장음표시 사용
241쪽
vel melius, quot annos natus est filius tuus pQuo tenus (quo usus est M. Tullius ad Atticum dicens. I n ripa nescio quotenorum iugerum quae habere antecedetia debet 3 Singuli, bini,terni, uel trini, quaterni, vel quatrini,quini, seni, septent, octoni, noueni, , clem, vicem, quinquageni, centent, milleni. est autem, quotenus relatiuu disiuum in pares numeros, ut boueabini,& quaterni trahuntur aratrum,quoteni equi car- , ruca. Vtamur etiam his nominibus sic. Iulius Caesar le, viritim trecentos sestertios,ait Tianquillus, hoc, est trecetos uiris singulis. Augustus vero. Cohortibus urbanis quingenos legionariis, trecennos numos, hoc, est singulis quingentos & trecentos. na si dixisset, legat uit populo trecetos sestertios,tantia trecentos toti pol pulo esse legatos intelligeremus: sed quia treceno i dixit,singulis trecentos signasicauit legatos. Sic , dato i discipulis tuis omnibus binos colaphos, hoc est duos is , singulis. item, uiri sobrii,ac naodesti cum discumbunt, et hibunt ad summu trinos cyathos vini,hoc est tms sin-
. Auli. Praeterea nomina quae tantu in numero naultitu- . dinis inflectuntur, his nominibus coniunguntur. ut d di ad te binas, aut ternas,aut quaternas litteras, cu tu: unas tantum miseris: pro duas, aut tres , aut quattuor
epistolas, cum tu unam epistolam miseris . nec dicasi duas litteras,aut binas epistolas. Sic binas aedes, ternas nuptias: pro duas domos,tria connubia dicendum. Quo tu plus quae habet antecedentia = Simplus, du- . plus,triplus, quadruplus,centuplus, ut si dedisti obolamen dico propter Deum,accipies centuplum r quotu- il plum non accipies, si pro te impendisti. sed hunc po- stremum loquendi modum ego non memini legere, l nec puto inueniri apud illustre sauctores.s Quo ruplex quae habet antecedentia 3 Duplex: tri- l plex, quadruplex, ut habeo triplice uestem, id est triu . generum , quotuplex non est tibi,sed neque hoc legi apud illustro,s. BCuius
242쪽
Cuius,cula,cuium,quae habet antecedentia Norm-na uel pronomina possessiua, uel genitivos substanti-uorum. ut Dic mihi Damoeta cuium pecus' Aeneium, uel meum uel Aegonis.Cuia est haec domus p tua, uel rei p. vel Helculea. Cuium fuisse putas huc ensem3 Hectoreum,uel Hectoris,vel tuum, sed sic non sunt relativa, sed interrogativa. essent autem relatina,si sic diceres hic ager est meus uel Caesaris, cuia est ancilla. Hic & haec cuias & hoc cuiate quae habet antecedet tia Nomina patriae,ut Romanus, Bassianas:vel genti g, ut Italus Latinus. ut sum Romanus, cuiates erat Catones & Latinus, cuias fuit M. Tullius' . Quae sunt relativa accidentis limilitudinis 3 Omnia
praeducta,ut sum bonus, qualis tu. similitudo est & κ- ' Q ae sunt relativa accidentis diuersitam) Aliusmodi,&alteriusmodi, ut sum albus,& coruus est aliutimodi. similitudo est. ' . . Quot modis ponutur supradicta nomina in oratione 3 Multis, sed frequenter tribus. Interrogatiue,tar, Sed uos qui tande, quibus aut venistis ab oris & quod genus hoc hominum 3 Relative, ut Sum pius Aeneas, raptos qui ex hoste penateis. Classe veho mecum fama super aethera notus. Infinite, ut Qui sint uera amici plane ignoro, & sic Qualis,&c. relativa accidentis. Animal quid,& Virgilius quis, quare non dicimus 3 Quia quis,& quid nunquam relative, sed uel inlinite,
v o D est interrogatiuum nomen Quod rei dubiae,vel tanquam dubiae postulatiuum et . In quot partes diuiditur 3 in duas,in interrogati uia substantiae,& interrogatiuum accidentis. Quae sunt interrogatiua substantiae iani, quae ,
Quae sunt interrogatiua accidentis ualis, quan
243쪽
inter et EloiIIes ira Troia prouincia Polyxererq' o xprevo et miser atque ego sum. Cuippq inui, tibi ,- ii Ie Ad Plaedriae riuali. A quo amata Tei,m Cyclope. Quarum reru non insio , A PINM Diotriarii. Interdum tamen non fuit satiem x e ridem casum:ut si rogeris, quo est 'tiboulere: Poritas Centum annorum, quam
ceptrum etint, Cno id agitur statur. Cuius dicis es, sim IBVTIVIS . . . . OB Hictributiuum 3 Quod est di- est ' . . in Geraram
ia ruri T,Q ictaque,atque omnis, uterqueo' cia Ux coniungito neuter. riri in Etiam coniungito neuter.
c 'baeorum ' citius discipulus. sic uterque paretii
divire nox tetra Parti issu Quod parte trahit a toede .... - , cia eo debet i genere cocordare. Ovio ed Urae, , cia eo debeti genere cocordare. quo P u u tilieni appetes, aliquis sui profusus.co UI v. ciuis II leni a PPV V s aliquis Iul protulus.
