장음표시 사용
71쪽
est. Ρraestabit igitur acrimoniam immorum diluentibus tem Perantibusque demulcere, et quo natura vergit, ducere mistissimis diaphoreticis. Ad hoc satis erit potus ex diluto flo- Diluentia. irum boraginis aut sambuci cum nitro aut o xv melle, Serum lactis purissimum, emulsa ex seminibus melonum, decoctum hordei aut radicis scorgonerae, dummodo assatim et tepide hauriantur. Quod si lenta videatur ad cutim propulsio, aliquid potui stibii diaphoretici non abluti aut ro ob baccarum sambuci, ut paululum incitetur, adiici poterit. Raro phle- Num oenubotomia Opus ) esse consuevit. Si tamen febris nimium ες Vοις excandescat, aut etiam eruptione facta non remittat, pulsus Vehemens, plenus durusque deprehendatur, respiratio anxia sit, sacies rubeat, caput doleat, nec delirium, si quod est, desinat, aut pars, in quam morbi Vis irrupit, nimium tumeat et tendatur, dolorque ferociat, tunc non modo sanguinis missioni, verum etiam antiphlogisticis reliquis adiumentis ') locus conceditur. Fatetur tamen GE OFFROYUS, dolorem ardentem atrociusque cruciantem aegre per Venae sectionem leniri, utpote qui, soluto etiam morbo, aliquamdiu persistat et identidem percipiatur. IΙΑENIUS conside rata morbi inflammatoria diathesi, optimam methodum prae dicat sine ulla dubitatione cenam secti re et curam antiph gisticam reliquam instituere. Sed tutius est non ita pro pere ad phlebotomiam descendere, nisi indicantia, quorum Supra meminimus, urgeant. Saepe enim sine ullo detrimento omittitur uti supervacanea. Recordor tamen, me ea utiliter Usum esse, ubi goster pectoris unum latus secundum eos tas transVersim protensus sic torquebat, ut pleuritidis instar respirationem intercipere L.
Fortasse, ubi aut venam secare non satiS tutum, ne Histi inno et intr0rsum materies xevocetur, aut minime necessarium vita cυcυζιι υω
deatur, sed tamen dolori molestissimo solamen inveDiendum
72쪽
aliquod, sortasse, inquam, hirudinum aut curcurbitulae altius scarificatae applicatio exitum stagnanti irritantique humori parabit, nervorumque distentionem arcebit, quod quidem nos interdum sine noxa et cum levamine, ut in aliis culaneis exanthematicis morbis, tentavimus. Dolori quoque III notisu. sedando .anxietatibusque consopiendis opportunum erit bypnoticis paregoricisque mitioribus subinde uti, dum defla gratio totius morbi expectatur.
Caute Glous Nec peturbandus naturae motus est alvum ducentibus. ω 040 Metus enim est, ne metastasis introrsum sat. Laxari tamen
alvum licet blandissimis iteratisque enematibus, ut si quis
Tmica, somes primis viis insidet, subtrahatur lenissime. Dum haec aguntur, extrinsecus omitti non debent, quae molliunt, quae dolorem temperant, quae exspirationem adiuvant. Fomenta igitur et cataplasmata mollissima usui erunt. Foveri autem locus poterit decocto florum sambuci et malvae, lacte te pido, sero lactis similibusque saepe repetitis et moderate Calentibus. Cataplasmata item ex pane, malva et lacte una decoctis comparentur, et desuper lege artis imponantur. Interdum soluti O gummi arabici in naucum densiorem re dacta, vulgo mucilaginem vocant, dolori leniendo opportu Dissima est. Neque ab his desistendum est pustulis quamvis exsiccatis, praesertim si partes quodammodo rigeant, donec mollescant. Ceratum Galeni recens paratum dolorem leuire dicitur f), sed suspecta nobis Videntur, quae eXSiC-cant et reprimunt, atque ex plumbo consci solent. In
noxium omnino oleum e VitelliS Ovorum recens expressum
existimatur, quo sub sinem obliniendas pustulas escharas que, donec excidant, suadet ΙΙOFFMΛNNUS R). His delapsis morboque serme depulso, ducenda demum alvus est ido
73쪽
CAPUT IV. DE PURPURA SCAR LATINA . 43
Multo proximius ad erysipelatis naturam ac Speciem BC- Nominia cedit Purpura scarlatina, exanthema videlicet, cui nomen imposuit color quidam, qualem extubet purpura ipsa vel pannuS coccineus, Vulgo scarullo, cutim extimam serme universam maculis. intense rubris, multiformibus et mox la tioribus inficiens. Interdum hae maculae ita dilatantur qua quaversum, ut una Coalescant et totum corpus erysipelatis instar universalis occupent. Quacunque autem ratione rubore isto sive sparsim, sive universim cutis afficiatur, planus is est, laevis, non asper, et pressus praesertim inter initia albicat, etsi, remota pressione, mox priorem Colorem
recipiat, nec valde cutim ipsam Τ) attollit. Quibus quidem notis multum similitudinis habet cum erysipelate, sed ab eodem tamen dissert primae eruptionis intuitu, sebris et
quorundam symptomatum ratione, exitu et successionibus, uti mox ex eius historia apparebit. Quoniam vero duo praecipua eius genera sunt, benignae unum, alterum mali gnae, de priore primum, deinde de altera, ut recte distin guantur, Verba saciam. I) Θnonyma.
