장음표시 사용
241쪽
vomitionem, aliai fluxum , sudorem, diu resin stimulemus, nee dinon languentem per vesicatoria excitemuS, eum CXpurgatae sunt primae viae, per cardiaca, sudorifica, refocillemus, quae ille1 pia a priore longe diuersa est; interea tamen sunt casus, in quibus phlebotomia una, aut altera, initio celebranda est, ut em lica et cathartica tuto possint deinde praesci ibi, quae in speciali therapeia debent enarrari.
Medie. method. lib. p., cognoscuntur CX pyrexia, seu aegritudine acuta labrili uniuersali, eum signis inflammationis. Sunt vel internae, quae eX ardore, dolore, tensione, pulsatione, tumora partis, designantur; Vel externae, quae CX maeulis, eXanthema. tibus, phlegmone vel erysipelate, conspieuis, digno utitur. Diuiditur haec classis I ' in phymata: seu solitarios tumores inflammatoriOS. 2'. In phlegmasias exanthematicas , quae maeulis, papulis, pustulis culaneis, aut tumotibus Externis, phlegmonOdeis, erysipelatosis, cum pyreXia, insigniuntur.3'. In pblegmasias membrauaceas , quae pyrexia acuta cum visceris cuiusdam dolore, calore, tensione, tumore, denotantur. 49. In phlegmasias paren bymatofas, quae Pyreria acuta, cum partis internae calore, dolore, siti, virium prostrationis, aliis-s que signis, cuique generi Propriis, determin natur.
hus, potisimum remittentibus, ordo exigit, ut proxime iuxta se. bres collocentur, unde eas inter febres malignas plurimi aucto. a res reposuere, ut tamen ob affinitatem interponatur ordo I. orexia est pulsus frequentia, velocitasque cum caloxe in i inorbis, quorum praecipuum symptorua inunde, atquo a subri,
242쪽
, 6 CLASSIS III. P H L E G lys.
desumitur. Sic in pleuritide, phrenitide, labris non est symp
torna praecipuum, a quo morbus denominatur, licet essentialis sit ; adeoque ut distinguatur a morbis primae classis, orexia vocanda est; sic in dysenteria, arthritide non raro adest frequentia pulsus eum virium prostratione, sed ille status rectius Dre ocia, quam febris, dicetur, cum praecipuum morbi symptoma se bris non sit. orexia itaque esst frequentia pulsus cum asthenia seu lassitudine et debilitate, quae cum morbis aliis, ac febribus, complicatur. Diuersi sunt pyreXiae gradus , qui aestimantur ex velocitate, plenitudine et tensione pulsus, nec non caloris intensitate: unde dicitur pyrexia magna, ut in pleuritide, phrenitide, veris; et parua, ut in rubeola, variola, benignis. f ViX, arbitror, lectorum quis capiet sententiam ρ. Videtur enim dicere, pyxexiam sebrim eise, quae febris non sit, aut saltem febrim, si morbum primarium non constituit, sed secundarium, pyreXiam diei. Quidni si lubet. Rectius Culienus condidit classem I. pyrexiaruna, quarum character esset: post: horrorem pulsus see quens, calor maior, viribus artuum imminutis: earumque ordinem primum febres esse, stabilivit. cfi Syst. aegrit. T. L At
haec arbitraria videnturi Superest longe magis attentione dignaenunciatio: dari disserentias phlegmasiarum duas, alteram, quactvideatur consistere febri, cuius comes, intermittens 1aepe, aut metaschematismum amans, sit phlegmana, alteram, quae e contra
x o phlegmasia topica magis sit, ac febri, seu pyreria, stipetur. Non deficiunt graues scriptores huius asterii test es, v. g. Smietentus, Cleghoru, Selle, Sarcone, Tefflarus, alii. Nec dissileri potest, nisi in curatione disserentiam iaciat, in prognosi tamen
facere. JNomen pyrexiae, vel pyreXis, opponitur apyreriae, et istine dicitur febricitatio; et ut in decursu quartanae, tertianae, datur per interualla apyrexia, et pyrexin, euidens est, integrum morbum ex his duobus temporibus constare, seu eX pyreXia, et ex apyreXia, adeoque febrim, pro morbo sum tam , non inuoluere
assiduam pyrexiam, seu a pyrexia distingui posse. Phlegynasia, definiente Castello in Loxico Medico, est inflammatio seu febris, inflammationi alicui coniuncta: Galen. com mc in aptior. l. I: dicta est a phlego, uro, inflammo. In phlegmaliis omnis pyreria ost vel continua, vel re' mittens ; nulla velo intermittens. fHoc assertum adeo ab ev
243쪽
perientia alienum, non deleo, quod sic multi statuant, nihilombnus in sequent. constabit, noti pyrexias solum phlegmatiar intermittere, sed phlegmasias ipsas, ut vel sola pleuritis docebit JMorbi omnes huius classis breues sunt, et utplurimum periculosi, adeoque acuti, eXceptis tamen speciebus benignis, nee- non ultimis exanthematicis, ut ellera, quae perieulo caret.
