De irrationalitate studia rhythmica

151쪽

De irrationalitate studia rhythmica 3 13

ξυνετοῖσι.

Qui autem fiat, ut glycone eo, quod choriambum medium habere videtur, respondeat id, quod in choriambum desinit, haud facile est intellectu Sed id mihi quidem constare videtur

non respondere dactylo trochaeum et trochaeo dactylum, invitis rhythmicorum neotericorum fere omnibus, utpote qui dactylum illum, quem cyclium appellant, eodem fere iure uti opinentur, quo anapaestum trimetri comici iambis admixtum. Cui obstant cum aliae causae permultae tum ea potissimum, quod, si responderet trochaeo dactylus, non modo numerus valde mutaretur, sed etiam modulatio prorsus perturbaretur, nisi forte dactyli brevium utramque eodem sono cantatam esse putas, id quod parum credibile quin breves interdum ponuntur ne in eodem quidem verbo Ρhil. 1124 M 1 147. Phoen. 209 i 221. l. 196 o 173. Hero fur. 808 V, 791), id quod comicos rarissime atque certis legibus admisisse constat. In eam potius sententiam adducor, ut quemadmodum in choriambi et dilambi responsione, ita in Myconeorum polysohematismo neglectis temporum spatiis syllabam syllabae respondere credam et choriambum lycone ΙΙΙ ultimum eiusdem sonis decantatum esse, quibus quattuor lycone ΙΙ syllabas ultimas. Verum eam dilambi et horiambi responsionem non prorsus eandem esse quam in choriambico anaclomen apertum est. Ibi enim mutationem numeri adiuvari ac leniri formis irrationalibus cognovimus inter lyconeum vero alterum et tertium forma irrationalis, quae sit inter utrumque media, non intercedit aut certe intercedere probari non potest. Immo glyconeum III sedes irrationalitatis alias habet, quam ut ex glycone II derivandum esse inde eluceat.

Forma autem irrationalis, si qua glydoneorum amborum discrepantiam conciliari ac leniri statuimus, si tempora irrationalia

152쪽

314 um Juaala syllabis longis exprimuntur, speciem praebebit tripodiae tro-ohaidae catalecticae cretico subdito - - -- --- -- Ω - ,

inter telesille autem intercedet sorma, quae ex dipodia iam-bie et retico constare Videatur sv - - - - - a L. ζ - .Quemadmodum autem in intervallorii harmonicorum irrationalitate variisque systematum divisionibus διαιρέσεσι, ita in quavis irrationalitate rhythmio possunt eonstitui regiones τον τοι quaedam variis temporum singulorum terminis μετα- βασεσι geli. O 63. Itaque si delineo glycone diagramma universum, in qu0 numeris arabicis significo tempora eius prima duodecim numeris autem latinis temporum μεταβάσεις octo, litteris deniqde, quas his adscripsi, varias glycone sormas in alyc. a basi iambica, b at a b trochaica, o at a b iamb irrationali sponde expressa), d at a b troch irrat. χορεῖος αλπος

' ξΜεταβάσεις tertia, sexta, septima, octava omnibus oreone sormis communes sunt neque omnino habent τοστον Aristox et harm. p. 80 2 qd.), quemadmodum in systematis harmonicis soni stabiles hypate mese, paramese, netei πιυς autem omnes unius morae esse statuimus; quod in prima in

153쪽

De irrationalitate studia rhythmiea. 315gione apertum est, nam basi iambicae respondet interdum trochaica et primum tempus modo monosemum modo digemum est. Item certum est in quintarum divisionum pores, quamvis in eo non extet irrationalis divisio, quae saeiat metrum medium inter glyconeum ΙΙ et III. In altera vero et quarta regionibus eae formae rationales, ad quas sormae irrationales traducunt a formis rationalibus usu cognitis atque inclinant, non imveniuntur ita, ut aliis metrorum pseudologaoedicorum sormis respondeantes Statui vero possunt, ex glycone enim H irrat.

