장음표시 사용
461쪽
s requentes cum reliquis miliaris morbi signis extitisse, nec aliter morbum processisse, quam benignus, sive simplici Amus , ut ipse vocat, soleat '). Credibile quoque est, vix quidquam disseri e purpurae scarlatinae cum miliaribus exan-1hematis complicationem. I) L. c. cv. VI. S. 110.23 ID. S. III. Aet. N. C. OoL 2. P. 338. 3.) Ib. ex musc. PalhOL P. 120.4 L. c. S. 112.
Miliaris morbus, quando cum pleuritide aut peripneu- Quomodo aia complicatur saepe Inroalo similis est ita ut facile Q
alter pro altero sumi possit. Larvatus Vero qUOmodo Sese gnosciatur. Commonstret, quantum fieri potuit, exposui supra g. CCCCII.). Nunc qua ratione complicialias discernatur, di- Ssena com-Cere non omittam. In hoc uleuritis et perio neumonia om P ς'
nia phaenomena exhibet, quae horum morborum, quando Persensumο- solitarii sunt, praesentiam indicant, nec a proprio signorum apparatu recedunt quidquam . Causae item, quae eos inferre solent, praecesserunt, et Simul anni tempus atque ac ris conditio talis est, quae eorum genesi faveat, multoque id clarius siet, si interea aut stationarii aut epide mici in se stent, aut epidemicis miliaribus intercurrere identidem videan tur. Neque simul ac miliaria exanthemata prodierint, ipsi cessant, ut in larvato genere evenire dictum est, sed suum cursum de more peragunt, non secus ac solitarii essent, sinemque sive bonum Sive malum pro sua cuiusque indole et gravitate assequuntur. Quod postremum etiam accidit in SUna com-rbiliari morbo cum podagra aut arthritide complicato; nam tum arthritis aut podagra ab exanthematum eruptione non levantur, uti in laroalo, sed suum regularem plerumque cursum, qui sere semper diutinus est, perSO IV int. In eOm' s,na eom plicatione vero febris intermittentis illud solemne est, quod Plicati cum
praeter continuam leDrem remittentem, quacum coniungi mil/Θnιὰ
462쪽
Eruptio quatuor circiter hebdomadas persi tIt, novIs sub Inde pustulis miliaribus accedentibus, antequam ad exs ccationem pervenirent. Exsiccationem tandem excepit vera epidei midis de- squamatio, frustulatim decidentis, lenta quidem et ipsa, prout
lenta fuit eria Ptionis ratio, sic ut non ex toto absoluta sit,
nisi mense Maio ineunte. II inc puella multo melius habet, viribus appetituque acquisitis et corpore nutriri coepto. Tussis tamen, licet multo mitior, febricula lenta et puris sputum, sed valde Ρarcius, adhuc Perstant; quibus tamen aegra non impeditur, quo minus e lecto surgat, deambulet, hilari et laeto vultu sit, suis oblectamentis et occupationibus Operam det, et spem saciat aliquam pristinae valetudinis recuperandae.
