장음표시 사용
441쪽
spatium. Sin vero imperfecte et non universus tames unica eruptione secernatur et prodeat, pustulis prioribus exsicca tis febris et reliqua symptomata repente recrudescunt, et nova sit eruptio modo in hac, modo in illa parte, idquebit, ter, quater et quandoque pluries adhuc, eadem properatione, sed minori semper symptomatum apparatu iteratur. Λccidit etiam, ut pustulae aliquae sparsim appareant, et dinsiculter prodeant, et illico diffugiant, sese oculis Subducentes, atque hinc increscant interiorum viscerum laesiones et nervosi systematis noxae, conversa ad interiora morbida materia ').
esse, et e Us Vasa meatiasque aia gustiora, quam Circa sinem. II inc videtur causam deducere, cur tardius interdum exanthe mata erumpant et selicius. Nescio tamen, quantum hoc Verum
esse possit in iis, qui inter initia iam et ante eruptionem aliquot dies perpetuis sudoribus madent, et quasi balneo Innatant. Num In his cutis atque cius Pori adstricti, au laxi p5) BARAIL. l. c.
I. c. cm. 4. I. 74.7 Plerumque sponte eruptio mit artum cunctatur, aut Imperfecta est. Interdum vero retardatur res rigeratione et siccitate cutis, nimio refrigerantium usu, calliarsi frequenter Iterata, nimiis Phlebotomiis etc.
Ut eruptionis, sic durationis exanthematum tempus Varium incertumque est pro materiae copia ac natura, et pro temperamenti, tempestaliS aliarumque circumstantiarum ratione. Paulatim utplurimum augentur, mole increscunt, et
maturantur eo, quem supra g. CCCLXXXVI.) diximus
modo, deinde rumpuntur, siccantur, et demum in squamas aut tenuem pulverem sarinae instar resolvuntur magno saepe cum pruritu. Interdum epidermis in magna frusta
abscedit et decidit. Exsiccatio autem ista plerumque accidit
442쪽
septima, nona, decima, undecima aut et ana Octava su pra decimam die, uberiore videlicet materiae miliaris somite eXistente, aut vigesima et vigesima demum prima, aut paulo Ctiam serius ), imo multo post, prout eruptio ipsa tardius - contigerit. Post eruptionem vero, si natura omne Virus ad cutim protruserit seliciter, et intaminati manserint reliqui humores, non solum cito febris mitescit, pulsus dilatatur et mollescit, et siugula eius symptomata decedunt, Verum etiam continuato blando sudore, aut copiosis coctisque urinis, aut saltem copiosis et frequentibus, nec omnino aqueis redditis, aut utroque evacuationis genere paulatim et brevi morbus cum ipsa febri sinitur, redeuntque ad pristinam in- tegritatem Omnes Corporis stinctiones. Si vero eruptio imperfecte sat, nec omne virus secesserit, sanguinisque partem sibi assimilaverit, sive id naturae, sive aegri, SiVe medici culpa, sive cutis densitate et renisu obveniat, febris excandescit Vehementius, sudores, qui prius manat aut, sup primuntur, Universa cutis arescit, delirium, tendinum sub sultus, dissicilis respiratio, anxietas, convulsioneS SuperVeniunt, aut si aderant, cum reliquis symptomatibus eXacerbantur, sicque intenduntur, ut plerumque Cita mors Subsequatur. Similia eveniunt, si exanthemata iam propulsa ad cutim nimio calore externo aut frigore admisso, aut erecto corporis situ, aut animi aliquo pathemate, imprimis ira, aut terrore, aut nuntio sunesto, aut alia causa subsideant et introrsum vertantur; nisi aliqua evacuatio insignis, uti Sudor copiosus, aut alvi fluxus, aut citus ad cutim reditus suppetias serat, periculumque imminens avertat. Πumor autem morbidus, quando aut non ad cutim rite propellitur aut causis modo memoratis intro vertitur, varia insert Sym-Ptomata pro varietate Viscerum, ad qua transfertur. Ad caput delatus inducit delirium, comatosos assectus, a pople-Xiam, convulsiones. Ad pulmones, oppressionem suffocalio nemque lethalem. Λd viscera chylopoetica cardialgias, Vomitus vehementes, singultum, diari ho eas colliquantes, nisi cito ad exteriora revocetur. Λd cellulosam telam, sta-
443쪽
