장음표시 사용
71쪽
Constitutio UNic g Nirus propugnata Iog
nem, vanitatem, & oppositionem ad ipsum Deum r' haec enim vitia neque Scriptura laudaret, neque Deus remuneraretur praemio naturalis ordinis; nempe aedificatione domorum Exodi cap. t. auia timuerunt Obsei ices Deum , aedificamit eis domos . Quem
quidem timorem dicent alii, fuisse ex gratia et sed haec locum non habet in damnato Quesnelli systemate , nullam Infidelibus, Paganis, Iudaeis, Haereticis , nullam peccatoribus in peccato manentibus gratiam concedente .
Ad sapientum, imo mortalium omnium iudicium provoco , ut de hoc exemplo promerito statuant:hominem, ut supra, exhibeo probE Catholicum, de Deo cogitantem, de sapientia eius infinita , de providentia omnia gubernante, de beneficentia erga ho mineu, de iustitia bonis praemia largiente, malis insigente supplicia nunquam terminanda ; quae ex seientiae habitu tum fide, tum studiis comparato cogitat, absque ullo
novo supra naturae ordinem concurrent gratiae auxilio.
Dispiciat modo quilibet rationis comis pos , cur talis innocua; imo utilis ad impediendas tentationes, & suggestiones plurimas impias, cogitatio proaticere debeat crimina, quibus a damnato articulo macula tur Quae proportio causae adeo bonae ad effectus pessimose Attendat quoque Lector, quod superius indicavi, eandem ab hoc articulo calumniam inferri cognitionibus,etiam supernaturalibus,& ex gratia progenitis: nempe quod sine gratia excitante,&eoncurrente ad aliquod virtutis exercitium, non producant, nisi praesumpsionem , vianitatem, in oppositionem ad lassam Detim. De eo scilicet, quod sve ex habitu scientiae, sive ex gratia, de Deo mente concepimus, non possumus absque novo gratiae auxilio verbum ore proloqui, vel mandare scripto, nisi hoe ipso statim invadat nos praesumptio, manitas , oppositio ad ipsum Deum. Denique plurimum crescere necesse est Propositionis horrorem, ubi perpenderis , quid nomine gratiae novus Theologus intelligat; non enim instinctus ullus ad Dei, suppliciorumque Ferennium timorem, sinp haritate excitans , gratiar nomine iuxta
Quesnelsum dignus est et sed inter bestiarum sordes abiicitur. Sie Propositione 65. t riui
muti, inquit, Deo appropinquare, nec debet ad iratim venire eum hrtitalibus passionibtis , neqvie aiatici se inclinctum naturalem , aut
per timorem, scat bestiae . sed per sdem , Oper amorem Atit Dii. Imo timor ille,& qui cunque ad eum motus necessario sceleratus, & impius est, iuxta Propositionem S . Timor , enim , servilis non Ai repraesentat Deum, ni se ut Dominum Artim, imperio tim , iri tim, intractabilem. Quapropter Proposit. 6 a. atii a malo non ab inet,ni timore poenae, tutia committit in eorde suo Prop. 6 o. Si stas stipplieit timor animat
sanitentiam, quo haec es magis GoIenta, eomesis Acit ad deserationem .
Fallimur quoque, si putamus , gratiae nomine a Quesnello eo inprehendi excitationes ullas , aut motus ad castitatem , ad temperantiam, misericordiam , & quascunque appellamus virtutes morales, aut consilia Euangelica, sine amoris Dei super omnia motivo . Sinh hoc apud Quesnellum adeo non merentur coelestis gratiae appellati nem , ut damnabilis potius cupiditatis illecebrae sint. Nam adaequata, juxta ipsum humanorum actuum diviso est , quod charitas necessario snt , aut cupiditas . Sic
Propositio q6. Cupiditas, aut charitas, usum. sensum hontim, me magum faciunt. Prop. qq.Aon sunt, ni o amores , unde molitiones, ct actiones omnes no rae nascuntur et amor Dei, qui omnia agit propter Deum , qtiemque Deus remtineratur; ct amor, quo nos ipsos, ac
Mundum diligimas , qui, quod ad Detim referendum es , non refert, O propter hoc ipsumta,
si malas . s8 Hine satis perspicimus , nullam a Quesnello, etiam ad fidem, & spem , nisi
ex charitate elicitam , agnosci vocationem sanctam , nullum auxilium gratiae gutramque enim , quam virtutem theologicam omnes Catholici nuncupamus , ille inter vitia recenset, tum Propositionibus iam citatis, tum hae s. Amore Dei in corde Pe
catorum non amplius regnante , necesse ees, ut in eo carnatis regnei cupiditas, omnesque actiones ejtis eorrumpat. Prop. I. Obedie
tia legis p o taedie debet ex fonte , ct hic fons es charitas: quando Dei amor es tuitis princia piam iste=iu , ct Dei gloria ejus Pis i itine purum es , quod apparet exterius ; alioquin
non es , ni pocrisii, aut sal a j iiiis .
Qualis itaque esset gratia , ubi charitas non regnate Ut sino charitate nihil est nisi cupiditas , qua actio quaelibet corrumpitur;
quiscunque motus, quaecumque excitatio animum ad alios actus, quam charitatis impulerit, non potest esse auxilium gratiae; sed est necessario incentivum evisitaris,
fame iussilia , atque poc tisi . Prop. s. Ut nauum peccatum es , sne amore no ri , ita nullam es opus bonam Ap amore Deir quomodo igitur posset eae gratia ad ullum
72쪽
ioo Pars I. Proposi XLI. Cap. I. IOS
imperatum ; si nullum est opus bonum, sine amore Dei e Prop. set. Totum deest Peccatori , quando ei deesse et O non esses in Deo, ubi non es amor Dei; nempe benevolus, qui proprie charitas appellatur, ut habet Propositio 3 8. Nec Deus es , nec religio, ubi noues charitas. Si nihil in Peccatore sit absque spe, neque haec esse possit sin3 charitate; frustranea sine ea erit omnis gratia; &, ut parum, vel nihil utilis omnis actus est, qui neque ad religionem ulla ratione pertinet,
neque ad Deum , ad quid boni posset gratia sine charitate conducere eu Sensus itaque Authoris est, quod omnis cognitio Dei non possit venire, nisi a Deo, quodque cbaritatis gratia (qua vel charitas ipsa elicitur, vel actus ab ea imperatus non producat, nisipraesumptionem, vanitatem , ct oppositionem ad ipsum Deum . Alia enim gratia , juxta Quesnellum neque datur , neque dari potest ; cum omnis alius actus huic Theologo malus A i ad malum autem dari gratiam non posIe, in omni uri sententia manifestum est , neque ab ullo rationis compote vocari potest in dubium :alias Deus natura perfectissimus statueretur author peccati. Si autem omnis cognitio Dei sine gratiaeharitatis, & quidem re ipsa charitatem e ficiente , vel actum a charitate imperatum Nam gratia lassiciens praeter efficacem, juxta Quesnellum in hoc statu nulla est s, inquam, omnis cognitio Dei, sine tali gratia non producat, nisi praesumptionem , vanitatem , ct oppositionem ad ipsum Deum. evidens est , omnem Dei cognitionem in infidelibus , charitatis, & eonversionis efficacem gratiam non habentibus, aliud non producere, quam praesumptionem &c. Cum vero, etiam fatente Que ello, Omnis ea cognitio
non possit venire , nisi a Deo ; quomodo Deum hic Theologus vindicabit a crimine, euius ipsum statuit in hominibus authorem; infundentem scilicet sui cognitionem sine gratia, atque adeo principium peccati efficax, & necessarium e Porro si cognitio Dei bona , & quae non nisi a Deo est , effectum pariat tam perversum in Philosophis Ethnicis, qualem producent in ipsis cognitiones caeterae, & longe inferiores Non poterit sic evitari Propositio Baji rus. Omnia opera insidelium sunt peerata , ct Philosophorum virtutes sunt vitia, quam proscripsere pridem tres Summi Pontifices . Neque declinabit Quesnellus cenissuram reeentius ab Alexandro VIII. latam, adversus octavum hunc articulum inter II rNecesse es in eum in omni opere peccare. Sed quaenam vel in ipsis fidelibus cognitio,
vel cogitatio peccatum non pariet sine memorata eratia charitatis e Ipsa fides, quantumvis iancta Dei cognitio, si ad spem excitet sind tali gratia, non efficiet ni praesumptionem, vanitatem, oppositionem ad ipsum Deum.
