장음표시 사용
271쪽
sub ipsamet suppuratione repente concidunt, et pure intro regi esso vacuae sunt I. CLXXXIII.), aut quae iam sessiles et depressae ac marginibus lividae erant, hoc in stadio api cibus tantum albicant, humore propemodum inanes g. CLXXXII. CXClX.); aut depressae, ut ante, omnino manent, nec unquam elevantur, suscum vero colorem induunt
g. CLXXXIX.); aut pustulis flaccidis; humilibus et circulo
rubro carentibus, culeque circumposita pallida et laxa, facies uniVersa plumbeo alboque colore foedatur g. CXCIV.CXCV. CXCVI.); aut, suppuratione desciente, pustulae immaturae in crustam quandam primo sanguineam, deinde nigram siccantur abid.); aut lividae et subcruentae sunt, sanguinemque facile essundentes cita gangraena nigrescunt
g. CXCVII. CXCVIII. . Quae ubi incidunt, gravissima
sane symptomata, uti phrenitis, angina, suffocatio, per neu monia, convulsiones, micturitio, haematuria aliaque funestissima huiusmodi mala impendent φ), imo citissima et saepet inopinata morS.
I in Pleraque haec symptomata aut omnIDO praecaveri aut Iam uo Tmtiora reddi mora extra lectum, leni deambulatione in aure libero et puro et diurni somni abstinentia contendunt yden hamiam. Neque quidquam, suppuratione praesenti, detrimenti timendum esse ab aeris liberioris usura, cum citius ain suppuratio quam exsiccatio in aere aperto et Iibero, Dcr-ficiatur Neque demum ab aure libero, dummodo moderato, Ossica, ne quidem illis, qui sebre suppurationis durante salivae suxiam habent, dissiculterque deglutiunt; nam levari eos Potius, Ptyalismumque continuari assirmant. Vid. SΤORCΚ. I. c. ρ 2.2. 2.3. 2. 4. Et quod attinet ad moram protractam
Atra Ie Cttam, tum Praecipue cam necessariam ea istimat TISSOTIUS ID gravi variolarum statu inflammatorio aut vehementiori
Inslammatione. . Eius. enim essecta dicuntur: I) febris imminutio 2 in resp1 ratio facilior, 3 capitis levamen, d) refrigeratio lumborum , 5) avolatio putridorum ess luviorum, si) et
emolumenta ex continua acris renovatione, sive aeger in amplo
et aperto conclavi sedeat, sive deambulet leniter. E At. Darii Gryiam. P. 39. Concedunt tamen, ST OBCK. I. c. y. 274 ) vitandum esse subitum frigus aeremque nimis ventosum, frigidum Vehementiusque. spirantem. Et quamquam largiamur, pus in pustulis benignis et maturis genitum, non facile, quia crassum et densum est, introrsum refluere aeris admissione, tamen hoc apsum de ichore serosoque tenui humore, qui sere in variolis mul ignis et consuentibus dissiculterque suppurantibus colliti-ir, aeque dici haud Potest. Levi enim ex causa eum resor-
272쪽
beri, intro que frigoris aut a oris liberioris afflatu repelli, sat sprobabile videtur. GEDEON IIARVEUS, cuius supra mentio sacta est, Darrat historiam hominis cuiusdam variolis correpti, cui ante eruptionem ob catarrhum ci dolorem saucium venae se-C Ionem IPse suaserat. IIanc vero cum ille neglexisset, imo pharmacopoli consilio usus multa sanorum instar egisset, deambulatis in aere libero , etsi variolae confluentes exstat Crat, et suppia ratae essent, ex hoc vitam cum morte commutavit. Vid. Art. curand. morb. ea Pectation. P. 159. Nec immunes ab huiusmodi infortunio omnino sunt variolae discretae et benignae. Nobilem puellam praesente variolarum benignissimarum suppuratione eX senestra temere aperta sic assectam recordor, ut brevi post melastasi ad cerebrum sacta in lethalem clam psiam inexspectato incideret. Puerum etiam vidi, qui paucis et discretis variolis laborans, cum toto morbi cursu vix aegrotare visus esset, atque idcirco lectulo assidue resedisset, parum aut certe leviter tectus, pustulis demum maturius res iccatis cynanche larJngea correptus est, quae, nisi sanguinis missio celeriter succurrisset, eiam sortasse strangialas Sel. Quarc temΡOre suppurationis Variolarum non temere nequQ. Sine magna cautione et prudentia aegri aeri liberiori aut si i-gori exponendi videntur; cumque auris renovatio necessaria tamen sit et cubiculi ventilatio, in hoc ea servanda sunt, quae supra, cum de ea consulto ageretur, exsecuti sumus.
