장음표시 사용
201쪽
.: De Continentia es vel . Magis quibusdam dicitur; vel 'religi ,nis studio ;a lib. georg. quod a Strab' ex Posidonio de M sis scriptum reliquit, hi enim pietatis ergo ab animalibus abstine
bant, melle autem, lacte,& casco vescebantur. Sed ob valetudinem neque hos abstinuisse nouimus, nequeb lib. 4. de iis alios,quOS multOS b Porphyrius memorat, Lacedς- stin. animat. monios, Pesiarum Magos, Indorum Brachmanas,& Samonaeos, Syros, & variarum 'gentium Sacerdotes: immo de carnibus dici posset, quod Varro de Melle: Dijs & hominibus esse acceptas,quod veni ut in altaria, & in omnium mensas administrantur: tu Iud vere dicitur, sacrificiu Abel ex animalibus Deo Opt. M. gratius, quam Cain ex telluris fiuctibus Pullum esse: & quamuis Abel sacrificium Deo acceptum fuerit, non quia foetus ovium ab co magis, e s. Aut uact. quam terrae fructus diligerentur ut e Sancti intem .in epist. s.Ιo. pretes notarunt sed ob piam illius voluntatem, vitaeq; integritatem; ex eo tamen intelligimus,ab animalium lacrificio Dcum non abhorruisse: & caedes animalium, ut ab homine alicnas,non me damna
das, quas sibi offerri Deus mimisiit,& comprobauit, quicquid de brutis animalibus sacrificandis a Por
Sed vetcrem quoque opinionem, quod Pythago a lib. no Lact. raS carnes non esitavcrit, falsam esse, A. Gellius dA docuit, Aristoxeni,qui Aristotelem audiuit, auctoritate, & ipsius Aristotelis testimonio, cuius Plutar chum inominisse, testatur.dubiam uero huius rei famam suisse, certe co ostenditur, quod Pythagoras, cum in Geometria quiddam noui inuenisset, Musis bovem immolasse dicitur: quamquam Cotta ille e lib. 3.de N. D. apud e Ciceronem dicit, id se non credere, quoniam
Pythagoras ne Apollini quidem Delio hostiam immolare uoluit, ne aram sanguine aspergeret: quibus. addi
202쪽
tiddi potest, carnis esum in aegris hominibus minus, qua in fructuum, vel piscium spBrum, suspectum esse: propterea in sanis quoque praefeπi oportere . a a Lb. 3.deat aeta. Hippocrates admonuit, a fructibus abstinendum eς - ' se,cελ7ιον, inquit, οπουρῶν tedrεχε st, VetereS nouinatis,aegros.& san's,carnibus,& piscibus promiscue vesci consueuisse: cumque magna sit in Vtroque ge nere varietas , me non latet, vix aliquid commune statui possentaque b Hippocratem recusafle,de cibis b li.k.aedia ta. generatini aliquid definire: sed singulorum vim, & naturam considerandam esse, iudicasse: tamen c Ca e initio lib. 3.Maenus, carnes generatim, cum probe concoctae fue- alim.fac ale. rint, sanguinem optimu cffcere, asseruit' atque idco illius auctoritate constat, non edi ab eo fiigiendas, qui bonae valetudinis studiosus cXistat: cui Aui- d 3. .doct. . cenna subscribere visus est,cum dixit, ex pane mini. insitu. me concocto grauius esse, quam eX minime concoctis carnibus detrimentum: unde & illud ram vulgatum manasse videtur, omnis generis repletionem malain,sed ex pane pessimam esse.
