장음표시 사용
381쪽
ipsum membrum , habito a pro variabilii, set unde habetur ex quo valore inventis reliquis ut supra , habebitur systema Xhibens errorem minimum . Is autem error ipse habebitur ponendo hunc valorem a in formula - - - - ipsam ducendo in
R'e , vel simul etiam in ' - 1, e qua substitutione a
Soliolium generali. 182. Ioc pacto habentur omnia, quae pertinent ad syste a m trium lentium compositarum e tribus substantiis habentibus diversas rationes qualitatum distractivarum ad refra stivas, diversam rationeis divisionis spectri , si V diversam rationem qualitatum distractivarum pertinentium ad diversa colorum binari , quae ratio si es et eadem in binis substantiis pro binariis omnibus suffcerent binae lentes ex iis binis substantiis ad conjungendos ad sensum in punctum unicum radios Omnes provenientes ab unico objecti puncto Ubi ea ratio est diversa in omnibus tribus habentibus itidem satis magnum discrimen rationis qualitatum distractivarum ad refractivas obtinebitur idem quamproxime per lentes tres unitis
Coloribus κtremis cum uno medio 183. Hanc methodum videtur indicare Natura ipsa, quae In oculo constituit tres diversas refringentes substantias, quamquam in eo quidem videtur Natura ipsi longe majorem perfectionem quaesivisse; nam curvatura humoris crystallini plurimum disterre solet a circulari , ipsa lens humoris crynallini constat stratis diversis superinductis, quae sunt diversae densitatis, uti constat potissimum in humore crystallino piscium ingentium , in quibus discrimen densitatis diversorum ratorum multo facilius per observationem determinatur Fortasse singula strata destinata sunt ad habendas ejusmodi qualitates refraetivas distractivas, ejusmodi figuras , ut si perse stahabeatur oculi conformati, quam plurimi colores uniri possint, vel etiam omnes, si continuus sit mutationis progressus in T. V P. II. Tt cen-
382쪽
OpUsCULA densitate, natura materiae humorem crystallinum componentis; unde fit, ut formulae pertinentes ad errores diversae
refrangibilitatis, figurae sphaerico non possint applicari ad
distinctionem imaginis in oculo, praeterquam quod Vel nulli, vel rarissimi sunt oculi, ut, aetera membra Omnia is poma, frondes, crystalli, Momne alium genus , ac reliqua omnia Naturae opera, in quibus persecta, quam affectant, figura obser Uet Ur 18 . Si adhibeantur tria vitrorum genera , oportebit elaborare lentes tres, in quibus tamen binae inde terminationes supererunt ad Commodiorem formam seligendam . Sunt , qui commendent ut simpliciorem casum , in quo superficies quaepiam assumatur plana , facto infinito ejus radio. Verum apud vitrorum artifices fatis Constat, planam superficiem multo dissicilius efformari fatis exastam , quam sphaericam . Congruentia superficierum Contiguarum est multo magis opportuna ;nam ea minuit partem luminis amissi per refleXiones. In
quovis ingressu in lentem egressu semper reflectitur pars
luminis eo major , quo majus est discrimen mediorum , quae superficies dirimit. Si lentes distent utcumque exiguo intervallo, habebitur duplex reflexio in egressu e vitro in aerem , ingressu ex aere in vitrum , quibus succedit in contiguis unica multo debilior orta in transitu e vitro in vitrum . Praeter partem luminis amissam per eas reflexiones pro imagine in foco radiorum transeuntium sine ulla reflexione habetur in Commodum luminis spurii advenientis ad imaginem ipsam objecti post aliquot refrastiones Conjunctas Cum binis reflexio. nibus. In tribus lentibus habentibus ex superficies, si nullae Congruant, habentur Is binari , quae singula lumen transmittunt ad imaginem, .singula focos habent, pro quibus inve niendis habeo formulas admodum expeditas. Si aliquis ex iis focis foco principali radiorum directorum sit proximus, imaginem turbat lumine purio perfusam in obje tis admodum lucidis non ita tenui . Si superficies lentis intermediae congruant cum adjacentibus, uperfiCies rellectentes erunt quatuor, binaria ipsarum tantummodo sex 18 s. in etiam ex hisce capitibus multo melius est aquam includere binis lentibus, quod requirit formationem superficie rurn tantummodo quatuor, minuit acturam luminis in foco principali, ac ejus perturbationem a lumine bis reflexo. 185.
