장음표시 사용
51쪽
multum de debilitate apparente solliciti erimus, ut semel saltem instituatur pro tempore.
q. 69. Emesim quoque eX nausea, Orisque amarore indicatam, ubi nulla insanimationis internae criteria, morbo ingruente movere eX arte est; ubi vero petechiae citius erumpunt, si altero jam morbi die, non adeo tuto fit: corruptio enim sanguinem jam aggressa est. . 7O. Laxantia hic quam maxime necessaria quotidie usurpanda, ut saburra e corpore eliminetur putrida. Nam petechiae uti recte STRAK, est naiasina putridum, putribus e rebus in infimo ventre stabulantibus ad peripheriam corporis propulsum; non autem quadrant hic drastica, sed manna, cremor tartari, tamarindi, aqua laxativa, & pro pauperibus lac sulphuris repetitis do-sibus datum quum apprime conducunt.
i. Quin & prophylactica in sanis vel in iis qui insolito more debiles, animo dejecti, membrorumve lassitudine , ciborum inappetentia &somno inquieto assiciuntur, est medicina, rhabarbarum Cum cremore tartari I9. quotidie assumptum.
a. Si pulsus languidus nimis & depressiis pluΑ justo in hac febri, elevandus liquore alcatino
cum acido No. 2O. apta dosi bis vel ter de die data; tum paretur quoque decoctum corticis saturatum, cui adde rad. serpentariam, camphoram
k spiritum Mindereri ex aceto stillatitio & Iuli Volatili
52쪽
latili ammoniaco paratum. 21. Vitentur hic ni trosse. Si delirium obschirum vel aflectus comatOsus adsit, velicantia dorso & suris applicanda lata: in phrenitico autem delirio nitrosa cum camphora aliis calidis praeserenda. 22. Planti S pedum tunc adhibendae fomentationes ex aqua &aceto calide quae & sinapi Smis nedum velicatoriis praeseruntur; hyrudinum applicatio S in phre nitide & in assectu comatoso laudatur, Optatum vero non semper praestitisse essectum expertus doceo. In dentium stridore, convulsionibus, singultu, moschus orientalis Vel in substantia vel decocto aliisque mixturis mixtus 23. ad se mi scrupulum aliquoties de die exhibitus bonos delideratissimosque mihi saepius praestitit essectus. Caeterum, acida hic omnino non omittenda.
bribus distinguitur continuis, vespertiniS eX- acerbationibus, cephalalgia, gravedine capitis &Oculorum, Coryza, tuss sicca, molestoque in naribus , faucibus, pectore & lumbis sensu, & horripilatione. . f. 7q.
53쪽
4. Ut plurimum sudore, destillatione enaribus & eXcretione pituitae e bronchiis, nec non urina sedimentosa, circa tertium, Stum, Tinum, 'num, 14mum, diem solvitur. f. 7s. Causa proxima & succus acris in glam dulis praecipue stagnans, ex perspiratione impedita, corporis refrigerio in aere humido & si igido, specifice Vere & autumno: dum cito nimis vestes hyemales deponuntur, nimisque tarde iterum induuntur, quod SYDENHAMo jam obserVatum, dum ait plures hac causa quam peste & gladio mori. 76. Raro quidem periculosa admodum haec
febris neque magno artis aget molimine pro ejuS-dem curatione, raro enim, ob leViorem calorem, mitioraque symptomata, venae sectione aut purgantibus opus. Leniora temperantia, nitrosa, diaphoretica et . omnem adimplent paginam.
f. 77. Haec ipsa febris adeo mitis tamen, eX calidiori regimine saepius, interdumque sponte maligna evadit secum serens omnia malignitatis criteria, si petechias excipias. Inde a quibusdam febris petechizans audit; uti febris variolosa sine variolis; dysenterica sine dysenteria a SYDEN-HAMo tradita. De ejus autem decursu, methodoque medendi, nihil est, quod addam febri pete-chiali, Cap. 6. duscriptae, cum qua omnino convenit; nisi quod pro tussi lenienda, pectoralia leniora in usum Vocanda, as. rustis serina aliquam
54쪽
do optum 26. postulat, nocturno praesertim tem
DE PESTE VEL FEBRI PESTILENTIALI.
