장음표시 사용
471쪽
se Interim autem, dum servilis timor in-
, , ter examen gravissimoruin peccatorum
H miseram hominis conscientiam pavore M aeterni ignis flagellat, mens moerorem ,, concipit,& peccata sua, quae ei tanti moe-,, roris causa sunt, incipit detestari, de iam M procul dubio incipit tanti mali remediari circumspicere , de , cum quisque natura M perditionem sui abominetur, incipit exta his malis liberari velle , de auxilium des-
derare.., His jam succedat vivida illa fides,
H quae mentem peccatoris in Dei miseri-M cordiam dirigat, de quae ex multiplicibusta Dei promissionibus anxiae peccatoris,, conscientiae persuadeat, Deum nequas, quam mortem peccatoris velle; sed ut
M convertatur de vivat ..... De Dei boni-,, tale miserum , de stultum est desperare ;M nam ob hanc causam tibi vitam istam hue,, usque protraxit Deus, ut sua patientia te,, expectaret ad veniam, qui nisi misereri, de M sanare vellet, hanc vitam tibi tunc, cum M eum offenderes, statim abrupisset . De in , interpositis paucis de timoreia , quem distinctionis causa vocamus serviliter servilem, sic concludit. si Vides ergo quaeri sint timoris servilis in excitanda contria
M, tione partes et quomodo a timore vera
,, contritio rite sumat initium. Ex eo enim, M quod quis mala sua timet, incipit ea cor-M rigere, de meliora desiderare et Et, cti ,, aliunde salus non appareat, necessitate M compulsus incipit ad Deum pro delicto-M rum suorum remissione clamare dc sic ser- vilis timor post peccati detestationem per ,, Dei misericordiam introducit in cor ho- , , minis charitatem et de sic timor jam non amplius manet; sed recedit, advenientes, charitate, non aliter quam sita linum in-,, ducit in corium, de ipsa, ut linum introire M possit, necessario exit: & sic quidem ser-
M vilis timor ex peccatorum recordationes, exoriens , peccata nequaquam sanat; sed
,, magis exasperat, de acutius dolere facit ; , sanitatis tamen per misericordiam Deis, quaerendae, dc per charitatem perficiendae,, ipse initium praestat; quemadmodum fers, rum medici, dum putrem carnem de vul-M nere exsecat, vulnus non sanat s sed am-,, plius facit, At cruciatum auget; interim D tamen medicaminibus locum aperit, ut ,, per ea sanitas vulneris reparetur, de do-,, lor omnis sedetur . ,, Hunc contritionis excitandae, de com,, cipiendae modum ubique Sanctorum Pa-,, trum sententiae monstrant, de Scripturae,, Sacrae testi ino uia manifeste probaui. M
Tum sequitur longa Patrum, de Seripturarum series pro ostendenda timoris utilitate. Ab his conversa Institutio ad verbi Dei Praecones ait: ,, Iisdem ergo vestigiis Concio- natores sibi quoque noverint insisten-H dum , ut severis comminationibus e Scri- , , plura desumptis a peccando homines a M ceant; aeterni ignis supplicia transgresso-,, ribus ob oculos ponentes ; justis vero, , aeternae vitae praemia pollicentes, ut sicri eos, cum sibi ipsis propter peccatorum M suorum agnitam foeditatem vi luerint,pauis M latim per timorem Dei ad misericordiae, , ejus fiduciam subducant.
Hunc verae contritionis modum comM cordes orthodoxorum Patrum sententiae, ,, Sacrae Scripturae aut horitate subnixae,, praecipuum tradunt. Interim tamen, inquit Institutor, negandum non est, alios subinde aliter a Deo ad contritioncm disponi; quosdam monitis, de exemplis justorum , quosdam tribulationibus, aliquos Divinae
bonitatis , de erga nos beneficentiae contemplatione; qui modus superioribus induis hie optabilior est , atque perfectior; sed( ut merito Institutor observat si illum
M alium contritionis modum, qui ex timore est,magis communem facit nostra perver-,, sitas, qui vix aliter , quam malis emen- , , damur.5 Sequitur apud authorem digresso brevis de gratia, quo judice si stare adversarius voluerit, ut nos iubet subscribere relatae a se laciniae de timore , facile perspiciet subrutum totum novae Ecclesiae de gratiae auxiliis, de voluntate Dei circa salutem hominum systema. Etiam hic Institutio audiatur o
Firmissimo autem tenendum est, beniri gnum , de liberalem Deum nulli homini, , , quantumvis malo , de perverso , gratiam si suam subtrahere, qui iuxta Joannis testiuri monium, stat ad singulorum ostia, di pul- , , sat adeo , ut etiam aversos a se ultro se-M quatur , de ad gratiam suscipiendamri amanter invitet. Si dimiserit vir uxorem
M suam , inquit Propheta Ieremias, Ac illari recedens duxerit virum alium, numquid , , revertetur ad eum ultra Numquid non M polluta , 8c contaminata erit mulier illa ZM Tu vero fornicata es cum amatoribus,, multis; tamen ad me revertere, dicit D
,, minus: Et in Erechiele cap. 18., dc 33. ,, Quare, inquit, moriemini numquid meae, , voluntatis est mors impii, Sc non magis, M ut convertatur, dc vivat e Revertimini, des, vivite .