Quis denique virtutis actus, solam si exisceperis charitatem , a vitio liberabiture
Omnis enim virtutis actus a cognitione oritur ,& quidem , si . actus religionis , aut virtutis theologicae sit , profluit a cognitione Dei ; si autem omnis cognitio Dei
sino illa gratia nihil suggerat, nihil instillet, nisi peccatum, quid melioris fructus proferent cognitiones creaturarum e Plura sunt consectaria virulenta, quae cx praesenti articulo, si non solum in sensu obvio , sed& aut horis accipiatur, manifeste profluunt. Sed eorum iniquitatem minimo aversantur novi Ecclesiae, & fidei Catholicae reforma
Supersedeo hic cumulandis argumentis theologicis , quae pro operibus intra naturae ordinem bonis doctissime traduntur a
Scholasticis , apud quos passim obvia conspici possunt; nominatim apud Cardinalem de Aguirre Theologiae S. Anselmi tota dic
putatione II S., ubi sectionis primae titulus est et Polse naturam hominis lapsamsimpliciter, ct expedit8 agere unum vel aliud bonum opus ex facilioribus in genere moris , Ostersie ad salutem, cum Divino adjutorio quidem , verum absque Deciali auxilio , e gratia per
Chrsum . Probationes ex Conciliis, ac Patribus. Sectionis a. titulus et Eadem doctrina luculenter demo ratur ex apertissimi, tranmoniis S. Augustat, cujut autharitate potis mum abutuntur Adversarii. Verum instituisto meo sufficit Constitutionis defensio, &damnatarum impugnatio Propositionum, intactis Catholicorum inter se dissidentium opinionibus
Convelluntur adversantium argumenta
desumpta ex Scripturis Sacris.1 3 E cognitione Dei, quae fuit in Philosophis Ethnicis ita testatur
Apostolus Epist. ad Romanos cap. I. vers. Iy., & sequentibus e Euod notum es Dei, mani sum est in illis, Detis enim illi, manis avit. Invisibilia enim ipsius a crea- . tura Mundi per ea , qua facta sunt, inteuecta
conspiciuntur. Sempiterna quoque ejus virtus, O Divinitas; ita ut sint inexcusabilem, quia
73쪽
quia cum cognovissent Deum, non sicut Deum glori caverunt , aut gratias egerunt 1 sed evanuerunt in cogitationibus suis, ct obseurarum es insipiens eor eorum e dicentes enim, se
esse sapientes , stulti facti sunt, O mutave
runt gloriam incorruptibilis Dei in similitudinem imaginis eorruptibilis hominis, , volucrum , Cr quadrupedum, o serpentium .
Habemus quidem hic Philosophos abis
utentes cognitione , quam de Deo ex creaturis hauserant concurrente coelesti lumine, quod in ipsis impietatis tenebris a Patre luminum, ejusque clementissimo filio, illuminante omnem hominem , non omnino
subtrahitur. Sed in universa Pauli sententia nihil video, quod superbiam Philosophorum , & vanitatem imputet cognitioni Dei divinitus acceptae , tamquam fonti, di origini vitiorum i multo minus asseritur ab Apostolo, cognitionem illam sine gratia nihil praeter crimina producere Audiatur Angelicus interpres, qui in verba immediate praecedentia, fiUI UERITA
TEM DEI IN INIUSTITIA DETINENT,
ait: Uera Dei cognitio, quantum es des, indueit homines ad bonum ; sed ligatur quasi captimitate detenta per injuclitiae affectum, & hominum perversitatem . Audis Quesnelle Vera Dei cognitio , & quidem,qitantum est de se , indacit homines ad honum. Non igitur omnis Dei cognitio, quantum es de se , & praescindendo a gratia , inducit homines ad peccata , sive ut absurdissima tua statuit interpretatio , Sine gratia non producit, ni praesumptionem, vanitatem , ct oppostionem ad issum Deum. Pergit AngeIicus insequentibus, Ethnicorum illorum crimina tribuere, non cognitioni Dei sino gratia, sed ma-
Iesanae eorum voluntati, cognitionem Dei minime volentium, sive, ut Apostolus loquitur, non probantium, quo peccarent liberius . Uersi a g. et Et sicut non probaverunt Deum habere in notitia , tradidit illos Deus in reprobum sensum , ut faciant ea , quae non conveniunt . In quod ita S. Thomas e riuamvis lamine rationis , ct per creaturas vi biles v ram Dei eognitionem habere potuerunt; tamen, ut liberius possent peccare , non probaverunt,
ides non approbaverunt , ut ipsi haberent Deum insui notitia . Jobi a r.e Dixerunt Deo,
recede a nobis , scientiam viarum tuarum no
limur . Non igitur ipsa Dei cognitio tot in eis patravit flagitia ; sed nE ab illis, horrorem incutiendo , averteret, voluntario ab
impiis ipsa Dei cognitio repulsa, & quasi
a Pulcherrimus hic occurrit locus
Chrysostomi Homilia s. in Epistolam ad
Romanos. Sic Apostolum alloquitur: ,, Tuta porro mihi adstruito , probato, ac declam rato, quod cognitio de Deo illis manisi festa fuerit,& quod sponte sua illam praeis D termiserint Quid enim eo die di-- cent gentiles e Te ignoravimus e Itane
M vero non exaudistis coelum , vocem abis aspectu emittens e Non exaudistis comis positam rerum omnium harmoniam tubata illustrius clamantem ut i inem,, cusabilei: quamquam non hoc nomine fe-- cit Deus , etsi hoc usuvenit ; non enimis ut ipsos defensione privaret, doctrinam ,, tantam in medium proposuit; verum ut se ipsum cognoscerent ; ingrati autem effeta si esti se ipsos defensione privarunt ,, quod Dei notitiam habuerint, neque ,, tamen notitia, ut decuit, usi fuerint ....,, Isti iter ad coelum ferens aggressi, a s se lucem cum adcinerint, ac pro ea cogitainta tionum tenebris se involverint ,, naufragium infestissimum fecerunt ....,, Deus eos dimisit, qui admittere ipsius se praecepta noluerunt; sed statim inter pri-M mos,, (hoc est, ipsi primi ,, defecerunt,
,, cum ipse partes suas omnes explevisset.,, Contemplare porro et pro doctrina Munis dum in medium proposuit: Dedit menta tem ,&cogitationem, quae posset quod si conveniens erat, intelligerer nulla re hu-- jusmodi ad salutem usi sunt, qui id temta poris vixerunt homines: quin potius,,, quod acceperunt, id detorquentes, ii
si contrarium inverterunt . . . . Reliquum
