Joannis Saresberiensis ...

231쪽

ecclesiae nullani debet obedientiam, et quod cathedram metropoliticam illuc transferri faciet ubi eam esse debere fingit, ne dicam mentitur, scilicet ad ecclesiam Londoniensem, ubi archissaminem gloriatur sedisse dum Jovialis religio colebatur. Et sortasse vir prudens et religiosus cultum Jovis instaurare disponit, ut, si alio modo archiepiscopari non potest, Archissa- minis saltem nomen et titulum assequatur Fretus tamen est oraculo erlini qui nescio quo repletus spiritu perhibetur ante adventum beati Augustini Anglorum apostoli vaticinatus esse delendam esse

Christianam religionem, et denuo reformandam quando Londoniensis dignitas Doroberniam adornabit. Sed quia Μerlianus philosophus prophetae sui futilem novit auctoritatem, etiam ad validiora certe subsidia dicitur confugisse, praesumens de potentatu principis, de ecclesiae debilitate, de avaritia Romanorum, de pusillanimitate vestra, de paupertate archiepiscopi, et multitudine divitiarum suarum, quibus adversus sapientiam et justitiam Dei confidit se praevaliturum in vanitate

sua. Quid ergo dicetis et sacietis ad haec unquid

adeo Praenominatos patronos vestros, aut ut Verius

dixerim pietatis et fidei timetis hostes, ut ei detis locum qui matrem vestram tam parricidali impietate jugulare molitur Nonne hic non modo acultates

ecclesiae erogandae, sed sanguis fundendus est, ut ei resistatur, et ecclesiae conservetur auctoritas Pudet quaeSo sanctitatem vestram quod nullam hactenus

Patri exulanti et proscripto exhibuistis humanitatem consolationis aut nihil, aut quod melius nostis minimum impendistis, quum tamen sere totus Latinus orbis evidenter agnosceret justitiam Dei, et ecclesiae libertatem titulum esse exilii et proscriptionis illius. Alias ergo ecclesias jam quinquennio non dico spoliavit,

quoniam sponte et ultro communicaverunt necessitati-

232쪽

116s. EPISTOLAE. 218bus suis et tribulationibus ejus sed ab eis stipendium accepit ad ministerium quietis, libertatis, honoris et

gloriae vestrae. Non quod tenacitatem aut inhumanitatem vestram accusem, haec scribo, quia sorte occupati eratis, sed ut fratres carissimos moneo, ut tandem aliquando in operibus caritatis reviviscat et floreat fides vestra ut pace, quam speramns in Proximo reformata, non erubescatis sed fructum caritatis exhibitae, cum senore multiplici recipiatis in laetitia et

exultatione. Venit enim temporis plenitudo, ut Satanae non liceat ulterius tanto furore in ecclesiam debacchari et pater vester potestatem accepit a Domino, ut possit

Parcere subjectis et debellare superbos.

Utinam videant oculi mei vos prae ceteris de merito nobilitari posse in consolatione sanctorum compatientium nobis. Utinam vos artiori caritatis vinculo socios

gaudii nostri in reditu amplectamur. Utinam nunc vestra diligentia seminet in ariditate indigentium fratrum, et maxime in corde Patris vestri quos postmodum metatis in gaudio. Scitis quis dixerit, Qui Parce seminat, Parce et metet, et qui in benedictione seminat, de benedictione et metet. Quid inquies, cum gratia temporali vitam aeternam. Sed sortasse pertimescitis minas insidiantium et intentantium lab

res et dolores, ut non audeatis quod tempus exigit, et ecclesiae deposcit necessitas, lachrymis, seminare, sed

profecto fere soli, qui seminant in lachrymis, in gaudio metent. Nihil est quod vobis defuerit hactenus;

opulentiam et quietem, aliis de egestate et labore pro defensione ecclesiae laborantibus, divina gratia mini travit nunc demum si placeat, et vestrae discretioni ViSum sit, ut compassionem caritatis, quam tribulationi

fratrum verbis jugitem praetendistis exhibitione operis

233쪽

comprobetis. Non quidem ut allis remissio sit, et vobis tribulatio sed ex aequalitate, ut in praesenti tempore vestra abundantia si non fraternae, quod oporteret, saltem Paternae inopiae sit supplementum. Alioquin patens erit iniquitas, ubi nulla aequandorum reperitur aequalitas. Nam de his qui versantur unanimes in domo Domini, scriptum est. Qui multum habebat non abundavit, et qui modicum non minoravit. un- quid vos soli in castris Domini Gomor legitimum perdidistis si manna prohibente Domino reservatum munus quidem coeleste, et panis et pastus angelicus putrescit et vermes sacit quid putredinis et vermium contrahet putredo, Domino prohibente servata in dispendium caritatis, in esurie et nuditate fratrum p non