,, Ubi duo nobis consideranda veniunt,
472쪽
ta unum, si quid in conversione nostrum est, se id soluin est , quod oblatam Dei gratiam
,, non repellimus ; sed vocanti Domino M praebemus assensum i qui assensus noster, , cum admodum sit imbecillis, nequaquam D conversionem meretur; sed admittit so-,, tum, & suscipit. Itaque hoc necessario res, linquitur , ut totam conversionem nos, stram in Deum referamus, gratias agens, tes illi, qui in nobis, & velle operatur, &,, perficere . Alterum est, ut cogitemus ,s, quam impudenter scelerati, & impii hos, mines malitiam suam in Deum velut auias, thorem reiicientes , quod converti non ,, possint, infirmitatem suam excusenti cum, , utique nemo infirmitatem suam rectos, Praetenderit, cui ubique praesens adest ,, Dei gratuitum auxilium .,, Post haec omnia jam non est dissicile , ,, quae ad plenam, & veram cordis contri-,, tionem requirantur, dispicere. Principio,, enim invalida, & noxia est contritio, quarta in solo timore subsistite quae ut vera red-- datur, eo usque progredi debet, donecta jam fide , spe , & charitate sulciatur, ut M jam non tam doleat peccator, quod poetis nam meruit, quam, quod Deum offendit: M nec solum ex peccatorum suorum con-,, scientia timorem colligat; sed ex bonita- te Dei, & misericordia fiduciam capiat.H Non enim recte agitur poenitentia, nisita etiam indulgentia speretur; Placent enim ,, Domino timentes eum,& qui sperant su- per misericordia ejus . et Haetenus Moguntina Institutio, quae non nisi collectis ex ea fructibus a nobis dimittenda est. In primis, ut redeamus ad praesentis Controversiae caput, ex relatis prosilit ultro discrimen conspicuum inter damnatam Que melli sententiam, & objectam sistit utoris. Quesnellus enim omnem prorsus poenitentiam solo timore supplicii animatam rejicit, veluti in desperationis barathrum deducentem, & quidem eo magis,
quo acrior,seu vehementior fuerit poenitentia . Certum autem es , inter poenitentis actus primum locum tenere, ut cum Tridentino Concilio sess. I . cap. q. intelligunt omnes Catholici, dolorem, ac detestationem e peccato commisso , cum proposito non peccan- i is catero, qui contritionir, atque adeo poenitentia motus fuit quovis tempore ad impocrandam veniam peccatorum necessarius. Praeistereo satisfactionem, quae poenitentiae quoque pars est, & generali etiam poenitentiae nomine intelligitur . De universis itaquO, qui poenitentiae nomine comprehenduntur,
actibus Quesnellus enuntiat, quod , si solui
ad eos supplicii timor permoverit, sive ut
ipse loquitur, hominem ad paenitentiam antismet , quo hac est magis violenta , eo magis ducat ad desperationem. Institutio autem Mo-guntina nullo modo loquitur de ipsa poenitentia ; sed de timore servili considerato secundum se solummodo , & absque ullo, ad
quem excitare deberet, poenitentiae actu.Nemo, inquit ,se existimet ( ut existimabant Lutherani plures quasi timor ille serottiae, quo propter scelerate facta nostra , dis ictam
Dei jussitam, S gravem iram mel imus, veram contritionem solus absolvat; cui per P . ipsum solum adeo nihil in conversione peccatoris tribui debet, ut eum desperationi, quam conversioni aptiorem esse judicari oporteat. Ibi perspicuum est, aptitudinem illam ad desperationem non tribui poenitentiae, animante
sola supplicii formidine , conceptae ; sed timori soli secundum se et quae constat aperti simo ab invicem divelli discrimine; nam , ut supra vidimus ex S. Thoma, Timorisse viliae actus. potest esse O bonus, O matur, non quidem simul ; sed divisim ; at poenitentia, ut
apud Theologos communiter accipitur, involvit dolorem de peccatis, eorum odium, ac detestationem cum proposito non peccandi de caeteror quae , etsi solo timore antismata, poenitentia in dubie utilis, & honesta est, atque a desperationis flagitio aliena. Praeterea de attritione, quae gehennae, edi poenarum metu concipitur sis dilectione benevolentiae Dei propter se , nemo Catholicus generatim, vel indefinito asseret, non esse bonum motum, ac spernaturalem, quae est Prop. x s. ab Alex1ndro VIII. damnata anathemate inter si Et si igitur timor aliquis servilis eo mcurrere posset ad desperationem l nefas tamen forct, hanc maculam aspergere omni attritioni, seu poenitentiae ex solo timore
supplicii oriundae, ut timori aspergit hiesine limitatione Quesnellus et Si solus D pliacit timor animat paenitentiam, quo haec est magis violenta, eo magis ducit ad desperationem.
Dixi, timor aliquit servilis , videlicet solis naturae viribus elicitus ; nam ei, qui a Spiritu Sancto est , non existimo Institutorem attribuere voluisse effectum adeo perve sum ; siquidem arbor bona, & supernaturalis gratiae plantata beneficio , minime comparata est ad producendum fructum adeo pestiferum, & prorsus nefarium, ut est desperatio.Contra timorem,& pynitentiam loquitur, quae ne quidem De Ahiatur. Rursus igitur pronuntiatum de servili aliqua formidine naturali,immerito ab adversariis extenditur ad omnem solius supplicii timorem, dc ad omnem ex eo solo natam poenitentiam.
Pars II. Proposi LX. Cap. VII.
473쪽
s Non ita Augustinus libro de cateis chioeandis rudibus cap. s. Psa etiam severiatate, qua corda mortalium saluberrimo terrore quatiuntur , charitas ad eanda est . Respondere nequeunt adversarii, non negare se, timorem esse utilem , modo alia eum comitetur ratio honestior; nam quaenam, ama-ho , ea ratio erit, nisi charitas, sino qua penes ipsos omnia peccata sunt e Supponitur
autem timor praecedere charitatem , utpote
per quam ipsa aedificanda est. Augustinus de verbis Apostoli fer m. II. Timor servus es ; charitas libera es, O , ut
se dicam , timor es servus charitati . Nepossideat Diabolus cor tuum , praecedat servitigin corde tuo, ct servet Dominae venture locum . me vel timore poena ; si nondum poteramore justitia et ubi timor poenae solus est. nisi comites ei adversarius junxerit turpes c
piditatis actus; alii enim, Quesnello judice,
non dantur ante amorem Dei, qui omnia agit propter Deum , quemque Delit remtineratur:
Prop. q. & pluribus ibi sequentibus . Quomodo autem timor praecedere jubetur ii,
eor , nE illud possideatur a Diabolo , siquidem hominem pertrahat in desperationem, qua Diabolo possessio ultro traditur pleni simae Iuxta adversarios dicere Augustinus debuit, si nondum potes bonum facere, malum fugere , coni missum detestari amore iustitiae, cave bonum facias, malum fugias, aut commissum oderis timore poenae , ne praeter concupiscentiae peccatum, committas longe gravius desperationis , ad quam omnis supplicii timor, quoties a charitate segregatur , in nova Ecclesia semitam pa
Augustinus vero in Psalmum La T. ad illud ubi vermis eorum non moritur, O ignis eorum non extinguetur , ait: Audiunt haec homines, O, quia ver/futura sunt impiis, timent, O continent se d necato et habent timorem, Oper timorem continentse a peccato i timent quiadem i sed non amant iustitiam ; cum autem perrimorem continent se d peccato , sit consuetudo juclitiae , O incipit, quod durum erat, amari, er dulcesit Deus. Quesnellus diceret, si nondum amant justitiam , adeo per timorem non continent se a peccato , ut peccent singulis actibus , ac proinde fit injustitiae consuetudo : denique adeo non incipit amari, quod erat durum , nec dulcescit Deus , ut, quo quis timet amplius, semper alienior fiat ab amore justitiae , & tanto duriora appareant praecepta, tanto Deus asperior, atque ita homo tanto propinquior desperationi. Contra Quesnellum S. Thomas parte s.