gnat in reticulosis eius vasis in cellulisque, cum aliis humoribus quasi servientescit, et demum computrescit. In Omnibus liuiusmodi casibus mammae puerperarum detumescunt, secretio lactis desinit, lochia sistuntur, et meteorismo Ven let inflatur '). Interdum haec omnia accidunt, copiosissi mis licet et paene confluentibus pustulis ad cutim exclusis et alte exstantibus prominentibusque, ut de regreSSu earumne suspicari quidem fas sit. Tunc febris imprimis non modo
sine ulla remissione continuat, Verum etiam Vehementius Stibistis mor- Oncitatur cum pulsu magno, Valido et frequentissimo, facie lumida, oculis micantibus et mentis perturbatione, cuius eet. saepe prodromus est repentinus animi moeror et subitus sine causa exteriore mortis timor, quo aeger correptus etiam atque etiam petit sacro viatico muniri; cui illico mos .ge rendus est; nam intra paucas horas delirus et convulsus ut plurimum perit, ut pluries a me aliisque Observatum est. Tanta enim est miliaris materiae copia, ut totam recipere eam cutis apta non sit, Vel eius natura adeo praVa et ma ligna, ut paene universos humores Sibi assimilet corrumpat que, et prout cerebrum hinc, aut pulmones et cor, aut reliqua interiora viscera impetuntur, animales Vitalesque suu-ctioneS, aut naturales, aut una omnes laedat, aboleat et de struat. Nonnunquam etiam evenit, ut nec febris, nec sJm plomata omnino decrescant aut augeantur, sed paene in eodem statu post eruptionem permaneant, Vel partim mi nuantur, partim intensius urgeant, sicque ambiguus exitus Status me sit, donec natura morbum superet Vel superetur. Atque hic status medius sere est inter utrumque, quem SUpra eX- caSiam .p0sui.
Atque haec communior et obvior in miliari morbo reta Variationes
444쪽
rum facies et processio est. Non parvam tamen VariatiODem inducunt causae multiplices tam internae, quam eX tertiae et fortuitae complicationes. Nam quibusdam alvus compressa est, aliis soluta. Quibus solvitur, hi saepe deiectio nes habent aquosas, flavas, sanguineas, dysentericas et in terdum Verminosas. Praeter sudores acidum olentes non nullis olim ructus acidi erumpunt δ). Interdum, sed raro
id quidem incidit, otalgiae atroces, cephalalgiae acutissimae, phrenitides, asthmata convulsiva, a poplexiae, insultus epi leptici et copiosus p tyalismus aegros premunt R). At plerumque piyalismus iis supervenit, quibus lingua et fauces
aphthis vehementer Vellicantur, ut non semel videre mihi datum est. Nonnunquam haemorrhagiae, imprimis narium, huic morbo superveniunt. GASTELLEIIIUS et BARAILONUS narium haemorrhagiam vix unquam, alii vero frequenter ')Observarunt. Nec parvam variationem inducit endemica et epidemica constitutio '); in sporadico vero morbo peculiaris aegrotantis natura, anni tempus et morbi stationarii aut epidemici dominantes. Notum enim est, sporadicos sive intercurrentes morbos semper aliquid a stationariis atque epi demicis mutuari, quod varietatem aliquam faciat. Hinc nil mirum, si ob sibi adscitos catarrhales, aut gastricos, aut inflammatorios assectus, a nonnullis catarrhalem, rheuma-licam, biliosam aut inflammatoriam febrim esse miliarem Anni lemyus. morbum, iudicatum ν) sit. Anni etiam tempus aliquid discriminis assert, sic ut pro tempestatis ratione symptOmala varia ac diversa sibi assumat, curationisque rationem Saepe
3) Taurini et sero in toto Pedem oratio, Mantuae, T cini, Corregii endemicus esse perhibetur, itemque in Monte Arguo et in Picardia, generatimque in regionibus humidis et polustribus. Cl. FELIX ASTIUS, mi liis opusculis medicis iam Un Versim notus, ct Praxi medica versalissimus in suo ADHO mc-Hico fer unluiarao P. 33. animadvertit, miliarem morbum, qui olim Mantuae sere epidemicus et contagiostis erat, NUNC rariorem admodum ibi esse ct Prope sporadicum. Epidemice
445쪽
vero saepe cum vagari ita notum est, ut qui negare id possit, nemo sanae mentis inveniatur; longum enim catalogiam, si Vellem, Prosea re possem constitutionum epidemicarum, in quibus exanthemata miliaria, omni sere tempore, et imprimis Dostro, descripta et observata suerunt. 4) BARAO IUS I. c. DAMILΛNIUS I. c.
