장음표시 사용
261쪽
datus. ΙIuc spectant Vapores aquae calidae cute excepti, VHPO/es ca-
somentat 0nes, balnea tepida, quae egregiam plane OpPrdm ho=ὰti Vti praestant tum etiam, cum subitus terror aut ira, aut aliud do m ιs animi pathema aut erratum aliquod Sive aegri, SiVe 3SSi uentium eruptionem inhibuerit, aut pustulas iam natas repreS- serit, imprimis si una aliquid ex opio aut papavere intrinsecus praebeatur. Quo tamen casu a calefacientibus abs tinere satius est, et in aere puro et libero Versari, corpore Vestibus caute contecto, et potu uti calido aut tepefacto.
Statim vero, ac vires erigi videantur, pulsus et calor reviviscere, pustulaeque non modo satis erumpere, sed a1 tolli, repleri et rubere, non diutius urgenda cardiacorum et calefacientis regiminis administratio, verum paulatilia ad diluentia et temperantia redeundum est. Λccidit lamen non raro, ut cardiacis vires, quae deficiebant, nequaquam eri gantur, et pustulae, quae erupere, humiles ac depressae maneani, color earum ad suscum inclinet, in earum foveo lis punctum nigrum appareat, interiecta cutis flaccida et livida deprehendatur, imo maculis nigricantibus sparsim s e detur, urina subnigra, s Oetens et tenui sanguine tincta ex cernatur, aliaeque haemorrhagiae profusae sanguinem dissolvi, corrumpi atque ad necros in vergere ostendant; tunc prosecto ad valentiora aut septica, cardiacis admixta properandum esse, atque in iis insistendum assidue plerique arbitrantur. Si iam ab initio cariolae luridae, inquit ΙIUX-11ΑMIUS ), Loidae, et depressae sunt, sebrisque potius lenta est, generoa a cardiaca exhibenda, et epispastica applicanda, qualia Sunt crocus, pulVis Contrayervae compOSi tus, moschus et theriaca Andromachi, imo vinum dulce, quidque contra reclamet SYDENHAMIUS. Acelum et acidum
vitrio licum potui ordinario, cui inserviet decoctum hordei, largiori manu adiici oportet, quo alcalescentia acritasque e0lliquans emendetur, et debita sanguini iam pene dissoluto erasis donetur. Vinum etiam aqua dilutum, serum la-
262쪽
tis vinosum, cortex per uvianus, sed liberaliter adhibitus R), Dec non camphora ipsa ') ceteris palmam praeripiunt, non
modo cardiacae, sed antisepticae etiam Virtutis praestantia. Interea, praesertim si variolae confluentes sint, aegri, si unquam, nunc certe aere libero et puro egent, quo non modo graviora syniplomata mitigantur aut avertuntur, Verum etiam eruptio ipsa allicitur et adiuvatur, aere puro menstrui veluti attrahentis vice fungente. Tantique aestimatur a SΤORCKIO ' aeris liberi et aperti hisce in casibus Vis, ut aegros, si in aerem liberum translati de frigore et horroribus vagis querantur, non audiendos esse Sentiat; qua in re tamen prudentia et iudicio, quo ipse praestat, opus esset, ne temeritatis notam medicus, aeger Vero poenam
incurrat. I) De a re et morbis midem. T. 2. P. I 22. ubi sequentia etiam habet: In puriosis mal nis, iri quibus Pustulae Pars a Girae, alat cum sopeola Dora, aut ichorosiae fiant, si DIMSPES ESt, est in alexiPharnaticis subausteris cum acido Pluriamo, qualia sunt fiuctura corticis Per uoiani, at iPharmacuciam multo et irio pitrioli, sae e pirio addito bis acidis, Praeserrim febre decedente cum ρ Otu cyioso, acidulo, demulcente. Ibi d. 23 Cl. TissoT1Us 'ial. par. argum. ρ. 32. 33.9 de cortice peruviano sic loquitur: Convenit tantum in malignis variolis, ubi laxae si brac, solutus Putridusque sanguis, summa debilitas et metus gangraenae. Tunc ad drachmas tres, Vel quatuor, vel quinque quotidie datus summopere Prodest. 33 Camphora in malignis variolis utilis est, praesertim acidis admixta, uti aceto, in quo calido facile solvitur. Vires blande erigit, si bras exstimulat leniter, putridum virus arcet aut coercet, atque ad cutim ducit. Id. l. c. P. 33.