quaest. 8S. art. s. ad 3. Patet (inquit quod actus paenitentiae a timore servili procedit, sicut d primo motu ad hoc ordinato. Angelico consentit Seraphicus in opusculo de gratia sanctificante lib. s. cap. q. Timorservilis donum Spiritus Sancti es ... Timor servilis via ritui Sancto locum praeparat, ut eum sicutfetasstim introducat .... Timor servilis duo faeli: primum es, quod viam praeparat charitati: secundum , quod retrahat a peccato metu poena tantum. Ubique timor supplicii, etiam solus, a Spiritu Sancto est, peccatorem praeparat, instigat ad poenitentiam, & conversionem, nulla apparente uspiam desperationis um
Ipse Moguntinus Institutor , consonans Ecclesiae sensui, Multi, inquit, sunt exciatandae , ct concipiendae vera contritionis modi, inter quos precipuus es is, qui provenit ex tiam re , quem peccatorum recordatio, ct distriacti itidicii Dei Ieria eo deratio in nobis gignit; per quam si vanitate peccandi ad justilae o, erviantiam incipit conversio, juxta illud , initium sapientiae timor Domini, veluti districti judicis , de vindicis malorum. Ab hoc timore, etiam solo , juxta Inclitutorem ducitur conversionis, &sapientiae initium. QuesneI- ius vocaret initium insipientiae, & despera
Cum istI In utitoris sententia non component adversarii articulum suum 6 r. Timor
non nisi manum cohibet, cor autem tamdiu pe
cato addicitur, quamdiu ab amore jussitia non ducitur: Neque cia. ἀ malo non ab inet, nisi timore petua, illud committit in corde suo; O jam es reus coram Deo. Si enim per timorem illum si viavitate peceandi ad justitiae observantiam, incipit Onoemo, sic igitur timendo non se inquinat animus nova peccati macula, neque magis addicitur iniquitati, reusque statuitur coram Deo .s Timorem servilem in conceptu suci generico abstrahere a servili simpliciter , deserviliter servili; proinde a bono, honesto, utili, supernaturali, & a naturali, illicito, pernicioso , nullus sanae doctrinae Theologus vocabit in dubium ... Et quidem ad n Ituralem quod attinet, facito concessero, eum saepe, di forte communius socium habere servilitatis vitium, quo quis desideret
opus vetitum committere; si poenae arceremtur periculum .
Istud itaque sit quasi timori servili proprium , si solas naturae vires attenderis . De hoc timore enuntiat Institutor, dum ait: Neci malo recepsi e putandus est, qui timore promhibitus malum perpetrare ab inet; nam qui metu pana: non peccat, adhuc eo ipso peccat,
474쪽
a.d peccare vellet ,si impun/ posset, di ina
centiam coram Deo , veI ex eo amittit . quod
is deris peceat. Audies mox oppositam huic vitio laudem, quam idem author tri-huit alteri timori servili i sed indubie super. naturali. Quia autem, ut diximus, timor sero vilis secundum se , si ve secundum praedicata sua essentialia, non exigit supernaturalem esse, haec ei perfectio advenit ex Divinae gratia i qu3 ratione timori servili supernatu ralitas dicitur accidere. Hoe sensit Institaureprosequitur et Per accidens tamen ervilia tiamor ad paenitentiam I convernomem pecca
toris plurimum deservita quidem ad 'si
catiouem hominis, quam per paenitentiam inquirimus , propinquus gradux est a peccanda emissere . Per hune gradum paulati ubducit hominem timor , qui vitia reprimit, di impe has cupiditates metu futura poena resinguit. Aliquis igitur poenarum solummodo, de serinvitas timor adeo non ducit ad desperationem, aut ad alterius generis piceatum , ut ad conversionem peccatoris plurimiam deseramiar, vitia veprimat, non solius corporis, sed etiam animi, di improbas cupiditates meis tu futurae poena reclinguat .... postrem. omnium duri simam poenam probrum illud, o verecundiam sempiternam tu timebis: hoc demum timore institutus quodam qua rana tuam comhibebis a pravis eoaecupiscentiis animam; non sola eo oris membra ab externo opem.
Quodnam hic vestigium desperationis, tenente servili metu tramitem desperationi prorsus oppositum , de ab ea homines abducente quam Iongi Eme ero Pergant nobiscum adversarii, qu
niam ad institutorem nos provocant, tu maudire attentius, ejusque credere docume iis . Ex ias, ait, apparet, timorem servilem, qui ex pereatorum consideratione coaecipitur, paenigentia, ct contritionis excitanda utilem
mini Frum esse . Non igitur, quo major fuerit ex timore illo concepta, sive, ut Que neIlias Ioquitur, animata panite tia , eo ma gi, ducit ad desperationem. Interim autem caddit postea Institutor dum serviliis timor inter examen graMissimo rum peccatorum ae eram hominis conscientiam pavore aeterni ignis flagellat, mens maerorem concipii, O precata sua, ut qua ei tanti maeroris caussa sunt , incipit detestari ; etiam procia diabio irecipit eanti mali remedia circumspiacere , ct , cum quisque aeatura perditionem sui abominetur , incipit ex his malit liberari oelle, in auxilium desiderare - Dum pavore aeterni ignis misera hominis conseientia flagellatur, dum animus indo moerorem concipit,
in peccata sua , aes qua ei tansi maeroris cacasuis, inebit detessari, odium, ae detestaetio, ut patet, afficit non sola manuum , aut sola corporis delicta; sed mentis quoque, de polusimum i utpote quae propri8 iniquitatum omnium sedes est. Si procud dubio jam inebit homo tanti mali, videlicet igni terni, tantis debiti peccatis, remedia circumspicere non posset, nisi furore stultissimo, desperationem eligere; cum enim quisque natura perditionem fui abominetur, incipit ex his ma tiae liberari vel , eb auxilium desiderare Rursus igitur non desperationem amplecti
tur; sed desiderat salutiferum gratiae subta
Hisjam( iterum apud Institutorem Dccedat visida tua es, qua mentem peccatoris in Dei misericordiam dirigat, O qua ex mutati tribas Dei promissionibus anxia peccatoris.
