Chronique

91쪽

quoque, derelictu Sa uis, cum paucis remansit, Sed tamen ad hellunt ire non dubitabat. Vonientesque ad pugnam octo milibus ali Egolisma juxta fluvium Carantum, secus silvam Buxam Τ. Theodeberius devictus prosternitur mortuusque est ibi. Ab Aunuis quoque duce collectus, goli Smam civitatem portatus ibidem sepultus est pud Sanctum parchium Sigebertus vero et Chilporicus pugnabant inter se in Francia . Tunc Chilpericus permodonium fugiens cum uXore Suaac filiis, civitatem ingressus. ihi se reclusit at suo munivit. Si gubertus vero civitates illas que ultra Parisius sunt posite usque notomagum accepit. Regre S Su Sindo Parisius introiens, ibi venit ad iam Brunichil dis cum filiis suis. Tunc Franci qui quondam ad Chil debertum seniorem aspexerant, ad Sigebertum legationem mittunt ut ad eos veniret. Ei illi, Chilperico derelicto, ipsum Super Se regem Stabiliunt me,

hec audiens, misitque fratrem suum in Supra memorata civitate Tornaco ut eam h oh sideret', et ille, cum exercitu sequeretur eos. Cui beatus Germanus, Parisiacensis episcopus, dixi Siu abieris et fratrem tuum interficere nolueris, victor redies. Sin re autem aliud cogitaveri S morioris. Sic enirn Dominus per Salo-u nionem ait FOV eam quam Patri tuo Parasti, cades' in eam. nQuod illo audire neglexit. Veniente autem illo apud villam cui nomen ost Victoriacum, colloc tu e Si ad eum omnis exercitus positumque Super clipeum regem Super Se Statuunt. Tunc Fredegundus ' inebriavi duos pueros Taraonenses, dixitque eis Audite consilium meum et pergite ad Sigebertum, et Simulan- 4 los singite ut eum regem levare debeatis Super VOS, eumquest interscite. Si evaseritis vivi, ego mirifice tonorabo vos et u silio vostros. Si autem illic perieritis, ego pro vobis elemosi - nas multas QP loca sanctorum dare promitto. Illi vero nec dubii sero ui erant corde, ad una venientes cum aliam causam

92쪽

riunt. At ille vociferans ac corruens, mi Sit Spiritum, mortuUSqUe est. Illic et homicidae illi corruerunt Chilpericu namque nescietis mortitum S Se fratrem suum, timebat alia die Sequente a fratrisho Ste Se hoccupari, usquequo redegondi rei Veritatem ei prediXit, mortuum S Se fratrem suum. Tunc egressus Chilpericus a Turnae, cum Xore Sua ac populo, e Stitum Sigebertum e Stibus ornati apud Lambros vicum sepelivit. Unde postea Suessionis in basilica Sancti Medardi juxta patrem suum Clotharium

Sepultu e St. Mortuus est autem anno XIIII regni Sui. Illo quoquo

mortuo Brunichil dis cum siliis suis Parisius residebat plena luctu, ne Scien quid agere deberet Gundo aldus autem dux adprehensum Chil debertum silium ejus parvulum furtim per noctem abstulit, et cum eo in Austrum fugit. Collectisque gentibu Super

32. - Chilpericus vero rex PariSiu Venien apprehen SamBrunichildem apud Rodomum civitatem in exilio retria Sit, the Sauro Sque ejia quo PariSiu detulerat, abstulit, et silias ejus Meldis urbe teneri precepit Chilpericus enim ilium suum Mero-Veum cum exercitu ultra Ligerem dirigit. At ille, relicta ordinatione patris, dum per inomannicum reverSu matrem Uam Audoveram visitare Se ingeret, Lotomagum civitatem Venien S,

ibi Brunichildi regine conjungitur, eamque sibi in conjugium copulavit Hec audien Chilpericus, quod scilicet contra fas et