383쪽
185. Theoria omnis ejusmodi obiectivi efformati per eiusmodi lentem triplicem hic est fuse exposita . Primo quideme observationibus vitrometro habitis, quae fuse reseruntur paragrapho ex aliis indicatis, quae sunt habitae ope prismatis vitrei habentis angulum Variabilem , ostenditur ejus necessitas ad majorem telescopiorum persectionem cum inde appareat, unitis per lentem duplicem radiis extremis, medios simul cum ipsis non conjungi. Pluribus Circa Observationes propositas adnotatis in . . exposita est in . . theoria radii transeuntis per duo prismata contigua , in quorum primum incidat ad perpendiculum . Ejus ope deducta sunt plura
consect aria phoenomen observati pertinentia ad unionem colorum, exposita omnis ratio inversionis successivae spectri ex diversa in diversis substantiis ratione differentiae valorum eκprimentium rationem sinuum pertinentium ad diversa colorum binaria, sive appellata m ratione sinus incidentiae coloris minu refrangibilis ex aere in quampiam substantiam , -- meadem ratione in Colore magis refrangibili , ,- pro alia substantia, e di Veis ratione Valorum tim, M. peristinentium ad diversa binaria, Ut eorum , qui pertinent ad ruisbeum , 5 viridem ac eorum qui pertinent ad rubeum , violaceum unde deducta est diversa in diversis substantiis a. tio diuisionis specti , es triplex Neu pioni error expositus I 8 . In ea perquisitione occurrit . . usus Curvae exprimentis omnes ejusmodi rationes, exhibentibus abscisiis omnes valores m pertinentes ad omnia binaria primi rubet combi nati cum quovis alio, ordinatis omnes M ipsis respondentes , ac g. 8 exhibita est ratio determinandi proκ iste curvam ipsam e aliquot observationibus habitis Vitrometro, vel angulo variabili prismatis vitrei, adeoque rationes ipsas valorum d m, M respondentium binis Colorum radiis, nimirum rubeo combinato cum viola Ceo, Cum quopiam intermedio, ut viridi , quod est elementum omnino necessarium pro determinatione systematis trium lentium , quae ipsae rationes quo pacto e divisione spectri immediate observata utcumque deduci possint , indicatum est . . I 88. Demum . . celati sumus ad unionem plurium colorum quotcumque ope totidem lentium , sed indicata tantum. modo solutione generali diti genter Vol Vimus id , quod pertinet ad lentes tres, potissimum ad eas , in quibus superficies T a len-
384쪽
OpusCULA Olentis mediae congruunt singula cum singulis extremarum. Denominationes pertinentes ad illam rationem differentiarum habentur num. 67 1brmulae, quae proveniunt e conditione unionis trium colorum in earum functionibus datis per ipsarum radios sphaeri Citatis, habentur num. 7 a Valorem foci communis ejusmodi lentium exhibet numerus 73 formularum reductionem ad 4 radios profluentem ex Congruentia superficierum intermediarum habet 76 Cum expressione radiorum reliquorum per radium solius primae super fi Ciei, quorum indiculus habetur numer I T. 189. Inde una. 7 proponitur aequatio secundi gradus orta e correctione figurae sphaericae , cujus aequationis forma Consideratur num. 79. Ex ea aequatione eruto valore primi radii , eruuntur per praeCedentes formulas reliqui diit antia foci communis , adeoque systema totum quatuor superficierum relatum ad distantiam OC Communis. Quod si forte ea aequatio exhibeat valores imaginarios, ostenditur num. 18o
quo pasto iidem radii inveniri possint ita , ut omnium mini,
mum retineant sphaericae figurae errorem