Est phlegmasa sphaeroidea, diffusa, subsolitaria, dolore pul. satili in lignis, sponte in suppurationem Vergens. Dicitur a pbis.
io, uro. Disteri a pustulis uaflammatis, Vt a Variola, cet, ex eo, quod sit tumor lub litarius, et multo maior; a bubone, parotide, paronychia, ophthalmia, quia sedem in certis locis detex. minatam non babςt, ' Caussa est impetus cruoris adauctus intra vasa partis tumen-ris, quae inuolucris vipluximum eooeetur, ut glandula, vel membrana cellulosa: etenim si intra ramificationes vasorum fieret ille in saritus, tumor non sphaeroideus, nec certis limitibui circum.
scriptus laret, sed e sipelatis instar dissutas. - fSpecies quasi habet: mastodyniam, ophthalmiam, otitidem, proclitidem, phimosin, paronychiam, quas tamen luber praeeunto aueh. seorsim proponere.JI. PNegmoue mammarum, vulgo poli. Vide Masobniam. sa. Phleginone oculi. Vide Ophthalmiam interuam. 3. Phlegmone resis venerea, v go gonorrhee tomb e dans λιο vrses. A, Dici solet a principio, cui potissimum debetur. Praeteriemedia generalia, ut phlebotomiam, victum tenuem, lament emollientia, et dein resoluentia, dosiderantur ea, quaς vix ssyptuliticum specifiee debellant,
244쪽
4. Pb moue musculorum, tumor phlegmonοδες. A. phle P mone plagica Sagar sp. I.
Vulo o non habet fouram determinatam, nee maonitudinem. Ortum habet a principiis viplurimum procatareticis, ut fractura, contusione, vulnere: Exigit remedia, quae resolutionem instituere possunt, ut sunt phlebotomiae repetitae pro tumoris CXrensione, symptomatu in vehementia, aeFri robore, aetatis vigore; nec non victum tenuem, refrigerantem et humectantem; cataplasmata emollientia oX foliis maluae , 'iolarum, acE-tosae, bulbis lilii, mica panis cum lacte cocta, additis croco, aXunxia recenti, medulla animalium, oleo, pulpa althaeae. His enim dolor, calor, tensio sedantur, fluxilitas sanguini conciliatur, vasa crispata laxantur, membranae inuoluentes spasmodice constrictae, remollitae cedunt, circulatio restituitur; si his irritis in suppuratum Vergat, aut in gangraenam, videantur remedia apostomatis, gangraenae, cet.
Phlegmone axillaris, vulgo bubo axillaris. Vide Au
6. Pllegmone tisiculi; Riuer. Obs. 39. Cent. a. et obca. Ohs Comm. L. 7. Phlegmone, Ignis S. Antonii. Sagar sp. 2. Virgines inlectat seruidas, abdomen detinet, lineam albam
atque spinam dorsi terminos habet, tumor constat ex meris tu- herculis, corymbosis, Pisi vel nucis auellanae magnitudinem aequantibus, iuxta se positis; racemosus, quasi ex glandulis miliaribus tumefactis subcutaneis natus. Salus ab antiphlogistica methodo, enomatibus, lamentatic nibus: detrimentum ab aqua vegeto- minerali.