In hac item tarda et dissicili eruptione g. CCXLV. CCXLVI.) variolarum aut earum depressione g. CCXLVII.
ex virium vitalium desectu, morbique maligniore natura, ubi nimirum cardiaca atque antiseptica necessaria CenSentur, Complures MORTONUM MEADIUMQUE secuti brachiis et cruribus admovenda etiam vesicantia non dubitant. At ubi cum virium lapsu iam signa putridae tenuitatis et liquationis se si-
263쪽
stunt, et magna ubique ad corruptionem gangraenamque g. CCXLVII.) propensio cernitur, non sine matura deli- Vbi liceat iis ber iiDDe quidquam de vesicantibus et cantharidibus decerta V VM nendum est. Mihi vero, ut quod sentio dicam, tutum videtur iis uti in magna debilitate, solidarum partium atonia,
labri exigua, calore miti, integra sanguinis crast, absenteplethora et gangraenae metu, multoque magis, si Variolosa materies, quae extrorsum pelli debuit, intus restitans in ca put, latices, pectus abdominisque viscera impetum saciat, earumque partium stinctiones laedat. Non tutum contra, imo noxium, si contraria his fl) ossendantur.
I) CI. I 1sSOTIUs generatim ves cantia in variolis damnat, I) quia augent febrim, inflammationem, calorem, Putredinem 2) quia cutim irritant, dum eius phlogosis, tensio dolorque demulceri debent; 3) quia uritias potius cohibent, quam in Ci- tant; d) quia dolores intendunt, atque adeo inquietudines
b) quia alvi excretionem sussam inant. Quas Ob Tes vesicantium usum etiam in soporosis assectibus, quibus discutiendis vulgo adhiberi solent, omnino reprobat, si ipsi a vi febris ac vasorum plenitudine gignantur. Hinc liquet, quanta Opus PI U- dentia sit, quantoque examine, antequam vesicantia Proponi possint. P ιδ. kριst. piar. amum. P. 26. Nec minori cautione se explicat MEADIUS De otiriol. ρ. 72.9 de vesicantibus loquens; quando ea tum brachiis et cruribus imponi posse tradit, cum in variolis pessimae notae pulsus sit exiguus, languidus, sine ulla insigni manuum inliam cera tu, et torpet mamgis aeger, quam calore uritur.
At Variolarum eruptio non a solis hisce causis g. CCXLV. E V m ex CCXLVI. retardatur aut deprimitur. Interdum Vasorum quandoquel plenitudo, motus sanguinis auctus diathesisque phlogistica, CG Cis Vetari quam pulsus magnus, Validus durusque et quandoque respi- iubis δε ratio dissicilis indicat, impedimento est. Quo in casu non
cardiaca, non excitantia, non calorifica medicamenta, sedi sanguinis missio, refrigerantia, diluentia, Verbo antiphlogi- Sanguiniat lica eruptionem promovent ac ) sustinent. Nonnunquam φ εβω Ct.
primarum viarum Saburra eruptionI quoque obnititur, spas- sticia quaradonus videlicet inductis cordisque motu infirmato aut inhibito. 60 VTVRe nemo non intelligit, eruptionem sola cacochyliae eva
264쪽
Quando Purgatio. Faucium λ- summationi quid Prosit.