Praeterea miliaris morbus contagione interdum contrata M/ΓαζιS mor
hitur et propagatur. Non ignoro equidem, id a quibusdam nὰ inthediam in dubium vocari, imo ab aliis recentissimis scriptoribus Pro sum . prorsus negari, ita ut SAGARIUS ') cum nonnullis nos olo gis eum ad morbos exanthematicos non contagiosos retulerit. Verum Si recte perpendatur, qua ratione Lipsiae et Taurini ortus sit, et deinde ad alios populos per aliquem advenam insectum traductus dissus usque, quem adna 'dam ex VEL SCIIIo, FANTONO atque ALLIONIO accepimus, contagiosum esse, reapse apparebit, non minus quam ipsas Variolas, praesertim cum morbus adolevit, halitusque venena tos et putridos quaquaversum expandit offenditque in hominem ad suscipiendum retinendumque Virus paratum atque idoneum. Quae Corregii anno 1776. miliaria alba obser vata fuerunt, sacile ab aegris in sanos migrabant, testante I ARALDΙo R), qui praeterea binas refert observationes miliaris morbi per contagium communicati et cum phthisi pulmonari complicati, quae prope singulares sunt '). Per con sortium aeris Ope morbum hunc saepe communicatum fuisse non dubitat ALLIONIUS. Hic contagiasa, inquit, eius m&εmala non ab cere Sin liciter, Sed ab ias, qus in morbosa
regione o neniam contraxerant, ad alia loca perlata, ac
curatior observatio docuit '). Sed missis aliorum innume- Probastirris testimoniis, quibus contagiosa morbi huius natura ostenta D tordi posset, tres ego casus adducam singulares, qui, ni sal lor, ad contagionem comprobandam sussicere mihi videntur. Εpidem ice vagabantur in urbe Fanestri miliaria exanthe Obserontio L.
446쪽
Baraldii. mata. PETRUS PAULUS DALLARMIUS, quo a puero familiarissime usus sum ad eius usque obitum, medicus praestantissimus, idemque omnis eruditionis laude, ut memoria mirabili valebat, excultissimus, quem adhuc lugent Fanen ses, quadam die, cum apud aegrum sibi amicissimum esset, videretque eius domesticos non rite sudorem, quo madebat, abstergere, ipse adiutrices manus admovit, parum sollicitus,
an noxium vaporem undique erumpentem hauriret. Sed paulo post ita se sensit ab eo assectum contaminatumque, ut palam adstantibus pro sileretur, certissime se tune morbum ex contagione arripuisse. Hinc domum mox reverSus
minus bene primum habere, deinde vere aegrotare coepit, et malignissimo miliaris exanthematis genere correptus intra paucos dies vitam amisit. Simili ferme modo FRANCISCUSI AFFIUs Faventinus in Divi Benedicti Coenobio apud Mantuam contagem ex aegro, cui ipse incaute nimis et nimis assidue assidebat, suscepit, et qui eum ab Orci saucibus eri pia erat, non potuit ipse servari, ut ab eius patre fratribus que side dignissimis mihi narratum fuit. Nuper alium me dicum vidi miliari morbo sed benigno correptum, qui clam
ad foeminam eodem sporadico laborantem VocatuS esset, et incaute nimis atque inconsiderate, ut exanthemata in pectore exorta inspiceret, diutius, quam Oportebat, se eius halitui atque exspirationi obiecisset, dum optime alioquin valebat, sine alia causa in eundem morbum incidit. Ad rem maxime