legem canonicam Xorem avunculi sui accepi S Set, nimi amaria ς

festinanter ad ipsam urbem perrexit. Illi vero cum cognovi S Sentquod eo Separare decerneret, ad basilicam Sancti Martini que est lignei tabuli Super murum con Structa confugiunt. Re Ve1 Ocum eo per ingenium inde eicere non posset, dolose eis urat quia, si voluntas non fuerit eorum, ille eo nequaquam Separaret Hec Sacramenta illi audientes, de ipsa basilica egressi sunt osculatisque s dolo Se epulavit cum ei S. Post pauco autem die S. ip Somerove assumpto, Sue Ssionis civitatem rediit. Cum ibidem morarentur, de Campani ho Ste colliguntur contra Chilpericum. Ille similiter exercitum commovit, in pugnam direxit. Campa

s Tornaco , G. - ς amaro animo , G. - inde deos F, G. - osculansque F, G.

93쪽

ition SOS limis est, in fugam dilabuntur, multosque ibi nobilissimos viro occidit. Que postquam acta sunt, rex Chilpericus propter conjugationem Brunt hildis vel maleficia, Merove iam Muspectum habebat. Et reversus de ipsa hoste ac pugna irritatus a Fredegunde expoliatum eum armis Corrimendatumque u Stodibus, tractat quid de eo facere deberet. Post hec eum tondit ac re S byterurn ordinari precepit, et cum veste Sacerdotali moria Sterio Innisona, in Cinonia anteum, curn direxit, ut illic regulari ordine vivere debo voti. Illo tempore Sanctus Germanu S, Pari- Siorum epi Scopus, Plenus Virtutibus, migravit ad Dominum et in

basilicam Sancti Vincentii eum gloria sepultus est . Post hec Childeberius junior legationem ad Chilpericum misit Propter

larunichildem, matrem suain, et ille pacifice reddidit eam. Tunc Samson, filius Chilperici, mortuit e St. 33. - Chilpericus autern rex de Scriptiones nova et graVeS, Per consilium redegundis, in cuncto regno suo ieri juSSit.

Erat enim illa ancilla nequissima, sed propter pulchritudi

nem Vultus, eam re nimis amabat, et mala consilia semper audiebat ab illa o eam credebat super Omnes consiliarios Francorum . Pro quibus descriptionibus malis, nulli, relinquente villas, Civitates Vel POSSes Siones propriaS, alia regna Pecierunt, dicentes melius esse peregrinari quam tali periculo subjacere. Sic enim fuerat statutum ut possessor de propria

terra unam an soram vini per arpennum redderet. Sic et de reli tui terris ex universa substantia faciebant, similiter et de mancipiis cuncta agebant. Populus vero Valde PPPeSSuS, VOCiserabatur ad Dominum. Eodem tempore, re Chilpericu graviter egrotavit. Quo recuperante, si lius ejus junior, necdum bapti Zatu S, aegrotare coepit. Qui baptigatus vix convaluit fraterque eius Senior nomine Clodoberius corripitur valida tabe ei morbo. Pe degundis vero, plena dolore filiorum et gemitu, ait ad regem repentens ' si os diu male agentes pietas divina sustentat. a In

94쪽

38 ADEMAn L CHRONI CONu nos ebribus et alii mali corripimur et mendare neglegimus. Eed jam perdimus silio S, ecce jam lacrime pauperum lamenta-u pio viduarum, Su Spiria Psanorum interimunt m. Ecce auri tu argenti immen Sa pondera cellaria et horrea lena redundans. et ne Scimu cui congregamia ea. Ecce quod pulchrius habeba- mus, perdimus quid nobi Proderunt ista omnia Θ uno vero tibi placo at consilium meum et jube reddi quod male pervasimus, et de Scriptione nova qua injuste nequiterque fecimus jubest incendi, ut si natos' perdimus, Vel penam perpetuam Vada si mUS D Tun PeX, Conpunc tu Corde tradidit omnes descrip tiones iniquas ad comburendum igni. Post hec puer parvulus filius ejus moritur. Quem cum grandi moror Parisius in basilio Sancti Dionisii martyris deportantes, sepelierunt. Deinceps Clotbertus ' silius eorum aliuS, Cum egrotare Cepi S Set, ComPO-nentes eum in seretro P, Suessionis basilica Sanctim sedardi duxerunt. Proiciente Sque eum ad Sanctum Sepulchrum, VOVerunt vota pro eo. Sed media nocte desciens, mortuus est. Quem in

