Joannis Saresberiensis ...

131쪽

EPISTOLA CCXXXIX. D IOHANNEM PICTAVIENSEM EPIMOPUM A. D. I 168.J Joanni Pictariemi Episcopo Ioannes Sar berieriris. PosTQUAM priores literas exaraveram, nova haec nobis innotuerunt. Hunc secerunt frictum literas domini papae transmissae regi Angliae, quod agister Gerardus, reversus Colonia, domino suo Cantuariensi, qui eum clericum fecit, et primum beneficium celesiasticum ei contulit, nec viso nec salutato, transiit ad regem Angliae, eique fidelitatem secit, et praestitit juramentum quod alii, et adhaeret curiae, electus, ut aiunt, in pugilem contra pauperes, et proscriptos

Christi. Abbas Sancti Angustini dixit domino Gau-sredo, qui fuit abbas Clarae-vallis, quod ipse et socii sui nihil dixerunt, aut secerunt in curia, nisi

de instructione cardinalium, et etiam comminationeε,

quas sectas audisti, fecerunt seri Ioannes eapolitanus et Ioannes Sanctorum Ioannis et Pauli. Dixit etiam, quod dominus Porinensis uvit nuncios regis in literis impetrandis. Ipse quoque rex dixit episcopo Wigomensi, quod ipse, et alii episcopi omnes

exempti sunt a potestate domini Cantuariensis. Praecepitque non timere minas aliquas, quia nunc dominum papam, et omnes cardinales habet in bursa sua. Adeoque gloriatur, ut palam dicat se nunc demum avi sui consequutum privilegium, qui in terra sua erat rex, legatus apostolicus, patriarcha, imperator, et omnia quae volebat. Et sere, quod ad ecclesiam Romanam, probabile est quod dicit: Quid enim ei amplius contulisset Octavianus, vel Cremensis

haerosiarcha Quid aliud secissent cardinales eorum, quam praefati illi domini, qui exacuerunt linguas

Anglorum, et ignem et venenum secerunt evomere,

132쪽

II 68. EPIATOLAE. II 6 ut terrerent dominum papam, et inclinarent ad libitum smi Haec in ecclesiae Romanae scribentur annalibus. Et certe Deo propitiante, qui scribant non deerunt, quod ad petitionem et comminationem regia Angliae, cujus intolerabiles excessus tanto tempore sustinuerat, praeconem veritatis, libertatis assertorem, praedicatorem justitiae pro caussa Domini, cum infinita multitudine innocentum jam quadriennio exulantem, neglecto rationis et juris ordine, velut criminosum ossicii sui potestate privavit. mon quidem quia illi meruerunt, sed quia placuit Tyranno. Et

tamen patentibus literis, quae apud nos sunt, concesserat, ut ossicii sui potestate pleno jure uteretur. In quibus hoc expressit, quod Ipsum regem --- municandi, nec mandatum dabat, nec prohibebat.

Deus bone, quid novitatis accidit Dicit Spiritus

Sanctus in lege sua: Clama, ne eram. Et ecce, nescio qui Spiritus ab urbe in orbem exiens praedicatoribus dicit L Tace, ne clam Praecipit apostolus, episcopum instituens Ministerium tuum imple. Et ecce apostolicus praecipit: M o ii itii

ministerio desine. Sed sorte suspicatur, quod hominem possint per patientiam emollire. Sed nunquid hoc expertus est in episcopo Cantuariensi, qui jam

sere quadriennio sede sua privatus, et apostolicae sedis remissionem, et illius tyrannidem sentit expositus ventis Provideat quaeso dominus papa On- Scientiae suae, provideat et famae, et honori, et saluti

ecclesiae Et vos haec ei diligentius intimate, et persuadetes dominis cardinalibus D ut meminerint

Iudicii Dei, quod jugiter implorant pauperes Christi

133쪽

Il aoΑΝΝIA AREABERIENSIS A. D. EPISTOLA CCXL.-ΑD BALDEMINUM ARCHIDIACONUM EXONIENSEM. JA. D. II 68. JJoannes Saresb. Magistro Baldewin Archidiacono Exonien8i. UBI de seriis agitur, nugas multiplicare non X- pedit et indecens est medicorum more fallacium quum necessitas aliud exigit, amicis indigentibus verba dare pro rebus. Osti pridem nominalium tuorum eo mihi minus placere sententiam quod in sermonibus tota consistens utilitatem rerum non assumpserit, quum rectum sapientibus indubium sit quod res quaerit philosophia non verba. Ut ergo compendiosius agam tecum meorum Ore realium, ex litteris quae nostro Benedicto directae sunt colliges in quo calculo causa sacerdotii versetur et regni Tibi vero specialiter scribendum censui, quod interim gravius exulcerat animam meam, et cor tuum, ut arbitror, acerbius uret si tamen verum est quod de Wigornensi nostro in auribus multorum divulgavit fama celebrior Dicitur enim quod imprudentius et impudentius versatus est in causa archiepiscopo et consecratoris sui, conatus ex eo in PraeSentia episcoporum et aliorum docere causam domini Cantuariensis non niti de sinceritate justitiae, nec ecclesiae quaerere libertatem, sed duntaxat quae sua sunt, non quae Iesu Christi, quia cedere non vult ea conditione ut rex perpetuo concedat debitam ecclesiae libertatem. Dicitur etiam adiecisse insultando se paratum esse renunciare

