장음표시 사용
521쪽
porum magnitudinem, ac stum eumdemque unum is iii eodem plano ab utroque oculo exhibendum accommodati sunt. Quamvis autem non uno eodemque tempore retina ab axibus opticis hac illac se dirigentibus concutiatur, nihilominus quia toto illo brevi tempore , quo oculus singula objecti puncta perlustrat, nervorum commotio durat, ideoque etiam illi respondens in anima visio tamdiu perseverat inde si ut suae iis incommodis inexplicabilibusque difficultatibus, in quas incurrit communis opticorum sententia, commoda ejusdem
nempe magnitudinem imaginis in oculi fundo depictae ,
respondentis in anima excitatae visionis in proportione anguli,
quem aciunt radii ab extremis objeet punctis profesti ,
quidem accuratius is melius quam in eadem habeamus. e. terum omnibus missis rationibus quisque o uno Xperimento
persuadere se potest . Oculis clausis introducatur in instructum cubiculum , quod antea non viderit, in distantia duorum aut amplius pedum ab uno ex quatuor parietibus e regione Collocatus repente aperiat oculos, recta in objeetum parietem dirigat. Is clare videbit ac distincte ea, quae sunt in pariete, sed in linea recta alia vero hinc inde, praesertim si non adeo parum distent, ita obscure, confuse, ut vix dignoscat quid sint, eorumque magnitudinem, figuram , tum , atque
distantiam nullo pacto dessinire possit. Quid ergo magis perspicuum quam claram illam atque distinctam obje icti, quod
oculis lustra mus , Visionem acceptam ferri oportere axibus Opticis , aut ad summum iis quoque radiis, qui ab Xibus ita parum deflectunt, ut quod attinet ad sensum ad phoenomena sensu repraesentanda pro axibus accipi debeant. Ia. Quo motu oculorum tota aliqua superficies brevissimo tempore lustratur, eodem quoque excitatur ejusdem figurae visio. Nam pro natura qualitate figurae, qua objectum
definitur , alia atque alia ratione oculi sunt dirigendi ad sim gula superficiei uneta similiter alia atque alia ratione, dispositione puncta retinae ferienda sunt, alia atque alia aliterque disposita imago in eadem retina insculpenda est . Pro varia autem dis positione punctorum , quorum alia post alia
concutiuntur is pro Varia dispositione imaginis in retina delineatae, rationi consentaneum est , ut aliae quoque maliae ali. terque dispositae extensionis imagines in anima X citentur. Quamvis enim nervorum commotiones tamquam essicientes
522쪽
Οpus ULA causa vim non habeant excitandarum ui anima sensationum tamen hae sensationes iisdem ut causis occasionalibus , perinde ac si forent effectrices, respondent. Quamobrem opus est , ut Commotiones optici nervi vario ordine faectas variae quoque aliterque asse stat visiones sequantur. Quod profecto idem est, ac visu percipere figuram sive terminos extensae superficiei. 13. Venio ad distantias, .ajo esse aliud imaginari duo corpora inter se distare, aliud autem videre eo sensu, quem supra explicavimus n. s. b. Tunc solum videmus , cum in
oculos incurrit aliqua extensio inter duo corpora distantia eodem illo tempore, quo illa intuemur. Quod si aut numquam viderimus interpositam extensionem, aut si ante viderimus, quam Orpora cernamus, distantiam quidem imaginari possumus, non autem Videres. Siquidem distantia est relatio, quae tria desiderat, duo corpora, quae dicuntur distantia se inter. positam extensionem. Quare si anima non videt interjectam