basilica Sanctorum martyrum Crispini et Crispiniani sepelierunt. Magnus quoque planctu hic omni populo fuit. Nam mulieres eum viris suis lugente flebant nigri Vestibus indute, percussis

pectoribus, hoc fianti Sunt Pro Se cute, et inulta munera ac dona Chilpericus rex ecclesii vel pauperibu et multas villas margitii QSt. 34. Eo anno Justinu imperator amen effectu S, XVII anno

imperii sui apud Constantinopolim civitatem obiit, Tiberius quoque imperium ejUS SUScepit. ΟSt hecoheodericus puer. filius Chilperici, mortuus est. Peperit quoque alium filium his diebus redegundis quem Clotarium Vocaverunt. Hic fuit postea re magnil S, qui genuit Dagobertum Chil debertus ita tu Austerdum hoste in Italiam abiit, ipsam devaStavit et tributariam fecit. Maximo quoque discordie in illis diebus inter Chilporicum sei

Childebertum, nepotem suum, re Scebant. Irritabant enim eo S Xutrisque partibus redegundi et Brunichildis. Eo quoque

tempore mortuus est bone memori domnu Guntramnu reX.

si ator Chilperici regis. Cavilono' civitate Burgundi se in basi

in nos interimunt F, G. - natura. - Clodobortus . . . - P phe Petro F, G. in multa deest , G. - et multus villus deest s Cabilonem.

95쪽

Itea Sancti Marcolli martyris sepultus es egnavit autem armi Axxxi Fredegundis ver, siliari Suam, Ornine Ricundem, iuuirn agnis opibus it infinitis thesauri. iii Hispanias I euvildo regi uxorem filii sui cum magna legationes Gothorum direxit. Erat inute in Fredegundis regina lulchra it ingeniosa nimis atque adultera Landricus quoque tunc erat major domus alacii,

vir ingeniosus et utilis, queri mei norata regina amabat multum, quia in luxuria commiscebatur cum ea. Qua dari autem die, matu-Piu mane, cum ex ad venationem exercendam de villa calense in Parisiaco dirigeret, cum amaret eam nimis, reversu in cameram palatii de lapio equitum', illa apud suum abluebat aqua

in i PS a camera re ver retroveniens, eam in natibus de fuste percussit. At illa, cogitans quod Landricus esset, ait Quareu Sic sacis, Landrice is respiciensque sursum vidit quod rexe S Set, et nimis expavit. Re Vero, tri Sti effectus, in ipsam Venalionem perrexit. Fredegundis vero vocavit ad Se Landri eum et enarravit iec omnia que rex Tecerat dicens Cogita quid si agere Hebea S, quia crastini die ad torimenta valida exhibe - bimur. Et ait Landricus, contrito spiritu, commotu lacrimi S u Iam mala hora te viderunt oculi mei Ggnoro enim quid agere si debeam, quia comprimunt me undique angustie. Et illa dixit in Noli timore, audi consilium meum et faciamus hanc rem et non morientur Cum iec de venatione, clauso jam die, ad noctem Venerit, mittamus qui eum interficiat et proclamentu quod Childebertus, rex Auster, insidiatus ei est. Illoque mortuo. nos cum silio meo Clotario regnem hi S. Cumque o adVeni S- se l. revertente Chilperico rogo de venatione, missi sunt homi- id inebriati vino a Fred gunde et dum re de equo de Scenderet, euntibus reliquis ei sonis ad mansiones suas, ipsi gladiatore Percus Serunt regem in ventrem suum duobus cramsaxis Al le vociferans hortuus est. Adclamaverunt aut m insidiatores quo Ugin, mi Sera insidio. insidiae sunt te es Chil deberii. regi Au Stri, Super dominum nostrum regem. D Tunc e Xerci-lus huc illucque discurrentes eum mihi L inveni S Sent, re Vel Si

96쪽

Uunt ad patriam suam. Malulsu itaque, Silvanectensi episcopus. qui in ipso palatio tunc aderat, indutum eum V e Stibus regalibus. in navi levatum, cum hymni S Sallentium cum redegundo nequam ancilla regina vel reliquo exercitu Parisius ivitat in basilida Sancti Vincenti martyris sepelierunt. Regnavit autem annis XXIII. Fredegundis autem cum Clotario eg parvulo, filio suo, et Landrico, quem majorem domu Palatii elegerunt, in regno resedit. Franci quoque predictum Clotarium regem parvulum super Se in regno StatueΓunt.

