altera audet, nisi obsequens aduleseontis ingenium probe nosset. At Charini amorem a gr. Andria alienum fuisso deinceps videbimus. Hunc autem tiam Porinthia d0fuisso set aliorum et nostra est sententia. Certe, quae Seni respondet Sosia v. 40-41 matronae rationi absona erant contra serviliter iam inde a puero educatus homo V. 8 cf. V. 'Mκως fingitur liberale obs0quium set adsentationem ridiculo consociare. At insequentes versus 42-12 o sola Perinthia accessisse pro

certo habeo. Haec enim par cum e tota Senena ieeminet ut hac una dissonsisso Andria o Porinthia iuro dicantur, tum sic ad singula descendit ut a s0-

Ν Donatum quidem hoc offugit sic adnotantem ades 1, 3T Talsem sesso amphilum adiuuat argumentum fabulae simul se Charinum , CL Cic. do or. II 32 T.

44쪽

liloquio ponitus abhorror videatur. Funeri narratio eo poeta in or Andria ut sono in sua orga filium fiducia o falsum sesso nocopinato sentiat. tquo his

pturum peregrinam Glycerium 11εeto κου pr0mittorset huiusque ideo patronum eti ozzχzηυ futurum. Quod vor Ilinius obicit nullo modo potuisso matroni a filii facta ignorare qua Simo Cum liberto communient, haud magni focoris, si opulavoris sensem facta filii narrare iam ephebiam egreSSi, i. e. Cum propter et liborius vivondi potustatomis publica insupor officia huiusce aetatis propria paulli spor tantum domi 0-goros huc accedit muliorum atticarum Vita egregata domique coercita otionis parum Xplorabito ingenium ac simulationis plenum. Cetorum Sosia verba V. 46, 78-79 89 100 a matris ingoni do sit audioniis aliona non Sunt. Summa porro Orationis sonis vorsibus 128144 inclusa in utraquo grasea profecto fuit et eisdem paene Verbi OXarata cum senim Simile utriusque esset argumentum, obuit in utraque ratio Significari, qua

Nescio an Porinthias vostigia haec sint: Don ad II, 28 quod pleriquo omnes: - eodem modo Graeci Test Πολλοι, ad I 1, 3 Ellipsis frontiana, nam non neceSSe St Subiungere duo uerSus. Ἀn duo versus Subiungebantur in graeca Umplatibachius ' analeci. Tor , Magunt. 1874 cogitat de duobus additiciis vorsibus quos Donatu remoVerit.

45쪽

I. ANDRIA. 29

sono filium Xplorare instituisset. At quoniam quase hic loquitur sene Superiora Commode apteque Xeipiunt quae in gr. Andria defuisse aut non ita graphico narrata fuisse defendimus, Videndum nune est quonam modo in Andria r. Sone post ea quae do modorata sapientiquo vivondi ration a filio inita stigit, 29-31 ad consilium adsimulandarum nuptiarum transierit. Qua in re commode accidit ut fragmentum gr. 11-dria ap. Stob sor. LXIV 5 servatum adforro liuost:

Nompo etiam is qui ut amphilus sapienter vitam in tituerunt amor offundit nebulas ros ipsa indicat ως ἔοικε si propter amorem uXorem nolet du

quas singillatim de funere Chrysidis, des Glycorii amore d sponsi0n Chremotis filia in hac scaena Senex edisserit, eius modi viduntur esse ut aut prorsus omitti eX. . funeri narratio aut paucis absolvi ut suo quidquo loco obiter ab aliis orsonis tangi potuerint:

nam Glycorii amor o Philumenae sponsi etiam ceteris nota erant. Quibus Omnibus Confirmatur Sententia, quam Supra XpOSuimus, nonnullos gr. Andria o

46쪽

30 II. - D SINGVLIS FABULIS.

loco cum prima Perinthiae scaena, non tota primas utriusquo fabulae scaena paene ad Verbum Con Sen-SiSSe Nune Ver quaseritur cur personam colloquentem

mutationem inde repetit, non aequo mihi probatur; sod in divorsis Graocorum Romanorumque moribuS mutationi causam quaerendam esse duco. Quod enim Supra docuimus futurum fuisse ut graecis spectatoribus non absurdum vid0rotur matroni filii facta ignorare,

hoc absurdum Sane fuit See. Omano moreS,NUOS ea re

Terpntius saepe meo deerit adnotandi occasio Ialliata fabulao admiscuit, ne poetatorem romanum peregrinis moribus offonderet. Cf. Don adlli orna. I 2, 41. SOSiae autem persona rationi consilioque poetae mirifico inservivit quamvis nim iam inde a parvulo in domo Sim0nis ducatus, nihil mirum tamen, eum Ut coquu non frequens cum erili filio commercium

47쪽

gl. ANDRIA. 31

haberos, quod huius laeta moreSque plane ignorare fingatur. At quod etiam libertus singitur neSeio utrum uni seronti hoc obsatur qui servos in palliata fabula rilium filiorum adiutore fere esse senserit an Perinthia 0X0mplo qua alicubi etiam praeter Senenam primam libortos Xhibuerit vel commemoraverit:

s fert. Ulut si in Sosiae porsona solicitor ausus tibi vid0bitur Torsentius si singula spectes; at si roquiras

quo tandem vinculo cum Oliqua fabula haec persona coniungatur, adsentiendum erit Spengelio recto adnotanti Di composition d. Α. - . 606-607 qua partos Simo liborto domandates 1, 41 sqq. ea non liborto sed a Simon ipso postsea suscipies , II 4,

nequo se ullo fabulae loe apparere num OS SCRenam libortus domini mandata Xocutus sit. Unde eum apertissime perspiciatur Terenti studium cupiontis hane personam argument implicare, suspieio Oboritur matroni Pamphili non fuisso in orinthia adv0nticiam personam. Cur enim Tor id studuisso vita roquod ad Menandri Xomplum impune facere ei leuisset, si etiam in Porinthia sonis uX0 profatica fuisset persona 8 Et quid in quis diX0rit uxor0m Simonis matronique Pamphili tamquam prolaticam per Sonam

adhibitam fuisse γ' Cic. l. l. ' mores adulescentis ipsius et Seruilis percontatio mors Chrysidis, uultus et forma et lamentatio SororiS, reliqua peruarie iucundeque narrantur. ἡ f. 00S Ueber d. charaliter . Sosia . . GieSSen 1784.

