장음표시 사용
61쪽
maxima: in febri putrida enim sanguis demutate& dis olutione peccat nimia, in febri nervosa vero solidorum datur atonia, & laxitas, una humorum lymphaticorum & nervosorum depraVatione. q. 93. Debiles ergo sive natura, sive morbis praegressis, evacuationibus repetitis , studio nimio aut labore exhausti, diuturno & tacito maerOre afficti; febri nervosae prae caeteris obnoXii
g. 96. Morbus obrepit cum pigritie insolita, horripilationibus continuis, repentino Calore, languore universali, animi dejectione & tarditate; graVedine, cephalalgia, Vertigine, nausea &vomendi conatu fastidioque, quae omnia interdiu mitia satis circa vesperam increscunt: pul-stis est celer & parvus, respiratio dissicilis nec raro an Xia, pallor inest faciei. Primis diebus, quinque vel sex puta, sia se habet aeger, neque putat se
aegrotare, neque t en recte Valere
Φ. 97. Post hoc tempus somnolentia vexatur assidua, somno licet haud sequente& quamvis ii
terdum adstantibus dormire videtur, renasia non se habere constanter affrmat aeger. Genis rubentibus pulsus ictus accelerantur, dum interim nasi apex & aures frigent, frons que sudore madet frigido, lingua parum a naturali abludens statu, levi mucosa obducitur crusta f. 98. Circa nonum diem capitis dolor auctus, susurruω cum aurium tinnitu, anxietas &
62쪽
pectoris oppressio, lingua rubra, arida, fissa, nec tamen ulla de liti querela, debilitas magna, nec se erigere valet in lectum nisi prorumpente sudore frigido, tremor manuum & linguae, tendinum subsultus; delirium haud violentum, seu mentis consulto, cum terrore & quasi perturbati expergiscunt, dein sui memores statim in pristinum relabuntur delirium. q. 99. Circa undecimum diem deglutitio dissicilis, singultus, sudor viscidus non levans, uti& di arrhaea serosa colli quativa, valde debilitans, pulsus valde celer, stupiditas & coma oritur, Oculi lachrymis madidi, aphthae nigrae, virides Vidi aliquando: extremorum frigus, eruptio miliaris haud critica, & circa decimum quartum diem
IOO. EVasuri vero omnes sere sub finem morbi, surdi fiunt, propensionem habent ad somnii in & plerumque sine sudore critico aut ulla urinae mutatione sensibili, aliquando per salivationem terminatur morbus. Debilitas autem & animi languor ad sex saepe extenditur septimanas &ultra. Fatuos diu post reconvalescentiam vidi neque satis mentis compotes nisi postquam replentibus & analepticis probe nutriti suerint. . IOI. Pulsuum parvitas urinaque limpida venae sectionem semper vetant, quamViS adssint anXietates & pectoris oppressiones. Hirudinum applicatio ad tempora, ubi coma caeteraque signa congestionis ad caput forsan locum habent, licet non m ub
63쪽
militiam boni unquam in hac febri inde viderim.
Vesicatoria ad nucham, surasve optimum praestant essectum. f. IO2. Lene vomitorium ex i pecacuantia, aut Catharticum eX manna, rheo. ubi nausea &Ventris murmura, in initio conducunt haud raro.
Si alvus naturaliter haud respondet, alternis diebus clysmate sollicitanda. . IOq. Caeterum ob summam debilitatem omnia evacuantia hic vitanda & potius iisdem cardiaca substituenda, qualia sunt camphora, radix serpentaria Virginiana, cortex pertivianus, cui sub finem morbi rhei parum addendum ut sordes
primarum viarum prorsus eliminentur. Tum Valent liquor C. C. succinatus No. 2O. &moschus in
singultu & tendinum subsultibus. Opium noxium quamvis adsint vigiliae. Sed & omnibus cardiacis palmam praeripit vinum rhenanum ad unc. duas omni biliorio datum, e cujus ussit pulsum pleniorem fieri, coma imminui optimi est augurii. Si
di arrhoea adest colli quativa, Vino rhenano substituatur vinum rubrum coctum aut aqua dilutum
cum saccharo, in deglutitionis dissicultate k cum periculo susti, cationis, pituitae ob copiam solutio tartari emetici aquosa No. I. Vel & OXymeli. squil liticum cum kerme minerali cochleatim exhibe 28 omni semihora.