efficitur metrum hoc: -- glycone autem III et

lesilleorum sormae se habebunt e telesilleo ΙΙfit - - - - ,

Ex eis autem formis de glycone et telesille origine

licebit conicere. Formam enim rationalem, ad quam telesillei I forma irrationalis inclinat, e paeone primo et oretico constare statuimus. Quae si esset dimetrum reticum, in quo soluta sit prioris pedis longa altera χρονος κατα τὴν τῆς ρυθμο- στομα χρῆσιν συνθετος, percutienda est trium brevium media. At e tali metro telesilleum fluere non poterat. Cogitandum vero est in metrorum continuatione rhythmum iambotrochaicum, in quem metrum prius desinere videtur, ita valuisse ad metrum insequens, ut ictus non alteram e brevibus tribus, sed primam occuparet, ictum autem secum duxisse brevis productionem, quae non fieri poterat, nisi longa antecedens cor-1 Quanquam autem quaedam eiusmodi metra, quae e glyconeorum telesilleorumque irrationalitate efficienda sunt, inveniuntur interdum tragLeorum comicorumque carminibus pseudolomoedicis admixta, tamen rariora vel magis dubia et incerta sunt, quam ut in es niti possimus Pindarus vero tota fere carmina ex eis composuisse videtur, quae vulgo paeonico- trochaica esse creduntur sol. II, X, Py. R eisque admiscuit metra pseudo-logaoedica vel metris pseudologaoedicis addidit creticos Ol. I str. 7 Nem III str. I, post glyeonea P II p. 4 VI str. 3, X ep. 6. M str. 2. Nem HIstr. 4 I sis. 2, post telesillea Ol. IV str. b IX str. 9 Py. X p. 4. Nem. III str. 1, alias aliis modis item interdum apud tragicos . Sed eis disputandis non iam par ex rhythmieae ratio, quam instituimus, in primis enim

154쪽

316 Hugora ala repta erat; sive ouus, prii longa correpta est, ut spatio numeri iambici, quo arsi brevem esse exigitur, quam maxime Moederet, deinde secuta est brevis sequentis ictu pedicussae productio.

Itaque numerus iambicus e priore metro in posterius irrepsite temporibus duobus inversis vel paene inversis ex pedibus duobus spatio aequis secit iniquos. Idem accidisse cogita in telesille tertio. In quod numerus iambicus influxisse diutius videtur, ita ut tertiae quoque quartaeque sedis tempora inverteret.

Ι glycone vero alter oreticus numerus, qui in prioris metri fine inesse videtur, irrepsit in posterius ita, ut alteram eius sedem e longa in brevem verteret, tertiam, ut quae in pede cre-lico percutitur, produceret.

Ι glycone autem tertio numerus bacchius, qui metrum prius hypercatalectum laudere videtur, influxit in sedes metri posterioris insequentes. In quartam vero sedem et quintam rursus numerus iambicus valuisse videtur e telesillei Id similitudine.

Αb hoc enim metro proficiscendum est, quippe quod, quamVis absolute a posterioribus demum poetis, ut Videtur, usurpatum, tamen cum membris iambicis trochaicisve coniunctum a vetustissimis lyricis aeolicis, Aleae et Sappho, sit adhibitum.

155쪽

De irrationalitate studia rhythmica. 317

5 5 5

In telesille autem tertio intellegitur, qui fieri potuerit, ut irrationalitas duos deinceps pedes afficeret Telesille enim IV forma, ad quam forma irrationalis inclinat, incipere videtur a duobus pedibus trochaicis, quorum breves ictu sunt percussae. Τum quemadmodum in ionici a minore et choriambi anactasipes trochaeoides in iambum vertitur per ictum in brevi positum, ita in telesilleo in bis factum est. Quae choriambici et iambici numeri mixtio est documentorem ita sere, ut exposuimus, se habere in metris illi pseudo-logaoedicis. Nam ex pede hexasemo, qui tribus longis disemis exprimitur dipodia iambie vel trochaica nullo modo oriri

potuit, sed numerus molossicus omnis mutationis expers esse putandus est. Si vero una ex longis illis tribus in unoquoque pede solvitur i. e. si est χρονος δισqsιος πλως συνθεσος, numerus fit plane alius atque ad mutationem in diiambum propensus. Unde apertum est, cur molossus pedibus simplicibus adscribatur ab Aristoxeno, choriambus vero et ionicus a minore compositis. Item dimetrum e duobus oreticis constans non patitur mutationem, sed opus est unum ex temporibus disemis mediis esse ααλῶς συνθετον Si igitur a dimetro retico proseiscimur, fit e numero incomposito numerus compositus, i. e. tellesilleum ita, ut datis mutationis condicionibus in partem illius numerus alius irrepat. Irrationalitas autem, i. e. ea numeri forma, quae est inter duos alios numeros media, est numeri inversio ανάκλασις non persecta significatque numeri eompositi originem.