Quovis anni tempore hic morbus, sed frequentius, SUDENHAMIO teste, autumni initio ), aut, ut JUNCKΕ-
74쪽
nios R) mavult, aestivo et sereno tempore se ostendere consuevit. Raro Sporadice, plerumque epidemice excurrit, saepe integras familias invadens. Iuniores quidem insantesque magis infestat, non tamen hinc parcit adultis. Ple rumque incipit a febre ut reliqui morbi exanthematici, sed quandoque eruptio scarlatina prius emicat, qua in febris percipiatur '). Febris vero remittentis ut plurimuin typum tenet, et vespere ac nocte qualibet suas accessiones repetit ingravescitque '). Interdum sic remittit, ut intermit tene Videatur, aut verae quotidianae intermittentis reapse morem induit '). Quare nil mirum, si a febre nomen apud plerosque habeat.
Sirenti ante Febris autem ista exorditur leni ab horrore aut sei ti*U gore. Huic succedit calor plerumque temperatus, moderata sitis, saucium dolor aut ardor aliquis et virium deiectio. Interim quaedam pectoris oppressio, respirationem dissici lem atque inaequalem reddens supervenit, itemque capitis avitas vertietinosa aut etiam aeutus eius dolor et quando que tussicula Sicca, sed non ita molesta nec constans, ut in morbillis μ). Saepe his nausea, vomitus nariumque haemorrhagia se adiungunt R), sed haec posterior frequentius sub ipsa eruptione in plethoricis contingit '), quam antea. Interdum coma aut epilepticae convulsiones sive eclampsia, in pueris praesertim, antecedunt eruptionem, aut ipsum eruptionis exordium comitantur ' . Die Secundo aut ter tio '), imo interdum quarto q) facies intumescit, et macu- υρ/ω lae intensius rubrae, crebrae, primum parvae et multis Ormes, mox latiores, confluentes et in maius sensim spatium
75쪽
expansae eam totam contegunt, deinde in dorso, pectore et demum artubus eaedem erumpunt, et quidem satis amplae, ut brevi universa sere cutis scarlatino colore 7) rubeat. Tum manus etiam digiti sic tument aut tenduntur, ut non nisi difficulter inflecti ') possint. Interea tamen, detruso ad exteriora morbi somite, sebris et s3mplomata Omnia insigniter mitigantur, vel etiam omnino decedunt.
Postquam rubor eiusmodi ad duos, ad tres aut qua- Desquama-tuor dies perstitit immutatus, paulatim minuitur, facies de- V tumescit et concidit, cuticula sere tota cum notabili pruri tus molestia secedit, imo quandoque in magna frusta separatur '), aut certe sacili et levi negotio deglubitur, relictis quibusdam minutissimis squamulis sarinae instar cuti ad hae
rentibus, quae abeunt et redeunt vicissim ad secundam in terdum et tertiam usque R) vicem. Nec rarum e St, maCU-las ipsas post aliquot dies reverti '), sed tunc pauciores ΠcVersio. minoresque esse solent, et nullo graviori symptomate plerumque stipatae. Interea febris, quae iam ab eruptione ipsa coeperat cum Omnibus symptomatibus multum miteSCere, , si nondum cessaverit, ad inclinationem maxime properat, et aucta salutari diaphorosi cito et penitus evanescit. Toto primo et secundo stadio, sive toto initio et augmento alvus adstricta esse consuevit, in tertio vero, sive Versus sinem laxatur ').