Quod ad complicationem miliarium exanthemalum cum M osi peticulis attinet, iam alibi S. CCCXXV.) ea memorata est. Solet autem frequentissime in epidemicis, rarius in sporadi cis deprehendi. Hanc ipsam OCTAVIANUs ROBORETUS Tri denti ), ΡΕΤΗ Us A CASTRO Veronae φ) et Ρ. SALIUS DI- ΕΗsUs Faventiae δ) iamdudum viderunt, ut posteriores
quosdam praeteream '). Ante annos undetriginta circiter Lausannae, deinde Vevey complicatio eiusmodi observata etiam ν) suit. Biennio post, nempe anno 175S. Vagabantur peticulae et miliaria Vindobonae, modo Seorsum, modo coniunctim M . Multo ante utrumque exanthema complicatum Mantuae saepe conspexit FELIX ASTIUS '), et nuperrime TROLLIUS in constitutione epidemica anni 17S3 ' . ynti peetita Miliare autem cum peticulari modo una coniungitur, atque interspersum peticulis cernitur, modo eis praesentibus, autes fugientibus, aut iam inclinatis supervenit. Λdsunt communiter utriusque morbi Signa, plus minus manifesta, prout unus vel alter praevaleat. Si vero uni succedit alterum ex anthema, plerumque apparent peticulae, deinde his recedentibus prodeunt miliares papulae. Tunc urinae, inquit ΛLLIONIUS '), quae primum furiatae et crassae fuerunt, dia Iuuntur , stupor pungitivus sive grans dictus a Isqualis persentitur, surdisas recedit, bonasus in tiansitim mutatiar, So-Por in os illas aut coma oseia, prosIratia coryoris tolliatur , Pulsus eleoatur et frequentiar st. Addit praeterea,
463쪽
delirium quam maxime augeri, statim ac vis are mMSma cutem serit, imo si maturius peliati sis miliares pustulae ac cesserint, convulsiones lethales supervenire; contra, Si serius et longo intervallo peticulas miliaria exanthemata sub Se Illantur, SalutA Spem Superesse φ). Iu Vindobonae epi
demica constitutione anni 1 58, quando peliculis superveniebant miliaria, praecedebat levis horripilatio, accedebat deinde pectoris oppressio atque anxietas, postea prodibant pustulae miliares albae copiosissimae cum levamine. Quibus, Praegressa anxietate, haec eruptio non fiebat, his urina crassissima profluxit, aut, hac deficiente, lenis et levans alvi fluxus eius vices supplevit ). In oppido Lelgivoso cum peticularis morbus iam inclinare ad salutem propius Videre
lur, repente sebris intensius resurgebat, symptomata qUaedam invalescebant, et per duos vel tres dies haec continua bant. Deinde, miliaribus exanthematis seliciter ad cutim ex pulsis, Omnia mitigabantur, et aegrotans paulatim convalescebat R). Generatim duplex morbus maius diSCrimen Prognosticia. continet, aut saltem malum protrahit, sed plerumque bonus aut malus exitus beniguitati aut malignitati exanthema lis supervenientis respondet. Nec tempus, quo accedit, ali
quid perpetui habet; nam modo benignum vidi, quando
4) Cum peticulis miliaria complicabantur in consi ilat oneep demica nem dirigensi aDD. I 689. et in Dona werdensi CLosin. Lentia. II. Sc. II. med. Priatis. N. C. Dcc. 3. Hran. 5. cI 6.
464쪽
horrore quotidie aut alternis diebus superveniunt, quae deinde augmentum, statum et inclinationem, ut verae intermittentes praetergressae, solitis sudoribus solvuntur, permanente continua remittente, uti in febribus proportionatis et hemitrita eis seri solet. Sed hoc habent funesti, quod in ipsa frigoris accessione exanthemata miliaria subsident et intro vertuntur, exitiumque aegrotanti celerrimum asserrunt ex metastas i. Cl. ΛLLIONIUS tertianam febrim simplicem, in cuius secundo aut tertio paro xysmo miliares pustulae eruperant, vidit; sed frQoris tempore, cum rediret acceS-Sio, retrocedentibus reseente exanthematia aeger periit ). Recenset quoque ex actis Dei olinensiatis R) purpuram albam cum quartana febre complicatam, demum lethalem repercussis horroris tempore pustulis miliaribus. I) L. c. cv. 6. S. 107. 23 Decad. II. Ool. 7. ys. I 02.
