장음표시 사용
211쪽
las mediae inter benignas et malignas naturae interdum eX- S ecias octa- sistere g. CLXXXII.) supra comprehensum est, Sic Con- μ' fluentes eiusmodi quandoque sunt, ut medium inter bennignas et malignas locum teneant. In his eruptio non adeo cita et promta est, et natura ad secundum aut tertium sere ab incepta eruptione diem dubio pene marte dimicare Vide
tur. Interea labris in eodem quasi statu manet cum Vigi
liis, delirio aliisque symptomatibus, quibus in primo iam stadio stipabatur. At post huiusmodi spatium, naturae Visuperante, labris intermittit, Vel saltem cum Omnibus symptomatibus manifesto remittit, pulsus, calor atque appetitus ad naturalem prope modum redeunt; verum cum Variolosa materies non omnis Secreta atque expulsa sit, partim ex hac causa, partim ex incipiente suppuratione pustularum in tertio stadio labris invalescit resurgitque in continentis Febris Sc-
acutae speciem, quae tamen ultimo demum Stadio in remittentem et mitiorem commutatur. Quia vero in secundo stadio non universa Variolosa materies ad cutim, ut animad-Versum supra est, propulsa est, atque adeo febris non Omnino cessavit, idcirco recentia quotidie exanthemata Variolosa hic illic erumpunt. Non enim in hac specie Uno QO-demque die, ut in discretis et benignis, pustulae cunctae Una prodeunt, sed primo saciem et manus, secundo brachia
et truncum, demum crura et pedes pervadunt. Imo interdum, trunco corporis praeterito, sola facies atque artus Variolis admodum frequentibus et sere cohaerentibus obruuntur. Λliquando etiam inter pustulas primum ortas aliae atque aliae recentes succrescunt, sic ut quae primo die discretae et distinctae cernebantur, tertio mox die constuant aut cohaereant, magnitudine et sorma plane incertae et variae, nec probe rotundae, nec colore Vividae, ut regulares. Sequentibus porro diebus lentius etiam suas bases protendunt, aegriusque acuminantur, quodammodo sessiles et de pressae, tactuique minus renitentes. Tertio autem eruptio nis die, antequam recrudescat febris, superVenit styalis- P tiliamus. mus, sine ullo tamen, praesertim si aestas sit, exanthemate
212쪽
CΛPUT IX. in saucibus et tonsillis aut ore, quod salivae fluxum proritet; si contra litems suerit, cule nimirum frigore Obstricta minusque patula, exanthemata in illis partibus se quoque produnt, et frequentem exspuitionem et tussim '
concitant. I) MORTON. I. c. P. 82.
andoque Nonnunquam variolae istae sq. CCI.), quas mediae
hq WVμε naturae vocant, veneno per eruptionem expulso, Vel certe
multum minuto, Sicque Sanguine ab eodem repurgato, in benignas prorsus Vertuntur. Tunc, licet aegrius eruperint, figuram exacte rotundam assequuntur, et rubro margine
Circum cinguntur, et quamquam primo ineuntis suppuratio nis die earum complures hic illic ostendant in medio foveo las, tertio tamen aut quarto assurgunt, turgescunt et apicem extollunt. Quinto demum die iam pure repletae flavescunt, et siccari incipiunt. Hinc aeger sine pl3alismo, sine febre Secundaria, Sine extremorum tumore, alias pernecessario, seliciter ') convalescit. At si imperfecta variolosi humoris expulsio contigerit, reliquum per glandulas salivales amandare Datura lentat. Sed tum serius segniusque ad maturitatem Variolae perveniunt; quo sit, ut maturationis stadium incertae omnino durationis sit, et modo ad quatuor, Sex, octo, duodecim, modo etiam ad plures dies extendatur. Quo in casu pustulae in medio depressae ubique apparent, neque earum margines rubent; quamquam deinde paulatini eleVentur et exturgescant. Remanent nihilominus albidae et quasi pellucidae, quia non pure, sed aqua limpida aut aere replentur. Denique debitam iam adeptae magnitudinem pus aliquod consciunt, atque ex eo flavescunt, iusto tamen flaccidiores et pleraeque, in artubus speciatim, cou fluentes. Ut vero lentissime suppurationem Subeunt, SIC Valde sero exarescunt, et cutim cicatricibus saepe deturpatam relinquunt φ). Ceterum tanta est piyalismi in confluentibus variolis praestantia, ut quandoque eo omniS Va-