Imprimis vero febris vehemens ad haec g. CCLVI.
accedit, aut quae iam erat, gravius intensiusque excandescit, continua remittens, valde periculosa, secundaria Vulgo dicta, quae nisi cito enecet, diu certe trahitur, atque ultra Suppurationis tempus procurrit g. CCI.), a brevi illa et Post Suppurationem evanescente, utpote solius et simplicis
suppuratianis sobole g. CCLIV.) maxime, ni salior, disse
rens; quam ideo putridam appellavit SYDENHAMIUS, veterum significatu vocem, ut mihi Videtur, usurpans. Iure enim a suppuratoria febri, quae Variolarum maturationem consequitur, distinguenda ista videtur, quod variolis nequaquam suppurantibus, aut aegre et imperfecte suppuratum euntibus concitatur. Quamobrem verisimillimum prosecto est, eam a variolosa materie in sanguine restitante, aut ab humorum Omnium, sed praesertim adipis per Virus Variolo sum depravata assimilataque natura, aut a reSOrpto Pubtularum ichore, aut, quod non infrequens est, ab inflamma tione alicuius interiorum sedium, aut ab Omnibus aut ple-
273쪽
DE VARI OLIS. 243risque hisce causis simul iunctis proscisci. Uinc quisque perspiciet, omni studio tum g. CCLVI. CCLVII.) curan
dum esse, ut humor Variolosus ad cutim omnis feratur, et, si lic*G00 qu0ad seri potest, suppuratione in pus bonae notast eo qua ' 'lur, aut, si id seri nequeat, aliqua alia via confestitia emit latur. Quod plerique efficere nituntur cardiacis lenibus, tonicis, antisepticis, itemque Omnibus evacuationum et re vulsionum generibus; de quibus pluries locuti sumus dicemusque deinceps, prout res poposcerit.
Sed imprimis illud tenori debet, eisdem propemodum Curatio Per- auxiliis ad implendas sustinendasque variolas, aut earum furitas si .
purationem promovendam Opus esse, quibus eruptionem Pro Ositu ipsam adiuVari, aut pustularum depressionem emendari su si
pra g. CCXL . ad CCXLIX.) docuimus, dummodo ani
madversiones cautionesque, quas ibi tradidimus, adamussim serventur ). Quare huc ea revocari Oportet. Dici autem ViX potest, quantum somniseris atque optum habentibus medicamentis hoc in stadio cum SYDENIIAMIO considant doctissimi quidem viri. Si enim, quod saepe octavo aut nono QNGH um L. die in variolis malignis maxime usu Venit, pustulae conci- ει omniferis dant et deprimantur, et suscae aut nigricantes sant, cuti coUfuGH . reliqua interim flaccescente et livida cum pulsu languidissimo, extremis modo frigentibus, modo recalescentibus, faciei pallore et rubore se mutuo excipientibus, motibusque demum quarundam partium spasticis obortis; tunc praeter alia iam indicata praesidia non dubitant in largiore saepiusque iterato opii aut aliorum narcoticorum uSu Spem Omnem, ut alias innui, collocare.. Sed non omnes ibi cautiones attulimus. II c unam ma-AimI usus et summopere notatu dignam ut adiiciam necesseeβt, quam milii SYDENHAMIUS suppeditat. Is admonet, deΡres ionem Ρυstularum in confluentibus non semper tribuendam eaUsis externis aut frigori, cum nihil in ca sit, quod non amorbi natura et more profluat; atque idcirco ex ea sola, ubim Drbi morem servat, mali nihil impendet. Cavere igitur oportet, ne naturalis humilitas et depressio accipiatur pro morbosa
274쪽
Aliorum disSENS D. Tissotii iani. mad EI Sio. subsidentia aut retro pulsione. In d si iacto Vero genere cavendum quoque est, ne ante dei, tum diem eruptionem atque augmentum variolarum exspectemus, sed attendamus ad tempus, quo natura id praestare debet. SYDΕΝΗ. Ορ. sci. 2. cv. 2.