Quando cum febri gastrica acuta se ol. I. g. CCCLII III.), aut cum tritaeophya biliosa ibid. g. C LAIA.) aut ardonii ibid. g. CCCCXXII. aut remittente lenta maligna, nervosa dicta ibid. g. CCCCXXXVII ), cxanthemata mi
liaria complicantur, evidens Omnino est, notis singularum
harum sebrium et miliaris ipsius morbi g. CCCXClX.)syna com- complicationem istam dignosci. Ad propria igitur horum sicuti imorborum signa attente respicere oportet. Ubi alvus soluta μωμγ - δεμε tari iii ,1 opo in gastrica et tritaeos hya biliosa esse 50let, paulo serius exanthemata prodire animadvertit ALLIONI Us ), scilicet fluxu alvi smminuto et explicatis eruptionis imminentis smylomatibus, nimirum octiaca, undecima aut δε- csma quarta dia. Fortasse ex hac etiam causa miliares pustulae cunctabantur praeter morem ad cutem apparere inconstitutione endemico epidemica, quam descripsit BARALDIUS. In ea enim miliaris morbus videtur complicatus suisse eum tritaeophya biliosa, quam ipse appellavit sebrem ex classe biliosarum nunc putrium, nunc inflammatoriarum; et in
465쪽
omnibus quidem aegris exanthemata, sed multo serius R)erumpebant δ). Cum lochiis suppressis uterique inflamma- Slana com-lione aut lacte aberrante, ut supra S. CCCCV. monui. non Psic V V
rarum est miliaria complicari. 1 unc feἷris staI- post Par- Achiorum tum Prehendat, aut occasione febris Incleae, qtiae solito ς ς Cehementior corroιl, et symptomatis miliaris morbi propriis I CCCXClX.) comitatur. Pulsus celer admodiam USI, et Iochra carie surant titit subsessiunt. Dotit sume uteri re-ῆro, et tenditur. Diam pero sudores aliaque Symplomata eruptionis suturae indicia invalescunt Urgentque, eoanescit uteri do Ior miliarabus Atialia διε α orescentibus, quarum PDrumqtie existis, ALLIONIO ') reserente, funestior est. Saepe etiam lac partim suis, aut aberrat, aut Lyrasdu a Ious est, eodem Observante, aut alia peculiaria mala puerperis lamiliaria adsunt, ut aliquanto susius dicemus, ubi de sebre miliari puerperarum nonnulla subiiciemus. I) L. c. cv. VI. S. I 13.2) Febris enimvero ista, si bene cons deretur eius historia, siait certe eius generis, ut plerumque gastrico- vel bilioso inflammatoria, interdum gastrico - aut bilioso - putris videretur. Erumpebant miliaria die undecima, vel decima quarta, vel vigesima prima, et quandoque cunctabantur usque ad quadrage
Quod attinet ad prognosim, incertissimas huius morbi praedictiones iure pronunciavit ALLIONIUS ' , cum vel mitiori eius adspectui credi vix possit. Ego equidem non Morbus DAn0Vi fortasse morbum isto sallaciorem ac mastis insidum. ita sisi/m et
iat, quando is mihi curandus est, nUnquam minus Se Curum, minus Peria
nunquam magis sollicitum me sentiam; quod iacile sibi per ς ωευε suadebit, qui pluries eo laborantibus operam suam adhibue-
466쪽
rit, aut elus historiam attente perlegerit consideraveritque. Excipio tamen reticum g. CCCLXXXV.), et eum qu0que, qui Pur urae chronicae cibido nomine donatur. Utra
que enim disserentia periculo vacare solet, si recte curetur, et pustularum ratio debita habeatur, ut non intro vertantur, antequam noxius humor penitus eVaporaverit. Itaque gene
ratim morbum pyreticum g. CCCLXXX l.), uti vocatur, et gravem et periculosum esse dicemus, Sic tamen, ut henignus et regularis g. CCCC.) multo minus discriminis babeat, malignias Vero atque ianomia δειε g. ea d.) multo plus, praesertim contagi0ne g. CCCXCTI.) susceptus. Verique simillimum est, si rotitum sive pera ona Ium g. CCCCΙ.) itemque complicatum sive complexum g. CCCC . utplurimum simplici ac manifesto graviorem et periculosi Orem esse, utpote pluribus, quam assolet, symplomatibus aggredientem, aut ex duobus aeque gravibus, aut alterutro peiore compositum, quorum uni tolerando vix natura valeret. Fereque inter exitiosiores complicationes censetur
illa, quae cum R) variolis malignis aut peticulis mali moris, aut morbis epidemicis gravioribus stat. I) L. c. c . III. S. II 5.2 ALLION. l. c. S I 35.