Pauca addam de dochmiis. Quorum duo genera dignoscit Christius Hetr. p. 427), quae quamvis inter se re8pondeant, tamen esse origine diversa, alterum ab ambo incipere,

156쪽

318 Hugora algalterum a dactylo. Quod, quamquam e causis parum gravibus effecit, tamen recte se habere videtur. Nam forma adactylo incipiens non semper redigi potest ad spatium octa semum Dactylum enim illum ipsum excedere trigemum spatium liquet; solvuntur autem longae insequentes non modo inperiodi exordio O. R. 661 o 690. r. 1305), verum etiam in media periodo, cum antecedit metrum in thesin solutam desi

745c 758), ubi dactyli longa neque anaorusis libertate excusari neque alius temporis correptione exaequari potest. Itaque missis illis dochmiis a dactylo incipientibus octasemos saltem eos ducamus, qui ab iambo vel spondeo ordiuntur. Quoties autem dochmius a sponde incipit, plerumque inest in periodi exordio Sept. 101 116 o 1353. Ant. 1275 e 1299). 1276 1300. 1311 - 1333). 1317 , 1339). l. 483 M 499 485 M501. O. O. 36 6 879). hil. 11. Bipp. 44 0 8253. 870. Hec. 84. 1057 sq. 1062. 1074. r. 146 o 158. 138 sq. 1466. Phoen. 134b Hero sur. 1060. 1071 Ion. 764. 782. 1495 a. El. 591. Bacch. 98 sq. - 100 sq. 98b 1002.1035. Iph. aur. 861 869sq.), interdum autem in metris synaphia rhythmica' coniunctis Pind. l. X ep. 1. Sept. 64. 566 629. Eum 781. Hero fur. 757. 1027 1193 Ion 1495 H, raro in dochmiorum synaphia metrica Or. 322 ταναον αἰθέρ' μ-1ταλλεσθ' αἶματος, unicum in dochmiorum binorum synaphia metrica exemplum post elegiambum At. 902 ohιοι, κατέπεφνες, αναξ, σὸν τονδε συν-νaυταν, ca ταλας M 948 δισσων θροησας ναυδον εργον A-τρειοα τψδ' ἄχει). In locis autem, quo enumeravimus, longae ambae insunt in eodem verbo vel in Verbis arte coniunctis. Dochmius vero

spondeo ita incipiens, ut post primam eius syllabam incidatur, invenitur paucis locis, quorum plerique suspecti sunt

1 Rhythmicam appello synaphiam, cum metra, quamvis in utraque stropha disiungantur caesura tamen coniungenda esse arguuntur sive thesis prioris metri ultimae solutione sive elisione sive aliis indiciis metricam

157쪽

Do irrationalitate studia rhythmica 3 19

vel male eorrecti Bacch. 998 στερι σα, Βάκχι ορ-για ματρος τε σας, in quo propter synizesin inauditam εργα scribi iussit Elmsteius; ur El. 479 ἔκανεν μαανεν απιδρῶν Ἀνδαρι,

δρῶν Iph. aur. 646 συ δὲ τυχας μακαί-ρας l, νενια minus recte irchhomus, συ δὲ τυχας μάκαρ, σε δ' οὐ νεανια Hermannus restanidon. 797 αἰθερα τορσω sic Dinds, προσωeodd.) αμας Ἐλλανίας et Hero sur. 17 πῶς παισὶ στενα- κταν Ἀταν ταν In illo aliud quoque vitium inest, de quo postea p. 342), metrumque incertum, hunc seribas παισὶ στως στενακτὰν ἄταν creticus enim dochmiis praemittitur post metrum iambicum et paulo antea vv. 897. 10. 12 et postea v. 2 l). Sed misso utrum textorsoniana pertinuerit ad eiusmodi dochmios, statuamus in dochmiis a spondeo incipientibus primae productionem cum alterius correptione fieri. nerit igitur in eo eadem irrationalitatis species, quae in glycone ab iambo incipiente accidere potest. Forma autem rhythmio rationalis, ad quam irrationalis inclinat, erit ut in illo glyconeum a trochae incipiens, ita in hoc ea dochmi forma, quae praebet speciem tripodiae trochaicae catalecticae, qualis in periodorum