me cibi, F potvi varietare, s sim A. citate. Cap. XXXI L
ELI ας v M Vero est ex his, quae initio proposita sunt, de ciboruim, ac rotionum varietate, ac si inplicitate vel ba facere: e varicta te cnim ita ΠΟΠ- e Coato Hri nulli Ginnarunt, ut nature cola trariam csse dixerint, atque hoc sibi persuasum esse, quod ceterae animantes, quae naturali instinctu di cuntur, simplici vivunt
cibo content & hac de causa sunt firmiore, quam homine valetudine: quod de ijs accipicndum est, quaelibertate gaudente an agris degunt,& naturam v du-
203쪽
ducem sequuntur: nam, quae curae hominum subisci solent, & varietatem quandam ad saginam capiunt, eae morbis perinde, atque homines, multis, & grauia arg. - bus implicantur: quo videtur a etiam doceri posse, noxiam, & bonae valetudini aduersantem esse ciborum Varietatem: quam sententiam alioqui probant
medicorum auctoritate, quos vidcnt aegris variorum usu in eduliorum negare: & a dijciunt, medicinae au- Itores praecipuos eundem, Vt noxium,cauendum, in
suis commentarijs admonuisse: quos, verisimile est, Hippocratem corum ducem clarissimu secutos, qui, libro de flatibus, duplici nomine malam esse vivendi rationem, scripsit: aut quoniam plus, quam par est, assumitur, aut quoniam edulia varia, & dissimi- lia sunt,quae turbas excitant, nec pari celeritate concoquuntur : &, libro secundo de diaeta, condimenta idcirco damnauit, quoniam inter se viribus dissidet, quae sententia non Elis medicis placuit, sed ab omnis pene generis auctoribus comprobata est: itati lib-2-ser . enim b Horatius, inquit, Variae res Vt noceant ii
mini credas memor illius escae, Quae simplex olim tibi sederit, at simul assis Miscueris elixa, simul conchylia turdis, Dulcia se in bilem vertent, stomachoq; tumultum Lenta seret pituita vides ut palliae tib L e. 3. duS omnis Coena desurgat dubia. Sic e Plinius: h
mini cibus utilissimus simplex, aceruatio saporum pestifera, & condimenta perniciosiora. Delius A a tiphanes ut Clemens Alexandrinus testatur s
lam morborum caussam ciborum varietatem exist, , mauit. Platoassim tertio de Republica,ciborum v rietatem musicae varietati ita comparauit,ut ex hac morbos, quemadmodum ex illa intemperantiam , nata assirma sit, atque varietatem vel Homeri testimonio penituo damna-it: namque Homerum
204쪽
. De sanitate Tuenda. Lib. I. 8
variorum non meminisse condimentorum , immo nec piscium nec elixarum carnium arbitrabatur: scilicet a cibus varius facilius,citiusq; , ' uam simpleri a arg. s.coirumpi videtur, non secus, quam Reipublicae accidat,quae omnis generis hominum colluvie plena sit: in hac enim, ut vix potest concordia,& voluntatum ςoniunctio reperiri; quae vel sola Respublicas tueri potest; sic & ex cibo vario alimentum corpori salubre, ac firmum accedere vix potest: cibis,inquiunt, idem, quod coloribus euenit: hi namque, cum simplices sunt durabiliorem, & praestantiorem picturam ess- ciunt:cumque alij ocius,alij vero serius concoquantur, quis non vereatur, aliquod ex hac diuersitate oriri corporibus detrimentum, perinde atque musici citharas, aliave organa diuersis munita fidibus tractantes sonorum confusionem suspectam nunquam non habent Θcibus, b insuper, variusquam simplex, bdifficilius concoqui existimatur, ut etiam paratur dissicilius: &, quia vires habet contrarias, obsistit concoctioni, sicuti pu*rrantia in oratione argumenta persuasionem ac fidem impediunt: de vino poto ribus credendum est, qui nihil aeque fugiunt, quanivinorum permixtionem, hac enim Ocyssime induci ebrietatem experiuntur: qualis autem est ex vino ebrietas, talis ex cibo cruditas videtur esse: ergo, ut vinorum, ita & ciborum varietas, veluti concocti nis impedimentum, vitanda est. His e accedit, cibi e tig. r. copiam sine controuersia mille periculis obnoxios nos reddere, varietateq; , veluti lenocinio quodam, illius meretricis imperio nos subijci:copia enim, non secus omniu cor ra, quam meretrix adolescentium mentes ad perniciem inducit: nam adiunctam habet magnam varietas iucunditatem, escam videlicet,