48쪽

III. Prologos Terentianos Summo studio Summaque diligentia Xquirendos Aso, si quis de Ter fontibus disserere instituerit nomo est quin sciat. Sed ut nonnumquam prologi utendum est ad Donati minus

accuratas adnotatione emendandas Sie et huius SehOliis diligontor UXponsis nova ac mirifica luco prologi saepse illustrantur. At prologus Andria cum d000at poetam ' quae conuenero , in Andriami Porinthia transtulisse Mavortiis do integris otiam praeter primam scaenis a Porinthia sublatis cogitavit, plerique autom in Charini t Byrria porsonis illa ' quae On-

uenore , Sibi Visi sunt agnoSeero, ' quamVis perspicuo moneat Donatus non negavisse Torontium primam scaenam de orinthia osso translatam idquo eum fecisse quod de ea ro conscius osset. Aut igitur Donati testimonium prorsus opudiandum os aut sola prima Aeaena existimanda dolorinthia translata. Cum vero Donati scholium nullum prae so ferre Spuriae

auctoritatis indicium mihi videatur, Spongotio plane adsentior sic austimanti And 188 p. XIII): Mahr-

49쪽

gI. ANDRIA. 33na Sse perte fateatur, tum Vero huc quadrat quod paullo Supra monuimus prologi Verbi utendum esso ad Donati verba mendanda: non enim, Ut Don ait totam scaenam Sed e hae quae eonVenere in rem

suam eonvertit poeta id quod se ipsa factum a Torsentio vidimus contra o Diphili Synapothn0seusin totum integrumque opisodium idquo ad orbum e Xpressum oXtulit. At Porinthia scaenam trigintavo pluribus versibus novis induetis, Olloquente per-SOna mutata, nonnullis etiam de Andria sublatis adeo diversam Ter praebuit ut o Porinthia depromptam eSSe Vi quisquam agnosceret et iure Donatus adnotaret ' quia conseius sibi est'. S. quasi Terenti secretum hoc esset ' Itaque si partem de Per sublatam intra hos fines cohibemus, et prologu et SehOlium naturali ratione eXplieantur, neque enSere OBUS 6st alias quoque partes de P. in A. migrasSe. At quoniam Charini et Byrria porsona do Porinthia sublata plerumque habentur, ' age Videamu quibus haec opinio fulciatur argumentis. Haec tria plerumquoadferuntur: primum quod de ea re acuserit Luscius, tum quod veri similo non sit Torontium in prima quam scripsit fabula se in ea quidem sola ' ausum

Iniuria rido haec verba linius quasi intellectu careant. In contrariam partem primu disputavit Grauertus. Dueb-nerus N. Iahrb. X a. 183 p. 32 scripsit primum crodidisse oeas perS0na Perinthiae deberi, posto vero ravorti victum argumenti mutavisge sententiam. Ad Graiisertum accessit etiam Spengelius ' Die composition . . ἡ . . . p. 608 qq. et

nupser in And. Horol. 1888 p. XIII). Cetur Charinum et Byrri iam Porinthiae attribuunt. Sic Ilinius ot 0ussolius qui vel in seliquis fabulis Terentum quidquam se suo dediSSe negant.

50쪽

34 II. - Ε SINGVLIS FABULIS.

OSSe commenta Sua Monandi eis inserero, doinde quod tro VorSUS in ea Scaena p0sitos ubi Charinus int0r- loquitur cum totidom Menandri Euripidisque, cuius Menander acerrimus fuit Soetator, componere liceat. Lusci sitsentio qui dom non uoreo eum ob ea quae supra disputavi p. 5, tum quod otiamsi Luscius do additamontis Torsentianis locutus osset, vita ViSSet prosecto poeta hoc leus tangere in prologo, cum probo sciret graeci tantum gaudere Spectatore mi-ΠUSque propterea laudis Xistimaros, Donato tost in Ad praef. ' propria Scribere quam et aesta transferre. Nimia quae profertur eronti audacia vagum admodum argumentum St: etenim non minore qui Spiam iuro divori Torontium ivvsenili quadam audacia abreptum id ausum osse quod aetato provectior inquero scaenica Xercitatior non fuisset faeturus, cum pra0Sertim longe absit, quod ad artem Spectat, ut personae illae omnibus absoluta numeris merito habeantur ' sed quid, si Donatus ipso iudicavit nimia Terentium usum sesso audacia 3 40stat uti tribus graecis Versibus disseramus, quorum dii Euripi dolsunt. t de his non os quod multis moror alter enim provorbi instar est, cuius similia multa ho- disquo raruntur, ' alto satis tritam abo sonten-

V. sv l. 8 Studionis charalit , p. 280. Etiam segotius . s. s. p. 5 concedit Spengelio . S. S. p. 6l Charini personam praesertim ex quarti actus altera inde Scasena iacere et langueScere. Ad V 6, 13 of audueter sit a tisiciosissime in0Samore duorum adulescentium et binas nuptias in una fabula machinatu est Ter. q. S. od. 86 6, πας τις ueto του πέλας 1αλλο φιλει et