64쪽
ebris lenta hecticave minime confundenda Cum x lenta nervosa praecedente capite descripta, qtueque inter acutos, uti ibidem dictum, recensetur morbos. Hiec vero ad plures menses, imiaio ad annos interdum lucidis nonnunquam intervallis induciisque non multum fidendis durans, Cum corporis lenta consumptione Veroque marasmo demum ad mortem ducit. IO . Symplomatica sere semper est cum natales debeat glandularum meseraicarum obstructioni praecipue in infantibus variis acrimoniis, scrophulosae scilicet, scorbuticae, syphyliticae, scabiosis, cariosae, cancroste, chloroticae: tum& puri resorpto a quocunque Viscere eXulcerato,
uti in phthisi pulmonali de qua alio tempore.
q. IO6. Quaedam praeterea dantur causae OC-casionales febri huic gignendae, aptae; sic. febreSacutae, intermittentesve male curatae; metasta-1is Variolarum & morbillorum ; hydrops, eVacuationeS nimiae quaecunque, uti lactatio diuturna, venus nimis culta; hisce adde inediam & vigilias protractaS, ebrietatem, venena saturnina, medi
65쪽
camenta drastica diu usurpata, aliaque quae lympham nutrititiam corrumpere Valent.
q. IO7. Clanculum ita obrepit, ut vix ab aegrotis percipiatur nec satis a medicis dignoscatur in initio seu primo gradu. Tres enim statuuntur gradus hujusce febris. In primo scilicet sympto-1natibus levioribus se manifestat facile domandis modo bene cognitis: In secundo, symptomata ingravescunt & aegris& medicis facile patent, dissiciliores jam vero sunt curatu. In tertio lethalia nullam medicinam accipientia evadunt. g. IO8. Primo autem gradu, horis matutinis satis bene se habent aegri . Circa Vesperam Vero& post pastum accidentia increscere solent, nempe calor in Vola manuum, respiratio anhelosa ad minimum motum, caeteraeque functiones non adeo alacriter fiunt.1O9. Caetera phenomena in hac febri apparentia sunt plenaria appetitus ciborum & virium dejectio; somnus nunquam refocillans; carnium flacciditas, emaciatio: color luridus pallidus, nisi increscente calore & pulsuum Vibratione, circa vesperam nempe quando genarum adest do-Iosus atque fugitiVUS roseus rubor, sudores nocturni circa frontem & collum praesertim. Sapor scedus matutinus in Ore, sitiS, Vomenti conatus, tussis, iracundia leVi de causa. Morositas, intolerantia adversus ipsos familiares. Hic secundus
66쪽
f. IIO. Tertius & ultimus gradus omnibus hisce ingravescentibus insurgit, iisque adduntur diarrhaea colli quativa, sudoresque tales; urina quae antea limpida & spumosa, jam oleaginosa&tela aranearum haud dissimile obducta, emittitur pauca: pedum tumor fit cedematosus, facies hippocratica, aphthae, morS.I. 111. Curatu dissicilis admodum est haec febris & nunquam in ultimo curabilis stadio. Semper autem attendendum ad morbum primarium
jeu causam hecticae, quod si possibile, haec prius
eradicanda & hic certe valet, sublata causa, tollitur esectus. At hic labor, hoc opuS. g. II2. Caeterum commendantur in diaeta lacticinia, farinosa, ova sorbilia, juscula ex pedibus vitulinis, cancris, aliisve gelatinosis, mucilaginosia& acrimoniam demulcentia, emulsioneS 29. CX amygdalis seminibusque frigidis. Potus cho colada, hydrogata, serum lactis. g. 1 Ig. Medicamenta optima sunt cortex pe-ruvianus; aqua selterana cum lacte, tempore minoris caloris hectici. Lac. asininum, aut caprinum mane jejuno stomacho ad libram diimidiam ante lectum aegrotantis emulctum, statimque epo' tum, aqua calcis cum lacte in sudore & diari licea colli quativa. Requiritur & hic summa prudentia medica ne tempore majoris orgasmi eXhibeatur. Pro tussi lenienda nihil melius habetur quam laudanum ad gr. dimidium, aut pil. de cynogio S. Vel
de styrace ad gr. ij. iij. hora somni. Semicupia
67쪽
bene audiunt in atrophia infantum, si quotidie per dimidiam horam balneo tepido ingredianture interneque detur anima rhei cum liquore terraesoliatae tartari go. plura de atrophia meserat cain morbis infantum . de hectica in phthissi pulmonali: alvus libera servanda pomis coctis, pruniS,manna, tamarindorum & cassise pulpa vel Sc
Mentio saepe facta de aphthis, symptomate in
sine morborum auctorum, putridorum, inflammatoriorum chronicorumve, sc. phthiseos, hydropisve satis frequente, subinde critico benigno-Ve, saeptissime maligno funestove, peculiarem quamvis brevem postulat pertractationem. f. II S. Aphthae ergo dicuntur pustulae albicantes Omnibus oris partibus, nec raro respirationis Organi S, Oes Ophago, Ventriculo, totique canali intestinati insidentes, deglutionem impedienteS, medicamentorum alimentorii nave ingressum in Venas lacteas denegantes. Infantes inde ubera sugere non possunt & papillas mammasque nutricum iisdem assiciunt hilcusculis.