8. Phlegmone putrida. Λuit. T. II. pag. 617. Luesnate. q.
Videtur primo adspeetu erysipelacea, parum tumida, tactu frigida, et veluti dura, sine elasticitate aut tensione, an Odynia ad scalpellum, deinde pustulae liuidali erumpunt, pulsus nai
9. Pldegmone plerborica. Frequenrissima. IO. 'migmone puruleuta. Frequentior. o. Phlegm sue venerea, cauc;vsb. Chaucre Gallor. lepra cancri Auch. AprAc t. q. c. II. T. l. 3. c. 6. P. Audre de
245쪽
A la oris 3o ad hebd. a coitu impuro oritur, et quo citius erumpit, eo maior phlogosis. In glando, corona Cius, prae Putio,i 1 renulo , induratis paruae phlogo deae maculae, papulae miliares acuminatas calonios, sensim in apice dehiscunt, subsident, post hebdom. in medio exulcerantur; colore sunt rubro, atror ubro, latico: labia tumida, eminentia, rubra, phlogo dea, abundant papillulae, crescit durities, dolor, profluunt guttulae ichoris viscidi, ampliantur, serpunt, cinguntur callis: adesti schuria, dylaria. Quo frequentiora, eo benigniora, et contra. Peiora sunt, quae balano, praeputio, frenulo, quam quae dorso et lateribus, adsit dent. Sunt, quae lente serpunt, labia habent molliora minus protuberant, et blandum teliorem landunt. Sunt, quae peiora, CXulceratione profundiori, latiori, labiis crassis callosis et ichore virulento nimio et acerrimo stipantur. Cura.
II. BUBO, Bubou. Est phlegmasia glandulae unius, aut alterius, Inguinalis,
.um dolore obtula, vix lancinante, calore, rubore, renitentia,
minoribus, quam in phlegmone; lente accedens squin laruata, ut scirrhola eae parte agnoscatur, J et recedens, incessum aliquantum impedienS. Debet ar sanguinis impetui intra vasa lymphatica glandularum minus vivido, cui occasionem praebet insarctus horum vasorum; distinguitur a bubonocele, cognita sede glandularum inguinalium, diuersa a soramine musculorum abdominis et arcu Poupartii, necnon ex eo, quod bubonocele subito fiat, bubo vero Iente excrescat; ibubonocele ileum saepius excitet, non vero huho. Varietates sunt bubones scirrhodes, Phlegmonode' o
I. Bubo simplex, Subou. D. Sic vocatur graece inguen, quia regio inguinalis assicitur. Dicitur simplex, qui nec sebrim, nec pestem, nec syphilitidem, comitatur. Curatur remediis iisdem, quibus phlegmone, sed
a. Bubo ophiliticus, Asruc. lib. S. cap. 5; cambuca P Meessi; mulatu. QAb impuro concubitu immediate, seu post paucos di ,
246쪽
a gonorrhoea suppressa orrus, dicitur primaritit; qui vero In secto iamdudum sanguine, fab irritatione vrethrae per cereolos dsine his principiis superuetiat, fecundarius Vocatur; uterque magis est vel phlegmonodes, i et oedemato des, vel scirrhodes; alter ouum columbinum, alter pugni magnitudinem adaequat, phlegmonodes facilius resoluitur, citius suppurascit; O dematodes resoluitur, non suppuratur', scirrhodes resoluentibus resistit, nec suppuratur. Differt ab aliis speciebus a principio , cui debetur. Curatur ut syphilis, cuius est symptoma et signum. fprimarius, Iolaorrhoeae comes, toleretur, abstineatur ab irritantibus, Ut emplastris. Eubo syphiliticus ;nduratus, durante hydrargyro si tegatur emplastro de ranis eum mercurio; si inflammetur cataplasmate de mica panis cum lacte tφgatur, saeto pure cultro, cauterio, aperiatur :si suppuratio bona sit, ulcus curetur unguento basilicone; si pus paucum, saniosum, addatur digestiuum; si callosum sit, vicuseaustico inuratur. Si scirrhosus fit, aegrotos anYios reddit ad modum, ne aliqui proXimiores morbum perpessum agnoscant; at aegre debellatur.Js. Bubo scropbulosus s. 'ruvrofus; Buboti froshutitiae. C Distinguitur ab aliis per signa strophularum in collo, me senterio, deficientibus signis bubonis syphi litici, pestilentis, ceti
Vide S ophtilas in cacbecticis.
q. Bubo pestilens; bubou pestilentiet ἰ λEst tumor criticus in peste ad inguen alterutrum oriundus cum bonis aegri rebus. Ille vero bubo quantocyus aperbendus est, licet immaturus, et ad suppurationem cito ducendus,
ut ea via virus pestis foras amandetur; Vide Pesem iii
5. Lubo crescentium, vulgo lis ero Usauces, ou cro is fanis; B. Est tumor dolens, renitens , cuti concolor, glandular mitiguinalium, qui puberibus dum sensibiliter crescunt in altum, cum aliquali corporis macie, oriri solet: ille tumor sponte Iesoluitur, nullumque periculum importat.
6. Bubo icorbuticus. Vide Pestem forbuticam. An scor',aricus bubo fuerit obseruatus valde dubium mihi videtur, nee nuperi Auctores, qui de scorbulo expresse scripserunt, ut LisI-kius, illud symptoma memorant.