Periculi autem magnitudo aestimanda est ex gravitate, intensione, numero et duratione symptomalum partiumque assectarum praestantia. Quo igitur intensiora et plura symptomata, quo pertinaciora et magis diutina, quo plures partes assectae, quo nobiliores, eo periculosior morbus est. ΙΙinc quae caput et nervos tenent, uti delirium , convulsio, vigiliae, cephalalgiae, tendinum subsultus graviora Cen Sentur, quam nauSeae Vomitusque primas vias assici significantes, periculosissima vero, et prope semper lethalia, quae pectori obveniunt, ni cita et larga pustularum eruptione leventur . Nec absonum est, quod ALLIONIUS Opinatur, maius aut minus periculum generatim pendere a Venetii mi-
467쪽
liaris copia, humorum et lymphae imprimis visciditate et lentore, quo illud irretitur, et cutis densi tale irritabilitateque maiori aut minori R), quidquid sit de eius opinione, qua
plurima et graviora symplomata a sola cutis irritalione et spasmis inde proficiscentibus repetit. Essecla utique maiora ab uberiore nitas malis copia exspectanda sunt, quam a Parciore; nec fortasse semper a copia tantum, sed etiam Sae pius ab eius pravitate maligniorique ingenio illa pendebunt. Uberior autem quantitas veneni non modo corpus magis perturbat, verum dissicilius etiam a reliquis humoribus tota atque universa secerni separarique potest, eoque magis, Silentore et densitate illi sic peccent, ut arctius et firmius eam sibi adhaerentem retineant. Cutis vero densitate irritabilique natura aut exanthematicam materiam non admitti, aut appulsam corrugatione repelli, nemo est qui non facile perspiciat.
Eruptionis etiam tempus quibusdam dat bonum aut Praes ιa a
triste augurium. 1 erique Cttam et praematuram pH tu δ ὰ, i iusso , tirum eruptionem reformidant, laudant vero tardiorem, primam, quod sine coctione accidat, alteram, quod coctione peracta crisim bonam praestet. Inter hos versatur ΛLLIONIUS, qui non dubitat affirmare, miliaria exanthemata quo citius appareant, eo diutius morbum protrahi '), pluribusque eruptionibus indigere, ut tota miliaris materia esseratur. DAMILA XIO quoque adeo si miter insidet haec ipsa opinio, ut certissimum habeat, spem sanationis in universum tanto maiorem esse, quanto serius pustulae est lorescant distetitque a morbi exordio. Ex eius itaque sententia spes maior asse fulget illi, cui post tres hebdomadas efflorescunt, quam, C teris paribus, cui post duas tantum, et huic adhuc maior, quam ei, cui prodierint ante, et contra '). Quod asserti Limiliatio.
468쪽
genus etsi a multis probetur, et pro axiomate certo universiin accipi videam, limitanda tamen est eius amplitudo fidesque. Pluries enim pustularum eruptionem valde seram ac tardam in miliari morbo maligno et lethi sero notavimus, et contra in benigno et selicem exitum habente cito et mature, videlicet primis iam diebus, factam. In anomalo item
exanthemata sero admodum prodire notum est, nec ideo minus periculi tunc imminet, nec minus dubius eius e vcutus redditur, ut silentio praeteream miliaria mortis plerumque praenuncia, rarissimeque salutaria, quae in sine quorumdam morborum, imprimis putrium ac malignorum, cum
quibus complicantur, aut a quibus gignuntur, efflorescere interdum solent. Iure igitur BARAII ONUS ') subitam ci- tamque pustularum miliarium apparitionem nihil certi et si xi habere aut significare decrevit. Falso porro, ut arbitror,
maturam eruptionem cruditatis insimulant, et contra tardam probant, utpote coctione elaboratam et persectam; nam eXanthemata primaria sive essentialia non egent coctione, nec Octionis verae capacia sunt, ut reliqui ut plurimum morbi, sed heterogenei venenatique miasmatis a sanis humoribus
Segregatione et cita expulsione curantur. Quod potissime in Variolis, morbillis, purpura scarlatina, erysipelate evidentis simum est. Si quando tamen aliquid sunesti portendit praecox nimisque cita miliarium eruptio, non id tempori, quo contingit, sed copiae morbidi mitis tribuendum existimo,
cui recipiendae sola cutis impar sit Lenta Vero ac tarda, ubi eam infaustus eventus subsecuturus eSt, aut diuturnior morbi duratio, naturae imbecillitatem verius signis cat, ob quam separando expellendoque humori noxio non valeat, aut lentum nimis viscidumque sanguinem, quo retineatur, aut cutis densitatem, rigiditatem adstrictionem que, quae eum prodire vetet. Illud demum experientia comprobavit, quod, si exanthemata multa et copiosa, Verbo quanta ad omne virus esserendum sussiciant, in cutem prodierint, et diu in ea maneant, morbus brevior futurins eSt, promtiorque ad salutem transitus. Id in suis aegris maxime
469쪽
expertus est BARALDIUS '). Ceterorum imperfecta, partialis, interri pia eruptio, nisi iteratis conatibus natura eam perficiat, suspecta esse debet, et saepe periculosa est, aut morbum diuturniorem reddit. Non tamen quis credat, plenissimam et copiosam certo meliora et tutiora praedicere; nam nisi reliqua symptomata mitiget, nec sublevet aegrotantem, mortifera esse potest '). Si sacta eruptione pulsus fiat mollis et amplus, desintque convulsivi assectus, et pustulae grandescant multo sero plenae, cito et sauSte morbum siniturum indicium est q).li L. c. cu . 7. S. 127. 23 L. c. P. 51.3ὶ L. c. S. I 57.