utique quod illi esuriant aut nudi sunt, sed quod illos

nisi caritas in vobis per gratiam amplius excitetur,sami, nuditati et periculis omnibus exposuistis. Versentur haec et similia in animis et terantur in colloquiis

vestris, et ponite corda Vestra super Vias vestras et causam et itinera patris, et vias adversantium. Et

attendite quis Deo inspectore et judice possit ab his

exitus proVenire. Ita tamen ut non alius consultator

nulphi, alius amne, alius,ambres, alius Achitophel magorumque similium sed conscientiam suam quisque discutiat et consultat legem Dei. Jam sane praevia ratione illustrati per gratiam reducetis ad animum, quoniam misericordia plenitudo virtutum est, et recedentes a iis pristinis cum eo iacietis misericordiam, qui eam Deo propitiante cito respondere poterit in cornu verbi, et affigentes se potenter amigere. Sit spiritus consilii vobiscum, et dirigat corda vestra, ut in bonum memineritis vestri. Hoc enim a corde et labiis meis Deo inspectore, teste et judice

caritas expressit ad dulcissimos et reverentissimos fratres, ut mihi de caeter coram Deo, quem testem

234쪽

1169. EPIATOL E. Iohorum et judicem invoco, imputari non debeat, si me salubria consulentem dedignantur audire. EΡΙSTOLA CCXC. D ILLELMUM SUBPRIOREM CANTUARIEΝΑΕΜ A. D. II 69.JWillelmo Subpriori Cantuar. LICET communis pater noster et dominus magistra caritate didicerit abundare et Enuriam pati, et ubique et in omnibus, in quibus est, pro Christo sussiciens esse gaudε tamen propter te, quod tandem aliquando qualitercumque caritas tua refloruit, et indicio operis quamvis sero, et modico prius arearentem, convincit vel tenuiter vivere fidem, quae ut nosti tests Iacobo sine operibus mortua est. Et quidem illo nullam hactenus aut honestam duntaxat sustinuit paupertatem Deo temperant flagella, et persequutiones hominum ut tolerabiles sint fidelibus, clementius mitigante, sed ad horam temptatus est ut so Plenius agnosceret, et planius innotesceret mundo, et in tantae tribulationis angustia fidem amicorum manifestius comprobraret. Iam per ignem transivit et aquam vexillum fidei et justitiae ante reges et praesidεs

reluctantes et contradicentes erigero et perferre nec erubuit, nec expavit, nec prece, nec Pretio, nec minis

aut blanditiis aut tormontis frangi vel flecti potuit, ut

nomen Domini reticoret, Et honoris ejus quantulumcumque dispendium patoretur. Numquid non ei dictum est, et sero verbis isdom, sed diverso Proposito, sino me ut honorem divinum minuam, ut ecclosiae deleam libertatem, et laciam te crescere ingentem magnam, dum modo consuetudines avitas Procedere patiaris, et eis non anteponas aut OPPonas

235쪽

2l JOΑΝΝIA SARESBERIENSIS A. D. divinorum Everentiam mandatorum. Sed vas electionis fidem fiducialiter eloquens Aut' inquit me dolobis, aut haec Deo inimica praesumptio tua delebitur: quia tibi talia molienti et illi servire non

possum.' Unde nutu lavente divino contigit, ut quis pro honore Dei contempsit, plenam et gloriosam acceperit a Domino potestatem, qua conterere poterit adversarios suos. Attende quaeso quomodo episcopio alii qui eum impugnabant deficiunt et persi tens in eo quod tandem sepisti, converte et robora fratres tuos. Exhibe te patri filium, quoniam in ejus manibus post Deum et per Deum salus ecclesiae posita est. ec disseras benefacem quum possis, sed si aliter salus eorum expediri non potest, fratribus utcumque subtrahe aliquid ignaris aut invitis unde incolumitaso indemnitas eorum in di obductionis valeat procurari. Tu, Deo auctore, in portu navigas, quid soporteat agere per latorem praesentium auditurus. EPISTOLA CCXCI. D IOAΝΝΕΜ PICTAv. EPISCOPUM A. D. II 69.J Ioanni Pictaviensi usiaco . GAUDEo, si tamen famae praeconiis fides est habenda, quod vos rex Anglis a praedestinati itineris limino revocavit, ut processum et exitum negotii videatis, quod cum Cantuariensi, immo contra ecclesiam gerit. Et utinam vestro et sapientum consilio adquiescati Et quidem si Gratianus, ut jam dicitur incepisse, viriliter egErit, tandem adquiescet sano consilio vel invitus. Est tamen spes multorum, quod filius gratiae, cui ex re nomen est, et sati Eugenii nepos recto incedotad veritatem evangelii et apostolicae majestatis gloriam,