247쪽
III. PAROTIs; Parotide, Oresilon. Differt a bubone ex eo, quod glandulas, Pone aures sitas, assiciat; est enim tumor scirrho se-phlegm0no deus glandulae parotidis dictae, in suppuratum lentissime vergens ; easdem varietates subit ae bubo, non vero totidem species. T. Parotis benigna, Parotide si te; B, Est ea, quae sine febre, sine graui symptomate anas
Ea ost, quae in febribus acutis, in peste, vel critice, vel symptomatice, superuenit, saepius cum surditate; in pleuritido maligna, Riuer. Cent. I. Obs': eritica in miliari, Journ. de Med. May 1755:' in typho carcerum, Pringis Tom. a. cap. 6.
Vide curam in Tritaeopba, etode. 3. Parotis catharrhalis vaga. Ea est, quae amat solui, aut alternari, cum bubonibus catarrhalibus inguinum, aut testium tumore, hydrocele etiam acuta. Saepe epidem ice quasi, aut perfrequenter saltem occurrit: ut ante I annos Hallae vidi, et ante VI annos cet. Cur
lio morbo aduersa iubet adlitheri.JIV. FVRVNcvLVs, Furoncte, Cisu. Est phlegmasia culanea, prominens, dura, et atrO- rubra, cuius centrum, cum suppurata est, occupant fibrae crassae, quae in pus non colliquescunt. Dantur furunculi oui columbini figura et magnitudine, alii maiores, et hemisphaerici. Floccus fibrosus in axi surun dii haerens, dum suppura tur, vulgo dicitur Bourbillon. Eiser soch Germ. Specios, seu varietates sunt 1. Furunculus dothieu Galen. cIou ordina ire. B. Curatur ut phlegmone; sed durior est, magis sphaeroi
2. Furunculas terminibus Gorraei definit.
248쪽
Est species phymatis, ait Oribasius, supra quod pustula nigra eminet, quae rupta inferne similis de uammatio apparet, eo autem disiecto, pus inuenitur. Obscurissima est dω scriptio. 3. Furunculus, pbgethion Graecis, paulis et panis L tinis. Est furunculus crysipelaceus, diffusus, culaneas glandulas obsidens, dissicile suppurans, calore deurente et mordaci stipatus. Hu1us accuratior historia desideratur. q. Furunculus carbunculus septicus. Rigler. l. c. p. 9 a.
5. Furunculus plethoricus. Frequentior. 6. Furan calus faburratis. Frequent 1Or. 7. Furunculus purulentus. Frequentior.
8. Furunculus d arthriticus , gangraenosus. Schmucher sehir. Schristen. T. I. p. 319. Initio instar castaneae durus, dolens, inflammatus, sensim absque mollitie increscens ad orbis peripheriam, cum p rexia acri ua, non emollitur, saniem landit ex sponte enatis aperturis: facile gangraenosus euadit. Salus a labris regimine. 9. Tarunculus toxictis. A catulo marino comesto. JV. ANTHRAX, Charbon. Est phlegmasia, carnibus immersi ulptur;mum, in cuius apὶee est vescula griseri, subtus sphaceiosa, in ambitu dolor et
xuhor quandoque leves; excoriatus, vel suppurascens, serpit in viciniam, et colorem intense rubrum exhibet.
Optime describitur a Plinio et a Celo; quippe quando
que collum, fauces obsidet sine ullo tumore et dolore, sed cum liuiditate pustulae aut cuticulae, qua ablata, caro substrata nigricat, sphacelosa est; interea aeger languet, somnolentus est, pulsum habet debilem, rarum, et intra breue tempus e medio tollitur ; cum vero minus malignus est carbo, circa pustulam nigram est tumor phlegmonodeus , cum febricula; aperto tumore, ulcus atro- rubrum, siccum, calens, aritens, in viciniam serpens. labiis extrouersis apparet. Accidit potissimum pauperibus sordidis, qui carnes anima- Iium, ut Vervecum , anthrace defunctorum, edunt, aut qui eo-xum lanas tractant, adipem sandunt ad candelas parandas: hins
249쪽
laniones, coriarii, candelarum opifices, huic malo sunt saepius expositi. Raro Medici accersuntur ad hoc malum curandum: sae. pius rustici arcana sua huic malo specifica dicta adhibent, et caustico furunculum inurentes, anthracem se sanasse, iactitant. X. Anthrax simplex; A. Est ille, qui non pandem ius est, sed sporadicus, extus pro. minens cum pulsu sobrili, et leuibus symptomatibus. In huius curatione statim apex sphaceiosus caustico, ut lapide infernali, vel lapide caustico, inurendus est, ut destruatur
Virus gangraenosum, quod vel carnes vicinas rodere, vel intro. uersum funestissima symptomata, ut syncopen, delirium, cet. EXcitare valet; raro phlebotomia indicatur, ast a vigore pulsus indicata in hac specie non nocet; interea escharae lapsus promouendus, et suppuratio excitanda ad virus eliminationem, et sanguinis depurationem, quod praestant suppurantia vulgaria; in terca, tum intus usurpantur medicamina, quae vires circulationis Excitant, si langueant, aut sustinent, si vigeant, simulque perspirationem intendant.