citatione promovendam sore. Hinc vel emetica, quae ab I IUXIIAMIO tanquam praestantissima ad variolosam materiam cutim versus propellendam praedicantur, vel lenia catliartica, praesertim in variolis confluentibus, in quibus commodissime pars exuberantis variolosi somitis alvi ductione R) educi potest, causam cunctantium aut subsidentium Variolarum ever
qui hanc fortasse ob causam nunquam vidit, quae antiptilogistica sunt, et moderate alvum apertam servant, iuvenibus PO- bustis et plethoricis, id est sanguine denso ct compacto abundantibus nocuisse, sed profuisse semper in variolarum morbo. 2 in Enimvero lenem purgationem a prima pustularum CTU Plione ad suppurationis usque tempus in variolis confluentibus utilem semper deprehendit expertusque est SIM SONUS. ESSUS
Quod si sauces in hoc stadio, uti plerumque evenit g. CLXXI.), doleant, tumeant, inflammentur, pustulis nempe ibi obortis, difficilemque deglutitionem reddant, leniri
assidue debent eclegmate mucilaginoso, potu tepido, mollienti, blando, crebro et gargarismate eiusdem naturae. Decocta radicis althaeae, hordei, sorum malvae vel sola, vel lacti admixta utrique scopo satisfaciunt. His Vero non proficientibus si malum increscat, anginaeque instar inflam maioriae deglutitionem aut spiritum iamiam intercipere vi deatur magno cum aegri cruciatu, et reliqua non reptignent, sanguinis missione tam magno discrimini succurrendum est '). Post hanc etiam, si opus sit, a faucibus revellere licet leni eccOprolico ex cassia aut manna, balneis pedum, et in graviori casu epispastico nuchae applicato aut cataplasmate molliente collo circumducto. I) Mirabitur sortasse lector, me neque hic neque alibi
de variolarum curatione disserentem quidquam de cucurbitulas, quas complures hoc in morbo adhibendas volunt, memorasse. Cousam si qua cras, Obvia plane est. Tutius educi sanguitiem Puto venae incisione quam scarificatione Cutis in morbis, m
265쪽
quibus sanguinis nimia tenuitas lethales liaemorrhag as Pro creare Potest.
natio quoque habenda est piyalismi, qui ab initio eru- P olismus p tionis Vel paulo post certe adultos variolis speciatim conia LIMG Vrat He
fluentibus laborantes sq. CLXXXVII.) adoritur, copi0susque tii.
esse solet et debet, ut humoris variolosi pars magno aegri emolumento via hac excernatur. Cautio igitur adhibeatur, ne per subitum frigus, aut frigidam potionem, aut alvi fluxum, aut narcotica aut adstringentia medicamenta supprima tur. Λctum enim sere esset de aegri vita. Nihil automcertius hunc salivae fluxum promovet et conservat, quam diluentia crebro et lepide epota. Interdum salivalis iste liquor, qui assidue manat, tanta acrimonia praeditus est, ut caustici instar erodere et ulcerare queat. Tunc non modo Stilion non os et sauces saepe colluendae sunt lacte dilutissimo, aut VO GH c t decocto hordei, aut radicis althaeae, Verum etiam cavere diligenter oportet, ne acerrimus eiusmodi humor voretur descendatque in ventriculum, si mala effugere Velimus, quae
ex SAGARII observatione iam alibi g. CLXXXVIII.) memo
Neque desunt huic stadio quandoque haemorrhagiae, Syra tomata phrenitides, deliria, soporosi assectus, convulsivi motus, an yV0 40φ δεμωxietates, vigiliae aliaque gravissima symptomata, praesertim dio ominu in confluentibus malignis, in quibus variolosa materies non μω penitus expulsa huc illuc Vagatur, interioresque partes adoritur, sebremque cum Suis symptomatibus intensius exasperat. Quae curatio haemorrhagiis, phrenitidi, comati utri- Eorum δε etique c0nvulsivisque assectionibus adhibenda sit, iam supra Vis l/U-
g. CCXXXIX. CCXL. CCXLII.) exposuimus. At yigiliae
plerumque protractae, anxietates corporisque iactationes irrequietae, si quando accesserint, quod Variolarum confluentium et malignarum fere proprium est, sine aliqua medici Vixitatio hro-0pqr Vix praeteriri possunt. ΙΙarum igitur causa plerique Vς μέ μμ