si erat missos facere, quod & fecit. ,, Etta Homii. g. , , Mundum ipsum Apostolus,, in medium adduxit,& cogitationem item ,, humanam, dicens, quod intellectu dato asi Deo, per ea quae viderentur, poterant ad ,, ipsum Opificem , veluti manu praeeunt ,, perduci, quod cum in animum sibi induta cere noluissent, manserunt indigni , qui
Habemus itaque,docente Chrysostomo,& apud eum Paulo Apostolo, quod Gentiliabus istis , cognitio Dei manis a fuerit, O qu)d sponte sua illam praetermiserint, at quo
inde sint inexcusabiles; quamqtiam non hoc nomine , seu fine ea visibilia Deus fecerit, ut e sent inexcusabilis verum ut lamum cognos,rent; ingrati autem essecti se ipsa defensione
privarunt, qu)d Dei notitiam habuerint; ne que tamen notitia, ut decuit, fuerint; nati-
fragium inrisipsimum fecerunt, non ipsa Dei cognitione eos in scopulos impellente, sed
libera sua voluntate et Intellectu enim dato a Deo, per ea qua viderentur, poterant ad ipsim
74쪽
mi em velut manu praeunte perdueiti quod nellus enuntiat, quod omnis evnitio Dei cum in animum sibi inducere noluissent, manis etiam naturalis, etiam in Philosoplis Ethnicis, erunt indigni , qui veniam assequerentur . non possit venire nisi a Deo, ct 8 gratia non Haec igitur indignitas non orta est ex producat, ni praesumptionem, vanitatem, e cognitione Dei, quali ea nonnisi crimina , onomionem ad ipsum Deum. Aliam autem produceret sino gratia,ut effutit Quesnellus, in hoc statu gratiam non agnoscit Prop. II. sed ex eo,quod homines ingrati accepta 1 quam omnipotentem, sive ut Propositione a Deo notitia , non , ut decuit, u fueriret: mura ait, qua sit principium e cax boni eri cunia re hujusmodi adstatem insunt. Qua cum que geueris, necessaria ad omne opus bonum , eos uti decuerit, ac ipse Deus partes suas adeo, ut a que illa non solum nihil boni flat,
omnes expleverit, procul dubio uti potue- Adnee fleri possit.
rant. Verum, iter ad Caelum ferens aggres, Accusantur autem Ethnici ab Apostolo, a se lucem cum abegerint, pro ea cogitatio- quod, cum cognovissent Deum, non sicut Deum num tenebris se involventes, naufragium in- glori averint, de , ut in praesenti declaratur festi mum fecerunt. Quos autem ,& quan- articulo, quod fuerint pleni praesumptione, donam Deus deseruit e Respondet Chryso- vanitate, di oppositione ad ipsum Deum: quo- stomus: Deus eos dimisit, qui admittere ipsius rum causa fuerit crevitis Dei, quae quidem praecepta noluerunt, cum ipse partes suas ex- venire non potest, ni a Deo I sed sine gratia
plevisset. Hine homines illi post tanta a Deo non prodaeit, nisi vitia jam memorata. Nunt praestita beneficia, ingrati, manserunt indi- igitur qiiaero, num Ethnici illi glorificaret, gni qui veniam assequerentur, ac deniquo Deum potuerint Potuere juxta omnes Ca- se ipsos defensione privarunt; sive, ut Apo- tholicos; nam alioqui accusatio minimh e stolus ait , sua culpae redditi fant inexcu- set aequitati consentanea , teste Augustinosabiles. lib. de Natura, & Gratia cap.6 . et Luaecun-Quot hie ex Chrysostomo verba retuli- que isea causa est voluntatis, si non potes ei mus, tot spicula configunt adversarios, (tentationi) resipi, sita peccato ei ceditur ... etiam authoritate Apostoli , cujus sensu quis enim peccat in eo , quod caveri nullo mo- S. Patriarcha, & Ecclesiae Doctor probatio do potes e Et cap. 6q.: Eo ibo , quo mih simus loquitur. Nusquam hic Ethnicorum m/ ereditur, Deumjustum, O bonum, impos crimina , & infelicissimum salutis naufra- sibile non potuisse praecipere, hinc admonemur, gium tribuuntur cognitioni Dei sino gratia et O in facilibus quid agamur, O in ciliaria sed eorum malitiae ; quod, cum cognitio de bus quid petamur . Deo illis manifesta fuerit, sponte sua illam Uerum in hoc novi Theologi, qui se praetermiserint, atque a se lucem ademerint, Augustini Discipulos prae caeteris ambitio- pro ea cogitatiouum tenebris se involventer. sitis praedicant, Magistrum deserentes, sta- inde factum ait, ut sint inexcusabilis: Dei tuunt, eosdem Ethnicos neque Deum glo-
nempe, quam omnino ignorare non pote- rificare potuisse, neque tamen ab omissionis
rant, notitiam sibi intolerabilem, ut libe- crimine liberari. Non potuere Ethnici glorius peccarent, voluntatis pervicaci 1 suffo- rificare Deum et quia cognitio ad glorificaeabant, iuxta illud Psalmi set .r Dixit in tionem necessaria sine gratia, non producit,piens iv eo de suo,non es Deus. Alia Chryso- ni vitia, Deo opponia. Imo, juxta Propos. r. istomi ratio omnem Ethnicis excusationem Stia gratia e caci non solum nihli boni fit eripiens est, quod Dei notitia , uti decuit, usi sed nee fleri potera. Essicacem gratiam de- non fuerint, atque ipsius praecepta uotuerint filisse, ex effectibus demonstratur. Quae ita- admittere, quemadmodum poterant, cum que ratio, quae species justitiae Ethnicos ipse partes suas explevisset. reos facit omissionis, quam impedire ne-3 Quomodo vero adversarius Ethni- quiverint e Sed neque avertere a se potu hiscos illos unquam convincere , vel ullo re praesumptionem, vanitatem, oppostionem probabili ratione accusare poterit, velut ad ipsum Deum , utpote profluentes ex ipsa inexcusabiles , quales merito declarat Apo- cognitione Dei, quae non nisi a Deo venire
stolus E Si contra Supremum Urbis , & or- potest , & sine gratia nonnisi frustus illos bis Tribunal Pontificium Quesnellus exei- producere nata est . Gratiam fuisse a Deo piat, neque communi stare velit Episcopo- denegatam, certissimum est Quesnello, quirum, & Academiarum ferE omnium, omnem ab hoc statu amovet praeter omnipo- qua damnatur sententia i si, quoniam tentem Proposit. 3 . & juxta definitionem ita Iubet , imaginarium expectetur ge- gratiae traditam Propos. II. Gratia non estnerale Concilium, Lectoris ego cujuscun- aliud, quam voluntas omnipotentis Dei, jumque Catholici judicium non refugio. Que hentis, O facientis, quod jubet: & Prop. IV.