2. Anthrax malignus, cbarbon pestilentiet. Vide Pestem
3. Anthrax Persicus. Pruna et ignis Persicus Avicennae; Ie mal des ardens. Vide Mezeradi Hist. de France: te seu S. Au- ιοine, Vide PHistoire de Philippo I. ann. IO9O. Parer DP. A. Est pestis species. Ad inflammationes causticas pertinet, lapsu escharae siccae et nigrae, suppuratione accedente, feliciter
interdum soluturas, ut tamen carnes usque ad ossa corrumpant aliae.
Vidi aliquoties anthraces duplicis speciei, malignos scilicet. qui cum pussu exili, facie pallida, frigore extremorum, cardial
gia, virium subitanea prostratione, intra paucas horas, aut diem, aegrum de medio tollebant; in collo vero nullus exterius tumor, sed tantum sub cute distinguebatur glandula tumida vix dolens, cuius apicem tegebat macula liuescens, cuticula non adhaerenS, qua resecta, interius macula nigricans, sensus expers, sphaeel D-sa, latebat: alias vidi anthracos minus malignos eum sebricula Partem faciei, ut palpebram, assicientes, qui plures dies perseue-
Tabant, exulcerabantur cum tumore inaequali, atro Tubro, la
viii inversis, langoso, vel excrescente, sicco, murinae Purul x
250쪽
Eancri exulcerati instar horrendo, et sese in vieiniam dicton geme, quae altera species a morbo ardentium minus abludit, cuius desci iptionem videlis apud Meetero Histo ite de F nee anno 996: nec non ignis furi vel luis Sancti Antouii nomine anno 1o9o regnante Philippo I. Cf. Erysipel.
q. Anthrax varantatas, Occitanis . A. Miranda carbunculi species P. Eorelli, Centur. a. ohs Ia: 1ii urbe Rogueco urbe prope Castres in Occitania, frequens est morbus malvis vocatus, qui species carbunculi est , quo assecli, nisi dies Duuem insomnes uadu eviat, iugii laretur 3 utque somnum arcere valeant, accedunt ad aegrum amici et parentes, ibique genio indulgentes canunt, et aegrum ad saltandum inuitant; tarantula demorsi pariter somnolenti sunt, teste Serao; inde mos apud ipsos inualuit, ut saltarent somni lagandi gratia. Vidi Tu Fautissimum Tingisam . 5. Authrax bilio s. Dosi. rat. med. T. a. p. 173. VI. P ARONYCHIA; Pauaris. Digitimn Vogelii. Est phlegmone extremi digiti cuiusuis cum dolore perterebrante, calore urenti, tensono maxima. T. Paron chia .cutaneas Lyci Chirurg. cap. ;I auaris curaue. BDigiti extrema pars initio parum dolet, tumet, mox rube-do aecedit, crescit dolor et rubedo, quae sympioniata id tra digitum sese non extendunt, et tolerabilia sunt; dein pulsatione crepcente fit suppuratio, apex digiti albescit, remollescit, et sine periculo abscessus ruptus detersione ac consolidatione terminatur. Curatio absoluitur emollientibus, quae maturent phlegmonem, et extractione peregrini, ut spinae, adiculae, si huic ansam Praebuerit; cataplasma de mica panis cum lacte et croco, caro cochleae pomatiae applicata, pulpa ex soliis maluae, notae, radice althaeae, bulbo liliorum; si dolor et seruor minores sint, emplastrum diachylum cum gummi, emplastrum de mucilagine, cet. conueniunt; et suppuratione facta, abscessus aperiendus, et solito more tractandus; saepius autem accidit, ut unguis delabatur, si pus insta ipsum genitum sit, quod longum lacessit neg
2. Paron chip perinstii Heister. ibid. Garengeot. Operat. de Chirurg. du panaris. A.