facit observatio modo laudati BARALDII ' . Is vidit in quodam adolescente, qui patri ex miliari morbo decumbenti sedulo inservierat, paucis post diebus ab obitu patris exi
guam sebrim exortam, quae intra paucos dies Soluta est. Casu vero Obviam et sactus in via adolescens, quem iam Sanatum reliquerat, multas pustulas in cute exstantes exhibuit quam simillimas illis, quae in cute destincti patris erit
447쪽
Miliaria quoque exanthemata interdum contactu in alios AIsae obser-Propagata, in constitutione epidemica Novariensi anni 1755., QVt Ucε
quam conscripsit et typis edidit ANTONIUS DE AUGUSTINIS, con/rmantes. memorantur ). Nec rarum est, quemadmodum animadvertit BARALDIUS R), ut variolas matribus, aut aliis, qui pueros Variolis laborantes contrectant, et brachiis quandoque gestant, Variolas alicubi, etsi iam semel eas passi sint, subnasci, sic quoque miliares pustulas adhaerere imprimique sine alio symptomatum apparatu. Quam rem confirmat ΛLLIONIUS singulari sua Observatione, quae sic habet: NobLIis matrona filiae stiae hoc morbo delentae diasgentissimetissistens et irisIiones Osa exercens retulis pustulas mILares in manibus et brachia sine incommodo es rescentes; talis es rescentia quum ali uamdiu perdurasset, et ex Myro Piso eoanuisset, simili morbo paulo post labora ori '). Nec minus probabile existimamus, ut variolosam sebrim sine Variolis, Sic miliarem morbum sine miliaribus pustulis quando our SmOrque observari. Febris enim non Semel a nobis ObserVata ianthemtilis. est, imprimis cum epidemice miliaria Vagarentur, quae omnia aut pleraque symptomata miliarium propria exhibebat, una excepta exanthematum eruptione. Videtur tunc virus Quarido re-
miliare Cillanea vascula facile permeare dilitarique sub sudoris vaporisve specie. Ceterum, nisi persecte morbus mi liaris iudicetur, aut iusto citius convalescentes aeri sese Obiiciunt, aut inspirationem, Sudorem aliasque excretiones ne
gligunt aut supprimunt, aut liberiori pleniorique cibo in tempestive indulgent, in eundem morbum saepe recidunt, quandoque lethalem. Alii ex retentis morbi reliquiis in chronicos assectus delabuntur. Quibusdam remanet tussis Quae reIλ- Pertinax in sputum cruentum et in phthisini in terdum desita μ
nens. Alios excipit hydrops thoracis, aut anasarea, leuCO- litiri. Phlegmatia, oedema. Nonnullis superveniunt febriculae len-
448쪽
tae, diuturnae, tabes, tumores, marasmus, furunculi, abscessus, arthritici dolores, in puerperis lum Ores mammarum, nimius fluxus urinae et lochiorum, memoriae desectio, hypochondriaca et hysterica pathemata, lenta corporis consumtio cum anorexia coniuncta ' , aliique chronici rebellesque Obserpatιο. morbi. Adolescentem novi ex morbo miliari evadentem,
mente imbecillum et paene saluum factum, deinde delirio melancholico diuturno et pertinaci prehensum suisse.