is malorum propterea Socrates, ut legitur apud Xe-ig
205쪽
nophontem,cum docebat, ad Vitadam expletionem, remedio esse, si cibis, qui non esurientes ad comeden- . dum inuitant, minime vcscamuri nec bibamus vina, quae vel a non siticntibus avide expetuntur; unam Varietatem damnasse creditumetenim sibi unum erat obsonium, famos, nullaq; erat non iucunda potio ,
cum nunquam biberet, nisi sitiret: sic olim Perse Vnum cum pane nasturtium nisi quis venatu aliud opsenium coparasset Lauiter comedisse, & aquam. bibisse serutur: id quod ad sanitatem custodiendam
arg. M. LXpeditissilmum Videtur; quod is ipso etiam usu r tum docemur, cum robustiora, & miniori valetudine corpora illorum sint, quos simplici victu viuere neccsse est : cuiusmodi ruuicani sunt, operarum infens numerus; famuli, mancipia,&id genus, sed &oncstiores, ac splendidiores personae; quas vadunt multas; cum bonam valetudinem, tum vitam diu timpcr hanc vi ucili rationem consecutae sunt:qualem fuisse serunt Cyrum cum illo Pcrsarum victu ,. b. lib.a.de Cyti quem scribit Xenophon b valde senem esse defun- nstat, elum, nec unquam antinaduertiste in senecta se imbecilliorem,quam in iuuenta,redditum este: qualem Masinissam Maurusiorum regem, qui ante idernaculum stans sine pulpamento cibum capiebat,cibario pane, & bellarijs militaribus contentus: & post
annum nonagesimum secundum Carthaginens f.
bello superauit: qualem Cato seipsum apud Cicer nem dcscribit, qui, annum agens quartum & oet gesimum, nullum ossicij genus a se desiderari sinebat: & ita vixit, ut superuacaneis rebus non egere praeclarum putauerit,& mdcm pane, Vinoq; codem, quo strui, vesci consueuerit. Sunt quoque nationes
quaedam, & gentes qitatum historiam texere huius loci non est) quae uniuersae ob victus simplicitatem,
206쪽
durn sanitatis bono fruuntur,tu in diutissime viuunt: ut mirandum a non sit, Hmpta rate', libr0 de diae' a arg. 6.ta acutorum,deteriorem; iusine varie te; vivendi rationem,quam meliorem; sed variam, magis 'M- mendasse: his igitur ciborum varietas accusari solet.
Contra vero argumenta non desunt, quae candem - naturalem, atque utilem esse,docere posse videatur:
hocque in primis, secundum natura ni illud a nobis existimari, quod semper, aut plerumq; , seu omni- ' . bus, aut pleri'; contingit: rerum autem Varietatem iomnes cupere,omnibus iucundam esse: togare equi- , dem singulos nemo potcst, ineptumq;, ac ridiculum . est hoc cogitare: verumtamen si quis alie semctipsum iad examqn reuocet, intelliget, ciborum VarietatEm Vt i undam cita naturaliter optabilem esse: scilicet, non naturi impulsu,sed adrnqnitionibus, ct consilijs hanc relinquimus, &cavemus: deinde quis negare possit, secundum naturam id esse, quo animalia laetantur,& pinguiora evadunt hoc enim de vat ictate ciborum ab b Aristotele scriptum est, ubi de suibus b lib. s. dehisi verba faciens dicebat, illis ad alendum, & pingue- sectedum varietatem esse optimam, gaudent enim , inquit,vit c tera quoque animalia mutatione,χραρω
tio est superioris sententiae , --ποικίλαν . scilicet πο ποιρα-ν, in V niuersum optimum est ad pingue-Dςiendum cibus non simplex, sed varius: colorum mira varietas in hac mundi picturi oculis semper uia,& iqcunda naturaliter,& amica nobis est bene assectis, ite constitutis: variorum item odorum fragrantia, variusq; senorum concentus naturalit riucudus est; cur igitur sipores varios accusabinius e cibis adiunxit n tura iucunditatem non fiustra: fiori
207쪽
d syrnp. dec. prostem. I. e lib. I. Saturn.