35. Audiens autem Chil debertus rex Auster, filius Sigeberti nepos Chilperici, avunculum suum mortuum et maleficia rede-gundis, hostem collegit. Nam defuncto patruele Suo, Pegnum Burgundi ipse acceperat Burgundiones et Austrasti Superioresque Franci, simul commoti cum grandi exercitu, valde per Campania digres Si pagum Suessioni cum cum Gundoaldo et Wintrione patriam vastantes ingrediuntur Hec audiens rede-gundis, cum Landrico et reliquis Francorum ducibus hostem

congregat Brinaciam veniens villam, multa dona et munera Francis dedit, exhortan eo ad pugnandum contra inimico Seorum. Cum autem didicisset quod nimius esset exercitus Aus tragiorum, consilium dedit Francis qui cum ea erant, die ens si De nocte Con Surgamus ad eos cum lucernis. Portent socii qui no precedant ramo Silvarum in manibus tintinnabulis supersi equo ligatis, ut nos cognoscere ipsorum Vigile custodes non queant. Inlucescente initio diei, irruamus Super eos et forsitanu eos devincemus . n Placuitque ei hoc consilium. Cum autem

de nunciatum fuisset placitum, qua die ad preliandum in loco nuncupante Trucia, in pago Suessionico, convenire deberent, illa

sicut consilium dederat de nocte con Surgen cum armorum PParatu cum ramis in manibus vel reliquis que Superius diximus. ascensis equis , Clotarium parvulum regem in brachiis vehitans. u Sque ructam pervenerunt. Cum autem custodes hostium Aus traSionum ramo Silvarum quasi in manibus agminum Francorum cernerent, et tinnitum tintinnabulorum audirent dixit vir ad.

97쪽

Linlin iniΜLs silsocii uti suum Nonne esturna illi in illo loco ei in illo loeo campestria erant Z Quor nodo nunc Silvas cernimus Et irridebat ulter dicens is Certe inebriatus suisti, modo deluas. Non audis in v tinnabula equorum no Strorum juxta ipsam silva in pascentium Cum hec agerentur et aurora diei initi uiri daret, irruerunt ranei eum strepitu tubarum Super Austrasios et Burgundiones dormientes eum redegunde vel Clotario parvulo interfeceruntque maximam partem de hoste illa, et in nurnerabilis nultitudo maximus valde sexercitus cecidit Τὰ majore usque ad minorum. Gundo aldu quoque Hi Wintro per sugam dilapsi, vix evaserunt Landricus vero in Se cutus est intrionem, ille vero per auxilium equi velocissimi

evasit Fredegundia vero cum reliquo exercitu usque Remis acces Sit, Campaniam succendit i atque vastavit et cum multa preda et spoliis reversa est Sue Ssionis civitatem x cum exercitu

36. - Eo tempore Chil debertus rex Auster habebat filios duos, Seniorem e concubina, nomine Theodebertum, juniorem Vero ex regina, nomine Theodericum ipsumque cum avia sua Bruni-ehilde in Burgundiam in regnurn Guntranni regis magni direXit. Eo enim tempore mortua est Fredegundis regina et Sepulta Stin basilica Sancti Vincenti martyris, Parisius Theodericus itaquere Burgundi erat pulcher et strenuus ac callidus nimis Ilic, Per consilium avi sue Brunichil dis hostem maximum in Hurgundia congregans, contra Clotarium, patruelem Suurn direxit Clo-larius hec audiens, commoto Francorum Xercitu, Contra eum

