장음표시 사용
211쪽
Hinc,istinc, illinc, intus,taris, sicunde, necunde,aliunm de,alicunde, undique, undecunque,utrinque,undeuis, undelibet, inde,vnde,superne, uitarne, caelitus, fundi
Horsum, istorsum, illor sum , si quorsum, nequorsum, aliorsum,aliquorsum, sursum,deorsum,dextrorsum,sinistrorsum,vel leuorsum, utroq. versum,& quorsum.
Hactenus,hucusque, istucusque,illuc usque, eo us ecquousque.
DE NOMINIBUS QU AEponuntur ad uerbialiter.
No Mi NA urbium,oppidorum,& pagorum in loco, in quo casu ponuntur 3 In genitivo si unt prima , vel secundae declinationis, ut sunt Patauit , sui Romae. Si vero tertiae, vel tantum pluraliter declinara in ablati-uo: vitu suisti Carthagine. ego eram Venetiis, pilis, Senis, Locris,Puteolis,Carris.' i De loco,& per locum in quo casu ponuntiiri Simili te rin ablativo,ut solui Venetiis : transiui Roma, Brudisio : tu venis Florentia, Carthagine. Ad locu in quo casu ponuntur=li, accusativo, ut eo Romi,Tibur, venetias, Sermoneta, Bassianis, Carpos. Ad intei rogationem per quorsum, in quo casu ponuntur In accusativo cum versus: quod postpositu, inclinat sibi praeposita nomina, ut Cum appropinqu re aduentus tuus putaretur, & Romam versius profe- ctum te esse constaret, scripsi ad te has litteras. Ad interrogationem per quo usque, in quo casu ponuntur 3 In accii satiuo cum usque, ut usque Romam. Possumus ne huiusmodi nominibu , proprijs addere uerat positioncm Maxime, ut vado ad Albana,venio ab
212쪽
Roma, quod & usu approbatorii facile ostendi potes .
Cicero in Verrinis. Ea die Verres ad Meilanam venit Sallu l . in Catilinar. Iam tu Bratus ab Roma aberat Reete ergo dicetur, Venio a Roma,& a domor sum ire Rom.& i domo. Fabius. In domo furtu factu ab eo,
qui domi suis. Plurima sibi exempla facile qui uolet,
inueniet, sed frequens usus gaudet breuitate,& demit prae positione..ta Quae appellativa ponuntur ut propria Domus, hamus, rus & militia. Sed humus, ego no nisi in loco. Ecde loco meminit legerer& militia, in loco latu . ut Stratus humi, Surgit humo, tui militiae. Ite rus in loco malis in dativo, quam in ablativo ponitur. Terent. Rurie cotinebat. Poetae in pr opter stiet tu etia rure dic ut Inuenies et belli in loco adverbialiter. Al. Tullius lib. 2. de Oss. Praeterea, quibuscunque rebus uel domi, uel hein ptiteriit, re p. augeant imperio,agris, uectigalibus. Adiiciuntur ne adiectiva limoi nominibus, cu ponutur a uerbialiter Non: nisi meus, tuus, suus, noster, sester,& alienus. na, sum domi meae,& tu es domi alie nae dicimus: sum domi magnae, tu eli domi pulchrae taregiae, no dic inausi sed in domo magna,& in domo pulcnr regia. Ite eo V et las ditiores Patauio, uel Patauiu maius Venetris: ego Nuia id genus orationi, nomemini legere, no dicere, ted ad Venetias ditiores ad Pataviii maius. Legi tamen apud Ovid. in Hero idibus Atque aliquis doctas iam nuceat inquit Athe ira 3. sed potest licitasse praepositione, ut Virgil. Italia ino pro
stigiis Lavinaq. uenit. nam Prope ritu, addidit,icu ait,
Maenii iter ad doctas proficisci cogor Athenas.