extensionem , nullam re ipsa videt distantiam, sed solum imaginatione sibi repraesentare potest tamquam possibilem . qua te nus in aliquibus circumstantiis intelligit inter duo corpora,
tametsi quieta permaneant, ut inter montem lunam e monte orientem posse alia corpora interjici . Uno verbo videre distantiam inter duo corpora est idem ac videre totum aliquod corpus, quod constet e corpore interiecto, ex Corporibus, quae appellantur disiuncta, quaeque sunt quodammodo interjecti corporis termini , sive principium, finis. Jam vero ad totum aliquod corpus videndum singulae ipsius partes
videantur oportet ea ratione, quam numero antegress explicavimus. Ergo ad videndam inter duo corpora distantiam necesse est eodem pasto videre interpositam extensionem. Quemadmodum enim totum aliquod corpus clare is perspicue videri non potest, nisi oculi ad singulas ejusdem partes se convertant, easdem ea celeritate percurrant, ut visio primarum adhuc in anima perseveret, cum excitatur ultimarum smiliter ut visio distantiae excitetur, necesse est corporum dinantium, interceptae extensionis partes oculis ita cito lustrare, ut omnium partium visiones eodem tempore in anima
14. Cum autem aliquod corpus valde magnum est , quod di flum intellige etiam de magna distantia , duo contingere possunt primum , ut primorum punctorum , in quae oculos
523쪽
Coniecimus, visio perseveret quidem , cum excitatur ultima, rum, sed valde debilitata ideoque obscura , confusa secina- dum ut, quia inter excitationem visionis primorum is visio. nis ultimorum nimium tempus interfluit, illorum Visio prorsus evanuerit,m in puram abierit imaginationem , cum anima visionibus horum pulsatur . In primo Ventu totum quidem corpus videmus, totam ipsius magnitudinem , sed ipsius alias partes obscure, confuse, alias clare is distinete . In
altero nequaquam totum corpus videmus , sed eas tantum ipsius partes , quarum visio permanet, alias vero solum imaginamur, freti memoria, quo eas paulo ante Viderimus. Cum autem jam observaverimus, videre distantiam duorum colpo, rum eodem revolvi, a cernere Corpus ex interposita extensione , ex duobus Corporibus tamquam terr ninis Composituma per se patet in maximis litantiis pota illa duo , hiae
Is Sed antequam ulterius procedam , solvenda est maxima dissicultas adversus theoriam magnitudinis corporis visit, quae magnitudini anguli ab extremis radiis intercepti, sive imaginis in retina delineatae , proportione respondeat, a pluribus proposita, in eo sita, quod duo globi aequales, alterpositus in distantia ab oculis decem pedum , alter in distantia viginti . apparent aequale quod esse nequiret , si apparens objest magnitudo penderet ab angulo , propterea quod angulus, sub quo videtur globus duplo remotior est duplo minor angulo, ub quo similiter propior . Condit lacus aliique auctores , qui Anglorum sententiam sequuntur , junt animam in Caepisse judicare de magnitudine , ἰgura distantia obje 'orum adminiculo laetus habitum acquisivi se judicandi majora, quae scit videt esse longius disiunct D; et agis disiuncta vero, quae minori luce perfusa videt; 'o habitu fieri, ut cum scit aliqua corpora esse aequalia is videt alterum in majori
intervallo positum , alterum in minori, tamquam aequalia sibi repraesentet. Quam rationem in Transa et philos ad an . 1 36. De fagulerius confirmat hoc experimento Duos globos eburneos, S aequales ponit, alterum B in distantia zo pedum ab oculo , alterum C in distantia duplo a.