266쪽
ex SYDENI 1ΑΜΙΙ sententia ) largum et crebrum hoc in sta dio bypnoticorum usum inculcant. Mox enim post primum stadium singulis noctibus dari iubent vel syrupum diacodion, vel emulsionem cum syriapo papaveris albi, sive de meconio, vel laudanum liquidum, vel solidum, vel optum purum, Vel pitulas de cynoglosso congrua aetati cuiusque dosi. Sic non modo pervigilio, inquietudini ac delirio, verum etiam pustularum incremento et repletioni prospicere se assirmant; tantaque id considentia sibi pollicentur, ut, si vespertina
hypnotici exhibitione quietem et somnum non aSSeqUantUr, remedium mane repetant, et etiam interdiu, donec somnus inducatur. Id autem in iuvenibus adultisque praecipue ii Cere monent, cum tenera aetas φ) ab hypnolicis facile lae datur, nisi cautissime adhibeantur. At contrariam huic sen- lentiam tuentur alii, cautoque Opus esse volunt in hypnOticorum usu imperando, quod experientia didicerint, humores eo Versus caput uberius pelli, cerebrum graVari, styalismum adeo necessarium supprimi, utilesque Ventris excretiones saepe sisti. Imo addit SIMSONUS ') aegrotantes die Octava et nona per continuatum Vel syrupi papaveris albi usum, quem SJdenhamiani commendant, interire delirio, angina aut peripneumonia Oppressos. Nocua quoque SAGA-R1Vs in epidentia Iglaviensi ') somnisera fuisse aperte eX- perimentis edoctus prositetur ν).
I) MEAD. de par L cv. 3.2) SYDEΝΗΑΜIus CDissert. misi. 9 in variolarum confluentium curatione sic paregoricis considit, ut non dubitet ea quasi SI'ecisi ea ostentare, non secus ac in febribus intcrmittentibus
riapus diacodion eo consilio, ut fletus gemitusque corum Obpustularum molestia in sedarentur, quamqUam iri noxius rei'utaretur, secit tamen , ut caput sanguine oppleretur, et Oculi ac Ρalpebrae extumescerent. TISSO T. l. c. P. II.
g. CCLIII. In hac sententiarum discrepantia, si quid iudico, illud
267쪽
evidens est, non esse, nisi caute et necessitate urgente, ad senten sartim
somnisera procedendum. Itaque si vi iliae ita pertinaciter V ες PU/ μ
teneant, ut mens aberret viresque deiiciantur, si anxii atque inquieti vehementer evadant aegrotantes, si id aut ex pruritu ingenti aut dolore pustularum contingat, si a taxia potius nervorum et summa sensibilitas, quam phlogosis sanguinis interiorumque partium in causa esse Videatur, tum certe, si diluentia, temperantia, demulcentia nihil pro sece- Quando xint, licebit liasce turbas sedare mitiori aliquo paregorico, Q idque pruuenter, prout res postulabit, repetere; cum in huiusmodi casu a blandis hypnoticis vel cautissimi medico rum Omnino non δ) abhorreant. Verum animadvertendum Caiationes. est, non nimis praecipiti consilio quasque vigilias somniseris medicamentis profligari oportere, cum saepe in Variolis confluentibus sex vel septem dies insomnes sine damno praeterlabi soleant, ut T1sSOΤIUS R) admonet, salivae fluxu in terim rite utiliterque prosequente, qui alias per somnum magno cum detrimento sisti posset. Magni quoque intere
rit praenoscere, num aegri a medicamentis narcoticis laedis0leant. Nam sunt aliqui, quorum idiosJncrasia tam ad Versa iis est, ut exagitentur potius atque ex calesiant praeter modiam, quam consopiantur. Quare in his praestat ab eius modi medicamentis abstinere, ultro consentientibus eorum
I) Apposite S1Μs ONUS ipse, apud quem Omne genus Paregoricorum male audit, in pervigilio tamen ingenti, aut in pruritia intolerabili, aut dolore permolesto pustularum concedit dari posse aliquid syriapi papaveris albi, dummodo ab eius ab usu, quem fecit SYDENHAMIUS, faciuntque eius assectae, Caveatur. Essus de Mes. c. d Edimb. T. VL. A. 144.2 'ist. par. arm. P. I 6.