236쪽

ll6s. EPIsTOL E. 217st ecclesiae laboratilis honestatem et pacem Scit enim indubitanter quod, si hac via incesserit, aeternam gloriam coram Deo et hominibus promerebitur. Et quia paucos invenit quibus confidenter possit inniti, Vos constantiam quaeso ejus erigatis et roborotis in Domino. Rex Deo propitio bene solvendo ostes Et constat impoenitentibus peccata non posse remitti si Vero res ablata, quum reddi possit, non redditur; non

agitur poenitentia, sed fingitur Quid excommunicatis conseret absolutio, nisi satis socerint do injuriis et rapinis, et tam manisost inobedientiae crimino ΘCrimina publications sui evidentissima totam cci fiam gravi scandalo affecerunt et quae in lumino commissa sunt, non debent in tenEbris aboleri: pra sertim quum non sit aliquid occultum quod non revoletur, et quod non praedicetur in compitis et super tecta. Si in juramento suerint absoluti, contra formam publicam si in laesionem ecclesiae graviter praesumεtur nisi restitutionis laciondae verbum rito processsrit, principibus et tyrannis tam coaetaneis quam suturis, perniciosum relinquetur exemplum. Si rex obtinuerit ut pactis inseratur regni dignitates

salvas fore, consuetudinες evicit mutato duntaxat nomine, et omnem ecclesiae Romanae auctoritatem

oliminavit ab Anglia. Sed absit ut aliquid istorum

fiat: et certus sum quod dominus Cantuariens praeelegit exulare perpetuo, quam ut promer pacem ejus laedatur ecclesia et sedis apostolicae privilegium convellatur. Suadet ergo domino Gratiano ut in omnibus et praecipue in his articulis caveat sibi, n eum quod Deus avertat

Decipiant animi sub vulpe latentes.

Jam enim, ni allor, expertus esse potest quoniam

verba praecipitationis diligit lingua dolosa,bulla, inquit

sapiens, unquam securitas est, vicino serpente dormire.

237쪽

Et in sede Sathanae certum est habitare struthiones et scorpiones cum his qui tenent doctrinam Balaam. Valete. EPISTOLA CCXCII.-AD BALDWINUM EXONIENSEM ARCHIDIACoΝUM A. D. ll69.JBal ino Earoniensi archidiacono Ioannes M.

Excussus propriis, aliena negotia curans,

quasi cum Cantuariensibus aut semulis eorum mihi sit aliquod familiaritatis commercium, nuper in festo beatae artae,agdalenae Vigeliacum profectus sum, occurrens ibi nunciis domini papae, causa sicut videbatur addiscendi quid Cantuarienses timere oporteat vel sperare. Nam haec tabula fere sola linguas et aures utriusque regni, quod ad clerum spectat, et certe in magna parte ad populum, creditur

occupare. Desiderabam autem revera meum videre

cognominem, et quod magis est compatriolam et quodammodo fratrem Gratianum, cujus tu, ut meminisse Potes, a sanctae recordationis papa Eugenio Ferentini decretus es institutor. Illum fratrem dixerim confidenter cum quo mihi fidei et societatis sunt jura communia, et licet nos non ediderit una civitas, patriam tamen nobis unam esse non ambigit qui patriam sortium, quae nobis individua est, et quam Carmentis ostendit, reducit ad animum Ab illo ergo et socio ejus Viviano amice et reverenter Xceptus,

familiarius didici quod dominus papa et ecclesia

Romana Cantuariensibus plurimum savent adeo quidem ut nisi rex nunc cum domino Cantuariensi juxta consilium domini papae fecerit pacem ei denunciaturi sint, quod non modo in manus archiepiscopi dabitur, sed et ipse Romanus Pontifex in eum aggravaturus est manum suam. Quod autem multos mirari asseris

238쪽

ll69. EPIATOL E. 219 quo juris ordine Cantuariensis excommunicaverit episcopos et alios non convictos de crimine seu de contumacia, nec consessos, sed nec citatos semel, et quod gravius est post appellationem mirandum quidem esset si de veritate querimonia niteretur, sed

secus est; quoniam Pera eorum non modo Praecesserunt ad judicium, sed in se quasi pigram et

tardantem condemnationem provocabant et non tantum quum oportuerit, ab hominibus convincentur, sed clamat contra eos coelum et terra unde et eis

appellationis subsidium a Romano pontifice jure

subtractum est et archiepiscopo in ipsum regem et regnum et personas regni collata Plenae potestatis auctoritas ad omnem inobedientiam puniendam, et reprimendos ecclesiae malefactores, et suos. Procedit ergo apostolicae sedis munitus consilio et nuper receptis propriis nunciis et litteris domini papae securus factus est, quod ea quae statuerit non ut buntur Archiepiscopus tamen Paratus est Xcommunicatos illos absolvere, secundum institutionem patrum et ecclesiae sormam, si poenituerint fructu condigno si vero in ea quae coeperunt contumacia, quod absit, duxerint persistendum, ipse vita comite procedet ulterius nec ante reponet gladium Spiritus in vaginam quam terra urgetur a tantis abomin tionibus. am in infectum et concretum pulvere septies mucro stringendus est, ut Syria conteratur.