Id ne eorum nonnulli auctores sunt, ut quinta Vel sexta quavis hora dentur guttae Octo vel decem, adultis ut puto, laudant liquidi Sydenhainii, vel, quando minus valide agere volunt, singulis binis, ternis aut quaternis horis duo
cochlearia mixturae cuiusdam paregoricae et cardiacae, quae habet aquae florum tiliae uncias septem, syrupi diacodion sesquiunciam, cui pro re nata ad compescendum sanguinis servorem, eiusque dissolutionem coercendam adiiciunt interdum tantum spiritus vitrioli, quantum satis sit ad gratum acorem. Hac ipsa mixtura audacter utuntur etiam, Si suppurationis tempore aegri sint anxii inquietique, aut acerbe doleant, et sanguinis insolito servore exardeant; dummodo eorum pulsus molles revera sint omnisque duritiei aut tensiones expertes. Sic enim cito vires erigi, pustulas attolli, rubere, suppurare, SJmpto mala prava mitescere, atque imminens vitae discrimen stigari dicunt. Illud tamen p1udentissime praecipiunt, ut, quoties essectum, quem volunt, Obtinuerint, praegorica ista interdiu omittantur, et vesperi
dumtaxat, ut nox tranquilla reddatur, locum fl) habeant. - Verum alii cautius in Opii usu se gerunt. IISSOTIUS, qui somnisera in duobus prioribus Variolarum stadiis sere damnavit, non ea pluris lacit in tertio, in quo suppuratio et secundaria febris aegros premit R). Animadvertit enim,
tunc praecipue lethargum, coma Orthopi Oeamque ex materiae variolosae metastasi humorumque congestione Urgere, manifestumque esse, terrisi a eiusmodi symptomata a narCO-ticis augeri debere, excretionesque omnes tum maXl me necessarias cum summo detrimento sisti. Imo Vehemente i ii mendum esse, ut non ab eorum usu anxietas, delitium, calor et sitis iam permolesta intendantur, aut phrenitis, pe-
275쪽
ripneumonia, hepatitis, ischuria, intestinorum gangraena aliaque lethalia mala inducantur. MEADIUs ipse '), morbo M udii Pr ad suem tendente, si spiritus difficultas aedodat, faucesque V 'si Q oppleat pituita viscida, sussocationem minitans, quod saepe
evenit styalismo cessante, Opii MSum Omnino ut noxium reiicit. Non tamen ex hac sententiarum varietate velim quis credat, liberum esse alterutram sequi, aut uni potius quam alteri adhaerere sine ulla deliberatione; cum rationi consO- num omnino videatur, ut alibi iam indicatum est, Opii Usum O stilia nee modo saluberrimum fore, modo noxium, prout nimirum Nimis P 0 vel incitandae vitae vires sunt, vel compescenda nimia sen-nὰ ,, , sibilitas coercendaque nervorum ataxia. Utroque tamen casu formi. H. temperamentum adhiberi oportet, ne in opio sive dando, sive reiciendo modum excedamus, ad singula sedulo matu-xeque ') respicientes.