Contagium celerrimum, non tantum per Contactum, aerem communem, sed & velles adissitis quamvis locis allatas, sese communicans& ispissime initio saltem uno extinguenS momento sanissimos quosVis in platea versantes homines pestis seu pestilantia Vocanda. 9. Nostris oris vix in seculo Dei benevolentia apparet: e contra in Africa, Aegypto, Tur Carumque regno, aliisque regionibus calidis omni sexennio vel septennio saepissime grassatur; hyemis frigore mitescere solet. l. 8o. Frequentissime sine febri oriri afferunt Loriniatri, oborta Vero febri, quamque pestilentialem Vocant, quaeque non nisi morbo aliquantisper jam mitescente fit, omnia symptomata se-bris putridissimae secum adducit; quibuS praeterea adduntur sanguinis eruptiones Variae, antrR-ces sive carbunculi gangrenosi buboneSVe, erumpentes praesertim in hisce, qui a. Vi morbi non statim
55쪽
satim enecantur, petechiae carbunculis ipsis deteriores habentur, deficere enim videtur na-tiirae vis ad expellendum & deponendum virus. Ideo in peste sere semper mortis praecursores habitae fuere. 81. Cum vero de morbi essentia inter pestis scriptores disputetur, hic enim sanguinem phlogistichim, hic iterum dis lutum ac putridum accusat, Variant quoque in medendi ratione. Inde flanguinis missio a quibusdam magnis extollitur encomtis, ab alii S iterum quam maxime damnatur. Forsan pro Varietate symptomatum in pulsus duritie vel mollitie observatorum, utrique recte iudicant: emetica enim ob inflammationis metum non nisi caute adhibenda. Methodus sudorisera a DIEMERBROEKIO , SYDENHAMO, WILLIsio commendatur. Antraces & bubones
quantocius ad suppurationem deducendi atque aperiendi, alvus libera non laXa servanda; cardiacis, vino rhenano, camphora & cortice pe-ruviano vires sustinendae, ut natura sussiciat veneno expellendo. Haec breViter annotari placuit
ut ideam darem diri morbi nostris regionibus per Dei gratiam minus familiaris. Qui plenariam de
eo desiderant historiam, adeant Velim Loriniatros DiΕΜENBROER, SYDENHAΜUΜ, sic. & DE HAEN, qui operosius collegit Omnia, quae de hoc morbo varii scripsere autoreS.CAP.
56쪽
PRAESERVATORIA IN PESTE ALIIS QUE MORBIS EPIDUM ICIS ET CONTAGIOSlS.
f. 83. Νon tantum medici est morbos praesentes curare, sed & futuros quantum potest bono regimine evitare aut avertere Se homines' reipublicae sanos conservare bonis consiliis, hocque est munere boni civis fungi, dum utilitate hominum nihil debet esse homini antiquius. 84. Prophylaxis ergo in morbis epidemicis duplex censetur & politica & medica. Ad priorem attinet ut plateae saepius a caeno & luto repurgentur, assidueque ab animalibus, selibus canibusve mortuis noctu asportandis vendicentur, insalubria sunt enim talia esiluvia, neque semper fidendum narratio iri quam habet ALEXANDER BE
NEDICTUS, tetrum odorem sc. canum interempto
rum, per vias & per vicos suadente mςdico abjectorum in pestis remedium Sarmatis cessisse. Cada-Vera demortuorum noctu quoque solito citiuS, ante putrefactionis nempe signa, inhumanda. f. 8S. Vestes etiam mercesque lanea aliaque extinctorum bona, alte defodienda non cremanda;
57쪽
per sumum enim spargitur contagium. Non autem probatur hodie mos ignes accendendi in plateas ad aerem purificandum ab antiqui S commendatus,eXperientia enim constat, calore naiasina potius propagari quam extingui: frigus etenim antido ton maXimum pestis. Domus quoque peste extinctorum non claudendae ut antiquis solemne; sed diruendae si possibile, alioquin probe repurgendae, calceque denuo dealbandae & apertae undique relinquendae , ne mlasma diu inclusum, exprima domi apertione, qua data porta denuo morbum jam extinctum reVocet. θ. 86. Ad alteram, medicam sc. prophylaxinpertinet, quod dies atque noctes pateant senestrae domi chi biculorumque aegrotantium, ut vismiasmatis aere continuo renovato, minuatur castreturque. Serventur etiam quam maXime nitidae ab omni impuritate, excrementis, & lotio. Relinquamus quibus placet olfacere latrinas aut ovile stabulum L fugandae corruptioni aeris idoneum depraedicare remedium. Amoveantur ergo statim excrementa, Vasaque in quibus deponuntur aut eXportantur aceto eluenda, pavimenta