75쪽
Gratia est operatio mavut omnipotentis Dei, quam nihil impedire potes, aut retardare
Absente itaque gratia, quibus viribus potuere Ethnici impedire, ne cognitio Dei produceret praesumptionem , vanitatem, O oppositionem ad ipsum Deum, si cognitio illa sine gratia aliud producere idonea non sit Non potuhre etiam sinh gratia productioni talium fructuum obicem ponere, quia Propos. 38. Peccator non era liber, nisi ad malum , sine gratia Liberatoris . Propos. 3y. Voluntas, quam gratia non praeoenit, nihil habet luminis , nisi ad aberrandum; ardorii, nise ad se praecipitandum ;oirium, ni a e vulnerandum: est capax omnis mali, , incapax ad omne bonum . Propos. o. Sine gratia nihil amare possumus, nisi ad 'ostram condemetationem. Quois
modo igitur Ethnici, qui juxta Quesnellum
gratia caruerunt, poterant sine ea aut glorificare Deum , aut cognitionem Dei fraenarea propasatione malorum fructuum, quos solos sine gratia producit
Ioan . s. vers. t. testatur aeterna veritas: Si eaci essetis, Won haberetis peccatum; de cap. I S. vers. aa. Si non venissem, S locutus eis fulsem, peccatum non haberent; videlicet infidelitatis i quia credere non potuissent.
Ethnicis pariter ab Adversario objectis glorificatio Dei, uti dc fuga praesumptionis , va nitatis, ct oppositionis ad ipsum Deum, impost sibilis sinE gratia fuit, quae miseris illis juxta eundem nunquam obtigit; nam Prop. 26.
Nullae dantur gratiae, nisi per emi Prop. a T. Fides es prima gratia , O fons omnium aliarum. Quapropter , dum, Christo iudice, absolvendi essent Iudaei propter credendi impossibilitatem , si caci essent, ct Christus eis locutus non fuisset, ratione prorsus simili excusationem mererentur Ethnici, tum quod Deum non glorificaverint, tum quod cognitio Dei, quae non poterat venire, ni a Deo, non produxerit in ipsis , nisi praesumptionem, vanitatem, en oppositionem ad ipsum Deum a cum glorificatio Dei, & fuga mem ratorum criminum tam impossibilis in Adversariorum hypothesi Ethnicis fuerit , quam Iudaeis illis fuisset impossibilis Christiana fides. Certus sum, nihil verisimilis rationis ab Adversariis adferendam, quo in suis prinei piis Ethnicos magis reos agant, quam Iudaeos, quos Christus censuit in declarata a se hypothesi absol
Ita, dum Quesnellus adversus Ethnicos adeo immitis est, ut omni penitus eos destitui velit gratiae auxilio, & damnare propter peccata, quae vitare non potuerint,
non videt, quantam Deo inferat injuriam , dum eum crudelem adeo statuit, ac tyran num , ut majorem partem mortalium gravissimis addicat Inferorum suppliciis ob peccata, quae juxta novos Theologos liberum non fuerit peccantibus evitare. Sic Christus non omnium hominum Redemptor,& Salvator fuerit; ut Apostolus praedicat,& Ecclesia Catholica eredit; sed sum Fiadelium , quod ab Alexandro VIII. frendentibus frustra Iansenistis, Proposit. q. inter triginta & unam sapienti sun h damna
Longe pluribus odiosissimis Consectariis campum pandit prima ista Adversariorum objectio , qua nullam protrudere poterant imprudentius. Uerum in bonum Ecclesiae permittit Divina providentia, ut ab Haereticis Fides Catholica argumentis futilibus impugnetur; unde Scriptoribus orthodoxis nascatur occasio , doctrinam conistra eos salutiferam fortius stabiliendi .s Objicitur x. dictum Apostoli epist. r. ad Corinth. cap. I. versis. Perdam sapientiam sapiemtium , , prudentiam prudentium reprobabo. Quae vero hic sapientia Deo di plicere Quae reprobatur prudentiae Numea, quae non potest venire , nisi a Deo, ut cognitio Dei, quam damnata accusat Propositio e Nam si sapientiam mundanam , carnalem , impiam, prudentiam similiter antiis Christianam, & diabolicam Apostolus redarguit , nihil praesidii hinc eruet Quem ellus ad confirmationem sui erroris . de bla phemiae adversus sanctam Dei, & nonnisi dDeo inditam cognitionem. Doctrina hie Ap stoli plana est , sensus omnibus compertus. Nota, inquit, Cornelius a Lapide , Paulum referre ad universum genus sapientia saecularit , id quod Propheta (Isaias cap. s. v. i . propri/ de Iudaeorum sapientia , qua Pharia Diea erat , dixit ; es enim par quoad hoc utriuique , -ὴ omnit sapientia faciaiaris r tio ; quasi dicati Faciam, ut sapientia saeculari homines ad saltitem uti nolint. Sed, inquit ibidem , Sanctus Ambrosius , Mentia piscatorum stultam fecit scientiam Philo horum , mundanam scilicet, & Christo oppositam. Contra eandem sapientiam S. Paulinus epist. T. ad Aprum , qui ex profano Cau
dico ad vitam monasticam convcrsus recenter fuerat, scribiti Gratulor , qu)d illam reprobatam a Deo sapientiam respuisti, di cum parvulis Christi , quam eum sipientibus mundi habere consertium malui M. Inde etiam hane gratiam mereris a Domino , tit te oderint homines si quod non seret, ni verus imitator
76쪽
IIa Pars I. Proposi XLI. Cap. II. II s
Nemo elatius Doctore Angelico, cui
caeteri Interpretes consentiunt: M Est imitem
M (inquit considerandum , quod homines,s, quantumcunque mali, non totaliter Dei M donis privantur, nec in eis dona Dei re-M probantur; sed in eis reprobatur,& pe M ditur, quod ex eorum malitia procedit.,, & ideo non dicit simpliciter perdam sa-M pientiam; quia omnis sapientia a Domino M Deo est, ut dicitur Ecclesiast. Sed perdam
,, sapientiam sapientium , idest , quam sa-
., pientes hujus mundi adinvenerunt sibi is contra veram sapientiam Dei; quia , ut
H dicitur Iacobi s. Non est ista sapientiari desursum descendens ; sed terrena , ani-M malis, diabolica. Similiter non dicit,