nare vidcatur, non tamen ab eo ita alienum se declarat, ut nunquam ei locum superesse velit. Iure et merito limitati dam eius adhibitionem contendit, et scitis opportune decernit, quando ab hypnoticis abstinere praestet, quando iis uti tuto liceat. Quare non crit supervacuum neque inutile cum tanto Viro casus Percetis ere, in quibus somnisera in variolarum curatione adhiberi vetitum minime est; videlicet l) quando de
biles Vires fiant, et cardiacis egent, et 'triando a centro ad pe
ripheriam ducere oportet, uti in primo variolarum stadio, si pulsus sit debilis atque inaequalis, aeger frigeat, et in lipothymiam propendeat; 2 quando spasmi ex nimia mobilitate orti
sedandi sunt; 3) tibi dolor pustularum intolerabilis est; d) ubi
cruptionis tempore humores confluunt ad intestina, alvusque liquidior minatur virium exsolutionem; A) in diari ho ea colit quante cum animi desectionibus extremoriamque refrigeratione: 6) in alvi sio xii tempore exsiccationis stipervola ente, si is nimius sit, vires deiiciat, pustulas pallidas et exsuccas reddat, syncopen aut delirium inserat, atque extrema si igefaciat; T) in doloribus colicis sub stiem morbi longum et liberalem acidorum usum subsequentibus; S) post catharticum in ultimo stadio datum. Vid. TISSO T. I. c. P. 22. ad 26.
Aa natura ipsa pustularum imperfectam maturitatem aut Natura Ec-
276쪽
CAPUT IX. yressas Oa- depressionem in Variolis confluentibus supplere tentat ptya- motu CVPPut lismo aut alvi fluxu, illo in adultis, hoc in pueris, ut alias
dinrrhoen. e positum est. Ergo enitendum omni cura est, Ut Iste sa
Quomodo livae fluxus, quoad steri potest, perseveret, quod imprimis imito stisti potu lepido, erebro, diluenti, mellito praestatur. Si veronenda. salivalis humor viscidus et lenax ita sit, ut aegerrime e seu Cibus et Ore educatur cum suffocationis periculo, id quod circa diem undecimam non infrequens est, eum Solvi attenuarique Oportet gargarismate ex aqua Ilorum sambuci, aut decocto ficorum, aut radicis glycyrxbigae addito pauxillo mellis rosati, aut Oxymellis simplicis, aut syrupi de moris. Quod si gargarizare nequeat aut nolit aeger, aut id satis non sit, eadem ope syringae saepe die et nocte in os saucesque iniicienda sunt, quidquid nonnulli contradictitent. SYDENIIAMIUS R) gargarisma e cerevisia tenui vel aqua hordei cum melle rosarum compositum proponit, vel illud, quod sic habet: Rec. Corticis ulmi drachmas sex, Lad. SIF rrhraae
as. M. f. FG S-Λegro vero sus cationi proximo dandum etiam suadet emeticum, quo nihil interdum praestantius; licet fateatur, id non semper saluti esse. At humor salivalis interdum acerrimus est, ex quo Os interius ulceratur, et quasi igne Quae salioum exardet doletque acerbe. Tunc gargarigandum ex aqua hor G Q ladii admixta, aut decocto radicis althaeae, aut simili
demulcenti liquore, cui aliquid succi sedi maioris 2, Vel mucilaginis seminum psyllii, vel mali cotonet utiliter adiici Quae ulcus- potest. Ulcusculis vero Opportuna etiam sunt ea, de qui culis Q - ς bu ubi aphilias explicuimus '), mentio facta iam est.