244쪽
Sed disseibutivum,partitiuum, diuiduum, synonyma
esse existimo.Quot in partitione esse debent Tria, pars, totum, de quod pars regat totum , ut litterarum tuarum unaetiunt eloquentiae, alterae humanitatis & amoris plenae .st etiam partitio per Prolepsin, de qua dicemus cum de figuris tractabimus. Quilibet,non ne significat id, quod omnis, seu cunctus Non, sed unum quem uis de multis . ut Accipet quemlibet horum librorum, id est unum quem uis , renon quenque, seu omne. Poetae tamen pro omnis Ponere videntur. Ouidius. Pollicitis diues quilibet esse potest . quilibet,id est unusquisque. sed proprie particularis est dictio: Quilibet igitur & nullus, non sunt eontraria ut putant Dialectici aetatis nostrae: sed omnis' nullus.
NOMtNAT ivvs, & ceteri casus iunguntur genitivo possessive, ut M. Tullius Romanae eloquentiae princeps,atque is id e patriae verus pater. & T. Liuiu tacteo eloquentiae fonte manantem Patauinitate quandam redolere dixit Alinius Pollio. Item adiectiva non nulla genitivum admittunt, ut plenus rimarum , diues opum,dives pictai vestis,& auri,peritus, doctus iuris, ignarus,inscius, imperitus rerum,cupidus honoris, appetens alieni, sui prosulas. Non est aduersus impudenises,& improbos velitandum, quia tantisper similis,&.compar eorum fies, dum paria & consimilia dicas.. Dativo iunguntur adiectiva sic. facilis, utilis amicis,
grauis,damno lus hostibus, carus,gratus, amicus omnibus, inimicus nemini,& multa huiusmodi. Accusativo i unguntur adiectiva sic . populabundus agros, ossis,perosus inimicos,exspectem, qui me nunquam visu rurum abisti. & cetera in rus, cum participia esse de linunt amistione teporis,& accusativo iuguntur.
245쪽
m eri P stalas aritiua sic. homo doctrina
in i R Eros, atque consilio. nihil
sic. pio' edet Tocii S, set Cundus ab rege, & nulli Adi est et ilis, o Cicerion a Ditiis,dignus honore,indi
x icim N eria Dux nobis opus e s . N GAG, cI artas,insignis fama. Enni uu
lora rima, Iasius labore assiduo,& Hos,m id genus abunde multa.
- .eimio m p Pars orationis declinabi
arx narra T. Via cum non pos in t oberis is ira transiriue, loco verbi su
bui ' u .alivos' Meisse iamias ait. ut bonus homo lo
Uiriis Io HVentis Orationem audiui, eici AQBi,bonum hominem loquen m Ahom rio mira et loquente accepi, quia non
bo'' ha bi,1b 3 imis Ioquebatur . loco verbi l x' ' aieete*oram eritis Participium. Item, ut oralis' 'eut,s A Maii incidior , omissis relatiuis , adue in Aut Homo pauca loquens, inter x . Arretiar, id est homo,qui pauca loquibili.' . conoram me obitum, id est postquam cena-αE,Pro lege,& disce. Item venies
Odoi 1xq ' esu eas derideant,necessario partici melites by vaIla docet,& Sipontinus , quia Meraia oeendum riri videtur. non enim sic ea resol pe uten 'N' At ei ori videtur. non enim se ea resole: in gia ille res ornant se, ne homines eas
' Aea Bis . viderit eas omnino homines: sed sic. civOP ines ciui vident homines, vel ne cum N. - e ciui vident homines, vel ne cum vidend
246쪽
vident homines,eas derideant: uel per passivum, ne a quibus uidentur hominibus, derideantur: uel, ne cum ab hominibus uidentur,sint illis ludibrio. nam ne homines uidentes, non est, ne homines uideant: sed , ne qui uident homines, uel ne cum uident homines. Quot sunt terminationes participiorum 3 Septen .ns, ut amans, legens: rus, ut amaturus tus,sus,fius, Uus, di dus,ut amatus, uisus, implexus, mortuus, amandus.