76쪽
Atque haec est purpurae scarlatinae Species, quam ΗΑΕNIUS cum rosa Ila ΡRosPERI MARTΙ Ι quo nomine non scaruisnam, sed morbillos certe MARTIANUs R)vulgo appellari animadvertit, ut ex eius descriptione quisque Di eri a colliget) et M OBTONUS cum morbillis confuderunt δ). Sed mo b V si sacile a morbillis videtur segreganda, quia laaec rub0rem intensiorem et persimilem erysipelato di prae se seri, et maculas multo latiores et dissu fas, nullique sigurae addictas
ostendit, nec cutim inaequalem aut asperam reddit; dum contra morbilli verae et circumscriptae pustulae sunt, paroe, elevatae, rubrae et crebrae quidem, sed discretae et se iunctae, quae non modo oculis tales cernuntur, sed etiam lac tui asperitudinem manifestam et granosam, saltem in sa-cio, obiiciunt. Deinde in morbillis permolesta tussis est, imo praecedit, oculi illacrymant, sternutamenta crebra cientur ; quod nequaquam evenit in scarlatina. Non tamen negaverim, utrumque interdum exanthema una consociari, sic ut Di lex g pro complicationis ratione duplex cum VOGELIo genus con
si stitui possit, morbillosum scilicet aut miliare, prout pur Sim lex et pura Scarlatina cum morbillis aut miliaribus complicatur; de /μ/ qui ibus insta opportunius. Quare simplex illa, quam de- et pia, lu- scripsi, diStinctionis causa Vocabitur maculosa, complicata
Cousti Pro- Causam Si quaeras proximam, ea videtur phlogosis ery-3is με sipelato des totius cutis, quam inseri materia quaedam acris
77쪽
e sanguine per motum labrilem extricata, et partitIs vicibus Causa male- ad culanea vasa translata, ibique irritatione cutim et corpus si mucosum Malpighianum inflammans. IIaec autem materia acris vel in ipso sanguine gignitur et colligitur, donec ex stimulata vis vitae se ea liberare nititur, vel a perspiratione retenta suppeditatur, Vel a primis fortasse viis etiam in sanguinem irrepit, vel a antasmate exteriore, quod in aere VO- Iitat, aut contagione et contactu suscipitur, communi Jatur; quod et frequentius est, et sere a quibusdam scriptoribusi unicum et perpetuum habetur. Nam omnibus hisce modisi exanthemata, etsi Ob diversitatem et gradum sonatiis et cor poris constitutionem disserentia et varia, cieri, probabile
admodum est. Occasionem Vero praebent generatim acrita Ciausae Prolles humorum undecunque ortae, victus salitus et calefaciens, μ μ Vc motus corporis immodicus, aestivi calores, frigus repentet obortum et constitutiones epidemicae et contagiosae.
Levem morbum esse, et per se periculi expertem, Benignus quando benignus, in iunioribus et bonis humoribus praedi Q Vsi Vc
lis, censetur, et talis experientia comprobatur. Nam Saepe memorrha- S0l0 regimine diaetetico et cutis blanda exspiratione intra ς μ Vμ m
paucos Gies discutitur. Haemorrhagia narium sub ipsa M. eruptione accedens insigniter morbum levat δ). Quamquam LNV t
Vero Denignus, lacuis et brevis morbus est, tamen aut ob inutiinnus. neglectam exspirationem culaneam et frigus susceptum, aut Vc0b calefacientem nimis medendi rationem in periculosum ei gμμε malignum Vertitur. Summum enim periculum imminet, si purpura scarlatina retrocesserit; pessimae tum phrenitides, di ginae, peripneumoniae, convulsiones, tusses CXOriuntur, plerumque malum eventum habiturae. l) JuNCΚER. I. c.
78쪽
Itaque in hac specie, in qua natura salutarem crisimper se ipsam molitur, SYDENI IAMIUS, clinicus longe seli cissimus, et si quis alius, in morborum indole indaganda perspicacissimus, quem ceteri sere Omnes sequuntur, iure contendit, nihil movendum esse, sed cunctandum, ut San guis ab heterogenea et noxia acritate se liberet, et per cutis spiracula eam di silet. Hinc abstinendum iubet a sanguinis missione, ab e neniatibus itemque a medicamentis quibus cunque calefacientibus, ne prioribus illis opus naturae, quae extrorsum malum protrudere tentat, impediatur, his vero postremis nimius motus concitetur, febrisque ultra modum increscat, sicque se Opponat moderato et pacato motui, qui ad lenem secretionem successivamque morbisici somitis excretionem requiritur. Quamobrem Victum temperantem in stituendum praecipit, carnium esum et liquorum vinosorum usum penitus ablegans. Potui autem lac cum triplo aquae coctum, hydrogata Vocant, dandum esse, nec sinendum aegros soras prodire aut acri libero se obiicere, quamquam nolit tamen, ut perpetuo lectulo desigantur. Hac enim ratione sine molestia et periculo morbum discuti asseverat, contrario vero excandescere et mortiferum quandoque seri. Ubi sub initium coma aut epilepticae convulsiones g. LX. accesserint, amplum Validumque epispasticum posteriori cervici applicandum, et paregoricum, quod singulis noctibus ad sinem usque iteretur, Statim propinandum Commendat. Cute demum omnino desquemala, lenem alvi ductionem proponit, ut, si quae morbi reliquiae supersint, penitus exturbentur; qua in re Teliquos omnes consentientes habet.