episcopatu suo sub eodem pacto. Quod ut aiunt ne illis placuit, qui hanc puritatem ipsius audierunt, tum pro persona dicentis quam diligebant, et opinabantur sanioris esse consilii et voluntatis tum quia peraiciosum esset exemplo tum quia sacile posset

134쪽

Il68. ErisTOL E. 1l7 haec domini regis benignitas revocari et ecclesia in anteriorem immo deteriorem retrudi servitutem pQuis enim auderet de caetero proclamare in libertatem Quis causam suscitare in qua et pro qua meminisset tantum cecidisse pontificem Alia est ergo quaerenda via libertatis aliud consilium poterit amicis intimare et si vult experiri in se ipso an ecclesiae et episcopatus aut sic possit redimere libertatem: quia prout a Cantuariensibus didici, archiepiscopus huic consilio non acquiescet, neque aliqua promissione se deludi patietur, ut aut permutet episcopatum, sicut aliqui moliuntur, aut desistat a persequutione juris sui, aut pacem faciat manentibus

consuetudinibus super quibu controversia orta est.

Haec idcirco tibi transcripsi, ut, si opportunitatem videris, persuadeas memorat domino nostro et amico, ut si ei res tanti est, hanc suspicionem Purgare non negligat. Omnes enim qui mecum verbum hoc audierunt compassi sunt ante actae vitae ejus et famae. Ipse vero Cantuariensis narrantes inhibuit, dicens rumoribus credi non oportere, Praesertim quum verbum tanto sit indignum viro. Scio tamen quod aliquam tutum motus suit, sed ut homo prudens gessit tempori morem. Videbis ex rescripto litterarum domini papae, unde post comminationes multas archiepiscopus Lund episcopum denunciaverit excommunicatum: et quare illos quos episcopus sancti Asaph circumventus imprudenter absolvit excommunicatos habeat, donec juxta mandatum domini papae satisfaciant. Et quia cardinales ipsi fines mandati dignoscuntur excessisse, consilium eorum de reliquo minus audiet. Νam judicandi de eo, nisi velit, non accePerunt aliquam potestatem. Quod igornensem volui praemuniri, prodiit ex adipe caritatis et quoties opPortunum suerit, honor ejus libenter operam dabo.

135쪽

EPISTOLA CCXL.-ΑD BALDEMINUM ARCHIDIACONUM EXONIEΝΑΕΜ. ΙΑ. D. II68. JJoannes Saresb. Magistro Baldewin Archidiacono Exonien8i. UB de seriis agitur, nugas multiplicare non expedit et indecens est medicorum more allacium quum necessitas aliud exigit, amicis indigentibus verba dare pro rebus. Osti pridem nominalium tuorum eo mihi minus placere sententiam quod in sermonibus tota consistens utilitatem rerum non assumpserit, quum rectum sapientibus Indubium sit quod res quaerit philosophia non verba. Ut ergo compendiosius agam

tecum meorum more realium, ex litteris quae nostro

Benedicto directae sunt colliges in quo calculo causa sacerdotii versetur et regni Tibi vero specialiter scribendum censui, quod interim gravius exulcerat

animam meam, et cor tuum, ut arbitror, acerbius

uret si tamen verum est quod de immensi nostro in auribus multorum divulgavit fama celebrior Dicitur enim quod imprudentius et impudentius versatus est in causa archiepiscopo et consecratoris sui, conatus ex eo in praeSentia episcoporum et aliorum docere causam domini Cantuariensis non niti de sinceritate jusLitiae, nec ecclesiae quaerere libertatem, sed duntaxat quae sua sunt, non quae Iesu Christi, quia cedere non vult ea conditione ut rex perpetuo concedat debitam ecclesiae libertatem. Dicitur etiam adjecisse insultando se paratum esse renunciare

episcopatu suo Sub eodem pacto. Quod ut aiunt ne illis placuit, qui hanc uritatem ipsius audierunt, tum pro persona dicentis quam diligebant, et opinabantur sanioris esse consilii et voluntatis tum quia peraiciosum esset exemplo tum quia sacile posset