213쪽
In tertio stadio quae confluentibus variolis malignis ob- Quae in ter
veniant, iam supra magna ex parte Comprehensum e4t- im mo biosis primis animadvertendum duximus, Variolas, quae in stadio pariolis ac
secundo symptomata maligniora g. CXCIV.) sibi adsciscunt, si' et prae ceteris Ob universalem cutis rubedinem erysipelato sae dici possunt, initio tertii, primo videlicet vel altero suppurationis die mortem ') utplurimum asserre, ruboremque illum eo tempore in albedinem late dissusam et prope Universalem, Visu teterrimam permutari. Nunc addimus quaedam de illis, quas morbillosas ob magnam sub initium
cum morbillis similitudinem appellari posse g. CXCV.) di
ximus. IIae igitur, etsi in pectore aliisque corporis partibus sere discretis aequales videantur, atque in medio albi cent, tamen in tertia hocce stadia non ambiuntur circulo rubente, ut verae discretae, nec elevantur, nisi quam mi Dimum, et interiecta cutis spatia tantum abest ut rubeant, quin potius livent aut pallent. Hinc pustulae sessiles et depressae manent. Cuticula Vero, quae in earum summitatibus secedere ViSa antea est, iterum aridae squamae instar cuti agglutinatur. Illud autem sere commune omnium COI -
fluentium malignarum est, quod pt3alismus, qui singulas in
secundo Stadio, praeSertim in adultis comitabatur, in hoc Ierito exiguus omnino est, et cito Sine capitis, saucium aut extremorum tumore Cessat. Tunc succedit molesta, De
quens atque utplurimum irrita migendi cupiditas. Quod ubi incidit, aeger raro miserrimo in hoc statu ad secundum aut tertium huiusce stadii diem vitam φ) protrahit. I) Id. G. P. 102.
23 Micturitionem hanc universim ceu signum satale Plerique damnant. At LUDWIGIUS cIsistit. med. clinic. S. I98.9
214쪽
monet, non Semper eam metuendam esse, dummodo reliqua signa Borra sint, ira rimis si urit a Dori Prorsus aquOSia, Scit quodammodo tincta sit, et Par Iem materiae morbosis Subductil. Sed tunc micturitio irrita non est, qualem Supra re probavimus.
Si quis tamen fortunatior, quod quidem rarissimum est, tamdiu, Variolis nunquam maturescentibus, morbum sustineat, ut in quartum sive ullimum staditim ingrediatur, quod decem aut duodecim diebus tunc absolvitur, is febricitat continenter, et vigiliis, delirio, lipothymiis aliisque pravis symptomatibus, quae antea iam eum premebant, di-Vexari pergit; donec artis naturaeque auxiliis labris vinea tur, die videlicet morbi fortasse decima septima aut Vigesima, sanitasque tandem redeat. Λt si haemorrhagiae, quae plerumque antea Supervenire solent, adhuc persistant, si eri non potest, quin citissima mors eum tollat. Alii quasi hectice consecti et lente consumti ad tricesimum usque diem trahuntur quidem, sed tandem sphacelo quarumdam partium sere inopinato fl) correpti decedunt. Reliqua, quae ad tertium et quartum stadium in qualibet specie attinent, missalacio, utpote vel iam in singularum recensione satis supra
indicata, vel non dissimilia ab iis, quae in confluentium benignarum historia q. CLXXXIX. ad CXCI.) exposita suere. Hoc unum adiiciam scitu non inutile, in quibusdam epide
micis constitutionibus non modo frequentius genus unum Variolarum, quam aliud observari, sed etiam interdum spe cies omnes seorsum Vagari, imo etiam sic commisceri, ut simul in eodem quandoque aegro cernantur, discretae Di mirum, cohaerentes, Confluentes, Verrucosae, crystallinae, siliquosae, morbillosae, erJsipelatosae, Sanguineae etc.,
quod SAGARIUS in epidemia Iglaxiensi anni 1776 se vidisse
215쪽