D reprobabo prudentiam; nam veram pru-- dentiam sapientia Dei docet; sed dicit,
M prudentiam prudentium et id est, quam illi, ,, qui se prudentes aestimant, in rebus munias, danis prudentiam reputant, ut scilicetri bonis hujus mundi inhaereant; vel quia, ,, ut dicitur ad Roman. 8. Prudentia carnis si mors este & sic propter defectum sapien-- tiae reputant impossibile, Deum hominem ,, fieri, mortem pati; secundum humanam is naturam: propter defectum autem pru-- dentiae reputant inconveniens fuista, A quod homo sustineret crucem confusio
Non est hic multa opus disquisitione ,
ut inter cognitionem Dei ab Advertario aceu
satam , & sapientiam sapientium ab Apostolo
reprobatam diversitas appareat. Cognitio, de qua agit damnatus a Pontifice articulus , est cognitio Dei, quae non potes venire, ni a Deo ; quae vero ab Apostolo reprobatur, 1 Deo esse non potest, utpote Deo contraria, sive , ut Angelicus notat, estsapientia, quam sapientes hujus mundi adinvenerunt sibi, contra veram sapientiam Dei et non est a sapientia desursum descendens et sed terr
na , animalis , diabolica. Si de hac assetuisset Quesnellus, quod non producat, ni praesumptionem, vanitatem, O oppositionem ad ipsum Deum, loco assectuum adorationis, gratitudinis, O amoris: omnes in ejus sententiam
pronissimi tuissent Catholici; ut nullus est , qui Aquinatis contra eam sapientiam , &prudentiam censuris non libentissime subseribit. Uerum nihil indo conficitur pro defendendis Quesnelli contra Dei cognitionem undequaque bonam, contra salutiferum, & adultis omnibus necessarium Dei
donum iniquissima accusatione , & blasphemi I. Quod a sancto Dei munere sapientiam
sapientium, nempe terrenam, animalem, diabolicam secernit, idem ab illo separat pru- consitatio Theol. propugn. Tom.IT. dentiam pruderetium reprehensam ab Apostolo , & ab Angelico convenientibus supri coloribus depictam . es Pergunt nihilominus Jansentani opis ponere nobis etiam illud ex eadem Epistola
ad Corinth. cap. I. vers. I s. Sapientia hujur
mundi saltitia es apud Deum i scriptum es enim et comprehendam sapientes in aclutia eorum. Solutionem jam perspicit Lector tum ex superioribus, tum ex ipsis objecti textus vocibus ; agit enim Apostolus contra sapientiam hujus mundi, quae stultitia est apud Deum, de sicut juxta Salvatoris testimonium , non potest arbor mala bonos fructus facere, nec arbor bona malos, disparitas arboris dissimilitudinem Ductuum demonstrat. Sapientia mundi indubio mala est, utpote fluuitia apuc Deum; quid igitur miri si illa nonnisi praesumptionem pariat, vanitatem ; & ex pIuribus vitiis compositania oppositionem ad ipsum Detim e At eae quo Sancto Patre, aut alio Interis prete Catholico Quesnellus didicit nomine sapientia mundana, quae apud Deum stultitia est, comprehendi cognitionem Dei non nisi a Deo hominibus inditam e Quem unquam audiit iisdem onerantem criminibus donum Dei, seu cognitionem Dei. non nisi a Deo inditam , & sapientiam hujus mundi suggestam , Diabolo; sive , ut merito S. Iacobus
vocat, terrenam , animalem, diabolicam
Deseribit hanc pluribus S. Gregorius
lib. Io. cap. 26. in cap. ia. Iobi H Hujus mun-ri di sapientia est, cor machinationibus te-,, gere, sensum verbis velare; quae falsa ,, sunt, vera ostendere; quae vera sunt, falsa ,, demonstrare.Haec sibi obsequentibus praeis, cipit honorum culmina quaerere, adepta ,, temporalis gloriae vanitate gaudere , i H rogata ab aliis mala multiplicius redd ,, re et cum vires suppetunt, nullis resistenti-,, bus cedere; cum virtutis possibilitas de-,, est, quidquid explere per malitiam non M valent, hoc in pacifica possessione simuri lare,, . Talis sapientia merito stultitia est apud Deum et neque in solis moribus perversa est; sed etiam adversa fidei. Sapientia enim mundi impossibile reputat SS. Trinitatis Mysterium, peccatum originis, Inca nationem Dei, passionem, & mortem pro hominibus, & alia plurima revelata a Deo ,& credenda ab omnibus Christianae fidei axiomata, in quibus etiam Janseni statum supta Christi Vicatium, & Ecclesiam sapere volens Pharisaica prudentia fallitur, & in exitium pertrahit incautos: quam quidem, ut mater superbia genuit, sequitur noriis dissimilis soboles vitiorum, quae vix facia
77쪽
i id Constitutio U Nio a N irus propugnata os
tilis, quam marini littoris arenas numera veris . Non ita cognitio Dei ab ipso infula Numine, qua in se optima si homines ad crimina abutantur, sive abfuerit, sive adfuerit gratia, non istud ex cognitionis indole oritur ; sed mortalium perversa, delibera voluntate. et Denique arripiunt Adversarii ex eadem ad Corinthios Epistola cap. g. vers. i. Scientia inflat, ch .ritas vero ad cat. Scientiae inflantis nomine intelligi ab Apostolo omnem Dei cognitionem , quae non potes venire, nisi a Deo, hactenus non audiveram, nec in ullo legeram Scripturarum Interprete. Inter cognitiones Dei, quae nonnisi a Deo venire possunt, indubi E comis prehenditur Divina fides; hac autem homines reddi tumidos, nullus Catholicus aia seruerit, multo minus est mens Apostoli. Scientia instare dicitur, sicut litera, seu Scriptura sacra occidere; non velut causa peccati; sed occasio , non per se , & a sedata, sed ab hominibus perperam accepta . Scientia, praesertim de Deo, & quae non potest venire , nisi a Deo, ut non conceditur, nisi ad usum bonum , talem unice postulat; abusus vero a malitia hominum est, quod indicat Apostolus statim vers. a. Si quis autem se exsimat scire aliquid, mindum
cognovit, quemadmodum oporteat eum scire.