136쪽

Il68. ErisTOL E. 1l7 haec domini regis benignitas revocari et ecclesia in anteriorem immo deteriorem retrudi servitutem pQuis enim auderet de caetero proclamare in libertatem Quis causam suscitare in qua et pro qua meminisset tantum cecidisse pontificem Alia est ergo quaerenda via libertatis aliud consilium poterit amicis intimare et si vult experiri in se ipso an ecclesiae et episcopatus aut sic possit redimere libertatem: quia prout a Cantuariensibus didici, archiepiscopus huic consilio non acquiescet, neque aliqua promissione se deludi patietur, ut aut permutet episcopatum, sicut aliqui moliuntur, aut desistat a persequutione juris sui, aut pacem faciat manentibus

consuetudinibus super quibu controversia orta est.

Haec idcirco tibi transcripsi, ut, si opportunitatem videris, persuadeas memorato domino nOStro et amico, ut si ei res tanti est, hanc suspicionem purgare non negligat omnes enim qui mecum verbum hoc audierunt compassi sunt ante actae vitae ejus et famae. Ipse vero Cantuariensis narrantes inhibuit, dicens rumoribus credi non oportere, Praesertim quum verbum tanto sit indignum viro. Scio tamen quod aliquam tutum motus suit, sed ut homo prudens gessit tempori morem. Videbis ex rescripto litterarum domini papae, unde Post comminationes multas archiepiscopus Lund episcopum denunciaverit excommunicatum: et quare illos quos episcopus sancti Asaph circumventus imprudenter absolvit excommunicatos habeat,

donec juxta mandatum domini papae satisfaciant. Et quia cardinales ipsi fines mandati dignoscuntur

excessisse, consilium eorum de reliquo minus audiet.

Νam judicandi de eo, nisi velit, non acceperunt aliquam potestatem. Quod igornensem volui praemuniri,prodiit ex adipe caritatis et quoties opPortunum suerit, honori ejus libenter operam dabo.

137쪽

EPISTOLA CCXLI.-AD CONVENTUM ECCLESIAE CANTUARIEΝsIs D. ll68. JUniversitati sanctorum qui in prima Britanniarum sede sancta Cantuariensi Ecclesia Domino famulantur, conεemu eorum, et ratrum minimus alutem, et gratam Deo obedientiam uictimis Omn varanteferre.

UNDE, amantissimi domini mei et dulcissimi fratres, exordiar Unde spiritus tristia et alieno consternatus errore verbi sumet initium λ Quo miserae et prae dolore languentis animae progredietur orati, Poterat hactenus vestra ut verbo temperatissimo et digno dominis utar negligentia excusari sed ecce si quis vulgi sequatur opinionem, tepor in odium commutatus est, negligentia transiit in contemptum, caritatem mentita simulatio, erupit in fraudem, et se manifestis rerum argumentis convincit esse perfidiam. Ita inquam si vulgi convalescat opinio. Sed quibus de caeter poterit allegationibus infirmar, Prosecto quod

in fraudem Dei praesumit sapientia carnis, semper in contrarium proposito pergit eventum, et unde sperabantur compendia voluptatis, inde totius utilitatis et intentionis dispendia oriuntur. Sic Iudaei, ne locum perderent, ne sacerdotum principes gentis amitterent potestatem, Christo tetenderunt insidias et corruentes in foveam quam secerunt venientibus Romanis locum perdiderunt, et gentem. Sic et vos, si tamen vera Sunt quae vulgus clamat, neque enim facile crediderim quod in tantam vigilantiam et sollicitudinem caecitas tanta ceciderit, sic inquam misistis ad regem ut quod ad eum non pertinet, priore mortuo vobis alium subrogaret. Quid aliud, quaeso, secit Israel absente Moyse, ab Aaron expetens ut Deos fabricaret qui se praece-

138쪽

1 68. EPISTOLAE. I sderent in deserto secundum morem gentium, et extorquens caput bovis pro numine, et pro majestate

adorans idolum i sed sicut illud contritum est Moyse redeunte, ita et illud quodcumque vobis datum fuerit

idolum convalescente lege Domini, et ad ecclesiam redeunte justitia, conteretur. Illud in pulverem comminutum sparsum est in liquorem quem populus bibiturus erat, ut sic quod adoraverant, egerere Compellerentur. Ei quisquis ille sit, camis opus, non Dei, si tamen bene cum illo agitur, de capite vertetur in caudam, et erit abominatio timentium Deum. amsi male, non invenietur locus ejus in terra sanctorum, quam dignoscitur prophanasse. Sed quo pacto accidit, quod primi inter omnes ecclesias regni totius priorem a principe credidistis esse petendum thac fortasse cautela, ne de caetero vendicare sibi quippiam possit archiepiscopus in creatione prioris. Non sic fratres, non sic, quin potius verendum fuerat