Quemadmodum autem p tyalismi continuatio Summopere in
adultis necessaria est, sic alvi fluxum, qui pueros corripit, Di Cho u sinere expedit, quamdiu vires cum serunt; imo, SI caSu S is ε' statur, enematibus blandis revocare, nec ulla ratione uu-
277쪽
quam in ii occe stadio cohibere, nisi nimias et colliquaris Otisu, is insit. Ad summum si acer humor descendens intestina arro Ccratcrium dat et tormina citet, ut interdum, quando dysenteriae opi μ'ε μ demice regnant, accidit, nam tum Solum Variolae dysenteria comitantur, ad demulcentia licet confugere atque ea,
Inter baec quibusdam os faucesque ex pustulis variolo- Crustae oriss s ibi natis crusta dura et crassa obducuntur Sic , Ut respi iis ridis titia ratio et deglutitio summopere laedantur. Tunc assidue os hume-
faucesque s vendae sunt iis, quae molliunt, uti aqua tepida ὰ his, 'lacte remixta, ut crusta decidat. Nares quoque eadem ex causa saepe Obstruuntur. Has autem reserat Vapor aquae calidae naribus aut Ore attractus, aut aqua mellita per siphonem aut syringam in nares iniecta, a qua crustae emollitae separantur, et summum inde levamen percipitur ). Interdum etiam in variolis malignis et confluentibus, cum Facias Diamaturescere deberent, sacies niura evadit. aridaque crusta ς F V i
Obtegitur, Vere gangraenosa g. CXCV. . Tunc incidenda
crebris vulnusculis altius cutis est ad sanam usque Carnem, et deinde fovenda decocto emolliente calido, cui spiritus vini cum camphora adiectus sit. Hinc pus multum et sOetidissimum ex incisionibus manare solet, emortuaeque Par-les separari. Λbsoluta gangraenae digestione, cathartico Incisiones alvus ducenda est. Exemplum selicis eiusmodi curationis V. 'ς μή
habet MEAD1Us - , nobisque aliud simile notum est de GUATTANIO non ignobili chirurgo romano, qui cum puer pessimo et gangraenoso variolarum genere laboraret, a patre simili chirurgia servatus est, ex quo turpes in lacie ei Cleatrices lota vita remanserunt, conspicuae paternae auda-
278쪽
ciae et mirae curationis testes. Nec alia ratione curandae sunt aliarum partium gangraenae, si alicubi sorte enas
Persaepe hoc stadio nimium facies, manus pedesque tument, tenduntur, dolent et rubent. Auxilio sunt solus ex aqua et lacte tepidis, aut mollissima cataplasmata. His enim non modo dolor et tensio mitescunt, Verum pustularum etiam suppuratio lacilius absolvitur φ). Sed imprimis ad febrem secundariam eiusque symptomata in hoc Suppurationis stadio animum curamque omnem communiter COH-Vertere ConSueVerunt medicorum experientissimi. SYDEN
IIAMIUS certe hanc valide oppugnandam esse duxit larga illico sanguinis missione et calliarsi, alternatim adhibitis, sic tamen, ut catlaarsi post sanguinis missionem tantum et non ante decimam tertiam morbi diem uti auderet. Utraque evacuatione sanguinis inflammatoriam indolem et purulentae materiae quantitatem minuere R) sibi pollicebatur. Verum non sine aliqua distinctione Sydenhamiano praecepto adhaerere licet. Non enim semper, nec in quavis febri secun daria tutum est sanguinem mittere, aut alvum medicamento ducere, nec OpUS est Semper, ut sanguinis missio catharsim, ubi haec locum habet, praecedat, nec semper decimam tertiam diem exspectari oportet, ut purgatio instituatur, Cum ante hunc etianti terminum, et quandoque non a Vel decima die illa necessaria esse possit '). Sed de utroque eVacua tionis genere, quid sentiendum nobis videatur, et quando utraque aut alterutra admitti aut omitti debeat, mox explicare instituo.