Ubi scientia approbatur , & simul de bono usu, seu modo, & fine honesto, ac salutifero admonemur.
Ita Sanctus Bernardus serm. 36. , , Vides,, quoniam non probat ( Apostolus multa, , scientem , si modum sciendi nescierit. Modus est, ut scias, quo ordine, quota studio, quo fine, quaeque nosse opus r quo ordine; ut id prius, quod maturiusta ad salutem ; quo studio et ut id ardentius,,, quod vehementius ad amorem i quo fine; M ut non ad inanem gloriam, curiositatem, is aut aliquid simile; sed tantum ad aedifica-M tionem tuam, vel proximi; sunt namque se qui scire volunt eo fine tantum, ut sciant, is & turpis curiositas est; & sunt, qui scire, M volunt, ut sciantur &ipsi,&turpis va-- nitas est & sunt, qui seire voIunt, se ut scientiam suam vendant, & turpisse quaestus est; sed sunt quoque qui scire
M v 'Iunt, ut aedificent, & charitas est: & item scire volunt, ut aedificentur, de pru-M dentia est . Horum omnium soli nitimi M duo non inveniuntur in abusione scien-,, tiae; quippe qui ad hoc volunt intelli-M gere, ut bene sectant ,, . Abusus itaque scientiae, non scientia ipsa reprehenditur Apostolo occasio scribendi fuit dissidium Corinthiorum, quorum aliqui idolo. thytis, sive cibis daemoni oblatis vescebantur, quod non differrent ab aliis cibis, nec quidquam in se continerent Numinis , vel religionis, Ac prorsus numerandi essent inter adlaphora ; unde velut idiotas, & praepostere religiosos irridebant eos, quos peccati metus ab istiusmodi dapibus absterretabat. Quamvis autem in se comestio illa, non illicita esset, ut tamen vitaretur pusillorum offensio , & scandalum infirmorum, qui foeth ad declinandas irrisiones contra conscientiam comederent, Apostoli esum illum Antiochenis, a quibus consulti fuerant, prohibuerunt et quod praeceptum dein caeterae Ecclesiae ob Apostolorum reverentiam amplexae sunt, ad annum Christi set. Non igitur scientiam illam de manducatione idolothytorum per se non illicita Apostolus reprehendit; sed ejus abusum, quod contra debitam proximo charitatem, non tantum ei scandalo ectnt comestione; sed etiam exprobrationibus illum ad iracundiam provocarent; contra quos Paulus vers. I s. sie Corinthios saluberrimo tum monito, tum exemplo instituite Si esca
scandaliget fratrem meum , non manducabo in aeternum, etiam carnem qualemcunque vuI-garem , & maxime innoxiam .
Ita Chrysostomus ,, Hoc Magistri opti- , , mi est officium, suo exemplo docereo, D quae praecipiti de non dicit sive juste, sive,, injuste ; sed quomodocunque . Et non ,, dico , inquit, idolothyton , quod de pro- , , pter aliam causam prohibetur; sed si, ,, quod licet , de permittitur, scandaligat,
etiam illo abstineo; neque una, aut al-,, tera die; sed toto vitae tempore I nona,, enim, inquit, manducabo carnes in aeter-,, num , & non inquit, nE perdam fratre me sed simpliciter , ut non scandalipem; ,, nam ultimae amentiae est, quae Christori pretiosilsima sunt , & talia, ut eorum ,, gratia mortem obire non recusaverit; itari nos despectissima arbitrari, ut escis prop-,, terea non abstineamusH.Uertim hanc uitia mam amentiam non parit ipsa scientia , seu cognitio veritatis i multo minus cognitia Dei, qua non potes venire , nisi a Deo et sed eorum impruuentia, temeritas, malitia squi tum hic, tum alibi rebus optimis, & a Deo ad fines optimos datis , ad suum , de
Quis Haereticus sic non abutitur Scripturis sacris , atque ipsis revelatis sancti simis Fidei nostrae Mysteriis 8 Arius, de N storius in Divinis oraculis legunt: Paterratior
78쪽
major me es: hine infert Arius, Filium esse creaturam , & Patre in omnibus minorem ;Nestorius, Christum hominem esse merum hominem. Origenes Deo revelante didicerat , Deum velle omnes homines alvos sieri, esse Salvatorem omnium hominum, bonus adeo, & fervens Catholicus, ut,Patre ad martyrium proficiscente , retineri a Matre nonnisi dolo , & quodammodo vi potuerit; postea tamen ingenio nimium praefidens,inter errores caeteros h Scripturis praepostere intellectis credere coepit,omnes aliquando reprobos ex Inferorum suppliciis liberandos . In hanc haeresim non deductus est a Divinis eodicibus , non a veritate, non a salubet rima ejus divinitus inspirata cognitione, de fide, quam etiam a piis parcntihus, & praeceptoribus hauserat, Deum velle omnes homines salvios Feri, atque esse Salvatorem omnium hominum , maxime Fidelium ;sed a praesumptione sua, & temeritate, qua se supra caeteros Fidei Interpretes , Magistros, atque Ecclesiae Praepositos extollere paulatim coepit, in memoratum Errorem , & alios complures miserrime pertractus est; non inquam, cognitionis a Deo datae vitio; sed sua nimia animi elatione , & praefi
Sic, quot errores , & haereses in hecnello damnat Ecelesia, is quidem dura ceris vice, & incircumcisis auribus , lingua, ticalamo contra Sedem Apostolicam, contra obsequentem ei orbem Catholicum indocilis retinet, ac tuetur ; sed hanc ejus instar equi indomiti mordentis fraena, & recalcitrantis , rebellionem cum tot malesanis pr resationibus, querelis, appellationibus nemo Catholicus tribuet Scripturis sacris, neque cognitioni Dei, quae nonnisi Deum habuit authorem; sed interpretis temeritati r neque ea totius factionis praesumptio, vanitaF, edi oppositio ad ipsum Deum, loco assectuum, adorationis , gratitudinis, amoris, humilita tis, & obedientiae prodeunt ab ipso coelesti cognitionis Dei munere; sed a vitio, ut dixi, abutentium rebus saluberrimis contra earum naturam , donantisque Numinis sanctissimam voluntatem. Conclitatio Theo propugn. Tom.IL
Serum Cyprianus, mero mus, gurt tia
nus , Author librorum de Vocatione Gentium, adi erfario eripiuntur. i v Rimum sibi Adversarii arrogant re Sanctum Cyprianum de bono pax uentiae numero I. dicentem: Hanc( sapientiam )se sectari Philosophi quoque prositentur; sed tam illic patieretia falsa es ,
quam O salsa sapientia . Unde enim vel D-piens esse, vel patieni possit, qui nec sapientiam, nec patientiam Dei novit e riuando ipse de iis, qui Hi supere in mundo videntur, moneat, ct dicat: Perdam sapientiam sapientium , prudentiam prudentium reprobabo.Addi ex eodem Sancto merebatur, quod hie sequitur: Reprehendam sapientiam in , utia eorum Si sapiens ille es, qui est humilis , O mitis ; Philosophos autem nec humiles videmus else, nec mites, sed sibi mistum placentes , O hoc ipso, quod sibi plueeant, Deo displicenter, apparet, illic veram nou esse sapientiam , ubi sit insolens assectatae libertatis audacia , ct exerti ae seminudi pectoris
Nihil hie Cyprianus docet, nisi consonum Apostolo, quem superiore capit ostendimus, nihil tradere, quod damnato faveat articulo , nihil, quod latae adversus eum sententiae refragetur; ubique enim de astutia, & nonnisi Cilsae nuncupationis sapientia sermo est,sive, ut adductus cap. supcriore interpres Angelicus loquitur , de fa-pientia , quam sapientes hujut mundi adinvenerunt sibi contra veram sapientiam Deir Denique , ut ibidem ait, de sapientia terrena , animali, diabolica .