testinus perrexit. Convenientibusque simul cum hostibus in pago Senonico Super fluvium Arvanam et pugnam invicem On Cilantibus, Populus tantus ibidem cecidit, ut ipso fluvius de corporibus mortuorum repleretur, illaque aqua currere non valerei re unguine coagulato. In ipsa pugna sui angelus Domini, gladio evaginato Super ipsum Populum Clotarius e lesum cernens exer- eitum suum in fugam dilapsus est secus uvium Sequanam elua litonensem a Sirum ingressus, postea Parisiti Peneis it Theodericus vero regiones m illam devastans atque Succendens, uS luerat Scio nam vicum cum multis spoliis reverSus e St.

98쪽

37. - Clotarius namque a Parisius exiit et Arelauno silvam ingressus est. Erunichil di enim quotidie priora consilia ipsi Theoderico ministrabat dicens Quare negligis et non requiris thesaurum patri tui ac regnum uide manu Theodeberti, cum

Scias eum non e S Se fratrem tuum, quia in adulterio e concu-

bina patris tui procreatus fuit. δε Hec audiens Theodericus, fero ut erat corde , o Stem plurimum commovit et contra heo debertum, germanum suum, direxit et ulbiacum castrum ad pugnari egres Si Sunt. Illis sortiter pugnantibus, Theodebertusle Surn Viden exercitum suum, in fugam versus Coloniam civitatem ingreditur. I heoderico itaque terram Riboariensem Succendente ac deva Stante, populus ille sub ejus manibus se tradidit dicens Par- ce, domne eX, no et terra nostra jam tui sumus, noli ampliusu delere populum. Et ille dixi Aut adducite mihi vivum Theo

debertum, aut abscisum apud ejus mihi asserte, si vultis ut vobis parcam. Illi ingressi in illam Civitatem, alia pro aliis mentientes, dixerunt Sic mandat frater tuus in edde thesaurum patris tuiu quod apud te retines et si postea ille revertetur cum Populo Suo. Cum hec ementiti dixissent, ille cum eis in palatium thesauri sui

intraVit, cumque aperta archa the Saurorum ornamenta requireret, unu eX ei S abstracto gladio, etro eurn in cervice percussit et

acceptum apud riu sustulerunt per murum civitatis Colonie. Theodericus hec videns, ipsain civitatem adprehendit, the Sauris magni acceptis. Cumque ei ipsi Franci seniores saeramenta jurarent in basilica Sancti Gereonis martyris, visum ei sui ut percussus fuisset in latere dolose et dixi Observate ostiat , nescio quis me de histis Riboariis percussit. δε Cumque revolvissent vestimenta ejus, non aliud invenerunt nisi Signum parvulum purpureum. Inde enim, eum multi Spoliis, reverSu e Sturhom Metensem, ibique Brunichil dis regina advenerat, apprehensosque pueros filios Theodeberti interfecit, et minorem in albis ad petram, percu SSO cerebro eli Sit. 38. - Theodericus itaque videns pulchram filiam Theodeberti, neptem Suam voluit eam ad conjugium copulare. Cui dixit Bru-

nichil dis Quomodo potes accipere siliarii fratris tui sint ille ait um tu mihi dixisti quod non esset frater meus Θ Quare

g ut erat corde sero F, G. - hostia Α, D, E. - heoderici A.

99쪽

inlin iniMUS I secisti in me hoc peccatum ui fratrem meum occiderem, inimicatu mala λη Et evaginato gladio, Voluit eam occidere. Illa vero a viris nobilibus qui circumstabant repta, vix ovaesit, in cameram domus elapsa. In odium itaque nimium habita, pocionem venenatam per manus ministroruin maleficorum regi porrexit Theodericus vero re huc ignorans bibit, languensque iniquo spiritu, in eccatis efficiens mortuus St, et filios ejus arvulos p Sularunielitidis occidit.