apo Haec omnia ad theoriam pertinent superesset applicatio numerorum ad sermulas , qui desumi poterant ex ipsis observationibus , quas Proposuimus, quem laborem suscepissem utique, si per tempus, Valetudinem licuisset. Tot ciris obrutus, quarum aliquas in exordio hujusce dissertationis κ- posui, vix, ut liquet e num. 6, coepi in hac ipsa dissertatione digerere in primo ipso hujusce anni exordio Mediolani argumentum , quod jamdiu animo Conceperam is cujus1pecimen quoddam tenue, quod pertinet ad successivam imversionem spectri observatam per vitro metrum , eiusque causam, ac ad formulas trium lentium initio superioris anni perscripseram ad latrautium, ut Regiae cientiarum Academiae communicaretur , tum Vero, ad che riserum nostrum Viennam , a quo id ipsum , Cum aliis nonnullis , ut in hujus ipsius dissertationis exordio innui , jam Germanice est editum. Demum Ortono, qui Regiae Societati est a secretis innueram, successivam inversionem spectri, diversam in diversis substantiis rationem divisionis spectri inde erutam,
quae omnino everreret analogiam Cum erutoniana divisione monochordi , ut ea meo nomine Cum Regia Societate Lon
dinensi communicaret Vix inter Papiensis 1cholae turbas mille
387쪽
aliis impedimentis interturbatus persequi utcumque potui, absoluturus utique in hisce vacationibus bacChanalium, per quas iterum regredi Mediolanum oportuit ad alia etiam simul curanda, nisi in ipso fere primo adventu Correptus morbo sane importuno deberem decumbere . Quam ob caussam urgente impressionis tempore aegre in ipso lepto huc congesti praecipua ex iis, quae jamdiu , ut 'ebam, in animo habueram jam digesta.
388쪽
otii m Ferdinande Bassi dile stissime , totus in naturari
lium rerum Contemplatione versaris quo studio magnam tibi laudem Comparas is naturalem ipsam historiam inventis illustrare soles non Contemnendis;
mihi visum est, non omnino ingratum tibi fores, si quid ego ad te scriberem , quod ad tua studia aliquo modo pertineret; simul jucundum esset, ac scitu dignum . Quapropter mihi ipse proposui de planta quadam, quae in magnis multisque
Aineri Cae regionibus Colitur, quaeque a Brasiliae populis Manliba, seu laniiva dicitur, verba facere ac praecipuos tibi hujusce plantae usus brevi sermone exponere. Huju1 modi plantam Bolanici descripserunt praestantissimi, quos inter Guglielmus Piso, a Georgius Marcgravius mihi vehementer placent. Et iso quidem novem plantae species enumerat. Sed fieri potest, ut, multo plures sint; ipse Vir clarissimus unam eandemque speciem di itinetis diversarum nationum nominibus appellaverit. Etenim etiam Americani , pro varia locorum inter se ac regionum distantia, aliis atque aliis linguis utuntur, quamquam unum quoddam sit loquendi genus, ab antiqua scilicet ac jam deleta opinam bd gente derivatum , iis omnibu fere gentibus Commune . Summus quoque i Linnaeus ab in libro, quem scripsit, de plantarum generibus, Mantiva florem describit, quamquam sub alio nomine Turnebortius G
ca G κera planetartim . Parilaiis 743 gen. 867. Jatropha . Atque tu hoc geκe e pecies eptem Atimerat , in quibM e squae quintiam tenet octine, eadem es ac Ha de tia in proesens agrinus, vocaturqNe ab ipso Cel Linnino atropha Maniliot foliis palmatis alobis laticeolatis integerrimis laevibus Caroli innae myecies laniartim . Lolmi. I763 14 29. bb instituti ne rei herbariae . Parisiis 17Oo. pag. 38. rub. 38,
389쪽
Opus CULA. vero huiusce plantae floris ac fruetus sed lukenetius ab , Sloanus b integrae plantae iconem etiam apponunt. In Cipiam