Nihil sceleratae huic , & diabolicae sapientiae commune est cum cognitione Dei, qua non potes venire, nisi a Deo, &, ut omne datum optimum, o omne donum perfectum . desumum est,issendens a Patre luminum,Iacobi I.; nec nisi bonum ex fonte illo purissimo profluere potest . Quomodo igitur Ad vera
sariis in mentem venit coeleste munus cum diabolico confundere, atque in eorundem
trahere criminum societatem e Tales profecto damnati dogmatis vindiciae aliud apud Catholicum , & prudentem Lectorem efficere nequeunt, nisi, ut authores suos de
impio Haereticorum spiritu, & fide pessima
amplius convincant. Tot autem satyrarum infamium contra
Sedem Apostolicam , & sanctissimam ejus
79쪽
Constitutionem Scriptoribus non minus
convenit illud Cypriani, quam Philosophis;
ex eo quod eos nec humiles videmus esse, nec
mite,sed bi multum placentes,ctboc ipsi,quὴd sibi placeant, Deo displicentes; apparet,illic veram non esse sapientiam,ubi sit insolens assectatae libertatis audacia. Si Adversarius viderit, nimis conspicuam hic suorum commilitonum exprimi imaginem, satis intelligo, cur posteriorem sententiae partem duxerit praetermittendam.1 Sanctus Hieronymus Epist. q. alias , ut in Hexaptis citatur,vs. ad Rusticum Monachum , Philosophi , inquit, Seculi solent
amorem veterem amore novo , quasi cIavum
clavo expellere e quod O Assuero Regi septem Principes fecere Persarum, ut V bi Reginae
desiderium , aliarum puellarum amore compe- serent; illi vitium vitiis, peccatumque peccato medicantur et nos amore virtutum vitia superemus. Nihil hic , ut patet, de cognitione Dei, qua non nisi a Deo venire potes . proinde non in illam conjiciuntur crimina, quae conjicit Quesnellus, quasi illa sine gratia non produceret, nisi praesumptionem, vanitatem , ct oppositionem ad ipstim Deum. Philosophi vitium vitio medicantur; ideone peccati causa est Dei cognitio nonnW ἀ Deo proveniens , nec nisi bona, &, teste Angelico in cap. I. Epistolae ad Rom. , quantum es de se, inducens homines ad bonum Adeo autem cognitio illa I producendis criminibus aliena est, ut Philosophi quo peccarent liberius,eam te nubris involvero conarentur , & quasi suffocare, sive,ut de iis
Apostolus ait memorato capite, veritatem
Dei in injustitia detinent, vel uti captivam, ne vires suas exerere possit, atque ipsos avitiis absterrere et sive, ut Aquinatis ibi verbis utar et ora Dei cognitis,quantum es de se, inducit homines ad bonum a sed ligatur quasi captivitate detenta per injustitiae assectum, ex libero hominis arbitrio , & pravitate profi-eiscentem . Ibi d. ad vers. 2 8. et Suamvis lumine rationis , ct per creaturas visibiles, veram Dei cognitionem habere potuerunt; tamen, ut liberius possent peccare , non probaverunt, id est non approbaverunt, ut haberent Deum in sui notitia. Iobi a a. : Dixerunt Deo, recede si nobis, scientiam viarum tuarum nolumus . Quamvis igitur adversariis concederem,
peccare Philosophos Ethnicos in omnibus actibus, ut ex Hieronymo elicere frustra conantur, nihil inde argumenti legitimi fieret ad confirmandam Quesnelli contumeliam adversus cognitionem Dei, quasi rea foret gravissimorum criminum, & oppositionis ad ipsum Deum.
Verum , neque asserit Hieronymus infideles illos peccare in omni operes sed , inquit, Philosophi Secuti solent amorem veterem amore novo, quasi clavum clavo expellere.Ubi quid fiat communitis, non quid semper, exprimitur: ideo forte adversarius passim inistentus , ut proscriptam Baji a tribus Pontificibus doctrinam resuscitet, maluit truncatam Hieronymi sententiam sic referre, Philosophi Seculi vitium vitio , peccatumque
Non adeo Hieronymus in Ethnicos durus est, ut omnia eorum opera , etiam naturalia peccati accuset. In cap. ra. Matthaei ait: Inter ipsos quoque Ethnicos es diversitari nita s cum sciamus , alior esse proclives ad
vitia, ct ruentes ad mala; alios ob honestatem morum virtutibus deditos. Et in Erechiel. cap. 2 s. vers. I S. et Perspicuum es, condemna
ri nos comparatione Gentilium, si tui lege faciant naturali, quae nor etiam scripta negligiamus et de quo plenis Z ad Romanos Paulus Ap Ioluae di utat. Atque haec Hieronymus occasione Nabuchodonosoris, qui Iudaeis adversus Syrios opem tulerat, cui Deus propterea, quemadmodum, & ejus Exercitui , mercedem decernit temporalem et unde statim sic eolligit Sanctus Doctore Ex eo, quod Nabuchodonosor mercedem accipit boni operis , intelligimus, etiam Ethnicos, fi quid boni fecerint, non absque mercede Dei judicio praeteriri. Isthare bona adversarius non tribuet operationi gratiae, nisi renuntiaverit pluribus suis articulis , quibus post Ian senium asserit, Nullas dari gratias, nise per sidem rFidem esse primam gratiam,ddi fontem omnium aliarum. Vide Propositionem 26. , & a T. , quo confluunt etiam Prop. 28. & as. Monitum Hieronymi, ut amore virtutum, vitia
superemus, forsitan id e o ab adversario praeis termissum est, quia con trarium communi simo novae Ecclesiae dogmati, quod Alexa der VIII. proscripsit inter 3 l. : Revera peccat, qui odio habet peccatum mere ob ejus turpia tudinem, O disconvenientiam eum natura dtillo ad Deum ossensum respectu . Pontificiam autem contra illum, & caeteros articulos censuram, flocci faciens Quesnellus sustinere mordicus pergit, non dari medium cupiditatem inter, & charitatem Prop. 6.e Cupiditas , ct charitat usum sensuum bonum , vel malam faciunt i quod pluribus Propositionibus magna phratium varietate infarcire nititur, de quo frequens tractatio erit Prop. qq., & multis sequentibus.