39. - His regibus mortuis, Burgundione et Austrasti cum reli liii Francis ac facta Clotharium regern in totis tribus regni in monarchiam elevaverunt. Rex naitique Clothariu S, DID-

moto se Xercitu in nurgundiam dirigit, Brunichildem quasi ad conjugium accipere deberet, ad se venire rogavit pacifice. Illa

vero, cultu regali ornata, venit ad eum ad c a trum vel fluvi uni Tiro a Qui cum arri vidisset, dixit ni inica Dei, cur tanta mala perpetrasti tantam genealogiarn regalem intersicere u ausa suisti unc coadunato Xercitu, morte turpi Ssima S Sedignissimam jubente Clotario rege, in camelo levata, et tota hoste 'irata, deinde equorum indomitorum pedibus ligata, dissipatis membris, obiit Ad extremum sepulchrum ejus ignis fuit et os Sarius combusta sunt. Rex Vero Pur circuitum, ac facta, reVePSUS est. Gundo alitus. Obili S major domus in au a regis, vir egregius atque industrius fuit. 10. - Eratque Clothario regi tunc ilius nomine ambertus, puer es sicax atque strenuus, ad omnia sollers ei versutissimus. Quem rex adultum una cum Pipino duce in Austros regnaturum direxit Austra si vero et superiores Franci congregati in unum, Dagobertum Super Se regem statuunt in illis quoque diebus,

, a Xones, rebelles nimis, O in moverunt exercitum gentium plurilitarit m Contra Dauoberium reuem vel Clotharium. Da bertus vero collecto hoste plurima , It Onum transii et contra Saxones

ad pugnam ire non dubitavit. Illisque valido pugnantibus, Dago-be Plus super galeam capiti Sui percussus est ei abscisa es parti- quia de capillis ejus quam a retro flans armiger ejus collegit Alille clesii in cernens sopulum suum, Mixti ad iuerum suum

100쪽

44 ADEMAn L CHRONICON Pergo velociter festinus cum crine lapitis hei nunc ad Patrem meum, SuccurPatque nobi antequam cunctus exercitus corruat Qui Velociter cucurrit et Ardennam silvam, usque fluvium venit , ubi Clotarius rex cum exercitu plurimo pervenerat. Cumque crinem Tilii tui ei ostendisset. illo nimi, dolor0

commotus, cum trepitu tubarum de nocte con Surgen S, eum eXerditum renum transiit, et in auxilium filii tui Testinus tervenit. Cumque simul conjuncti P in unum hilari corde manibus lauderent, super Visera fluvium tendentes, fixerunt tentoria Berialdus, dii Saxonorum, ex alia parte ripe hujus fluminis stabat paratus ad placitum ut ad iugnam procederet. audiens autem hunc tumultum populi, interrogabat quid hoc esset. At illi respondentes dixerunt Domnus Clotharius rex venit, et ob hoc laetantur Franci Qui respondit cum cachinno dicens is Mentitos vos deliratis cum Clotarium vobiscum habere dicitis, quia nos eum si mortuum audivimus. η Re quoque illic stabat loricatus et galeatus, labens ianos irine obvolutos Cumque discoopertum galea apparuisset capud regis, cognovit eum Berialdus esse regem, ait u hic eras lare umente. Rex valde indignatus

hoc convitio, Viseram fluvium cingreSSu cum equo Veloci S Simo. transnataVit, et fero ut erat corde, Berialdum ' persequebatur. Francorumque Xercitu sequentes regem natando vi fluvium eum Dagoberto transibant per gurgites inmensos. Rex itaque Clotarius persecutus Berialdum certabat valde cum eo. Dixitque Berialdu Recede a me, o rex, ne forte interficiam te quia si preValueri adversum me, Sic omne homine dicent quod Ser- vum tuum Berialdum gentilem peremisti, si autem ego interfi- er te, tunc rumor magnu in cuncti gentibus audietur quod sortissimus Francorum rex a servo sit interfectu S. me autem

nequaquam adquievit dictis ejuS Sed magis mon Surgebat Super eum. Equester itaque regis, a longe Secutus, regi clamabat Confortare contra indversarium riuum domnae re Erantque manus regis Valde grave S, erat enim loricatuS, conSUP- gensque Superi eum interfecit, Sustulitque apud ejus in conto. reversusque est ad Francos. Illi vero lugebant ne Scientes quid