In praecipuis et gravioribus symptomatibus, quae va- PhrEDitis. riolis superveniunt, numeratur phrenis A, quam adesse dicimus, quando aeger caloris impatiens e lecto magna vi prosilit, furit, delirat, et vix ab assidentibus contineri potest. Id in quocunque variolarum stadio accidere observa tum est. Pro diverso autem tempore, quo Symploma istud Eius causae. accesserit, Variae etiam causae eius accusari Solent. Iu Paratu aut in eruptione ipsa plerumque eam es sicit plethora, nimius sanguinis servor, concitatior eiusdem ex sebri motus, inflammatoria diathesis, acritas Variolosa cerebrum irri tans; in suppuratione Vehemens atque ingens pustularum, praesertim cum multae et frequentes sint, inflammatio, dolor molestissimus, nervorum a taxia, pervigilium, aut puris regressus et melastasis. Similibus ex causis oritur nonnun- Comu utrum- quam coma Somnolentum, aut let ar tis, somnus scilicet v c c icthu 'altus, e quo dissiculter et vi tantummodo aegri excitantur, in eundem mox relapsuri. Pluries iam adnotaVimVS, maCU- Peticulustias rubras, aut purpureas, aut lividas, peticulasve variolis V 06
internasci, quae modo primariae Sunt, atqUe adeo CUm Va- riae. riolis coniunctae ac complicatae, modo secundariae et Variolarum essecta sive symplomata videntur. Primum accidit potissimum, quando peticulae epide mice grassantur, aut Stationariae sunt; tunc enim morbi quicunque intercurrentes aut subsequentes, itemque Variolae, si simul ingruant aut SuperVeniant, cum morbo peticulari complicantur, aut aliquid eius naturae pa ticipant. Alterum vero evenit, quando Variolae cum ea sanguinis dyscrasia, quae ad ecchymoses, vibices, sugillationes peticulasque gignendas pronior est, copulantur, aut regimine calidiori medicamentisque alexi- Causae. pharmacis perperam curantur, sic ut Sanguis praeter modum esservescat, et vehementer in minima cutis vasa im-
216쪽
Exanthemata miliaria. Voriolarum vices Nig ri,
pellatur. Quod de peticulis dicimus, intelligatur etiam de
exanthematis miliaribus aliisque assinibus, quae pariter cum variolis complicari possunt, aut iis ut symptoma supervenire. Sed illud sciri etiam debet, quandoque in summis Variolarum apicibus, qui in medio saepe subsidunt, sparSi ui exiguas maculas nigraS acicularum capita non SuperanteS 3P-
parere. IIae quidem Vel a necrotica variolosi humoris natura, vel a prava sanguinis diathesi, vel ab inepto regimine proficiscuntur, et pro parvis gangraenulis vere habendae Sunt. Quando a posteriore causa gignuntur, regimine in Opportunius temperatiusque mutato, niger illarum color paulatim diluitur, deinde in suscum vertitur, et demum in flavum, qui bonae et benignae maturationis proprius est.
Nec rarum est, Variolas difficulter atque imperfecte prodire, aut iam natas repente concidere, deprimi, flaccescere introque, ut aiunt, Verti. Huic autem malo occasio nem porrigit vel languida nimis vitae vis, vel incauta frigoris susceptio, Vel praepostera sanguinis missio, catharsis aliave quaecunque nimia evacuatio, vel positio corporis erecta diuturnior, vel longior extra lectum mora, vel animi de sectio, vel subitus terror, Vel tristis nuntius similesque causae, quae vitales Vires minuere aut deiicere aptae sunt, vel vascula cutis coarctant, humoresque ad interiora repellunt. Quacunque ex causa hoc fiat, periculosa imo lethalia inde symptomata Oriuntur, retenta videlicet in interioribus sed1bus, aut intro translata Variolarum materia. In adultis ex huiusmodi metastasi ) saepe di arrhoea profluit, perniciem non raro asserens. Negari tamen haud licet, interdum variolarum eruptionem a Vehementiori sanguinis motu aut animia vasorum plenitudine retardari, et quodammodo intercipi et praepediri; paratam vero in pustulis materiam animio calore sive acris, sive tempestatis, sive cubiculi, sive
lecti, sive regiminis sic attenuari et dissolvi, ut sacillime
217쪽
absorbeatur, atque ad interiora remeet, flaccidis inanibusque relictis variolis.
l) Pus resorptum et ad cerebrum perductum phrenitidem, convulsiones, soporem ; ad pulmones suffocationem cum ΡUlsu deficiente aut intermittente, tempore praesertim inspirationis ad oculos visus exstinctionem coriamque corru Ptionem PrOcreat. SΛGAR. de VarioL DIuoians. P. 20.