conscientia persuadeat rum Deum nequaquam mortem peccatoria velle ; sed ut convertatur,
O vivat. Quomodo timor servilis censeri ab Institutore potuisset idonea ad spem dispositio, si eum elaetio judicatset, omnem solius supplicii metum , de omnem ab eo solo animatam poenitentiam ducere ad desperationem e Quaenam autem potest esse invida illa sidet, quae mentem peccatoris cujuslibee in Dei misericordiam dirigere valeat, & quae ex multiplicibus Dei pro
missionibus anxiae peccatoris conscie uiae persuadere , Deum nequaquam velle moristem peccatoris i sed ut convertaret , de viis
vat ; si , juxta fidem novae Ecelesiae, in tam multis Quesnelli Propositionibus, Deus talis vos fieri velit solos eos, qui ad salutem perinveniunt e Si nulli caeterorum impertiat, vel offerat in statu naturae lapsae auxilium suffciens, quo beatitudinem consequi possit, aut effugere damnationem Prop. I t. - Quando Deus vult salvare
M animam , quocumque tempore, quocum in
is que loco , effectus indubitabilis sequiturri voluntatem Dei. ,s Prop. I g. M Quando Deus vult animam M salvam tacere, de eam tangit interioris is gratiae suae manu , nulla voluntas huma na ei resistit. M , Prop. 3 . M omnes , quos Deus vultri salvare per Christum , salvantur in fallibiis is liter. 31. Desideria Christi semper ha-M bent suum effectum e pacem intimo corisse dium insere, qua O eis illam optat. MProp. 32. se Iesus Christus se morti tradi. die ad liberandum pro semper suo sanguiari ne primogenitos de manu Angeli exter H minatoris I ri Eos, inquam, solos, iuxta Quesnelli sententiam tot articulis superioribus expressam: quibus, de junge I . M Prohi
475쪽
si Proh t quantum oportet bonis terrenis, se & sibimet ipsi renuntiasse, ad hoc, ut quisi, fiduciam habeat, sibi, ut ita dicam , apis propriandi Christum Iesumi. ejus amos, rem, mortem, di mysteria , ut facit Sanais eius Paulus ditens et Qui dilexit me , &,, tradidit semetipsum pro me . MImo totu novae Ecclesiae de gratia systema ducit clarissime, & via sectatoribus indeclinabili ad eamdem de Deo, di Christo haereticam impietatem. Prop. i. M Quid M aliud remanet animae, quae Deum, atques, ipsius gratiam amisit, nisi peccatum , de,, peccati consecutiones, superba pauper H tas, & segnis indigentia; hoc est, generari lis impotentia ad laborem, ad orati , , nem, de ad omne opus bonum H Deum, de ejus gratiam omnes imis mus in Adamo.
Antequam igitur eam Christi gratia re peravimus , nihil in nobis esse potuit, nisi
peccatum, O generalis impotentia ad omne opus hollum. Quisquis vero eam sacrri Baptismate acquisitam, delinquendo perdidit
recidit in generalem impotentiam ad omne optir bontiis, atque ad iustificationem, quae sinh bono opere, conveniente poenitentia adulto nemini obtingit. Poeuitentia autem salutaris non peragitur, aut peragi potest absque gratiar auxilio, uti neque acquiri salvi I r: Sed quid agas, si defuerit auxilium effera e Suffciens enim in hoc statu non conceditur juxta Quesnellum. Exploratissimum itaque est, malli poenitentiam, nulliacit nem quamcumque salutiferam , nulli beatitudinem aesse possibilem , nisi qui eamdem re ipsa consequitur. Conclusio perspi
Lua sequitur ex antecedente, quod est doctrina Quesnelli de gratia , Propositionibus
tam multis , & tam dilucidis enuntiata , ut voluntarie caecum esse oporteat, qui nomintelligit . Solarem con cit Prop. to. Gratia es operatio manias omnipotentis Dei, quam nihil impedire .potest , aut retardare . Propos.Pit. Gratia non es aliud, quam voluntas omnipotentis Dei, jubentis , elefacientis quod iubet. Per undecimam, omnis gratia, omnem suum obtinet effectum et per decimam, eum tam certo consequitur, ae necessario, ut nuhil impedire possit, aut retardare : Cumque Propositio utraque contineat dogmaticam gratiae definitionem, quam necessest definitis omnibus convenire , nemo potest revocare in dubium , quin omnis gratiae semes per omni potiatur effectu , ad quem idonea est, de suffciens . Eundem sensum continent
Propositiones post primam usque ad vige mam sextam . Circa quas, si quid lucis desideras, copiosissimδ reperies tomo primo. Progrediendum hic nobis est eum L lautore
ia is Si timor conscientiam tuam deis se speratione exagitare contendat, quaeri M'tansi Tu canis horribilis oculis Dei, to- ties reversus ad vomitum, quo te vertes
se Respondeat tibi fides tua r quo te vertes, is nisi ad misericordiam ejus poenitendo,,,Scujus potestatem offendisti peccando Des, Dei bonitate miserum , & stultum est de-,, sperare . Nam ob hanc causasn tibi vitam se istain hucusque protraxit Deus, ut suasi patient i a te expectaret ad veniam , qui, , , nisi misereri, & sanare vellet, hanc vitam ,, tibi tune, cum eum offenderes, statim M abrupisset. H Non dicitur, ut in dam nato articulo est , de animatis Ibo supplicii timore pareitentia, & quidem de omni, ut Propositio illimitata est universali aequivalens vised sistitutio di Cerit de solo timore,eoisque naturali tantummodo ; supernaturalem
enim non posse suggerere desperationem, compertum est omnibus prima theologiae rudimenta callentibus et Non posse etiam
Inclitutionem intelligi de omni solius supplicii formidine, quae in dubie servilis est , ut omnis servilis solo movetur supplicio, seu poena, quam fugere intendite non posse, inquam , Institutionem de omni isti ulmodi
formidine explicari, patet ex eo, quod constet ex SS. Thoma , Bonaventura, Salesio, definitione Apostolicdi Alexandri VIII.,
Concilio Tridentino, traditione Patrum, atque ex ipsis Scripturarum oracuIis, timorem aliquem servilem esse a Spiritu Sancto, quod ipsa, cui credere hic iubemur , Insia ratio ostendit . Timorem scilicetservilem, qui
ex pereatorum consideratione concipitur, -- nitentia, ct contritionis excitandae utilem ministrum esse. Sola autem admissa ab omnibus timoris servilis notio metum , ut iam indieavi , solius poenae significat; nam si alia ratio accesserit honestior, indolem ejus mutat,& nobiliorem tribuit appellationem . Neque motivum quodcumque superadditum, timori, si charitatem exceperis , aliud juxta
Quesnellum essiceret, quam augere numerum delictorum . Aliquis igitur in ipsius ta-situtionii sententia timor servilis est ex gratia , qui nempe poenitentiae, & contritionis excitandae utilis minister est; quod solus Pelagio consentiens adscribet actui solis
Rursus necessarib alius, ac minime supernaturalis est , qui tum hic conscientiam
Aeseratione exagitare contendit, tum superius deserarioni, piam eorumversioni aptior j
476쪽
sia Pars II. Propos. LX. Cap. VII.