3 Non plus praesidii adversariis est in Augustino , dum libro I s. de Trinitate
80쪽
cap. I g. dicit: Illi autem praecipui gentium Philosophi , qui invisibilia Dei per ea, qua
facta sunt, intellecta conspicere potuerunt dii tamen , quia sin/ Mediatore , id est sin/ homine christophilosophati sunt, quem nec venturum Prophetis; aut venisse Apostolis crediorum; sed veritatem detinuerunt, sicut de illis dictum es, in iniquitate . Quae quidem sententia in Hexaplis refertur mutila, omissis non solum et Ruem nec venturum, Prophetis I aut oenisse Apoclesiae crediderunt; sed etiam, quae sequuntur; no, quidquid alias tenebrarum pareret mutilati textus brevitas, ipsis Augustini voeibus depelIatur. Sie ibi prosequitur Sanctus r Non potuerunt enim is his rerum in is constituti, nisi
quaerere aliqua media , per quae ad illa , qua intellexerant, sublimia pervenirent et atque ita in deceptores daemones inciderunt, per quoi facium eia , ut immutarent gloriam incorrupti-huir Dei in similitudinem imaginis eorruptibilis hominis die. Ex utraque parte ab adversario rescissa colligimus, Dei cognitionem, quae non nisi a Deo est, & proinde bona , non fuisse causam criminum,de quibusPhilosophi ab Augustino , & Apostolo accusantur; sed ea imputanda primum eorum nemquitiae, qua tactum est, ut Mediatorem, nec venturum Prophetis, aut venisse Apoclosis erediderint . Dein successit altera impietatis origo, quam in poenam praecedentis perfidiae Deus permiserit: In deceptores daemonerinciderunt, per quos factum es, ut immutarent gloriam ineorruptibilis Dei in similitudinem imaginis corruptibilis hominis , praecipites in turpissimam idololatriam, & vitiorum omnium eam comitantium barathrum. Quid igitur hic pro stabiliendo contra definitionem Apostolicam errore , quod omnis co- Unitio Dei, quae non potest venire nisi a Deo, sita gratia non producat, nise presumptionem, vanitatem, O oppositionem ad ipsum Deum e Non magis favet adversario author librorum de vocatione gentium, dum lib. I. cap. , non primo, ut in Hexaptis citatur, diciti Cum quidam invisibiliata, Dei per ea , quae facta sunt, intellecta conspexerint, non agentes gratiat tamen Deo ,
nec eo sentet illum sibi esse hujus facultatiae authorem ; sed in semetipsis gloriantes, quasi ad oeritatis inspectionem suis studiis , atque
rationibus propinquassent, evanuerunt in cogitationibus suis , h, quod illuminante Dei gratia invenerant, obcaecante superbia perdiderunt. Merito quidem hac privation , & aliis suppliciis ea ingratorum superbia ,& praesumptio punita est. Verum in tota sententia nullum verbum est, quo haec vitia tribuantur Deo, vel ejus sanctissimo, &supernaturali dono , quod ex illuminante Dei gratia esse pius Author affirmat; undo magis patet blasphemia adversarii tot criminibus coeleste munus onerantis, ut illit Iiberet Gentilium impietatem. Perspicit hic etiam Quesnellus , eadda aut horitate , ad quam pro defensione praesentis articuli temere confugit , errorem suum et S., & a T. de negata infidelibus omni gratia clarissime convelli; si enim in Philosophis Idololatris, quam de Deo in rebus visibilibus notitiam quaesiverant, non nisi illuminante Dei gratia invenerint, non potuit in illis fides es e prima gratia, ct fons omnium
aliarum; atque ita alienum a veritate est,
nullat dari gratias, nisi per sidem. Cortuit,& Propositio 28. Prima gratia , quam DeliI concedit Peccatori, es peccatorum remisso. Et a s. Extra Ecclesiam , nulla conceditur gratia .
Paulo post verba ab adversario citata, sic pergit Sanctus Author: Cum ergo tales in amorem sui recidunt, ct ita sibimet placent, ut totum,quod in se laudabile judicant, non ad dona Dei referant a sed sibi Oindicent , O Hudio propriae votautatis ad ribant, procul ab illa spiritali exulant voluntate , O nihil
in se habent, quo ad vitam provehantur aeteranam , iocipientes in semetipsis etiam illa temporalia Dei dona corrumpere, ct a bono earum usu in covsuetudinem innumerabilium tran
Non igitur cognitio Dei, quae in Philosophis temporale Dei donum est, prodacit pressumptionem , vanitatem , ct oppostionem ad ipsum Deum ; sed ipsa Philosophorum superbia, qua paulatim incipiunt in semetipsis, etiam illud temporale Dei donum
corrumpere , O a bono eius usu in consuetudianem innumerabilium transire vitiorum . Ubi
supponitur aliquis prius fuisse in illis Phi-Iosophis bones, usus illius Divini muneris, seu cognitionis Dei; non enim potest fieri transitus a termino , qui numquam fuit: supponitur quoque rursus in Philosophis illis aliqua fuisse gratia, non solum ea, quautaminante, cognitio Dei concepta est ; sed etiam illa, qua bonus ejus usus esse coeperat; nisi abdicate adversarii malint tot articu-Ios, quibus non nisi malum , sino gratia in humanis actibus agnoscunt, ut videre est in Propositione 38. 3y. o.,& praesente i. quapropter nisi affectata adversus Ecclesiam sapientia adversarium obcaecasset , locum de Vocatione gentium minime fuisset ausus in sui contra Constitutionem adducere pa