Frequens quoque symptoma est in Variolis quibuscunque, sive discretis, sive confluentibus Urinae suppressio aut retentio dolorifica. Supprimitur enim vel quod in renibus eius secretio desicit, vel secreta retinetur, quod Vesica, cum in ipsam descenderit, eam excernere nequit, sive id vesicae resolutione, sive sphincteris spasmo, sive tumore aut instammatione cervicis eius, urethrae adsitarumque partium, siVemeatu itinereve per mucosam purulentamque Urinam ob structo id fiat. Iuvenes imprimis in huiusmodi malum inci dunt. Quovis item Variolarum tempore supervenit quando que haematuria, sive sanguinis mictus, qui plerumque Summum vitae periculum intentat. Ei praecipue obnoxii sunt adolescentes, aut in aetatis flore constituti et vino sermen
latisque liquoribus in sarcii. Hi quoque, sed rarius sanguinem exspuunt aut extussiunt. Λliis Vero uteri, narium, intestinorum et ceterarum partium haemorrhagiae Superveniunt, quae Omnes sanguinis evacuationes, quando ab eius nimia tenuitate et dissolutione prosiciscuntur, ut plerumqueeVenit, quasi semper propinquam mortem praemonStrant. Cavendum tamen est, ne catamentorum eruptio tam in primo stadio, quam in sequentibus continuo, vel in non amplius menstruatis, cum Vulgo pro malo perniciosoque signo habeatur; nam saepe sine ulla noxa huiusmodi evacuatio mo dum non excedens supervenire ) visa est. I Iournul de Med. Gnosor 1782. P. S6.
Quandoque a variolis non leviter oculi plectuntur.
Ischursa perael muria. Eius cauSa.
218쪽
Aloi IIuxUS, Modo varIolosa materies lympham lacrymalem inficit, atque tunc dolent, rubent, ardent et lacrymas fundunt; modo palpebrae Vicinaeque partes ita intumescunt, ut oculi penitus claudantur. Sed haec sane leviora videntur. Longe deterius est, si in ipso oculi bulbo variolosae pustulae malosato germinent; nam tum ophthalmias, dolores, abscessiis, hypopia, staphylomata, leucomata, cicatrices, saepe indelebiles inserunt, imo interdum sic totum bulbum corrumpunt, ut oculis aegri orbentur. Nec aures ab iis immunes linquuntur. Si earum interiora materies Variolarum ob Sederit, non desunt o talgiae, inflammationes, sive otitis, apo Stemata, Ulcera manantia, surditates aliaque harum partium pertinacissima incommoda. Sed inter symptomata cuicunque Variolarum generi communia non reticendus est vomitus, de quo pluries in earum descriptione mentio facta iam est. Is plerumque a sola febrili commotione in tenellis sensibilio-
ribusque corporibus, aut a varioloso naiasmate nervos paris vagi Ventriculique membranas irritante in primo stadio sive in apparatu concitatur. Quando ex hac causa pendet, simulac extrorsum omne virus pustularum forma prodierit, protinus conquiescere consuevit. Interdum gastrica aut biliosa saburra, ingestorum depravatio aut Vermes eum s Vent. Tunc antecesserunt cacochyliae causae; adest malus oris Sapor, linguae foeditas, ciborum fastidium, bilis aut corrupti alii humores vomitu prodeunt, vermes aut et ipsi expelluntur, aut suis se signis produnt, uti narium pruritia, Sternutamentis, sugacibus alternisque saciei ruboribus, pavoribus in somno, dentium stridore, ventris doloribus et huiusmodi aliis symptomatibus. Non raro hisce omnibus adiungitur alvi fluxus foetens, cinereus, viridis, flavus, vitellinus, Variegatus. Quando hinc vomitus oriri videtur, facile patet. variolas cum gastrica et verminosa cacochylia complicari, atque multa an Omala insolitaque symplomata sibi adsciscere, quae nullo modo varioloso miasmati adscribi debeant.