68쪽
g. II 6. Diversae tamen sunt ab aphthis recens natorum, ab Hippo CRATE descriptis, Galeno notis & a Celso periculo lusimis habitis: definiebantur enim eXulcerationes superficiariae prae partium mollitie ortae. Hae in pueris periculosisimae non ita in viris habentur a CELso. Quod nostris aphthis minime convenire nemini non notum est. Aphthae enim infantum raro, adultorum saepissime nostro aevo lethales eVadunt. f. II p. Non tantum oris, sed aliarum partium eXternarum superiaciaria ulcuscula & cutis rubedo in infantibus ' puerulis oriuntur. Aphthae etiam apud plebeculam dictae. II 8. Pro causa agnoscunt partium laXitatem, copiam humoris pituito si serosique acrimoniam& corruptelam. Conamine critico quamvis impersecto & lento fiunt semper cum magna virium dejectione & subita morbi mutatione sive ad salutem 1ive ad mortem, circa nonum diem. 9. II9. genignae saepe alvi solutione & continua eXpuitione separantur atque eXpelluntur, insequente salivatione non raro sanguinolenta, malignae vero crassae albae licet, pejus si fuscae cine-xiceae, splendentes lardi adinstar, nigrae, gai 'graenosae ulcerosaeve decidunt, aliquando sed &renascuntur ad tertiam quartamve Vicem. g. XaO. Aphtharum prodromi in malignis sunt somnolentia, singultus, nausea, querela perpetua de ardore & pondere circa praecordia, linguae rubedo maXima.
69쪽
121. Ad curam hujus symptomatis requiruntur & externa & interna; quaeque iterum varia in infantum & adultorum aphthis. In infantibus enim commendatur aqua frigida, urina propria cum melle rosarum pro oris ablutione. Interne absorbentia cum rheo g I. omnem adimplent paginam. In adultis eXterne laudantur decoctum raparum vel datici sativi cum pauco vino, sale pru-nellae &C. ga. dein mucilago seminis Cydon. Borae Ven. &c. qq. interne nihil praestantius decocto corticis pertiviani. Aphthi S Vero deciduis nec red untibus, catharticum rhabarbarinum aliquoties
I. I22 x communi fere medicorum sententia, curas ebrium putridarum malignarum per emeticum aggredienda, praesertim si aeger VeXatur continua nausea, ructibus nidorosis foetidis, vomendi conatibus, Vertigine, oris amarore & lingua sordida, praegressa Venae sectione in valde plethoricis, ubi sanguinis nimia agitatio a medicamentorum Vi praecaVeatur. g. iEq. Atqui & nausea & vomitus adsunt in inflammatione ventriculi atque etiam fiunt per
70쪽
Consensum, capite aliisque partibus male assectis, nec arguunt semper colluviem circa primas ViaS.* Iet4. Damnatur ergo emeticum ubi minima inflammationis suspicio, uti in quibusdam epidemicis & sebribus malignis petechialibus fit, quod
toties docuerunt cadaVerum obductiones. Attendendum ergo quam maXime ad pulsus duritiem, nec non ad ventriculi ardorem & cardialgiam. Ias. Praeterea non necessaria censentur emetica ubi signa Iaa. desunt, nec praegressa suerit ciborum ingurgitatio; sed etiam dentur indicia, naiasmatis potius in sanguine quam in ventriculo
. I26. Caute quoque mercandum in emeticis exhibendis cum haemopticis, herniosis, &cum foeminis procidentiae aut prolapsui uteri obnoxiis. Nam sicut emesis ubi conducit, non tantum prodest tanquam evacuans, sed etiam quatenus viscera abdominalia concutit materiamque in iisdem contentam solvit atque exprimit, sicubi non conVenit ob violentos viscerum succussus &humorum congestiones circa caput timenda. g. Ι27. De tempore exhibendi emetici facile convenit inter medicos. Absente febri emeticum. dabat HippocRΑΤΕs. Inde & communiter apyr Xias tempore porrigitur in febribus intermittentibus. In febribus continuis putridis Optime datur in initio copia bilis turgente circa praecordia cum anxietate & debilitate inde orta. SYDENΗΑ-