igitur a plantae cultura , quae liligentiam non par Vam , certumque laborem requirit. Americani instituto praeparatoque plantario, seminibus missis, quibus uti nolunt, viride ramos vegetosque, tamquam nova germina, X adultas amisae plantis amputant, ac Ditis nudant. Ramos ad Certam longitudinem redactos, duorum scilicet pedum , Vel eo minus , in terram figunt, ita tamen ut quae in planta rami Cujusque pars erat inferior eumdem etiam sub terra situm retineat. Neque vero 11ngulos in una quaque fovea ramos disponunt, sed ternos quaterno1Vea atque ita inter se positos , ut in ima foveae quarte parvis inter se distent intervallis, repletisque terra foveis , tumulum etiam superstruunt, ut Cili Cet ramorum summa Capita vi e terra prodire videantur. Binas Vero, quae sibi proxime sunt, foveas trium saltem pedum a se mutuo removent intervallo. Oportet autem plane Contritam esse terram , a probe sol u. tam . Nam si duriores rancioresque glebae ramos circum-ssent , hi aegrius ac parcius radices agent . Id etiam agricolae diligenter cavent , ne dum instant , vel decidunt majores pluvia , plantationem instituant . Irritus enim eorum labor es et, ramis omnibus, vel certe plerisque ingenti humoris copia putrescentibus Saepe autem a stipius post ramorum satus evellendae sunt herbae, stirpesque variae S multae, quae Cum mira celeritate adoles Cant, succos, Vim fere omnem ex terra eliciunt Ram singuli, qui paucos post dies in totidem plantas mutantur, tres, quatuor, aut etiam quinque , vel sex radices emittunt, si terra pinguis atque optima fuerit contra vero binas tantum, easque minores ferunt , si sterilis atque arenos . adicibus, quibus Mandioca , seu ganni eo nomen tributum est, non eadem est Vel magnitudo , vel figura. Nam aliae sunt maiores, aliae minimae; nonnullae rotundae fere procreantur muliae etiam in longitudinem extenduntur; quae longitudo in maximis radicibus semipedem Crassis duos interdum pedes adaequat, amplius. Pleraeque tamen radices eam
390쪽
Opus cULA sortiri figuram solent, quae facile definir non possit Corticis
etiam Color pro varia radicum specie varius est ubniger scilicet, albus, viola Ceus, fere flavus Pulpa similiter in quibusdam radicibus satis eleganti ac pulcro nitet Candores in aliis vero , ut in ovo vitellus , colore tingitur plane flavo. Ex his farinae genus optimum conficitur . Verum radices omnes, quacunque in terra gignantur, nisi unius fere anni spatio usiam magnitudinem attingere , perfectamque , ut jurat, maturitatem consequi non possunt. Quamquam Indi, si forte
egeant, a fame premantur , radices quintum etiam post mensem e terra eruere non dubitant. His tamen radi Cibus, cum parVae sint, immites adhuc, crudae, vi boni aliquid Comparare sibi posse videntur. Terrae autem nigrae a pingues, in quibus praesertim densior aliqua silva excisa fuerit , atque igne cremata , mirum in modum alunt , feruntque Manlisae plantam , quae ad procerioris hominis staturam interdum assurgit. Sed in quovis terrae genere , ut ut sterilis ea fuerit , in arenis etiam fluminum , dum certis locis, Certisque temporibus latissime patent, crescit nutriturque hujusmodi planta; Uamquam minores tandem, deterioresque radices prodire debeant. Dixi , ut potui, de Mantivo plantae Cultura . Nun C,
Rimi ornatissime , ejusdem plantae usus praecipuos paucis aperiam
Α sane in primis mirum videri debet, plantam mortifero veneno refertam , dum viridis 1 ,- succo plena , incredibili hominum multitudini pro pane sussicere Americani enim , ut multi etiam in Africa populi , ex hujusce plantae
radicibus diversa farinarum genera, aliaque multa ad pulmentum ci cibum conficiunt; quemadmodum nos etiam e tot fi Umentorum generibus tam multa ac varia nobis vitae subsidia Comparate Consuevimus . Verum pauCa quaedam instrumenta enumeranda tibi prius , describendaque sunt, quibus Americani ad hanc rem uti solent. Quoniam Indi, praesertim barbari ferro carent, adulam quam dim, quam beo vocant, ad radices in minuta ista
solvendas sibi parant in hunc modum . Minutos undique ili- Ceos lapides acutosque legunt, quos, si opus fuerit, durissimo faxo frangunt in minores partiuntur lapillos aequales Omnes , quam fieri potest , inter se , omnesque similiter angulatos . Hos lapillos in tabula lignea figunt ad perpendiculum