Ac profecto usu comprobatum est, purpuram scarlati nam, quando levior et benignior est, sola naturae ope
79쪽
idoneoque diaetetico regimine sine medicamentis feliciter
solvi. Verum si paulo gravior et vehementior sit, medicinae aliquo adiumento egere videtur. Tunc diluentia, temperantia et sub acida a plerisque ut necessaria proponuntur, ut acritas peculiaris et calida humorum demulceatur atque emendetur. ΙΙΕISTERUS ') pulveres, ut vocant, temperantes, et blande diapnoicos quibus serme tota Statiliana et i uos sinanniana schola maxime considit utiturque) illis ad iungi unaque adhiberi, e re s re existimat; quamquam eiusmodi pulveres, qui ex absorbentibus, cinnabari et nitro parari solent, Virium ita exiguarum nobis videntur partici pes, ut parum Vel nihil reliquam simplicissimam curationem immutent. Illud porro, quod de sanguinis missione omit tenda habet SYDENHAMIUS aliique post eum doctissimi viri, De sut uinismon ita perpetuum atque inconcussum praeceptum haben V06
dum crediderim, Ut nunquam ei locus esse possit. Id auxi
lii in maligna, ut postea videbitur, a plerisque exercitati Ouibus clinicis tamquam praesentissimum praedicari solet. Cur non item in benigna, quando aeger plethoricus sit se ibi isque vehementior, aut grave aliquod symptoma capitis: aut pectoris urgeat y Apposite et sapienter JOANNES FREIN DIUS R) inquit: in erysipelate, cariosis, morbialis, febre
surreret. Neque ab eo dissent uni experimenta aliorum medendi arte praestantium. Timor autem retrocessionis rectius imminet ab aucto febris motu aut a spasticis contractionibus, quas dolores aut inflammationes inducunt; cui malo sanguinis missio prae ceteris omnibus emicacissime pro spicit. sum enim in tali motus sanguinis ex CeSsu, quamquam per sanguinis missionem refrenari quodammodo eum
80쪽
contingat, tanta eiusdem vis adhuc tamen Superest, ut Ver sus cutim valide humores propellere queat, quin eis retrogrado motu introrsumque remeare liceat. Cautio itaque adhiberi debet, ne sanguis eo usque temere prosundatur, quo vires vitales nimium enerventur, eiusque proiectio prae ter modum infringatur et langueat. Hoc dumtaxat casu re trocessio Ob motum a tergo deficientem timeri posset.
De Pu ς - Alvum quoque laxari SYDENI IAMIUS et JUNCKERUS sic t OV tot alter vel onemata ipsa suspecta habeat, dixerdiarrhoeam, si supervenerit, sistere paret addendo pulVeri attemperanti, quem adhibere ipse solet, decem grana CaSCarillae pro qualibet dosi. Timor autem iste non semper probandus est, nisi purgatio modum excedat, aut non de bito tempore instituatur, aut alvi fluxus eiusmodi sit, ut vires vitales prosternat. Imo primis mox diebus, antequam eruptio ad cutim facta sit, si signa gastricae Saburrae non desint, cur alvum leniter eccoproti O medicamento laxari non liceatῖ Quid ab enematibus blandis et nihil irritanti bus, quae Sordes molliter avocent, detrimenti metuendum y obser utio ΤΑRGloK1Vs T OZZETTIUS, vir sane doctus et longa eXpe-T his db xientia probatissimus, non semel in hoc morbo diarrho eam GDi suxu. iam ab initio, quam in progressu salutarem admiratus e St, ut deinde quaereret, num ita religiose, ut vulgo putatur, ab eccoproticis et clysteribus abstinere oporteat ). Ego equi DumUM dem, ubi gastrica saburra sui signa profert, nunquam eam
' cito subducere dubito, quod viderim saepe, relictam in tu vel maiorem labem sanguini impertire, vel spasmos et d0 lores in abdomine excitare, quibus morbidi somitis secretici e tardatur, vel iam secreti regressus promoVetur. l) P in1. Nuccoli. d'Ossero. P. 102.