Acatur , quod vitium nefas est, gratiae eiu que effectui, non nisi sancto impingere. Si autem necessie sit, etiam penes Institutorem, distinguere inter timores serviles, quorum naturales alii sunt, & pravis effectibus obnoxii ; alii naturae viribus superiores , & ab omni pravorum fructuum suspicione remo tibsimi, sola adversariorum perversitas, aut
clirpis ignorantia potest timores serviles inister se confundere , & quidquid vitii est iii metu serviliter servili, qui in dubio natura- Iis est, in omnem solius supplicii metum,
quantumvis utilem attritioni,& salutati poenitentiae dispositionem conjicere. Merito In tuto ait: De Dei honitate
miserum , Osultum est deserare . Uerum si adversariis credimus, hanc nobis miseriam, . ta stultitiam non solum Doctores Sanctissimi Angelicus, & Seraphicus, de cum iis Theologi communissime ; sed Moguntina etiam Inisi tutio commendant: nam & in Angelico, ut superius retuli, legimus parte s. qu. 8 s. artis s. si Alio modo possumus loqui de poe-H Nitentia quantum ad actus, quibus Deo
M operanti in poenitentia cooperamur,quo D rum .... tertius est motus timoris servi-
Iis , quo quis timore suppliciorum apee,, catis retrahitur . . . sic igitur patet, quod M actus poenitentiae a timore servili proce-
dit, sicut a primo motu affectus ad hoc
Angelico addidi Seraphicum dicentem: M Timor servilis donum Spiritus Samsti
H est... Timor servilis Spiritui Samsto lo-M cum praeparat, ut eum sicut feta filum in-,, troducat .... Timor servilis duo faciti H primum est, quod viam praeparat charita-M ti; secundum , quod retrahat a peccato,
In Moguntina quoque Institutione iam
vidimus timoremfertatem enitentiae, di contritioni excitanda utilem ministrum . At pera duoersarios Prop. 6 T. Timorse tali, nonsibi repraesentat Deum, ni , ut Dominum durum, imperissum , injustum , intractabilem. Dum
verso Theologorum sana docentium choro, Moguntinus Institutor, nobis velut utilem praedicant timorem servilem, quam de Deo ingerunt peccatoribus in Quesnelli sententia cogitationem e Non aliam, quam effranomtatim durum , imperiosum, iniustum , intractabilem. Quod ubi peccatores novo Apostolo afferenti crediderint, quid clementiae, quid gratiae a tali Deo, ac Domino expectent , aut sperent e Nihil itaque, tali posito novae Ecclesiae axiomate, superest, nisi, ut peccatores , servili concepta formiis
dine , in eam impellantur, ut Institutio merito vocat, miseriam , Osultitiam , qua de Dei bonitate deserent. Non minus a novis Quesnelli dogmatibus abhorret ea In tutionis illimitata ad peccatores, nemine excepto , directa consolatio, quae & non levis ratio cuilibet sperandi est: ,, Nam ob hanc causam , tibi viri tam istam huc usque protraxit Deus , ut
,, sua patientia te expectaret ad veniam ,
si qui, nisi misereri ,& sanare vellet, hanc
vitam tibi tunc, cum eum offenderes, sta-,, tim abrupisset. , , Tota oratio plena foret dolo , atque mendacio in Quesnelli sy
temate, omnem eliminante gratiam sufficientem . Quomodo enim Deus potest serio expectare peccatores illos ad poenitentiam, iustitiam , &salutem, quos privare perpetuo statuit omni supernaturali, & sufficienti, quo resipiscere valeant, auxilio Tali destia
tuantur omnes, quibus numquam obtinget poenitentia justificans. Nam Prop. 28. Priama gratia , quam Deus concedit peccatori, est peccatorum remissio .is Institutionem de proposita hic quaestione resumamus et , , Vides ergo , quae sint ,, servilis timoris in excitanda contritione,, partes, quomodo I timore vera contri-,, tio rite sumat initium . Ex eo enim, quo,, quis mala sua timet, incipit ea corrigere,,, & meliora desiderare: Et cum aliunde sa-M Ius non appareat, necessitate compulsus,, incipit ad Deum pro delictorum suorum is remissione clamare: & se servilis timor, , post peccati detestationem per Dei miseri ricordiam introducit in eor hominis cha- ritatem et & ipse timor jam non amplius D manet; sed recedit, adveniente charitate:,, non aliter, quam feta linum inducit in ,, corium, &ipsa, ut linum introire possit, ,, . nece Cario exit. Et sic quidem servilis ti-
,, mor ex peccatorum recordatione ex-
,, oriens, peccata nequaquam sanat; sed ma-M gis exasperat, & acerbius dolere facit:,, sanitatis tamen per misericordiam Dei,, quaerendae, & per charitatem perficien-,, dae ipse initium praestat; quemadmodum
,, ferrum medici, dum putrem carnem ex-
secat, vulnus non sanat; sed amplius fa-,, cit, & cruciatum auget; interim tamen ,, medicaminibus locum aperit, ut per ea se sanitas vulneris reparetur , & dolor om- nis sedetur. Edieat hic nobis adversarius, quoniam
adeo ipsi placet Moguntina Inclitutio , quid
de timore servili saepius hic recurrente censeat e Sitne passionibus annumerandus brutalibus , cum quibus appropinquare Deo non M m m debe-
477쪽
debemus, nec possumus juxta Proposit. 66. An sibi non repraesentet Deum, nisi ut Domianum durum , imperio tum , injustum , Intractabilem, prout enuntiat Prop. 6 p. e Si ita est, non apparet, quae possint esse timori ervilis in excitanda contritioue parier: quando ab illa vera contritio ritesumere initium; quomodo ex eo mala sua corrigere, O meliora desiderare; quomodo ad Deum pro delictorum suorum remissione clamare ; quomodo
denique servilis timor possit peccattim detestari, & post ejus det stationem, per Dei mis
ricordiam intro cere in cor hominis charitatem e Patet enim, timorem istiusmodi, prout ab adversario describitur, non posse est dispositionem congruam detestandis salubriter peccatis , concipiendae spei, recursui, & clamori ad Dei misericordiam , mi-ntis etiam introducendar in cor hominis charitati.