jori o. Certum est ex opticae regulis , culum in E aut videre globum AB, sub duplo majori angulo quam aeq arena CD atque idcirco D non oportere videri rajorem globo T. V P. II. Maim os,
524쪽
op, qui e regione globi AB videtur sub eodem angulo
ac globus D . Cum autem in cubiculo aperto oculo nudo conspiciuntur duo globi AB, CD, si revera animum attendimus ad duplo majorem distantiam globi CD, judicamus CD ejusdem esse , ac a crassiti ei, ut re ipsa est , quamvis angulus sit duplo minor. Si cum spestator terga Vertit, aut cum nihil suspicatur, globus a removetur, Walter O diametri minoris in eadem linea e regione Aa substituitur , spe- stator denuo conversus ad globos putans adhuc restare globum
in globum os imaginatur videt esse magnum ut C D
eo quod eumdem ac prius angulum a Cit. 16. Ut veram hujus dissicultatis solutionem praebeam, ad Verto Corpora aequalia possit in variis distantiis apparere aequalia, si hae distantiae non m valde magnae, ut O , O , o
pedum at si non parum magnae sint, quod corpus est eminus, etiam Constanter minus apparet eo, quod Cominus, ta-In etsi esse utrumque aequales certo noverimus. Ut mittamus
ingentes planetarum distantias, non ne id evidenter apparet in longa porticu, in qua tametsi ante viderimus solum esse in eodem plano columnas aequali intervallo alias ab aliis abesse , dum illam transcurreremus, tamen ubi ad finem Penerimus, conversi solum paulatim assurgere fornicem deprimi, columnas ad se vicissim accedere, porticum in angustum desinere observamus. Hujus rationem discriminis in dici a sententia non invenio , quia non video cur in breviori porticu ob acquisitum habitum judicandi de objectorum magnitudine ex tactu ob certam aequalitatis cognitionem possim corrigere errorem, in quem anguli me inducere possint, non autem possim in aliquantum longiori . Nec mihi satisfacit responsio , quam significare videtur Caillius econ L m. 'optiq.8. oo in eo posita , quod habitus Cquiritur solum intra confinia ordinaria visionis, familiaris in vita usus. Nam longam porticum , in qua id experimur, se intra hujusmodi confinia , videtur perspicuum , Cum intra eadem is ponat distantiam a pedum, qua non parum minor erit longitudo porticus, in qua dictumalia: nomenon observatur. Deinde siveremum in aqua e parte demersum , si V valde exigua corpora oculis micros copio armatis, sive remota n gyscopio, sive prinYima teles copio observas, primum vides inflexum , secunda valde majora, tertia multum propiora, quarta e contrario
525쪽
Osus ULA. multum remotiora intueris, ne ullo pacto errorem, cujus es Conscius, corrigere potes. Quamobrem alio Os Convertamus oportet, si veram hujus differentiae rationem cupimus invenire. Quod si exequor
17. Qui acutis, Qvalentibus oculis utuntur, ii satis clare distincte vident corpora tum in distantia multorum pedum tum in distantia minori uno pede pro iis Vero, quorum oculi vitiosi sunt, est aliquod clarae distinctae visionis spatium
tametsi valde minus eo, quod modo signis Cavimus. Quod attinet ad visionem maxime distin f ham haec habet Halle rus loco supra Citato adnot. . ad . 39. tinctum isonis di incitor es
sinis di antis , in quo objectum poni debet in singulo immine tit omnium disiactus me perficiatur in proeabita es a nobus otim dimidio edibus ultra ad Aqui Peuem . . et es cap. 9.pa 48. Mus optimus es a femipede paulo supra pedem . idem in Hugenio, Molphio g. O8. ad octo pollices tiit. . in D. Porta se id ad septem . c. p. 168. In Fopibus es a uem si pede ad usque fere nos contactum . Tves. liqua equidem sylatitudo tijtis puncti sonis disincta ob mobilitotem lentis o γ- fallinae . sed de niti. Portes . p Om idemque limites fa Dionis ponit intor sex et octo pollices p 168. denique hoc puncti)m in utroque oculo diversum esse olet non ne naturet benescio. Cum vero ex altera parte clara distin Ofa visio inde oriatur, quod radii ab iisdem obje 'hi punctis profecti post refractionem in oculi humoribus in totidem retinae punctis colliguntur, is altera radii ab Objectis vicinis provenientes citius, quam profesti a remotis Coeant, alterus aliique plurimi scriptores ab eodem citati , tamquam rem Certam , eκ ploratam inde Concludunt, mus Culos Culi a natura comparatos fuisse ad oculos ita mutandos , ut reddantur apti ad radios pro majori vel minori distantia, non quacumque se definita , tardius aut Citius Colligendos . Quae mutatio posta 1t in aliquo e his , aut in pluribus , ut idem observat. Uel in objectis vicinis globosior fit cornea, lens crystallina vel