279쪽
Itaque ut a sanguinis missione ordiar, quaerendum se- Venae sectio-dulo est, utrum symptomata eiusmodi sint, quae variolas Vυμο ευ
inflammatorias g. CCX.) designent, aut febris vehementius
exardeat cum pulsu valido et duro, calore magno ac siti ingenti, an corpus firmum, iuvenile exercitatumque sit, victui et potui calefacienti deditum, aut regimine calidiore Usum, aut inter initia venae incisio neglecta fuerit; tunc utique sanguinem mitti oportebit, praesertim si sympto mata gravia, ut phrenitis, coma, convulsio, saucium prae socatio, peripneumonia, sanguinis detractionem Suadeant. Neque ab ea absterreat, si a reliquis indicetur, pulsuum parvitas aut debilitas, quia tum saepe non a virium desectu, sed oppressione arteriae subeunt, et, detracta sarcina, Ple' rumque attolluntur et validius emicant. Itemque notandum diffrdiam fe-e4t, inflammatoria sanauinis diathesi praevalente, interiores ι ἐε ε la
sedes saepe inflammatione lentari, atque hinc sebrim Secun- titistiti inte-dariam pro nasci, quin variolae deprimantur; quod indicio V/0 ' O sum' est, non a depressione earum, neque a Pure resorpto, eum Tum Pario- Variolae exstent, et pure bono turgeant, illam ortum ira- lac cotGUt.bere, sed a viscerum aliquorum inissammatione. Hoc etiam Casu Summum praesidium in cita et larga sanguinis missione positum est. Contra ubi symptomata nervosae febris sive
malignae propria occurrunt g. CCXI. , aut, quod deterius est, putridae dissolutionis signa g. CCXII.) appareant, uti in variolis confluentibus malignis et quibusdam discretis, sed gangraenosis et mali moris, imprimis epidemicis contingit,
Prosecto a sanguinis missione, quamquam secundaria sobris invaluerit, abstinere Omnino convenit. In his enim noxiam esse, experimenta etiam SAGARII ) confirmarunt. I ) De Oariol. 6lupiens. P. 44. 45.
Alterum erat, ut de catharticis in febre secundaria bibendis dicerem. Plerique post SYDENIIAMIUM, FREIN- fouitur non
280쪽
DIUM, MEADIUM, IIUXHAMIUM aliosque his eam non solum depelli, Verum etiam praecaveri tradunt. Imo interdum nullam aliam medicinam pro secisse fl) testantur, imprimis addito opportune in quibusdam casibus calomelane et interpositis paregoricis. TISSOTIUs non modo in confluentibus variolis primo febris secundariae impetu, verum etiam indiscretis, sed copiosis, ingruente labri suppuratoria mannam praebendam esse ea dosi, ut alvus ter, quater aut quinquies solvatur, praecipit; quod nono vel decimo die plerumque usui est, pergendumque esse in alvo lenienda diebus etiam sequentibus. Λdeo quippe huic medicinae confidit. Nec profecto Sine causa; nam notum est, quanta sit inter cultiuatque intestina consensio, et quam sacile iuxta illud ΠΙΡΡΟ-CRATIS cutis Iaxitas, alci adstrictio, et e conperso harum partium excretiones se mutuo excipiant et suppleant.13 HUXHAM. de aere et morbis γίdemia. T. L. P. 37.
Attamen non promiscue nec universim haec purgandi praeceptio arripienda est, ac si nullis obligata legibus esset; Nam certos et ipsa, uti sanguinis missio, limites habet, quos ultra nequit recte consistere. Hoc igitur sere perpetuum est, ut in febre secundaria, quae nulla variolarum SUPPU- ratione secta, aut praemature pustulis, saciei praesertim, arescentibus, eiusque tumore evanescente accedit, purgatio necessaria ') communiter habeatur, multoque magis, si ex materia intus restitante labris ardens oriatur cum corporis iactatione, respiratione brevi et crebra, urina tenui vigiliisque continuis. Tunc enim post sanguinis missionem, si
recte g. CCLXIV.) indicata fuerit, lenia purgantia ad
intervalla repetita variolosam colluviem seliciter R) detra hunt. Verum id etiam convenientissimum est, cum pustulae iam rite suppurarint et pure turgeant, nec tamen aliquid Puris e pustulis exstillet, nec per urinas seratur, neque in his sedimentum spectetur '), vel demum si cito aut repente Variolae subsederint, et pus intro refluxerit. Purgatione