dochmiacarum exordiis interdum usurpatur Or. 140 M 153. Heracld. 82 103 Ion. 799). Si autem metra duo coniungimus, inde elucet dochmium octasemum ita ortum esse, ut numerus iambicus ex prioris metri fine in posterioris initium trochae-oide irreperet. actus autem aequi spatio, e quibus dochmii numeri iniquitas fluxit, erunt spondeus et amphibrachys, cuius prior brevis percutitur.

158쪽

Sed iam revertamur ad trimetrum iambicum. Constat ultimam eius sygygiam habere eandem semper formam irrationalem, in qua arsis prioris productio compensatur thesis sequentis correptione, ictu autem graviore percutithesin finalem probavimus. In media vero Syzygia res non eadem est simplicitate ac claritate. Constat autem, si verssis utitur caesura semiquinaria usitatissimam atque omnino omnium solutionum frequentissimam esse thesis tertiae solutionem. Sin vero abest caesura semiquinaria, Aeschylum et Sophoclem adeo solutionem thesis eiusdem reformidasse, ut eam non admiserint nisi antecedente brevi Eum 485. Sept. 55 esellaneri coniectura). Suppl. 875 στι κροτερον coni Hermannus). El. 1361. O. R. 301. O. e. 1316 cf. . r. Huellerip. 22 sq. 35), longa autem antecedente Sophocles bis tantum adhibuerit in nominibus propriis Ai. 340. Ρhil. 241; Lmuelle p. 87ὶ Quae cum ita sint, his paucis versibus ad metra απεμφαίνοντα delegatis syzygiam mediam, quoties Versu caesura semiquinaria caret, eadem forma irrationali uti apertum est qua tertiam. At apud Euripidem extant trimetra, in quibus deficiente semiquinaria solvitur thesis tertia post arsi longam Mnesserp. 10 sq.). t e prioribus eius fabulis certum eius usus exemplum afferas nullum. Nam Ion 60 οἱ γῆν ἔχου Ευβora et Hel. 767 tollenda esse synigesi veteris scripturae vestigia docent os seg. 6bs), syllabae autem ancipitis correptione tolluntur

νατον αἰθέρ' μαεσων versus 1013-16 eiecit indotans), in nomine proprio excuses eodem modo, quo Sophoclis duos illos versus Iph. Aul. 1563 στας δ' εν μέσφ αλθυβιος. Denique nimis incerta sunt, quae in hesei 'frg. 388, 2 re-

1 Theseus fabula ante Ol. 89, 2 - 423l2 scenae commissa est, nam alludunt in eam fmg. 389 sq. versus Vesparum 12 sqq. est igitur priorum fabularum, a quibus illiusmodi solutiones absunt.

159쪽

De irrationalitate studia rhythmica 321stituere conatus est Matthiae: ανου τε πεδοσ' ἐγγ έφαλον ' μ

lah. Aul. 846 ἄμφω γαρ ένευδομεθα τοῖς λογοις ἴσως. et cum thesis antecedentis solutione: Bacch. 278 oi δ' ῆλθεν ἐστι ταντιπαλον ὁ Σεμελης γονος, ὁ δ' ηδονην ἀντισταλον adhamius. Atqui fabulas, in quibus ea inveniuntur, ultimis vitae annis a Chr. 409-407 composuisse Euripidem traditum est. Quae cum ita sint, in versibus quattuor illis arsis tertiae productionem alius temporis correptione non compensari, sed a poeta praeter rhythmi legem pro brevi longam adhibitam esse mihi persuasum est, metraque adscribenda erunt ἀπεμ-

φαίνουσιν.