Quibus auxiliis promoveri sustinerique debeat Variola- Curatio Oa- Vm eruptio, hactenus comprehensum est. Restat, ut qua Vise m
268쪽
ratione earum Suppuratio procuranda sit, quoniam gravissimis symptomatibus Saepe summum vitae periculum intentat, dicere non Omittamus. In discreto et benigno genere, ut priora stadia, sic tertium hoc sine magna molestia transigitur. Dum tamen pustulae inflammantur et pus conficiunt, praesertim si copiosiores suerint, cutis tenditur, dolet, se-bris redit aut invalescit, sed cito absoluta suppuratione desinit. Eo tempore aegri inquieti fiunt, somno Saepe Carent, pustularum dolorem et quandoque etiam pruritum queruntur, et si quando somnum capiunt, cito evigilant et obloquuntur, interdumque mente etiam moventur. Plerumque solis diluentibus, subacidis et te perantibus, tenuiorique victu haec omnia sedantur. Si tamen vigiliae, iactationes, que relae aliquanto molestiores videantur, certum Solamen praebent paregorica prudenti manu sub Vesperam data. Fere que sussciunt ea, quae ex papavere albo multimodis parantur. Raro valentioribus Opus est. Nonnunquam tanta est suppurationis vis, ubi variolae consertissimae sunt, Sanguisque bonus et sibrosus abundat, ut febris acutior exsurgat cum pulsu Vehementi, duro, magno, calore aestuque ingenti, delirio perpetuo et summa corporis inquietudine, aut dissicili respiratione, aut gravi saucium inflammatione; tunc praeter medicamenta antiphlogistica, regimen frigidum, aeris liberioris admissionem, sanguis utiliter detrahi ) potest; nec quidquam inde nocumenti Variolarum suppurationi et maturationi obveniet, si id solum sanguinis detrahatur, quod
nimiam inflammationem res renet, vasorumque plenitudinem minuat, non Vires ultra prosternat. Non rara apud clinicos huiusce rei exempla occurrunt, longo usu iteratisque periculis confirmata. In magna alvi siccitate non erit quoque inutile eam leni antiphlogistico e coprotico laxare aut sal tem enematibus aperire. Dolor et tensio cutis si alicubi
acerbior, uti in facie aut manibus percipiatur, foveri pars lacte tepido aquae admixto poterit, quo non modo ea mollitur, dolorque placatur, verum suppuratio ipsa selicius absolvitur. Pruri tui vero permolesto prodest loca leniter
269쪽
herba aliqua virenti, uti malva, mentha, ruta vel simili per
cutere; sed simul curandum est, ut aegri manus sic contineantur, ne Scabendo cutim saucient.13 Nemini ignotum sit oportet, sanguinem mitti posse quo
cunque mori, I tempore, si signa Inflammatoria vera et non sallacia se ostendant. . I ISSOTIUS, quem alias decernenda sanguinis IDISSIODe Cautissimum novimus, toties in variolarum
progressu eam instituendam putat, quoties verae inflammationis metus iusurgit, idque etiam post Plenam earum cruptionem. EP. Q. am. P. 38. Praesentibus iam variolis tres maximos reges, nempe CAROLUM II. Hispaniae, LUDOVICUM XIV. Galliae, et CAROLUM II. Britanniae eisdem prope temporibus venae sectione servatos fuisse memorat FBEINDIUS, 'ist. de Ur arat. in Secura . pariol. coni ueni. ies r. adhibend. HAI. 2. tem ΙΙΑΕΝ IUS Don modo in quovis variolarum tempore, sed etiam variolis iam siccatis et decidentibus eius utilitatem ex pertus est. Nal. continiant. T. l. cm. V. S. V L. n. 7.