Qui AEgUO ci Quamquam ex hactenus exposita morbi historia cuilibet
ero fionem. paleat, nullarem morbum Cognosci iaCue posse, imprimis cum exanthemata ad cutim prodierint; tamen ante eorum eruptionem, in primo scilicet stadio sive tempore morbi dia gnosim vix possibilem aut certe maxime incertam ac salla cena praedicant non pauci, praesertim tibi morbus a nomalus est, aut larvatus, aut complexus. At si medicus cuncta at tente, quae praecesserunt et comitantur Symplomata, Consideret, poterit quorundam signorum tam communium, quam
propriorum syndrome atque ope de miliari sutura eruptione iudicium ferre sine temeritatis nota. Signa autem haec fere sunt: dolores praegressi, de quibus supra meminimus '), crebrae primis diebus horripilationes, sudor copiosus iam ab initio Obortus, non criticus, non iudicans, saepe Viscidus, pinguis, acidum peculiare et veluti corruptum olens δ), quem pro principe et certissimo indicio prae omnibus aliis signis habet DAMILANIUS '), oppressio pectoris Cum Cou- strictionis sensu ad sternum, et maxime ad sinistrum thoracis latus ' plus minus molesto et plerumque intensiore,
449쪽
quam in reliquis morbis exanthema ticis, ex quo aegri suspiria subinde et gemitus edere coguntur ν), inquies summa cum continua vigilia, anxietate, respiratione difficili atque inaequali animique deiectione, ambiguitas aegri dubitantis, quo morbus, licet levis plerumque videatur, evasurus Sit q), febris inter initia aut parva, aut varia, et proteisOrmis, interdum cum delirio, manuum tremore, tendinum sub Sulti bus '), virium deiectio sine manifesta causa '), PulSUS Varius, convulsivus, sed plerumque frequens et debilis '), stupor pungitivus in manibus, digitis, cruribus et pedibus plus
minus sensibilis, si quando adest, nam non in omnibus invenitur ' φ), vel eius loco spasmi, quos Crampos Vocant, puncturae in cute molestae, tussis Sicca, si iando adest, modo exigua, modo Vehemens, dolor aut ardor saucium, degluti lio dissicilis, aut saltem incommoda, sacilis et subita, quando aegri ad somnum se componunt, excitatio cum tremitu, pa Vore aut corporis universi resilitione, uti ΙΙΑMILTo XUS ), omnium fortasse primus Observavit, nosque ipsi pluries vidimus. Quod si his accedat epidemica constitutio aut sus cepti contagii suspicio, eo probabilior erit de morbo mi liari coniectura. Ρulsum ordinate intermittere iam ab initio qualibet nona, undecima aut decima sexta pulsatione, supra ex GASTELLERIO adnotavimus. Intermissionem autem hanc tanti facit GAsTELLERIUS R), ut ex ea praedici certo miliarem morbum posse non dubitet. Necesse vero minime est, ut haec Omnia simul concurrant, sed satis est pleraque et magis propria una coniungi. His igitur miliarium exari thematum eruptio praesagiri poterit, aut saltem miliaris morbi genus illud cognosci, quod sine miliaribus pustulis in cidere paulo aute monuimus. Eruptione vero facta exanthematum morbus patescit lippis et tonsoribus, ut vulgo
aiunt.1) ΗΛΜILTON. de febr. miliar. cv. 2. P. 49. 50.2) BARALDIUs L. c. ρ. 73. 9 peculiarem sudoris huIus
odorem, quasi sudoris corrupit, . Sodiam Vocat, affirmatqhie, non reperiri talem, ne 'liae ita constantem et Perpetuum in se
bribus malignis aut putridis, qualis in miliari morbo est.
450쪽
signum deficeret, licet reliqua Omnia adessent, non mel lacndum de exanthemate miliari; sin vero alia omnia deficerent, et hoc solum adesset, satis esse, ut exanthemata miliaria exspectentia P.
Di nossi Γcnsenus esse miliaris morbus cognoscitur ex absentiam O bι bcm' gravium sympto malum et notarum malignitatis generalium '), febre moderata, Acili et completa pustularum eruptione, et post eam sebris atque omnium symptomatum cessatione aut saltem diminutione tanta, ut intra paucos dies aeger se lici- Et mal ni. ter conValeSCat; malignus contra ex subdola febris natura, ex virium defectu, quamquam interdum in maligno et lethali vires satis firmas et Valentes notaverim, ex eruptione impersecta et dis scili, aut incerta et fugaci, et potissimum ex sebris et Omnium symptomatum inexspectato augmento post ipsam pustularum apparitionem, et cutis, quae copioso prius sudore madebat R), ariditate '). Ilinc sequitur, ut omnium benignissimus censeri debeat, qui sine febri est, aut quam minima comitatus, integris plerisque totius cor λ sena morbi poris reliquis stanctionibus. N Atiliarem denotant ipsa con rc Um t sueto communiorique tempore eruptio, eius duratio solitum
tempus non excedens, pustularum incrementum, maturatio,
exsiccatio, nec propera nimis, nec nimis sera et longa, verbo tota morbi facies nihil insoliti et praeter consuetudinem sistens. In anomati vero sive irregulari haec accidunt. A consueto cursu morbus aliquantum recedit, aut insueta et aliena symplomata assumit. Exanthemata imper