Necesse est itaque ut, si adversarius, quem sibi patronum vindicat, I iratorema contradictione liberari velit, duo statuat
timoris servilis genera: naturale unum ,
quod passim a Scholasticis dicitur serviliter
servile, inlaonestum , damnabile, atque ab Augustino , Gregorio, & Institutore comparatur adultera , qua sie virum timet , ut odio eum habeat i quia cupiditatibui ipsius obsitiit; alioquin in aIienos amplexus prompti Lma veniret ; nise iram viri timeret, O verbe ra et alteruin, quod juxta Aquinatem, Bonaventuram, Salesium , & reliquos sanae doctrinae Theologos, Patres, atque Scripturas,tat a Spiritu Sancto, ad fugam criminum, spem veniae , veram poenitentiam , charita- telnque disponens: quod proinde merito appellatur Lnitium I apientiae, & sanctificationis extrinsecum . Eidem , non autem priori, convenit totum. quod hic In tutio colligit et Vides, qua
sint feroisi, timoris in excitanda contritione partes et quomodo . timore vera contritio rite sumat iesilium : quomodo malassa timens iniseipiat ea corrigere, O meliora desiderare: quomodo , cum aliunde salus non appareat, necessate compulsas , incipiat ad Deum pro deliactorum suorum remissione clamare; ct sic servisit timor psy peccati detestationem per Deimsericordiam introducat in cor hominis chais
Excitatio ad desperationem impingatur servili metui naturali, dicto serviliter servili ; assertio n- .isini videbitur digna anathemate r neq) e Quesnelli articulum ullus Christi Vie trio denuntiasset; si eum author limitatione debita expressisset, qualis foret:
Datur aliquis supplicii timor, qui, otui an
mat pcrnitentiam naturalem, quo baec es magia violenta , e) magis ducet ad deserationem . At novatoribus propositum , cxumque fuit, omnem ex theologia , atque animis hominum eliminare formidinem, saltom nisi filiis propriam , quam imperaverit charitas. Neque felicior sors est actibus fidei, spei, &omnium virtutum moralium, qui, quoties a charitate non proiluxerint, inter vitia rejiciuntur . verum formidinem illam adulteram , & mulieri adulterae familiarem , indu-etricem impce nitentiae, Se desperationis, confundere cum ea, quae a Spiritu Sancto est elicita auxilio gratiae, imo quae & ipsa singularis gratia est, peccatoribus a Patre Clementissimo ad salutarem resipiscentiam concessa , non video quomodo ab impietate
Si probe novi adversariorum ingenium, haeretica obfirmati pertinacia nullum solius supplicii timorem , qui servilis dicitur , patiuntur tribui Spiritui Sancto ,& ultra naturae vires ad supernaturalis excellentiae provehi dignitatem. Indefinite enim, & absque limite pronuntiant art.6 T. Timor fervilis non sibi repraesentat Deum, nisi ut Dominum durum , imperiosum , iniustum , intractabilem. Quomodo timor tot blasphemiis horridus alium agnoscere potest inspiratorem , quam Diabolum , cui hominis stulta nimium perversitas consentiendo obsequature Quaeramus itaque ex adversariis , cum Institutori nos credere jubeant, an timor servilis, qui dicitur post peccati detessationem per Dei misericordiam iretroducere in cor hominis charitatem , idem sit, vel ejusder indolis cum eo qui ducit ad impoenitentiam,& desperationem , qui non sibi repraesentat Deum , niis ut Dominum durum , imperiosum, injustum , intractabilem Posterior indubio naturalis est, perniciosus , impius, blasphemus et prior autem certissime honestus, ut iis lis , & supernaturalis vi alia enim dispositio
ad congruam peccatorum det attonem, &charitatit intrἀeor hominis introductionem ,
non nisi a Pelagio fingetur . Inevitabilis est igitur Queis ello alterius praeterea confessio timoris servilis, qui non sibi repraesentat
Deum, ut Dominum durum, imperiosum, injustum , intractabilem , ae proinde nequaquam desperationi quam conversioni aptior judicatur . qui suam in excitanda contritione partem Fabet, d quo vera eontritio rite sumit initium et quo homo mala sua timens , incipit ea corrigere, O meliora desiderare , O ad intim pro delictorum suorum remissione clamare e qui denique servilis timor pon peccati de-tesationem per Dei misericordiam introducit
478쪽
eharitatem. Si vero inter timores serviles distinguere adversarius noluerit, si pergat omnes sine discrimine non solum adseribere naturae viribus et sed etiam solitis onerare convitiis, necesse est , Moguntinum deserat Institutorem, aut Semipelagianis se deteriorem agnoscat, utpote qui salutis initium attribuat non actibus solum naturalibus:sed passionibus quoque brutalibus, & , quod pejus est, operibus impiis , atque blasphemis: Christum etiam arguit mendacii, cum ait, non posse uborem malam bonos fructus facere 16 Nos Institutorem nondum dimitati must figant modo apud eum adversariinohiscum pedem . ,, Sic quidem servilis ti-
mor ex peccatorum recordatione exo
s, riens, peccata nequaquam sanat i sed D ex sperat, & acerbius dolere facit; sa-- nitatis tamen per misericordiam Dei qu*M rendae, & per charitatem perficiendae ipse, , trittium praestat; quemadmodum ferrum H medici, dum putrem carnem de vulnerem eri secat, vulnus non sanat; sed amplius G facit, & cruciatum auget; interim tamenta medicaminibus locum aperit, ut per ea ,, sanitas vulneris reparetur, & dolor omis,, nis sedetur Essicere, ut acerbior sit peccatorum dolor , atque ita praestare initium sanitatis per Dei misericordiam quaerendae, & per charitatem perficiendae, quod Institutoris judicio praestat timor servilis, est ducere peccatorem via plane opposita desperationi . Discant itaque adversarii discernere inter timores serviles, & non , unius vitium omnibus imputare, asserendo indefinite , & absque exceptione , quod ad aliquos solos restringi oportuit, neque ad omnes extendi veritas catholica patitur. A ferro medici desumpta comparatio instituendo contra errorem populo Christiano perquam idonea est . quamvis enim illud
carnem putridam de vulnere exsecans, cruciatum augeat, neque se solo statim conferat sanitatem ; interim tamen medieaminibus Iocum aperit, ut per ea finita r vulneris repa retur , o dolor omnis sedetur. Non igitur
Lectio infirmum adigit ad desperandum de vita , aut valetudine; sed ad amovendum interitus periculum; ne alias gangraena latius serpens, spe omni adempta, desperationem invehat certissimam . Fiat modo apis plieatio ferri, & sectionis medicae ad timorem scrvilem, qui inducendae attritioni id neus judicatur: vel indo constabit liquido, Institutorem minimb patrocinari Que ello accusanti omnem prorsus solius supplicii formidinem, velut ducem ad impoenite constitutio Theo propugn. Tom. II.