Nomina prouinciarum, regionum, insularum, montium, appellativa,& propria holiunti,& belluarii: item appellativa rerii omnium in loco, in quo casu ponunt ut In ablativo cu praepositione in , uel simili, ut sunt
. in templo, sub tecto, super lapide, Ad locu in quo casia ponuntur EIn accusativo cu praepositione ad , uel si imili,iac
213쪽
DE U ERB. . COMMV. Iogli,ut eo ad temptu, in Cypru,uersus Italii quodlius postponitur, ut Italia uersus. Vsque uero, ponitur cum alia praepositione, ut eo usque ad te plu, u ne in Cretam. Ad locum utimur etia lupinis in una sine praepositione,& gerudiis in dum, cum praepositione,ut eo lectu,& ad legendum , De loco in quo casu ponutur In ablativo cu a, uel ab,uel e, uel ex , vel simili praepone, utvenio ex agro,reuertor a teplo, uel e soro domὶPer locu in quo casu ponutur l n accusativo cu per, ut traseo per sorii, per aream diui Marci, per Danubita
v x D est uerbum commune 3 Quod inornatu .raliter desinens, utranque retinet significatione, act uam scilicet,& passiuam. Quo modo costruuntur verba communia, quando activam habent significatione Cum nominatiuo agente,& accusativo patiente, sicut uerba activa: ut ego criminor te, sicut ego accuso te: tu largiris mihi libros, sicut tu donas mini libros. Quo modo construuntur uerba communia in significatione passiua Cusnominatiuo patiente, & ablati u Sagente cu praepositione a,uel ab, uel simili, sicut uerba passiuar ut ego criminor abs te, sicut ego aecusor abs te libri largiutur a me tibi,sicut libri donatur a ine tibi, Da uerba communia Largior,experior, ueneror,moror,ostulor,hortorita Criminor amplector,nec non interpretor,atque Hospitor. haec nunc sunt communia uerba , sed olim Multa alia antiquis communia uerba fuerunt, cI. Vt meditor, solor,hustor,reor,aggrediorque,
Fare, obliuiscor, dignor, stipulorido minorque, laetor,& assector,testor,detestor, butor, O Quae active, quarto, passive, iungito sexto . in Largior,giris,gitus sum. per donare, & effer donato. Experior,experiris,expertus sum. per prouare, & es
214쪽
L I B. . III. veneror,ueneraris,ueneratus sum. per honorare , Se effer honorato Moror,moraris,moratus sum.per ritardar, & eger riia
osculor,aris,osculatus sum per basar,& ester basa toc Hortor,hortaris,hortatus sum. per confortar, & en ex
confortato.' Criminor,criminaris,eriminatus sum. per incolpar,reesser incolpato. Amplector,amplecteris, amplexus sum. per abbrac-ciar,& esser abbracciato. Interpretor, aris, alus moer emoner,& esser espo sto. Hospitor,aris,ius sum. per albergar,& effer albergato Meditor,aris,ius sum. per essercatar,pensandi Solor,solaris,solatus sum, per consolare Frustor,frustaris,seu status sum. per Ingannaret. Reor,reris,ratus sum. per pensare,& crederet. Aggredior,aggrederis,aggressus sum. per affallar FuFor,quod non est in usu,taris,satus sum. per partare. Dignor,dignaris,dignatus sum. per degnarsi obliuiscor, obliuisceris, oblitus sum. perdimeticarsi Stipulor, stipularis, stipulatus sum per di mandare. Dominoridominaris, dominatus su. per signo regniare Metor,metaris,metatus sum. per meiter per ordine. Affector,affectaris ast ectatus sum, per imitare. Testor,aris,atus sum. per testificare,&sar testameto. Detestor,aris,atus sum. abominor,& quasi precando
Abutor,abuteris,abusus sum. per mal usare.