In ns participia, unde formantur A prima persona praeteriti imperfecti indicatiui modi, mutado bam , vel
bar in ny,ut amabam, amans: legebam,legens et osculabar, osculans: sequebar, seques: eo, is cum compositis et mutat bam in ens, ut ibam, iens: quibam, quiens. In rus, unde formantur Ab ultimo supino addendo rus, ut amatu,amaturus: visu, uisurus: pexu, pexia rus: Orior tamen etsi habet supinum ortum, unde Ortus,participium tamen facit oriturus. Horatius in epistolis. Nil oriturum alias, nil ortum tale fatentes. In tus,sus,xus,unde sormantur Ab extremo tapino addendo s, ut amatu, amatus: visu, uisus : impexu,
impexus. A morior tamen debuit esse moritus , quod proportio magis exigebat, Prisciano telle, quia stipinum est moritum, quod etiam indicat moriturus: sed facit mortuus geminato u, quod in nullo alio participio inuenitur. In dus, unde formantur 3 A genitivo sui praesentis participii, mutado tis in dus, ut amans,amantis: leges, legentis: osculans,osculantis,tis indus sit amandus, legendus,osculandus. Auerbo activo quot patticipia derivantur Duo, alterum praesentis,& praeteriti imperfecti teporis in idis, ut amans, id est qui amat, uel amabat: alteru futuri in rus, ut amaturus,id est qui amabit. Quae activa non habent participiu in rus Quae deficiunt supinis,& sunt haec, Compesco, cerno,renuoque,dc respuo, lingo,
247쪽
Sugo,resello,timet,lambo,urgeo,& ambigo, caluo, visoque, cum metuo, posco,linquo,arceo,disco. Et cum compositis sunt haec sine cuncta supinis. Compesco,escis,escui. per riseenare,& constringere. Dispesco,dispescis,dispecu i. per spartire. Plinius: Africam ab Aethiopia dispescens. Renuo, renuis, renui, per ri nunciare. x Respuo,respuis, respui. per risu tare. Lingo, lingis,linxi. perleccare. Sugo, iugis, laxi, per fugare. Refello, refellis, refelli. per negare,e riprede Hil salso. Linquo, linquis,liqui. supinum esset secundum analogiam trium,unde derelictum. per abba donare .de quo Priscianus. Eandem seruat etiam regulam liqui, lictu, & ex eo composita reliqui, relictum. Lambo,iambis,iambi. perleccare. urgeo,urges, ursi. per constringere. Ambigo, bigis,sine praeterito,& supino. per dubitare Caluo, caluis, calui. per ingannare. Viso, visis, uisi. per an dare a uedere. Terent. Visam si domi est. Cetera dicta sunt in activis. A vER Bo passivo quot participia descendunt 3 Duo,alterum praeteriti perfecti, & plusquam perfecti teporis in tus, uel sus, vel xus, ut amatus, uisus, pexus, id est qui amatus, uisus,pexus fuit, uel fuerat: uel peractivum, quem amaui, uel amaueram, uidi, uel videra, pexui, uel pexueram. Alterum futuri in diis, ut amandus, id est qui amabitur,uel quem amabo.Quae habent unum tantum participium, id est futuri in dus Qtiae deficiunt supinis. Quare Qma cum participium praeteriti temporis inclinetur a supino, & Ω- Pinum non fuerit, nec participia erunt, quae a supinora scutur. & sunt ea, quae paullo ante carminibus complexi sumus. A v vo neutro quot participia descendunt
248쪽
Duo,unum praesentis, & praeteriti impersecti temporis,in ns,ut seruiens, id est qui seruit,vel seruiebat: alterum suturi in rus,ut seruiturus, id est qui seruiet,vel a quo seruietur. Quae neutra habent quattuor participia Quae habent passivum in tertiis personis,ut semino,tundo, Maro,& cetera,ut seminans,& seminaturus in activa significatione,& seminatus & seminandus in passiva. Quae neutra habent tria participia 3 Haec.