tiam, & desperationem, quoties ad poenitentiam excitaverit: Si solus supplicii timo , qui indubie servilis est, animat paenitentiam,
quo hac es magis violenta, ea magit ducit ad desperatio em is
Immediath institutio subiungit et Hunerantritionis excitanda, ct concipienda modum, ubique Sanctorum Patrum sententia monstrant, , Scriptura Sacra testimovia manifese approbant. Quae ibi sequitur sententiarum, & testimoniorum series, eadem est , quae a nobis superitis, & a caeteris passi notheologis adhibetur pro alicuius timoris servilis bonitate, & ad salutiferam attritionem inducendam accommodatissima dispositione Recensita testimoniorum ex Patribus,& Saeris literis collectione admodum copiosa ; ii em concionatores jubet inest re ve- I iit, ut severis eomminationibus / Scriptura desumptis a peccando homines arceant, aeterni laesi supplicia transtressoribus ob oculos ponentes s juclis vero eterna vita praemia pollicem tes ; ut sic eos , cum sibi ipsa propter peccatorum suorum agnitam foeditatem visierint, paulatim per timorem Dei admisericordia Uursiduciam subducant. Hunc verae contritionis modula concordes orthodoxorum Patrum semientia, Sacra Scriptura authoritate Abnixae , oeluti pracipuum tradunt. Uerae, & conco des Patrum Sententiae, nixae Scripturarum oraculis, docent usitatissimum Divinae providentiae in convertendis peccatoribus ordinem esse, ut eos primum horrore concutiat aeternorum cruciatuum , & amissae beatitudinis dolore: unde nascitur odium , ac detestatio criminum, quibus tantam sibiaecersivere vindictam: sibique ipsi vilescunt, quod stultissimi mercatores, tam vilibus deis liciis tantam sibi comparaverint caIamitatem . Novus vero doctor mysticus nullam
agnoscit justificationi praeviam dispositionem Prop. 28. Prima gratia, quam Deus comeedit peccatori, est peccatorum remissio . Prohibet autem, ne sive a timore, sive a fido, spe, aut quibuscumque virtutum moralium actibus peccator meditetur conversionis exordium, vel iis ad conversionem se praeparet, nisi praecesserit charitas, praeter quam,& profluentes ex ea actus , omnia peccata
sunt juxta articulum . & plures sequen
Theologi caeteri ad virtutem principem charitatem plures commemorant dispositiones et Quesnellus vero compendio utens , restissis omnibus dispositionibus, tamquam . charitatis impedimentis,jubet illam origine primam esse, ante quam, ut dixi, omnia hi m m t Pe
479쪽
peccata sint; ut propterea ab omnibus ante eam actibus solicite abstinendum sit. Vide quae contra Prop. q. & aliquot sequentes non minus perspicue , quam copiose dedu
ret Abunde jam edocti sunt adversarii
de Moguntinae institutionis circa praesentem Articulum sententiar neque de hac tantum hi sed pariter de omnibus ad timorem pertinentibus et quibus adeo infesta est , ac
ipsa Constitutio UNIGENITUS i nisi quod
haec definitionibus junxerit anathema, nEmulticeps hydra, saepe scholasticorum confoss, spieulis,in exitium pergat convalescere
Ut autem Quesnellianum Coliatorem, &omnes ejusdem perfidiae socios magis poeniteat temeritatis , qua Institutionem, novitatibus adeo contrariam , opponere Sedi
Apostolicae ; imo Ecclesiae ausi sunt ; sed
magis, ut eaholici in fide amplius confirmati, damnatos etiam de gratia articulos pridem horrori fuisse fidelibus conspiciant, gemina adhuc sistitutionis praeclarillima monita expendenda sunt. H Firmissime tenen-M dum est, benignum, & liberalem Deutriari nulli homini, quantumvis malo, & per-,, verso, gratiam suam subtrahere, qu juxtam Ioannis testimonium, stat ad singulorum M ostia, & pulsat adeo, ut etiam aversos I seM ultro sequatur, & ad gratiam suscipien-- dam amanter invitet . Si dimiserit vit,, uxorem suam , inquit Propheta Ieremias M cap. 3. & illa recedens duxerit virum ,, alium, numquid revertetur ad eum ultra M Numquid non polluta, & contaminato,, erit mulier illae Tu vero fornicata es,, cum amatoribus multis; tmen ad mori revertere, dicit Dominus. Et in Ehe-M chiele 18. & 3 3. post peccatores clamans,, Deus, quare, inquit, moriemini e Num-- quid meae voluntatis est mors impii, &M non magis, ut convertatur, & vivate Re-,, vertimini, & vivite ....,, Alterum est, ut cogitemus, quam im- , , pudenter scelerati,&impii homines mata litiam suam in Deum velut authorem ,, rejicientes, quod converti non possint, ,, infirmitatem suam excusent; cimi utique,, nemo recte infirmitatem suam praetende-,, rit, cui ubique praesens adest gratuitum si Dei auxilium . Assentior insiitutioni. Uertim si gravis adeo sceleratorum impiorumque excusationi censura conveniat, quantam merebitur magistrorum temeritas, discipulis, aliisque incautis suis auditoribus, ac lectoribus eo dein suggerentium sacrilegos obtentus l
Quantum scilicet Spiritus Sanctus in Seripturis, quantum Concilia , Patres, omnium ordinumTheologi,de Concionatores catholici impendunt operae, de eloquentiae, ut Dei misericordiam, peccatores omnes ad poenitentiam, omnes homines ad beatitudinem invitantis praedicent, tantum novae
EeeIesiae Apostoli, & administri studium ponunt in assingenda Supremo Numini duritie , quasi contra promissorum suorum fidem praecipiat infirmis hominibus impossibilia, gratiam dc negans, qua possibilia fiant:& tamen transgressiones necessarias aeternis puniat cruciatibus e Prop. 3. D vanum Domine precipis, si tu ipse non das, quod praecipis, ut certissimum est nulli dari transgredienti. Prop. q. Ita Domine, omnia possiliasunt, eui omnia possibilia facis, eadem operando in illo, ut operaris in solis iustis. Solis istis e ficacem tribuis gratiam, sine qua nihil possumus juxta Prop. a. Vesu Christi gratia,princia pium efficax boni cujuscumque generis, necessaria es ad omne opus bonum: absque illa nons
Ilum nihil sit; sed nec fleri poteQ. Propositio
haec nimis clare haeretica apparuit Cardin li Noailles; ideo mutari eam in posterioribus editionibuil curavit, verum quid juverit uno alterove loco tolli, quod plurimis, &clarissimis remanet intactum Nihil tenebrarum, nihil ambiguitatis patitur propositio go. Stia gratia nihil amare
posumus, nisi ad Osram eondemnationem . Prop. 3 s. Uoluntas, quam gratia non Armvenit, nihil habet Iuminis, ni ad aberrandum ;ardoris,nisi ad se pracipitandum et virium, ni ad se vulnerandum et es capax omnis mali, O incapax ad omne bonum. Quibus enuntiationibus si junxeris decimam, Gratia est op ratio manus omnipotentis Dei , quam nihiI -- pedire potes, aut retardare, scientia theol gica opus non est, sed intellectu soliim utcumque sano, ut videas , gratiam omnermesse insuperabilitet essicacem, & sine hac nihil esse homini luminis, aut virium nisi ad peccandum, atque itae omnibus praeceptum non observantibus, obedientiam fuisse impossibilem. Quae igitur Dei iustitia est, gravissimis
aeternum puniens suppliciis quod evitari non potuite Quae fides promittentis , non permissurum se tentationes accidere ultrλquam possumus sustinhre et sed daturum etiam, ut,si per nos non steterit, faciamus det tentatione proventum e Profecto quantalibet sit adversariis cavillandi peritia, di lucidissimae veritati affundendi calia inem, , numquam tamen suum de gratia systema a
480쪽
sro Pars II. Propos LX. Cap. VII.