temere item Varios procreauit reru, quibus alimur sapores;ergo qui varietatem damnat,naturam quoque ipsam redarguere idetur. Sed habet etiam usus quosdam suos varietas iri medicina: ctenim ciborum fastidium in te oris delet,& appetentiam irritat, ut a Asclepiades Icripsit, &res ipsa nos docet est traditum ab Hippocrate, varietatem cibi, ac vini ijs prodesse, qui alui adstriactione laborant: neque e vera sunt, quae obij ciebantur: prim6, scilicet, brutas animantes simplici vesci alimento: etenim notum illud est, quod ut d Plutarchus, & e Macrobius retulerunt. Eupolis ins diae poeta scripsit; cum in ea fabula; quam Capras inscripsit; capras induxit dicentes, omnigena se vesci materia, abiete, ilice, arbuto, cythiso, similace lentisco,oleastro, fiaxino, quercu,licdera, my rica, & alijs plurimis, quae non viribus minus, quam nominibus inter se differunt: quod quamquam capris eo loco tribuitur, videre tamen est etiam in aliis animalibus: quae libere vesci possunt, cuiusmodi boves sunt, quod genus dicebatur a Theophrastos omniu ma-Ximzomnivorum csse, atque si quis obijciat, dictam materiam Vno quodam genere contineri, videlicet plantarum dumtaxat; Pliniumq; interpretatum sic esse hunc Theophrasti locum, atque si de selis herbis locutus esset:illa enim Plini j g boues omnivorae s re suist in herbis cum alijs, quae praecedunt, ex eo, quem diximus, Theophrasti loco transcripta sunt, homines autem multo magis varia, & dissimili materia delectari, nempe herbis multiplicibus, diuersigencris fructibus,omnigenis frugibus; piscibus,auibus quadriipedum deniq; multarum carnibus; hoc, inquam, ainumentum facillimo negocio diluitur: nam brutae retiam, animanico, quae non tantum
208쪽
carnibus, fiugibus,herbisq; , sicut homines,pastin tur,sed etiam omnigena comedunt seminia niustas, culices,vermes, & omnis generis hase h*turaliter deuotar, quorum exemplum hallem q*ςθαρ salsi sine cornicem, qt tum exbiutia' apim ' tur,παμιν γα Gini appellant a M. Plutarch um Gryllus,cum dirut,hor ine solum 'm-niuorum esse) sunt autem eiusmodi ex . aquatilium gens re ea, quae mollis urtico con es tur: quae non tantum cames,sωαMrcora,& lepides deglupunt: euius odi sum etiam inter terrestria serpentes,dc lacertae, item ut omittam ca ira, dc sues, qui nobis ante oculos Iemper versantur uri, dc simiae,quin de insectorum quaedam παι παγα dicuntur, ut ab ι Aristotele scriptum est,quae vero ab horo ibys malia curantur,non ob varietatem magis ae rotat,se' ob pabulum, cui labores crebro minime pares
existunt,sed vel illud superant,vel ab illo super tur
Virum cibi varθ seditionem pariant.