illa, haec a retina removentur Vel compressione densiores fiunt humores, nam his omnibus sit, ut radii citius coeant: in remotis autem his Contraria succedunt , ut radii tardius Conjungantur. Sed vis musculorum oculi aut iridis in his manibus praestandis certis ultro citroque continetur limitibus ita
ut in ob)ectis aut nimium proximis, aut nimium distantibus
526쪽
OP UsCULA non possit culum ita conformare, ut radii in ipsa retina Concurrant is ita visio fatis clara distincta efficiatur 18. Est etiam aliud in oculis discrimen, cum objecta remota, Vicina videmus. In remotis pupilla , perquam radii ingrediuntur, dilatatur, in vicinis constringitur, advertente eodem altero post alios Auc res, cujus ratio est posita in vividiori luce , quam proxima ad oculum mittunt, in debiliori, quam remota . De hac mutatione haec scribit Halle rus in adnot. . ad 9 344. Verum pupillae mobilitas omnibus consentientibus perfecitae necessitatis est . Nam ad propinqua objecta pupillam an et Zare necesse si . Tunc enim diminuto numero radiorum imago minor . e accuratissima si perinde uti notum es
proximorum On uinas imagines di foramen exiguum con ficiendo corrigi . Rohau litus S. C. s. vici ni ad remota videnda egemus quam maxima luce , ideoque dilatata pupilla clariorem eorumpi tim essemus. Haetenus alterus, qui quam Vis internam oculi mutationem ad objecta in variis distantiis distinete videnda tamquam Omnino necessariam multorum auctoritate scriptorum rationibus prope evidentibus ab iisdem allatis confirmasset , tamen observat , Gallos aliquos in contrariam abiisse sententiam , di praesertim Hirium opposuisse notum κ- perimentum , quo per Chartam duobus foraminibus exiguis pertusam objectum in puncto distinctae visionis simplex, extra id punc um duplex Videri Olet , propterea quod si anima vi polleret oculos in variis distantiis mutandi , etiam hic ea vi utero tur efficeret, ut in mutata distantia pariter distin stavissio foret, ideoque object um pariter unum appareret atque ad hoc X perimen tuna respondisse orte rheld animam hunc conatum ad mutandum Oculum non edere , quando per angusta foramina videt. Ceterum allatae rationes adeo perspicuae multis esse videntur, ut de hujus sententiae veritate nulli dubitare possint ob dictum experimentum , quod ad summum in uno tantum eventu animam a facultate Carere Conficit, aut ob alia minoris momenti praesertim cum iisdem alia possis opponere , in primis illud ab altero memoratum ad g. 339. oculi qui defatigatur, cum longe distans objectum accurate inspicimus anterioris ipsius partis, quae in majorem Convexitatem assurgit, ut videre licet , si oculos inspexeris armi ci , qui talem edit conatuum. Nihil tamen minus insto ius in Comm.
527쪽
Acad. . . ad an. 72I pag. 414. edit. Amstet cum egaltera parte observasset musculos globi nullam in hoc negotio θmbolam posse conferre, neminem adhuc monstrasse fibras, quas aliqui in ciliaribus ligamentis commenti sunt, altera ridem crystallino impositam a suis mulculis contrahi ita objectis claris , vicinis, diduci in obscuris, remotis, Verisimile iudicat contractionem iridis pellere lentem introrsum aut complanare diducti ionem efficere ut suo se loco et tituat. D. autem te o sententiam iri ad distinctam obiectorum in variis distantiis viisionem solum varias pupillis di
cluetiones neCessarias κistimantis tam acriter a Porterfie id simpug natam , ut ab omnibus Communiter explodi videretur, in Comm. Acad. ad an . Is s. defendere aggressus, primum negat fibras processOCiliare esse aPtas Crystallino exterius promovendo deinde experimentis in Camera optica institutis comprobat, diminutioiae in foraminis , per quod radii ingrediuntur, fatis esse ad eum finem, ut objecta in proportione distantiarum depingantur, habitaque coniti uetionis oculi ratione motum contractionis, diduct ionis pupillae ad oculum variis Objectorum remotionibus accommodandum sussiceres, quia re Vera pupilla Contrahitur in proportione accessus objephorum ad Culum . Verum praeter dilatationen constrictionem pupillae saltem ipsius majorem aut minorem a retina discessum Smodo allato experimento paulo post obligemus.19. Q aibus Constitutis primum jo, si pupilla maneat ejusdem latitudinis, in eadem a retina distantia , imaginem
