Theophili Bernardini e Societate Iesu Institutio vitae siue certa de optimo vitae statu deliberandi via

161쪽

ouidam, eas extuderunt iacuis en ignotae, id i genus vitae suscepissemus, ubi carum exeriscendarum opportunitas defuisset Tertio : Animaduerte, Quodnam istorum. quae inter se consers , Institutorum , plus diligentiae atque vigilantia adhibeat, ut suos, muniis ad quae destinantur, aptiores reddat . oever non aegre iudicabis,si tantum aduerteris. Quorumnam dicta, cosilia, sententiae certiores, Siluris habeantur' cc enim satis est, seruia do mentis impetu, multa dicendo permiscere,

sed re veraci Deo iudice quam recte ossicio nostro functi fuerimus, aliquando quaeretur. aliarto Cum S. 4 'nauentura dixisset, Re ligionem nam alteri quapiam in re, sedin hae illi alia in re praestare, ut labore, lentio ieiuniis, aliis id genus Addit denique, illam tamen alteri uniuerse praestare , in qua ut plurimum Religiosi saepius, ac feruidius virtutibus, Xercentur, ac potissit me Caritate,& humilitate Vbi icia. .scandala , libertas, peccata odio habentur , resecantur , evelluntur Ubi boni promouentur. magni fiunt mali negliguntur, ad postrema repelluntur. Nec enim, ut alio loco scripsit idem, a luxata Religiones a vagetibus, hoc distinguuntur, quod in his nulli sint mali, sed quod neque impune sint, neque ferantur. Hoc tuum est quanquam non hinc te ceteris praesero, sed in te tamen hoc plurimum diligo)tuum, o Societas Icsu, priuilegii sin-

162쪽

gulare quod libere resecare& putrescentii

membra potest abdicare: sibi res suas habeant qui tuas ut decet habere fastidiunt. 3 cautionem salutarem,amuletum praestantissimuri tran quillitatis, Caritatis, primiqnenitoris firmissimam tutelam attamen ea est, quam inexpertiformidant,amant & suspiciunt experti Quintum ex Lessio desumamus , qui docet hic animaduertendu, ' An vota Religiosa per secte observentur,in non irrepserit quiddam, quod obscuriore illorum splendorem caligine obnubitet. Itaque hic inquiras, cuiusmodi vigeat Paupertata xercitatio, sitntne multa superflua, in dando, accipiendo petendo magna

libertas, possitne quidpiana sibi, seu domi , seu foris ad usum asseruario Castitati an quidpiam

notetur aduersum lan aequa. 6c ampla sit Superiori in suos omnes potestas' vigeat, quam constans,moderata, 8 non affectata modestia' Quae animorum in eadem Religiosa familia concordia quanta membrorum inter se,

quanta cum capite coniunctio 'Plura vel obscuriora vel subtiliora, iidem Auctores proserunt, haec praesentioris, ut opi nor utilitatis elegi, quibus quae hoc proximo capite dicuntur si iunxeris crediderim id cuiuis sat esse posse. 'At enim in eis quidiximus,Valde animaduertendum est, Id vitae genus quod perfectius esse constiterit, non continuo propter illam per- dctionem

163쪽

vel hinc redditur quod cum constet Religiosam vitam praestare communi, neq; tamen d cet, neque a quouis Religiosum Statum deligi expeditis sed neque quoslibet Religiosos, cuislibet Religioni aptos esse constat Plus dicam, fieri etiam potest , ut quae Religio suarumle-gutia descriptione totaque Instituti consoris tione perfectior est alteri tamen, quae suapte harura imperfectior esset , multo sit inferiori nec tantopere est Institutoris persectio , vel persectionis excogitatio 'iam is qui re vera exstat persectionis usu sistimandus. Descriptas ciuitati, vel regno leges esse praestantissima quid tu at, si vel earum iacet obseruatio , vel mox conuellenda videntur'At plurimi facis dum est, si S accuratissim seruatur, Vis aseparet unde vel priuatim a singulis, vel uniuerio ab omnibus, aut pluribu, uelli queant, cuiusmodi esse solent leges illae, quae ad natura

humanam magis accommoda sunt , aut saltem quarum obseruationi procuranda velis nus, vel pauci optimates, cum auctoritate in cumbunt. Cum etenim communi omnium

consensu constet, nequc violentum ullum esse solere diuturnum perfectionenique esse paucorum, non potest in aruum longius , id vitae