Prandeo,ceno,meret,ntiboque,& iuro, quiesco,
Et placeo,& pateo,tituboque,& gaudeo, fido, Fio quoque,& soleo,atque assue sco, atque audeo iunge .habent enim participium praesentis,praeteriti, & faturi in rus,ut prandeo,prandens,prasus,& Pranturus eceno,cenans, cenatus,& cenaturus.& sic reliqua: sed
Prandeo,ceno, iuro etiam in dus participium habent Pio tamen vel nullum habet proprium participium, vel unum tantum fiens, quod non inueniri inquit Laurentius Ualla, et si Priscianus ponit, & Diomedes rarissimum dicit. Factus enim est a supino factu, quod a facio est,cuius pastiuum fuit facior apud veteres. futurus a sum est potius, ut ait Diomedes: quamuis a suo antiquo uerbo esse videatur. Quod vero non fit futurus a fio, profuturus ostendita prosum,& defuturus adesum. fiendus vero barbare dicitur: pro eo docti faciendus utuntur
A sum etiam ens,quo usus est Caesar.&Graeci Gu dicunt, non est in usu frequenti,nisi apud Dialecticos,&Philosophos aetatis nostrae. A sum vero composita carent participiis,praeter absum, absens et praesum, praesens: possum, potens: quod tamen', nomen esse vult Diomedes. Quae participia praeteriti temporis tam actionem
quam passionem significant 3 Pransus, cenatus, potus, iuratus. dicimus enim ego prandi, & cenaui, & pransus, & cenatus sum ficos, & fici pransae, & cenataec sunt
249쪽
sunt a me. potaui & potus sum aqua . & aqua pota est
a me. ego iuraui & iuratus sum numina:& numina iurata suerunt Zine.
Mereo, meres, merui & meritus sum. per meritare, &militare.
Iuro,iuras, iuraui,& iuratus sum. per giurare. Pateo Sates, patui passu, sum. per esset manifesto. sed passus a patior etiam & a pandor, est participium. Titubo,bas,titubavi,& titubatus sum. per uacillare. Quae neutra non nisi unum habent participium Quae carent supinis & sunt haec. Strideo, sterio, rudo, stridit,micat,aestuo,glisco, Et conquinisco,& quando dat parco, peperci, Scandoque,cu scalpo, scabit,& pauet, horreo mando, Psallo,luo,atque tremo, satagoque,& obedio,dego, Micturio,horrescoque,& cetera talia,praeter Parturio,esurio,& per vi quaecunque secundae, ut caleo, fuerint. sed habent tamen ista supinum.
Cum placeo, noceo,libeto, careo, pateoque, Torret,olet,valeo,paretque, doletque, latetque.A tuo etiam esset lutum per analogiam, unde dilutum vinum a diluo, in quo mista est aqua. & a scalpo, scalptum,Prisciano teste. nec dicas sculpo perti, non
enim dicimus sculprum,& sculpellum per ii, sed pera, scalprum,& scalpellum, quare scalpta marmora dicendum,non sculpta. Osus,ab odi esse,videtur. Sed osus, exosus, perosus nomina sunt secundum Seruium,& accusativo figurate coniunguntur. Plautus in Amphitryone r Osa sum inimicos meos. Virgilius. Lucemq. perosi. Ouidius. Tedas exosa iugales. Valerius Maximus de Scaeuola. Perosus enim credo dexteram suam, quod eius ministerio in caede regis uti nequiuisset, iniectam foculo exuri passus est. Usurpantur a neutris quandoque indui participia. Ouidius. Quae venit indigne poena do- leuda venit. Idem x virque
250쪽
Virq. mihi dempto sine carendus abest. Strideo, strides, stridi. per gridare. Sterto, stertis, stertui. per ronsare,o roccare. Sternui vero est a sternuo: & significat, quod uulgo dicimus, sternutare. Propertius. Sternuit omnem Amor. Colutumelia. Donec sternuat Ouis. Rudo, rudis, rudi. per gragliare et sed rudunt etiam funes. unde rudentes dicti, ut stridorq. rudentum. Strido, stridis, stridi. idem quod strideo.Mico,eas,cui. per giocare alia mora, id est ad digitos , ut baiuli solent. Marcus Tullius officiorum tertio. Dignum esse dicunt,qui cum in tenebris mices. Aestuo, aestuas, aestuavi, aestuatu . per hau er gra caldo. Psallo,psallis,psalli. per cantare. Conquinisco, conquiniscis,coque xl. per in chinare, e quassare ii capo. Scando, scandis, scandi. per montare,& ascendere. Dego,degis,degi. per uiuere. Mando, mandis, mandi. per schiZZare con li denti. Scabo,scabis, scabi. per gratiare.
Scalpo, scalpis,scalpsi .ide est quod stabo,& per scul-
pire. Paveo, paues, paui. per hauer paura. Luo, tuis, tui. per pati re Ia pena,& purgare la colpa.Glisco,gliscis, sine praeterito & lupino. per crescere Lucilius apud Gelli u. Luna alit ostrea, implet & echmnos: muribus fibras ,& pecu addit. eadem autem ipsa quae crescente Luna gliscunt,deficiente Luna contra
deficiunt, Tremo,tremis, tremui. per tremare. Furo, ris,insanivi. per diuentar matto. Luceo,luces, lux i. perlucere. Pelluceo,pelluces,pelluxi. perlucer molto. Torreo,torres, torrui,tostum. per arrostire.