objecti propioris in fundo oculi sive in retina de pie tam esse longe majorem imagine ejusdem objecti in majori a pupilla
intervallo collocati, quicumque sit humorum oculi situs, forma. Nam ex iis, quae supra disseruimus, magnitudo imaginis, quae Claram essicit, distinctam visitonem, pendet ab iis extremis objecti punctis, a quibus radii prodeuntes per sua
quique Contraria pupillae X trema ingrediuntur, seque intersecantes ad Contrariae retinae uno a Contendunt. Quod ut perspicuum fiat, sit oculus C M. O Fig. cornea C in pupilla Di . objectum A B duo puncta , B extremum objecti
AB, ω extremum pupillet Contrarium extremo B Conjungantur recti a BD, quae producatur ad fundum oculi in M similiter jungantur duo extrema H resta vi , quae produ- et tendet in N punctum aliquod retinae. Dico imaginem ab
528쪽
pupilla in medium objesti , radii prodeuntes a pumnis Λ, irrefracti non transeant usque ad oculi fundum , tamen in sententia superius exposita perinde est ac si hoc aeto transirent. Cum enim oculus totum objectum clare videt, pupilla suum non dirigit axem versus unum tantum objecti punctum, sed Continenter in omnia ab A versus B i. 8. b. Unde est perinde ac si considerata pupilla ut quieta, radii extremi B D, Am irrefracti pervenirent ad M propterea quod dum claram sui visionem in purietis impresserunt,
Non erant quilibet radii, sed tantum optici axes . Quo constituto a qualitate, sit humorum oculi, praesertim crystallinae lentis non pendebit imaginis, magnitudo, eo quod Cum irrefracti trans mittant, extrema imaginis puneta in N, si maneat eadem pupillae magnitudo, distantia a retina aequaliter distabunt, quaecumque sit humorum is crystallinae
lentis qualitas , dispositio ; pendebit tantum ejusdem claritas, distinetio , quia ab horum qualitate, situ dispositio. ne oritur , ut alii radii prodeuntes ab extremis A, B, Wasuis quique radiis perpendiculariter incidentibus , sive axibus Opticis declinantes, in oculos oblique ingressi propter refractionem cum suis axibus coeant in ipsis me retinae pune his , N, uti, alii radii inter in aliis pune tis retinae inter M, concurrant, in quo posita est clara, distincta visio aut eo perveniant vel antequam Coeant, Vel posteaquam cojere in quo obscura , confusa. Si vero objectum B ad majorem transferatur distantiam , ut in ab ,- latitudo pupillae M eadem perstet, quemadmodum ipsius ab
oculi fundo distantia , iisdem , ut antea , constitutis X tremi Iadii AEn , b in , minorem in oculi fundo retinae portionem mn intercipient, ideoque imago m valde minor erit imagine MN. Quod si latitudo I pupillae ratione objesti AB, ab pro nulla sive pro puncto haberi possit, tunc radii AH, BD se non intersecabunt in puncto, per sensile spatium distante a pupilla ; nec radii a H in simili puncto e , sed
omnes in tam parva ab eadem distantia , ut perinde foret ac si se in pupilla intersecarent. Quo in eventu magnitudo imaginis N objecti et ad magnitudinem n objecti aequalisa proxime foret in ratione directa angulorum, quos extremi
radii intercipiunt, in inversa distantiarum Sa , set ab eadem
529쪽
cto. Quare ut objecium ab postum in distantiaci ex gr. o. pedum, aequale objecto B posito in dissantia S duplo minori aequalem assiciat retinae portionem MN, ideo formet aequalem imaginem , necesse est ut vel pupilla latior evadat, vel ab oculi fundo M N longius recedat, vel usu veniat utrumque. Hoc enim pacto, non aliter, ob supra allatam rationem fieri potest, ut in objecto remotiori extremi optici axes an, b incidant in puncta N QM, ideoque objectum a formet imaginem aequalem imagini ab objecto AB aequali sed propior , formatae . rimum usu venire in obiectis remotioribus supra vidimus n. 8.), secundum autem colligi potest ex illo experimento quod in conatu aspiciendi objecta remota oculi turgescunt, se exporrigunt, hacque ratione magi apti redduntur ad eadem discernenda : in quo ipsam quoque pupillae cum aliis oculi anterioribus partibus protulionem antro sum, remotionem a retina mihi videre video , quia cum id accidit, globus oculi producitur secundum extrema contraria , anterius , in quo est pupilla, poste ius in quo retina , ideoque ipsam et extrema cum suis pari ibus a se vicissim recedunt.