Sed nihil utilius est, pustulis iam maturitatem adeptis Viario urtim et pure plenis, ad dolorem sedandum, puris resorptionem mu M GVum impediendam cutis ine foveas avertendas, quas puris acritas U g q excavare solet, pustularum ipsarum incisione δ); quod non modo Arabibus in usu suit, sed etiam subsequentibus temporibus repetita plerorumque medicorum experientia con firmatum R). Pustulae autem Vel acu vel sorsice, cum pure turgent, aperiuntur, pus exprimitur, et pure expresso spongia lacte et aqua tepida imbuta absterguntur. Idque repetitur, quoties iterum pure repleri videantur '). Alii sic apertas Vino, aqua et melle abluunt et detergunt '), quod maxime usum habebit, ubi magnus foetor, cutis livor aut nigredo et puris tenuitas de magna ad putredinem proclivitate fidem saciant. Quo casu etiam vino aliquid aromatici nonnulli ') adiiciunt. De tersis, uti opportunius Visum eSt, pustulis, praesertim si cuticula per forficem resecta fuerit, ut quandoque ad pus omne educendum opus eSt, saepe Optimo eventu illini curavi oleum e vitellis ovorum leviterltostis recentissime expressum, quod dolorem ulceris mitigat, merimoniam humoris demulcet, noxas aer s arcet, et cutis .e0alitum adiuvat. Incisio autem eiusmodi non solum con
270쪽
venit variolis pure bonae notae resertis, verum illis quoque, quae saniem aut tenuem humorem continent, facileque concidunt et subsidunt. Nam educto per incisionem varioloso humore, metaStases pessimae praecaventur, magna pars χ- mitis detrahitur, quo intro refluente febris secundaria augeretur. Ι) Tisso T. Dist. par. am. P. 42. 43.2) Duobus abhinc saeculis et quod excurr l, MAB QUARDUS Vienn. Pro sessor, deinde ΒΑYMUNDUS JO. FORTIS professor Patavinus, et iamdudum Galli Italique feliciter hac incisione usi sunt, teste ΙΙΑΕΝIO. Niat, contin. T. L. cm. V S. VII. n. 6. Ab HOLLANDIO, postquam desti evisset, revocatam adlii bitamque a SENACIO, TISSOTIO, ΗΑENIO, SW1ETENIO , ΗΟΜIO aliisque commendat AZZOGUIDIUS, Leti. citia . p. XLII. His addendi sunt SIDOBRIUS 6De otii AL9 et wINTRINGHAΜ Comment. nosol . 9 Vid. Us s de Med. d Emmbti m T. 2.M. 504.) et non pauci alii; inter quos VARNIERIUS reticendus Non est, qui urnaI de ne ioc. T. V. A. 152. Aoni. 1ι56.9cum viderit saepe variolis confluentibus in aegris obesioribus supervenire gangraenam et Putridam corruptionem, ideo non modo anti septica valentiora tum adhibuit, verum pustulas maturas aperiri, et totum corpus ablui vino aromatico suasit. Quod ad me attinet, multoties equidem pustulas maturas et turgentes, itemque deprimi et subsidere coeptas aperiendas Curavi, Nec unquam quidquam nocumenti, imo plurimum utIlitatis inde manasse vidi. Non igitur audiendi videntur DIEMERBROECΚΙUS aliique perpauci, qui variolarum incisionem reiiciunt; multoque minus LUDW1GIUS, qui etsi in Adoers. med. Pract. Vol. I. P. 3. P. 473. eam reprobavit, alibi tamen Instis. med. clinic. P. L. c . I. f. CCIV.9 saniori consilio malignas et confluentes incidi , ut pus effluat, satius exi
g. CCLVI. At haec quidem g. CCLIV. CCLV.) in suppuratione
Variolarum, quae ex lege atque instituto naturae succedit, locum et usum habent. At ubi variolae malignae atque anO- malae sunt, imprimis confluentes, aut ad eas propius accedentes , maius profecto negotium saceSsunt. Nam saepe aut nullo modo aut aegre admodum suppuratum eunt