219쪽
Febres et ana intermittentes quandoque Se Variolis ad' Fehres infer- miscelit, et propriam peculiaremque curationem exigunt, L it οὐ F, quod opportune et recte animadvertit fl) MEADIUS. Inter- Tussis. dum etiam tussis variolis adiungitur, plerumque uti epige nomenon; nam earum nequaquam propria est. Ipsa Vero Vel in principio, vel in progressu, vel in sine accedit. In primo casu Vel catarrha lik est, vel symptoma peripi eum Oniae, in altero a pustulis lar3ngem et sauces obsidentibus gignitur. In tertio demum a variolosa materie ad pulmones delata. Neque interdum sternutamenta absunt, quae a pustulis nares internas lacessentibus potissimum excitantur. Ιllud Vero rarum omnino esse arbitror, quod a IIICHAELESAGARIO R) observatum lego. Is in variolis Iglaviensibus Dolor osteois epide mice grassatis, quarum historiam typis evulgavit, sub ς' με finem tertii stadii, aut sub initium quarti supervenire vidit dolorem osteo copuin omnium artuum, qui duodecim, aut ad summum viginti quatuor horas perdurabat. Insantes, quos imprimis hoc symptoma infestavit, eiulabant, contremiscebant, clamitabant iactabanturque irrequieti et morosissimi toto eo tempore. Quo exacto evanescebat dolor, SUC- cedente artuum Oedemate, quod faciei iam collopsae tu morem excipiebat bono omine. Λt ubi dolor ultra memOratum tempus producebatur, certum erat proximi obitus in dicium. Vidit quoque idem SAGARIUS , nonnullis pus Variolosum adeo causticae exedentisque naturae suisse; Ut sauces, UVula, Velum pendulum, palatum, maxillae naresque penitus destruerentur, ipsique dentes ex alveolis ') exciderent. Atque haec praecipua sunt symptomata, quorum, ubi se in variolis exhibent, peculiaris sane ratio habenda est, ut
220쪽
ΡOStremo restat, ut quaedam de symptomatibus ipsis admoneamus. IIaec enim non solum seorsum et singillatim, Ut supra consideranda sunt, Verum etiam coniunctim et simul sumta, quo peculiaris totius morbi natura, unde curationis ratio praesertim promenda est, clarius distinctiusque internoscatur. Quando enim haec talia sunt, ut variolas a regulari, miti benignoque ingenio deflectere ostendant, Si Probe pendantur, non unius, sed multiplicis generis ea esse deprehenduntur. Potissimum vero ad tria Summa genera redigi solent, nimirum vel ad inflammatoria, vel ad nervosa sive maligna et typhodia, vel ad putrida. Ρrimi generis symplomata plerumque notantur in iis, qui validis durisque sibris donantur, et multo densoque sanguine turgent, Victui que lauto atque opiparo dediti sunt. In his variolosa contages magnum Vehementemque motum sebrilem suscitat, quocum pulsus Velox, plenus, durus, lensus, respiratio Calens et magna et dissicilis, vel parva, brevis et frequens, saciei oculorumque rubor insuetus, calor ardens, sitis ingens, dolor capitis, dorsi, lumborum atque artuum acutissimus, lingua sicca et rubra, urinae valde coloratae, carolidum et temporalium arteriarum incitatior altiorque micatus iunguntur. Uinc Saepe pulmonibus, Cerebro, oculis, saucibus aliisque partibus non leves impendent inflammationes. San guis, qui in his educitur, crassamento eSt firmo, compacto, Valde cohaerente, serosae partis inope, crusta rubra, aut flava, aut rubroalbida, tenaci, phlogistica φ) obtectus ).
Contraria his g. CCX. symptomata Omnino sunt ea, quae Neroosa sive maligna et II hoctia Vocavimus , qualia