Q i D est uerbum impersonale Quod hec numeros distinctos,nec personas habet. Quot sunt genera uerborum impersonalium Duo, actiuae uocis,& passiuae. iri Actiuae vocis impersonalia quo modo desinunta Tri
215쪽
t, ut poenitet, placet,interest..i Passiuae vocis impersonalia quo modo desinunt In
De impersonalibus passiuae vocis. IA ui 3 v s verbis derivantur passiuae vocis impersonalia A verbis in o , quae nominaetiuum agentem postulant, id est a verbis activis,a neutris tertiae,quartae,& septimae speciei. Ab iis autem, quae habent nominatiuum patientem, ut egeo,gaudeo,vapulo,non deriuantur: nec ab iis neutris,quae prae se infinitum admittunt, nisi a paucis. Virgilius. Sic placitu. Plinius tamen lib. x. cap. xxvi t. indigetur usus est. Nunquam conspectis,nisi cum praesidio earum indigetur. sed tu eorum, quae non sunt in frequenti usu,abstineas. . Quo modo construuntur impersonalia passiuae vocis3 Cum ablativo agente cu praepositione a, uel ab: ut a me studetur, id est ego studeo:a te dormitur,id est tu dormis. post se vero regunt casum verborum suoru , fia neutris tertiat,& septimae speciei deducta fuerint, ut seruio tibi, a me seruitur tibi: eo ad temptu, a me itur ad temptu . nam quae ab activis veniunt,ego no mem ni legere cu casu patiente, non enim legi unqua apud doctos,quale est,amatur Socratem, aratu reterram: sed pasIiue semper, amatur Socrates , aratur terra. quod
ne apud Graecos quidem fieri deprehendi, nee potui adhuc inuenire, tui legerit. Illud enim apud Prisciam
AE erata Nod Erny Top καυικον, hoc est dicitur Diog, ne Cynicii, D no subauditur mi reta n et Ota,vel aliud infinitu, Graeci non approba t. negat enim dici apud se,c 3 emta Eo e Pr, hoc est,amatur Socrate. docetur uero Gramaticam, & petitur gratia ita dicitur ut donatur tibi,turbatur agris,a me accipitur a te. non enim in his pati aliquid significamus. nuntur frequentius absolute,ut amatur, statur. Sed, quare no liceat dicere amatur Socratem, ostendimus in fragmentis nostris.
Ante se an habere positiit ablativum, possumus ne mi au-
216쪽
auctoritate confirmare pMax uno. Cicero in epistolis. Sed nihil est a me inseruitum tepori. Idem in officiis. Occurritur autem nobis & quidem a doctis, & erudiistis. Caesar in Commentariis. Cum ab hostibus constanter, & non timide pugnaretur. Liuius. Et Roma inde frequenter migrat umestia parentibus,ac propinquis nuptarum. sed haec omnia sum a neutris tertiae, di septimae speciei. An etiam quae ab activis, de neutris quartae derivantur habere postinc ablativum, nullum Uccurrit exemplum, nisi quod apud Plautum legitur. Si opuleto petitur pauperioris gratiam, pauper timeri ubi opulento dativus est pro ablativo positus. sed dici posse & Donatus , & Diomedes, & Priscianus docent,quibus ego tacite accedo. . - Quam significationem habent haec uocis passiuae impersonalia 3 Actiuam semper. nam quid aliud est, a
me amatur, quam ego amo a te curritur,quam tu curais 3 Et notandum ni nil id genus impersonalibus ece posse,quod patiatur. Dic aliquot impersonalia passiuae uocis3 ideribitur,& legitur,fertur8ue, auditur,amatur, i t. Irandetur,bibitur, flatur,seruitur,aratur. iPrae se quae sextum,dandi ue admittere casum l. , Debent,post casus uerborum cu ncta suorum. lItur ut ad generum Cereris sine vulnere paucis i Regibus,& sicca & crudeli morte tyrannis rac tacite ad gelidum miseris descenditur orcum,
Atque ibi Iunoni stygiae seruitur ab illis.
Siqua fides uanis, seu tu ne crede poetis. Non tamen inuenies,pulchruincertamen Orestis Cum Pylade a nobis legitur, certamen ut hic fit Quartus: nec,terras mihi bobus aratu r, & agros. si Atque his conli mittas apud egregios auctores. Sed plerunque solent non ullum admittere casum,
ut turbatur agris, statur,dormitur,amatur.
Scribitur,scribebatur,scriptum est,uel fuit, si scrium uis Legitur
217쪽
tegitur,legebatur,lectum est, uel fuit. si terge.