Sunt autem etiam in prioribus sabulis Euripideis loci nomnunt, qui, si Verba arte cohaerentia non divelli caesura statuimus, non habeant semiquinariam, tamen dactylo utantur in pede tertio:

Alo. 611 καὶ μην ρυ σον πατέρα γηραιου ποδι

locisque similibus: Med. 578. Hipp. 1167. Andr. 334. Ιon 618. El. 1086. r. 632. 1578. 1609 Iph. Aul. 950 972 Cyel. 583 et

Hero sur. 95 γένοιτο ταν, ε γατερ, υριος δρομος. At in eis magis alere semiquinaria quam simiseptenaria putanda est, ita ut metrum incidatur post pronomen possessivum vel interiectionem Caesura enim semiquinaria iam ab esohylo ita adhibetur, ut seiungat articulum a nomine suo: Prom. 589 1τως δ' υ κλυω τῆς l οἰστροδινήτου κορης,

Ρrom. 797. 56. Αi. 1228. 1289. l. 282 407. Ant. b. Trach. 725. Alc. 322. Hipp. 413. Troad 624. 1169. Suppl. 77. l. 385 Cyel. 182. ur. rg. 134. rarius, si articulus lacit brevem syllabam: nt. 503 κατέσχον η τον αυτάδελφον εν απιν, cycl. 213. Eur lag. 494, 3. intercedit autem semiquinaria item

160쪽

inter praepositionem brevem vel longam et nomen Soph. El. 921 ου πρὸς hδονην, O R. 615 καν ἐν ὴμέρ γ Troad 946.12 11 Heracld. 64l. Ιon. 594 Αg. 326 αιαφὶ σώμασιν, O R. 455 αντὶ l πλουσίου deinde inter negationem et Verbum negatum At. 677. O. R. 538. Trach. 444. Eur. Suppl. 179 Ag. 1139, inter καὶ etiam et nomen Chosiph. 558. O. R. 94 302. Troia. 56, inter coniunctionem monosyllabam et verbum: rom. 345: ἐγοὐ γαρ υκ εἰ l δυστυχῶ, post h Eum 861. Αi. 64,

denique post alia monosyllaba arte cum Verbo sequente conexa, disiuncta ab antecedente per interpunctionem vel sententiae incisionem Andr. 440: ταν ταδ' η, τοτ οἴσομεν σε δε κτενῶ, Ιon. 1380 καὶ νυν λαβων τηνδ' Ἀντέπηγ' οἴσω θεν, alia. Quaeritur autem, quae fuerit semiquinariae natura atque

indoles Mediam trimetri ygygiam incisione, quam proprie

caesuram Vocamus, carere non posse, eum metrici veteres

apud Geli. XVIII 5, 1 animadverterunt, tum nostri probarunt Ρorgon praef. ad Hec. p. XXVID. Sunt igitur sedes tres, in

quibus caesura potest collocari. Atque omnibus tribus invenitur quamvis non pari frequentia ac gratia Crebris enim dimiquinaria est quam semiseptenaria, haec autem quam caes a

media, quae dicitur, eamque ipsam Aeschylus et Sophoeles saepe, uripides plerumque sive, ut ehiems Wien Studd. HI 1881, p. 37 sqq. studuit probare, ubique ita comparaVere,

ut ei adderent vocalem elisam, ut tamen in arsin desinere videretur prius trimetri membrum.' oetae autem caesuram ponit Versibus semiquinaria utentibus adscribenda sunt pauca trimetra, quae post primam syzygiam incidi videntur. Nam ceteris correctis Pers. 50 1 emend. Heimsoethius, M. 252 em. Hariungius restant Aesch. Suppl. 244 καὶ τἄλλα πολλ' Ἀπεικάσαι δέκαιον ἐν Al. 969 τι δῆτα τουδ' Ἀπαγγελινεν αν κάτα Berc. fur. 183 ερουτω'ανδρ' Ἀριστέα κρΓνειαν ἀν sic Hariungius), Andr. 397 ἀταρ ἱ ταυτ Ἀμρομαι, τα δ' ἐν ποσὶν ταυτα δυρομαι Porsoni. In quibus non claudentis vocalis apocope, sed incipientis aphaerest utendum est, aut potius utriusque vocalis correpta quadam pronuntiatione. Ita fit, ut eiusmodi incisio non sit diaeresis, sed caesura in media syzygia altera posita. Quod accidere non potest, si altera vocalis est longa, nam tum opus esset caesura emiseptenaria vel media. Itaque nullo modo excusari potest versus spurius Iph. Aul. 1586.