ne jus amittatis antiquum, dum in prophanam pergitis abusionem, et privilegium demereamini proprium, quum praeripitis alienum. Utinam pemiciei hujus non dedissetis exemplum, beati Benedicti sormulam deserentes, terga vertentes ad legem, neglectis constitutionibus, quibus sancti Patres docuerunt Christianis a vivendum. Quibus autem rationibus aboleri poterit celebris, et vulgata opinio 8 Priore mortuo misistis ad Regem De archiepiscopo nec mentio facta est inter vos. Prudenter utique, ut absolveret defuncti fratris animam rex, ad quem jura sacerdotii credunt qui desipiunt pertinere. Alioquin ratio non occurrit quare curam animarum suscipia aliquis domanu ejus, ne dum vestrarum, qui merito scientiae, religionis, et dignitatis estis in capite regni, prima aede Britanniarum, a Domino constituti, quo tota possit insula per vos illustrari, tam doctrinae verbo

139쪽

120 OANNI HARESBERIENSIS A. D. quam sanciae conversationis exemplo ille quoque

sapiens et religiosus frater, nominis etenim non recordor, inito consilio cum principibus sacerdotum et aliis quos de industria taceo, studiosissime procuravit, ne vestra, si qua tamen est, possit innocentia per alicujus amici diligentiam excusari, contra archiepiscopum nomine totius conventus appellationem

formans et statuens eum adversarium ecclesiae,

quasi vobis in aliquo nocuisset, aut constaret eum nocendi propositum concepisse Usus est homo prudenti consilio qui maluit vos habere patrem et dominum adversarium quam amicum. Multi qui aderant hominem deriserunt et imprecationibus e sequuti sunt, ubi sentiebant tutam colloquendi esse libertatem, dicente nihil accidisse mirum, quia monachi Cantuarienses hoc quasi hereditarium semper habent, ut archiepiscopos suos oderint. Et, ut verbo

faciant fidem, Anselmo inquiunt, bis pro justitia exulant qui nihil unquam solatii contulerunt. Contempserunt Radulphum oderunt Willelmum Thoobaldo

tetenderunt insidias et ecce nunc Thomam gratis insatiabiliter persequuntur. Quis amicorum ecclesiae, nedum alumnus, haec

in compitis Ascalonis et in triviis Geth sine dolore ab incircumcisis audiet decantari Quis fidelium Christi lacrymas poterit contineret sua mihi testis est, quod fratrem illum, quisquis sit, in praesumptionis

hujus insania, consilio convenius usum sisse non credo. Hoc tamen aliis facile persuaderi non poterit, si ratum habueritis quod laetum est: si in praesumPtorem illum non animadverteritis castigatione crudeli: si consilio vel auxilio astiteritis illis qui quaerunt animam patris vestri ut auserant eam. Alioquin videbimini mandasse et consentiro dicentibus, Mnhabomus regem ν/isi Coegarem, Crucisse, crucisse

140쪽

l 168. EPIATOLAE. 121 ponti em, qui stare ausus es pro ecclesiae libertate: qui legem Dei traditionibus humanis asserit Praeserendam. escitis

quid paria ventum dies,

et o litteris domini papae conjicietis in quanto periculo positi sint, quos archiepiscopus excommunicaverat, et universi participes eorum. Nec tuti sunt appellandi subterfugio, quum summus Pontifex appellationes excludat, et legatis jam praeceperit, ut eos, qui videbantur absoluti, reponant in anteriorem sententiam, nisi satisfecerint incontinenti Archiepiscopus vero et episcopum oudoniensem, et alios plures denunciavit cardinalibus excommunicatos esse, causasque subjecit quas enumerare longum est. Rura vobis interdum et a pluribus scriberentur, nisi quia quae vobis amici significant ad cautelam, vos velut inimici desertis ad regem. Valete, dilectissimi fratres et domini, et operosius agite, ut amici vestri, qui pauci sunt, proficero possint in excusatione innocentiae

vestrae.

ΕΡΙSTOLA CCXLII.-AD ROBERTUM ARCHID DEAURREIA A. D. II68.J Ioannes de Sareaberis Roberto Archidiacono Surre . INGRATITUDINI vitio nihil odibilius est apud Deum et homities, cujus nota merito videbor inurendus si actiones gratiarum lingua siluerit, quoties post beneficia datur opportunitas colloquendi. Agens ergo

gratia quas et quantas pro tempore possum, illum retributorem meritorum vobis confidenter audeo delegare qui bona cuncta larga et copiosa manu remunera et nullam malum relinquit impunitum. Haec eat uterim consolatio nostra, haec spes est jugi timentium Dominum. Quis enim speravit in Illo et dere-