d1mnata saepius haeresi expedient, numquam a blasphemia, quam In tutio in sceleratis, ct impiis reprehendit, illos suis principiis
convincens, quod nemo in mitatemfuant recte praetenderit; Quod ubique praesens adsit Dei gratuitum auxilium. Prop. i5. Nulla sunt illecebrae, qua non e
aeant i uecebris gratia, quia nihil re it omnipotenti ; quod de singulis gratiis in Questnelli sententia intelligendum est, quia
Prop. II. Gratia non es aliud, quam volantaromnipotentiae Dei jubentis, ct facientis quod iubet. Infidelibus, Iudaeis, haereticis nullam ad eiIe gotiam definit Prop. a 6. Nulla da rur gratiae, nisi persidem . Prop. a T. Fides e Prima gratia, O fons omnium aliarum. Nihil gratiae obtingere etiam sellismaticis , statuitur Prop. as. Extra Ecclesiam nulla conceditur gratia .
Non plus istiusmodi praesidii peccatoribus, etiam in Ecclesia esse, antequam conis v rtantur, declarat Propos. 28. Prima gratia, quam Deus concedit peccatori, est peccatorum remisso. Denique nee justis labentibus ullum fui me gratiae auxilium, quo persistere in justitia possent, patet ex Prop. 22. Veragratia idea es, quod Deus vult sibi a nobis obediri, ct obeditur : imperat, ct omnia sunt e loquitur tamquam Dominus , di omnia
Abi submissa sunt. Evidens, est reperiri nusequam gratiam, ubi vera ejus defuerit idea, ut eta nequit homo, nisi fuerit alii mal rationale, quia lumine naturae notum est axioma dialecticum , Desinitum, , desinitionem inter se conoerti. Deest itaque juxta Quem ellum Divina gratia, ubicumque non est Divinar legis obedientia.
Tali destitutis subsidio minimh prodesse
possunt conciones, lectiones piae, sacrificia , & forte suffragia Sanctorum; sed nocent plurimum i quia Prop. s. aeuando Deus
non emoliti co per interiorem unctionem gratiae sua, exhortatioves , di gratiae exteriores non inferviunt,ni ad illud magis obdurandum. Denique nec confugere vellet, aut potest Quesnellus ad theologorum sententiam , qui docent, gratiae auxilium semper esse a Dei misericordia paratum , & offerri hominibus , quoties necessie eis fuerit; modo obicem, quem libere omittere potant, sua malitia non posuerint et recurrero sinquam, eo nollet Quesnellus , quia videtur sibi accedere ad Semipelagiani mum . Sed neque potest, quia iuxta ipsum ante concessionem gratiae, nulla homini potestas est abstinendi a peccato Prop. 38. Pe cator non en liber, nisi ad malum sne gratia IIberatoris . Prop. o. Siel gratia nihil amara possumui, nisi ad nostram condemnationem . Nimis diu nos Moguntina inclitutio detinet; sed etiam non leviter dimittendata fuit, nec privanda in tot capitibus catholica veritas suffragio adversariis irrefragabili, utpote quod dignum censuerint, ad quod contra Sedem Apostolicam, & totius orbis catholici Episcopos appellarent. De Mo-guntino Concilio a quo inclitutio promita fuerat, nihil dico; quia illud Articulo V.
de poenitenti 1 ex timore oriunda differens , nihil eradit nisi consonum Tridentino se C. F. cap. 6. & seC. I . cap. . neque in Moguntino adversariis apparuit quidpiam, quod in sui totqueri possiet patrocinium erroris .
Expediuntur argumenta adversariorum reliqua.i T TT ponderis praecipui haberi meis l eito solet Augustini aut horitas,
ita a praetensis ejus discipulis , etiam ubi fides, aut dogma catholicum impugnandum est, in primo passim agmine coIIocatur. Quod aute in circa praesentem Araticulum ad finem in Hexaptis reservata sit, statim oborta mihi suspicio est, proferendam ex Augustino sententiam, ipsorum novaturientium judicio, parum verisimilis subsidii afferre damnato Articulo ; producique ad ostentationem magis,& simplicium, rudiumque circumventionem, quam ad seriam proscripti dogmatis apologiam . Citatur itaque Hipponensium Antistes Serm. t 8. de diversis; ali Is 33. cap. I. riui .... sub gratia est , non sub lege , ipse implet Iegem; quia
non est ei pondus ; sed decus et nec timenti toramentum est; sed amanti ornamentum. Quem locum subsidiarius Collator in Hexaptis temere adductum, sibi merito censuit praeter- . eundum i meliorem hic scilicet sectandum statuit suffragiorum delectum, dum coacervatione temeraria textuum adeo non iuvatur Iansentanae causa Ecclesiae, ut prostituatur potius, & profligetur. Ubi enim in Augustini sententia desperatio est, eaque attributa poenitentiae , ad quam solus exciataverit metus suppliciorum Uer fio iterum Gallica tam parum accurata est, ut in ea Augustini sententiam aegre invenias. Sed istius. modi detegendis translationum vitiis , defraudibus immorari vix amplius lubet: su ficiat Doctoris Sanctissimi exhibui me textum