quoque saepius de die aceto inspergantur. g. 87. Custodes aegrorum, medici uti de caeteri, qui aegros adire debent, manus inungant oleo, facieque aVersa ministrent aegris, os colluant aceto sortissimo, retineantque in ore spongia aceto b ego ardico prophylactico 27. imbuta; salivam continuo expuant, masticentque Lepius C radi-
58쪽
radicis pina pinellae albae, camphorae myrrhaeVesriis tutum. Manus, faciem omnesque corporiSparteS nudas aceto abluant saepius de die; in aegrotorum atmosphaera nihil edant aut bibant. 88. Ad medicos praecipue pertinet, ne R cedant aegros nimio motu eXagitati, aut sv do ra perfusi vel jejuno stomacho, neque exeant domo
inane nisi pransi panem cum butyro, superque bibendo haustum vini cujusdam acidi, rhenanipula; nec sedant diu ad lectum, aut super arculam in qua sella persorata, & eXcipulum reconditur, nec pileum lecto aut eidem arculae imponant, inde enim d3 senteria assectum suille assirmat de se ipso TRALLES.89. Caeterique omnes in una degentes urbe, diaeta utantur acida, fructibus horaris matu. ris sive coctis vescantur. Potus sit posca seu acetum cum aqua; Limonada, Puncti, Vinum rhenan. Cremoris tartari usus quam maxime recommendatur, carnium esuS, anatiS, anseris porcive & pinguedinis vitandus. Non assueti praecipue tabaci fumum per fistulam hauriant. Hoc modo seu regimi ne se liberum a peste mansisse ait DIEMERAROEK. . 9 O. Animus sit hilaris, neque timori neque aliis pathematibus vividioribus pronus. CoituS,
commessationes, pergraecationeSque, nec non ebrietaS summe noxia. Caveant sibi sani ab ambulationibus nocturnis neque incautOS seriant matutina & nocturna frigora perspirationemque inhibeant. Vestes seligant potius sericra quam lanea. ;
59쪽
ET PRAESERVAT. IN PESTE OD. 3s
neas; quotidie hae fumo stilphuris & aceto irro- rentur. Ad minimum morbi ingruentis indiciunt
f. 91. Balnea frigida, vel saltem corporis sirigida lavatio commendatur a RHAsi infantibus variolas nondum passis in epidemia Variolosa, ergo& in aliis epidemiis valere possunt: frigore enim corpus , Visque naiasmatis contagiosi quam maXime castratur. Venae sectiones prophylacticae non nisi caute instituendae si plethorae indicia. Cathar-tica quoque vitanda & alvus sorsan cremoris tartari usu quotidiano libera non laxa servanda; ulcera artificialia, sonticuli sic. in brachio & in crure ab omnibus Loimiatris laudantur. Inter medicamenta ab Anglis praecipue & pro pestis & pro variolarum prophylaxi commendatur cortex pe-ruvianus cum nitro & camphora ad aliquot praebia de die; quin & amuleta ex camphora secum portata, Vel collo aut thoraci appensa in iisdem
valere creditur. 92. Caeterum nullum certius tutiusque prophylacticon quam fuga si possibilis, qualis sequenti continetur versiculo: Haec tria tabificam tollunt adverbio pestem: mox, longe, tarde, cede, recede, redi. Omne commercium enim sanis cum aegrotis interdicendum, nec nisi sero cum convalescentibus concedendum, post seX septimanas scilicet a morbi omnimoda cessatione. In variolis aliisque morbis eruptivis insectio quam maxime fit post e C et siccauo -
60쪽
siccationem & cutis desquammationem; idque ad quartam lextenditur septimanam, totque igitur
sibi caveant a contagio variolas nunquam antea passi neque conValescentes adeant, aut VesteS eorum contrectent.
ebrium lentarum duae dantur species, nempex acuta altera de qua hic, altera chronica de qua moX agetur. Acutam quod attinet, si modum invadendi primis diebus vix sensibilem, sisymptomata calorem nempe, naturale non m AjOrem sere, pulsum debilem atque celerem, si ejusdem durationem ad tertiam septimanam & ultra non raro spectas, facile cum febri putrida maligna confundi potest. At distinctionem faciunt pal-lcr faciei & genarum rubor fugitivus. Capitis dolor in parte posteriore potius quam in anteriore percipiendus, delirium obscurum, murmur PotiuS, totius morbi decursu, uti & urinae lim-Pidae continua excretio, cum sudore viscido frigido que circa frontem. f. 94. Si causam morbi proximam & essentialem spectas, disserentia λ distinctio apparet quam