Quod autem, ut aiunt, Reginaldus archidiac. jactitat quod hi nuncii domini papae omnes conatus et sacta archiepiscopi apostolica auctoritate evacu bunt, ipsi plane diffitentur, asserentes cum jur mento quod in dispendium archiepiscopi nihil ex Proposito facient, sed nec sacere possunt, sed utilitatem ejus et honorem Ecclesiae quibuscumque modis Secundum Deum poterunt procurabunt. Et quidem

239쪽

illis sorma praescripta est cujus fines excedere non audebunt, quia ad hoc juramento arctati sunt, adeo quidem ut jussi sint, nisi pace reformata, in totum a regis muneribus abstinere, ut nec sumptus ab eo recipere permittantur. loquantur alii quod voluerint, mihi spes intorim pacis major est, quam antea fuerit. am et in morbis per augmenta dolorum ad

summum veniendum est, ut invalescente natura et defaecata corruptione sabis et incolumitas reparetur.

Et licet aliqui glorientur se a domino papa absolutos, certo certius sit quod neminem eorum absolvit: quippe nondum ligatos noverat, sed quum postmodum itinerantibus innotuisset, hanc de qua nunc agitur latam esse sententiam, remissus est ad Hominum papam Radulphus archidiac Landavensis ut eum

sollicitaret excommunicatos absolvere: sed non creditur exaudiendus. mam, ut caetera taceam, se illi dominus Meldensis auctoritate major et jure potior, viribus totis opponet. Audietur autem in brevi, Deo Propitio, quid pars alterutra vel utraque proficiat neque nunciorum, qui jam usque Autissiodorum per- Venerunt, diu poterunt arcana clatere Siquidem Profectionis exitus, eo quod jam fere accesserunt ad illos quorum negotium geritur in januis est Res in

suspenso diu esse non poterit.

Et quia Pro tuo, et qui tuus est, Exoniensi meo sollicitaris, interim probo quod fecit, subtrahens se ab excommunicatorum participatione. Indubium enim est quin a fidelibus tales oporteat evitari, qu usque de absolutione constiterit Deo enim quam hominibus obediri potius oportet. Quod tamen saepissime, praesertim in talibus, sine periculo non contingit: eo quod Per multas tribulationes intratur in regnum Dei. se est, dilecte mi, via justorum, haec purgatio vitiorum, virtutum conflatorium, electos

240쪽

1169. EPISTOLAE. 22 Istatuens inter malleum et incudem sed de omnibus his liberat eos Dominus, et probatos illustriori corona

glorificat Si licentiam quod tamen non credo)transfretandi obtinuerit, timeo ne cogatur, non ad suum, sed exactoris arbitrium appellare Si enim ad nutum ipsius non processerint uniVersa, Qxacerbabitur

impatientia ejus, cui citra aliorum eversionem nihil est satis Si processerint, justitia relinquetur Et quo nihil deterius aut turpius est, offendetur Deus. Si quod magis credo transfretare prohibeatur, timeo ne solus subsistere non possit, tot insidiis appetitus, tot provocatus injuriis, et tortoribus cunctis expositus. Νam et hoc fortasse mandatis principalibus inseretur. Μitius tamen, si quid mansuetum esse valeat in tormentis, tolerari poterunt inferiores ministri Sathanae, quam ille praesens qui exigentibus peccatis majorem nocendi accepit a Domino potestatem. Unde consultius arbitror, ut quamdiu per dispensatoria diverticula, quae tamen justitiam nullatenus impediant, evadere poterit, Patienter interim sustineat habitare cum filiis Cedar, expectans consilium et consolationem a Domino. Si vero regem redire contigerit, et durius conveniatur ut transeat in collegium impiorum, vocem pontifice dignam exerat in spiritum libertatis, et antequam laedat ecclesiae conditionem, sumpta quam Deus ministrabit honesta causa, exeat de medio Babylonis, ne tangens immundum accipiat de plagis ejus, lanem, si alias solvi non potest,

rumpens, ne cum Periculo conscientiae et nota infamiae salvatricem cogatum rumpere maritatem. Interim quia tot angustiae undique imminent, consulo, ut, quatenus poterit, de rebus suis prospiciat sibi, et maxime spem ponens in operibus misericordiae, et

orationibus sanctorum Sic enim, quod et illum, si nondum legit, legere desidero, magnus Basilius se et