Ouid praesagiendum sit ex pustularum colore, vix de- QMιd ex co
cerni potest, nisi, ut animadvertit LUDIVI GIUS ), que hisis, eo in supra g. CCCLXXXVII.) iam admonuimus, ad reliqua ciendum. symptomata respiciatur. II inc aliis rubra, aliis alba g. ea d.)videntur benigna. Ut plurimum tamen rubra albis praeseruntur. Inter alba melioris notae illa habentur, quorum inserior margo aut basis rubet, pellucida, crystallina, aquosa et lactea deteriora dicuntur. Colori quoque videtur aliquid tribuere LUDWIGIUS 3 ad prognostin in puerperis, etsi ad symptomata etiam respicere non omittat. Subiicit enim, miliaria exarathemata alba in iis, si tertio aut quarto post partum die erumpant cum delirio, aestu summo aliisque symptomatibus gravioribus, seu er funesta esse, praeSertim si sudor copiosus ea praecessit, si urina pallida, stranguriosa cum retentione lochiorum simul sit, si inflammatio
uteri et refrigerii Sensus in abdomine percipiatur, Si Cum
miliaribus peticulae prodeant. Concedit tamen, aliquam interdum spem salutis superesse, quando symptomata aliquo-
470쪽
CAPUT XI. modo mitiora sunt, et sebris cum fluxu largo maleriae De 1idae ex genitalibus remittit. Contra vero in eisdem puerperis exanthemala rubra mitiora esse, si quinto, septimo vel nono die efflorescunt, si symplomata leviora sunt, et excretiones consuetae ex Volo procedunt. Sed sive alba, sive rubra sint, valde ancipitem exitum habent, Occiduntque saepe aegrotantes, quod Opportune monet VOGELIUS '). Minutae vesiculae, translucidae, vix spectabiles, quas supra
g. CCCLXXXIII.) memoravimus, imprimis Si multae, ambiguum difficilemque exitum, aut morbi longitudinem ac pervicaciam plerumque designant '). Copia demum suas
praedictiones suppeditat. Copiosae et confluentes miliares pustulae omnium pessimae censeri solent, utpote quae pronatius subsident, et occidunt ' . Non minus tamen Suspectae et terrificae videntur, quae paucae et sparsim dissiculterque erumpunt. Sed in his omnibus LUD VIGIo iudice, adsti putanteque experientia nihil perpetuum aut universale est. Habitus enim corporis, temperamentum, aetas, regio, lempestas, praepostera medendi methodus, regimen neglectum, epide mica constitutio aliaeque circumstantiae nonnunquam plurimum varietatis inducunt. Mali vero Ominis semper re putantur quae suscum, nigricantem lividumque colorem in
Si post exanthematum eruptionem graViora symptomata cessant, aut saltem mitescunt, bene sperare convenit; contra multum timere, si illa perseverent aut ingravescant. Illud in benigno genere, hoc in maligno usu venit f). dii cutis, postquam pustulae exiverint, aliquantum tumeat, et quodammodo tendatur, malum. Malum quoque, si appli-