V o D vero ede auctorum grauissimorum sen tentia dicebatur, accurate considerandum est; atque, cu de varietate idem egu, quod illi, sentiam; scilicet, idcirco noxiam esse, quia nos adducit ad luxum, & intemperantiam: nam effici Vt plus capiamus , quam bonae valetudinis causaeapediat; altera Nn in controuersa est , quod vis delicet Hippocrates dixit, varia edulia obdissimilis in nem rurbas paremde non eadem celeritare in fici, cuius auctoria risi gravissimi , - tia ad di- Ruth
209쪽
Ruisitibilem ideo leuocanda est. quoniam ipse significauit, non debere nos eam, vcluti ab oraculo reci pere: cum enim raponem attulerit, non compelle
re'. *u inferare, at maluit Badere,& ratiotili mo mentis nidocere : etenim qui rationes affera, is aut litorem Ista sibi audiccm constituis V qui pondera rationum examinando, der proposita sente-tia decernat: itaque iure ac merito iacimus,ura ionem Hippocratis diripende ara ducimus . - I λ . Eius Vero quo sunt memini at rum est *quod ait variat edulia sciliti cut , Altarbas iriducere ι
non eodem tempore I sed alia citius , alia tardius concoquuntur. primum ergo primum exanainemus,q d D res variae essent omnes, cuiusmodi homines
Rint, qui mores inter se dissimiles habent ; quς causa est seditionum ac turbarum maxima; haec ratio conuinceret : sed rem videmus in aliis aliter seribere: quia contrariorum temperatione omnia con stant , & quamquam res a natura conditae , ob vim contrariorum; quς se mutuo semper oppugnant, a que ideo ne*uin, quo quasi uinciuntur, dissoluunt, necessario denique corrumpuntur r id tamcn est naturae ingenium, ut ex constarijs elementis opera pulcherrima constituantur, certum tempus duratura:
sicut apes ex dissimilibus plantarum plurimarum goribus mella conficere doctae sunt, cur non similiter naturam in nobis putem, 'e diuersorum generum alimentis, ex uarijs saporibus , & condimentis posse optimum succum eliceta ad nutriendum Θ mihi ce te constare uidetur, a uarietate protinus, & ubique seditionem neces ario non oriri. Alterum uero; periculosam, scilicet, uarietatem esse, quoniam alia citius , alia tardiu concoquum
210쪽
De sanitate Tuenda. Lib. I. 8 t
tur; robur aliquod habere uideretur, si cuncta simul in uentriculo cdulia concoqui oportet ei; sed alio loco, a id nocessa; ium non esse, abunde explicaui: hec t
ad Hippocratis auctoritatem. caeteri auctoreS non
aliam ob causam audicndi sunt, nisi quia recte nos admonent, uarietatem esse ueluti esplationis, & faturitatis lenocioium : Paenim fit, ut plus cibi capia-imus, quam par est, adscire licet, hoc, non natu iae , quae nunc inspicitur, sta imprii sentie crimen esse , magnum est in uarietate periculum, quia uoluptatem delibare solum, & confestim deserere, homini dissicile est: sed prudenti , & amanti nihil dissicile, chordarum multitudo in musicis instrumentis, fistularum coni ii nctio multarum , multa vocum uarie tas concentus cssicit iucundissimos , quorum suauitas humanos ita persundit sciasus, ut nihil aliud,qua uoluptatem malint : eademque ad nacllitiem,& luxuriam, sortitudine, & temperantia deserta, homines allicit: propterea in simplici musica periculi minus est, sic igitur ex ciborum, ac saporum uarietate facile in morbos incurrimus : scilicet hoc est, quod Plato significauit: non enim aliam ob causam periculum est in uarietate, nisi , quia facile succubimus uoluptati: sed memento, te hominem este, tibique rationem inditam,cuius ope essicias, ut voluptas tibi inseruiat, non autem imperet. Sic enim intelliges,
inagno vitae commodo tantam rerum Varietatem a natura procreatam,& nobis oblatam: atque non in re, sed in nobis ex varietate vitium esse. Homerum
lautem & piscium mentionem iccisse, & obsonioru in varietatem, & iuccinditatem cognouisse, & indicasu scilibris variarum obicruationum explicaui. Quod a vero cibum varium citius, faciliusq; corrumpi praedicant; quod discordia,lites, iurgia citius,