2I. Horum alter uir Um aut utrumque esse causam , cur
anima videat duo aequalia objecta in diuersis collocata distantiis, sed tamen mediocribus, tamquam aequalia ; propterea quod haec duo tantum idonea sunt ad aequaliter magnas in X tensione impressiones in sensorio isus faciendas aequaliter in extensione magnae impressiones in sensorio factae solum idoneae sunt ad aequaliter magnas sensationes visus in anima excitandas . Quod nam idoneae sint , constat ex iis , quae supra disseruimus; quod autem ipsae tantum , nuo ostendo ea distinctione , quam ab initi proposui , quod cum altera hujus phoen O meni causa ab aliquibus collocetur in eo , quod anima assuescit judicare majora , quae longius distantia , aut minoi luce
collustrata videt, hoc judicium ipsum per se aptum quidem
est ad Maginationem majoris extensionis, non vero ad sensationem ejusdem , qualis est visio , ut pluribus exemplis ibidem
deClara Vici eatenus vero juvat, quatenus anima in hisce variis
obtestorum magis distantiam circumstantiis paulatim ita assuescit aut dilatare pupillam , aut a retina rem OUere , aut utrUm
que praestare . Ex quo intelligitur ratio illius X perimenti quod numero 3 exposuimus. Cum duo globi aequales, AB
530쪽
ita O. ab oculo F ponuntur, anima in aspiciendo globo re motiori Cm suum oculum ita confirmat, ut idem GD aequulem ac in in retina imaginem formet alterutro vel utroquem Odorum , quos explicavimus. Si dum oculi a globis ave tuntur, aliquis nobis insciis, imprudentibus tollat globum CD in distantia o pedum collocatum duplo minorem po in distantia F ao pedum substituat, credens anima eum
dem esse globum CD, in distantia duplo majori situm
eumdem ac antea conatum exerit in dilatanda pupilla , oemo Venda a retina , ut ob allatas rationes globus i aequalem
in F depingat imaginem se sub eodem angulo appareat ac
major AB ratione Culi, cujus pupilla sit augustior is a re tina absit minori intervallo
At enim in praesenti eventu caret anima illo medio , quo pupillam dilatet, nempe minus vivida luces, quae ab objectoo resectatur, propterea quod duo globi AB, o sunt reipsa in eadem ab oculo illantia. Id vero est , quod ad Vertente citato scriptore dissicilem reddit experimenti successum, adeo ut fateatur se quidem decepisse incautos, sed dissiculter
potuisse fallere eos, qui ad ingentes distantias clare vident, atque ad certum successum opus esse , ut si dimin natur lux
globi propioris in quemadmodum postula major distantia
FD. Quamobrem in iis , qui visu non utuntur acuto, in quibus experiment tam facilius e voto succedit, praejudicata opinio quod sit idem ac antea globus D, in eadem illantia F collocatus , amet ipsa est causa, quae determinat animam ad pupillam aperiendam , aut a retina removendam , quantumiae cesse est ut globus minor o sub aequali angulo a globus major AB appareat, aequalem in oculi fundo imaginem
Ex quibus fit manifestum discrimen inter meam sententiam , De sagulerit aliorumque , quod alii putant Orpora Qeorum di 1tantias sub tali angulo definito in oculum intrare, talemque in ipsius fundo definitam imaginem delineare sed praejudicatas opiniones a laetus X perimentis , quae Cum variis sensationibus lucis conjunguntur , profectas habitus inde acquisitos efficere ut anima sub aliis angulis atque distan tiis , sub aliis eorum magnitudines atque possituras repraesentantibus imaginibus intueatur ego vero existimo varias ani-