Fertur,serebatur,latum est,uel fuit. si porta. Auditur, audiebatur, auditum est, uel fuit. si alde. Amatur,amabatur,amatum est,uel fuit. si ama. Prandetur,prandebatur,pransum est, uel fuit. si disna. Bibitur,batur,bitum est, uel suit. si belle.Statur,batur, statum est, uel fuit. si sta. Seruitur,batur,uitum est, uel fuit. si serue . Aratur,batur, aratu est uel suit. si De impersonalibus activae uocis, (ara.
Impersonalia actiuq uocis quot species habet Sex.De prima specie impersonalium. t Ap sunt impersonalia activae uocis primae speciei Quae ablatiuu agente cum pr*positione a uel ari& datiuu postulant,ut io faccio bene alii miei antici, liquali satis fano a me. per neutrii dicimus, ego bene facio,amicis meis, qui satisfaciunt mihi. per impersonale uero,a me benefit amicis meis, a quibus satisfit mihi. hoc est bonu, id est bona res fit a me amicis meis . Et aduerte huius speciei uerba esse semper impersonalia. no. n.licet dicere benefio, malefio, satisfio: quonia in his,bene, male, satis, uim habere uident nominatiui tertiae planae,& dativus neq. ages ee,neq. paties. Dic impersonalia activae uocis primae speciei. Cum bene fit verbo,necnon male iunge,satisque. Et benefit facies, nec non malefitque,satisfit.
Quae debent sextum,casumq. admittere dandi. Benefit,benefiebat,nefactum est uel fuit. et si tabent. Malefit,lefiebat,malefactum est, uel suit. et si se male. Satis fit, satisfiebat, satisfactum est, uel fuit. et si satissa. De secunda specieimpersonalium activae vocis. Quae sunt impersonalia secudae speciei 3 Q me ante se inlinitu loco nominatiui postulant, & post se genitivum, ut legere bonos libros interest scholasticor v.
Excipititur, mea, tua, sua,nostra,& uestra: pro mei tui, sui, nostri,& vestri: at docere meos scholasticos interest mea. Dicimus etiam, Cuia interest,sicut cuius. uto haec
218쪽
haec quoq. intersunt tua,cuia,vel cuius studere maxime intere i . sed quado nominatiuu habent, sunt per Fonalia,ut hoc mea primum non parui refert, & tu etiacogita quid cuiusque intersit. Et notandum horu vetaborum nominatiuum semper neutri generis esse oportere: quemadmodum Lauretius Ualla praeliati vir ingenio docet, cui ego facile assentior, quia nul quam ambier memini legere quam cum nominatiuo neutri generis. Aliquando tamen aliter inueniuntur. Plinius libro xvra I. cap. xxi. Plurimum enim refert cuiusque
soli ratio. Idem in proemio primi libri, Multum q. apparatus interest apud inuitatum hospitem, & oblatu.Sed an uerbum aliquod sit imperionale , ostendimus abunde in fragmentis Grammaticis. . Interest quando est personale quot modis coit ruitur Quattuor,& quattuor habet significationes. Iungitur enim genitivo,& significat quod vulgo dicimus
appartenere, ut quella cosa si appartiene a te solo. noctua solius interest, id est ad te solum pertinet. I te iungitur dativo,& significat esse re presente, ut io son stato presente idie tue noZZe,ego interfui nuptiis tuis.
Quado vero sic dicimus, da Roma a Napoli sono cento miglia. edi qui,o uero dalla pia ZZa at pala ZZo, noducento passi: Ronia Neapolim intersunt centum millia passuum, id est centum milliaria: & hinc uel e foro ad praetorium intersunt ducenti pallus: lignificat distantiam, & quanto e da un tuo go ad tin altro . quod fit melius per distat, ut Roma Neapoli distat centum millibus passuum:& hic locus, uel area a praetorio distat ducentis passibus. Item & per abest. Plancus in epistola ad Ciceronem lib. x. Ventidius bidui abeth ab eo. Lepidus ad forum Voconi j castra habet, qui loces a foro Iulii quattuor & via inti millia palluum abest . Elt notandum per interest, milliaria & cetera id genus poni in nominatiuo, cetera vero ibi collocare nos
oportet,ubi ea,quae & de loco,& ad locum sunt, collocamus.
219쪽
locamus. Per distat uero & abest ponuntur milliaria, vel passus,& huiusmodi tam in accusativo, quam in ablativo. Res autem quae distat, uel abest, id est ea unde sermo incipit, in nominatiuo collocanda est. Ea uero unde distat, uel abest sic ponitur, ut ea quae de loco sunt. Ouidius. Sulmo mihi patria est, claris uberrimus undis, Millia qui novies distat ab urbe decem . Valerius Maximus: Epidauri Romanorum legatos intemplum Aelculapii, quod ab eorum urbe quinque millibus passuum distat, perductos , ut quidquid inde salubre patriae laturos se existimassent, pro suo iures umerent,benignissime inuitarunt. Aliquando autem significat differentiam, &construitur sic, Inter hominem' bellua in multum interest, id est magna differentia est. & inter te & me, uel nihil, uel parum interest . id est uel nulla, uel parua differentia est . Item sic, sapiens interest a stulto, & stultor utrunque enim dicimus. Tere n. Homini homo quid praestat stulto intelligens quid interest 3 id est quae differentia est Item
scapud eunde in , Hoc pater, hoc dominus interest. Dicimus etiam non refert, & non interest utrum domi sis, an foris, id est non monta, & non importa. Ualerius Maximus, Nihil interest an humi,an sublime putrescam. Iuli enalis, Quid refert dictis ignoscat Mutius,an non Dicimus etiam cum genitivo sic, magni, parui, tanti,& quanti interest,& refert. Cicero, Magni enim interesse uidebatur ad eam necessitudinem. Ide, Permagni interest,quo tempore haec epistola tibi reddita sit. Et cum nonnullis adverbiis, ut magis, minuS, plus, maxime, minime,& similibus.
Praeterea tua discipuli interest libros legere, sunt, qui negant dici latine: sed tua, qui es discipulus. sed de his in fragmentis. Dic impersonalia activae uocis secundae speciei.
Intererat, refert,speciei uerba secunda'.
220쪽
CL I B. III. Ante infinitum voluerunt, post genitivum.
Quinque tamen sexto, sed erunt pronomina casu. Interest, intereat, intersuit. Refer, referebat,retulit. per apparienersi. De tertia specie impersonalium activae vocis. Q v E sunt impersonalia activae uocis tertiae speciei Quae infinitum prae se loco nominatiui postulat, post se uero dativum, ut, ludere placet pueris. Cum
nominatiuo uero sunt personalia. ut litterae non placent stultis. Et notandum dici posse, mihi placet esse bono , remihi placet esse bonum. sed cum accusativo su auditur me, ut sit, mihi placet me elle bonum. Ovid. in Hero idib. Quo mihi commisso non licet esse piam id est me esse piam. Et in primo lalete Mopta=σεων , Sed nocet e die deum,id est me esse deum nocet mihi. Martiat.
Sed Graeci,quibus est nihil negatum , Et quos Dila et pec decet sonare. Nobis non licet esse tam disertis,
Qui musas colimus seueriores. Dic impersonalia activae uocis tertiae speciei. Accidit, atque uacat,praestatque,placetque,libetque, Euenit,& restat, conducit,lui ficit,atque Contingit,constat,cum suppetit,expetit,& cum Conuenit,atque licet,nec non liquet, ante requirunt, Haec infinitum, sed post voluere dativum. Accidit,accidebat,accidit.per accader,& intrauenire. vacat,uacabat,uacaui. per hauer octo,& tempo. Praestat,praestabat,praestitit. per effer meglio. Placet,placebat,placuit. per placere.
Libet, libebat,libuit, idem significat.
Euenit,eueniebat,euenit. per cadere,& intrauenire. Restat, restabat,restitit. per restare. Conducit,conducebat conduxit. per esser utile.