Institutum primo invigore propagari, quod

ab humana vita rationibus longius recedit, a multorum uatis auctoritate Adfra suspendet

164쪽

naee ise prudenter expende, ut quo4 in re tuam est exquiras, nec iniudicandi temeri

tem incidas,

Solent in diuersis vitae generibus,quaedam ad superandum dissicilia occurrere, quae proinde ab eorundem si sceptione deterrent,perspis euitatis gratia , statuum dissicultates vocabo suntque hic enucleandae , 'e Vi hinc, in 'quionem erroria repat Primum earum genus est quae Animi , alterum earum qua Corporis sun imi voco , quascunque, quae aliunde quam ex sola virium iis becillitate quae mere est corporis Reas quae animi, bifariam diuido, deque singu- iis ordine pauca commendo. Prior est quam,rduitatem,siue celsitatem virtutum,in eo vim tae genere necessariarum,nuscupare possumus: in quolibet vitae Instituto reperitur, omni enim virtus in arduo est: plures tamen. celsiores in quopiam, quam in alio requirunxvr 'inio fit, ut quicunque .stinatδ, recto animi proposito, persthius aliquod vitae Insiit tum amplectitur, is ad excelsiorum virtutum

ista adspirare censeatur , quod si non Em

165쪽

Iit, ad omnem eiusmodi vitae lascipiendareo- gnationem protiniis contrahetur,cohorrescet, expauescet Sed animis, animis est opus , gnaque ni Deum fiducia, eontinuo prona set dabunt omnia Quapropter, si verὸ xv d cet ratiocinamur, hinc non absterreri,sed ma gis ad eiulaiodi vitae Instituta allici conuenit: semperemna ad sursum nitendum, virtutem .

. eomparandam diuina nobis eaque copio D subsidia praesto sunt : nemo est qui virtutis,

cuius inie lege teneatur, exercitium suo vicio omittat, peccet, quin in id eulpae,sua volun- rate sit lapsus, cum obsistere, peccatoque, non consentire potuisset. Unde conficitur, quemvis qui in Castitatem, Obedientiam, Paupertatem, Hirinalitatem , Caritatem, Tempera tiam peccat, potuisse non peccare, sed sua solius voluntate peccasse,nec iis,ti voluisse,quibus cauere sibi, & longius vicium omne amoliri poterat Deus igitur, quod ingentis vini habet solatii,quouis in Instituto vitae, non de sinit ea gratiae adiumenta sufficere, quae ad n cessarias in eo Stato virtutem si tamen ad illum Statum vocaverit non deperdendas exiguntur: quo fit ut ququis certo sumere possit, posse se,si modo firmὸ velit,d ad id vitae genus vocetur,

Cast vivere, lacultates omnes, omnemque ea

rum cupiditatem abdicares, vita alieni imperiis degere, in aliorum societate pacatesviu re, di ad celsiores quasque Status illius virru

166쪽

tes participandas pro suo modulo peruenire. Hoc autem quamuis ita uniuerse de omnibus dicatur , tamen videndum superest , quinam Status faciliorem, aptiorem,certiorem C per tingendi viam suis,muniant Fateor tamen, ha- bendam aliquando esse rationem naturae, nimium quantum abs alicuius rei obseruatione abhorrentis, ita comperias qui suis rationibus adfixi, socialem vitam non serunt vel tam sunt impatientes parendi, ut suis sibi legibus relin- quendi sint, vel istiusmodi aliquos in partem - . alteram impetus tam vehementes sortiti sunt, Vt eos perpetuo comprimere supra hominem esse videaturri ideoque consultius fuerit, in plano securos esse , quam ad altiora, di praerupta tendentcs deuolui in praecepS. Aliud quod extimestas dissicultatum spiritualium genus est, quando in aliquo vitae Sta . tu quaedam obseruantur, quae salutem aeternam in discrimen vocant, vigorem animi sursum adspiralitis retardant, Eiusmodi sunt, in vita communi, libertas , exemplain praua

consortia, ambiti'. alia plurima de qui rbus cap. 9. Quoum si qua in Religiosa vi ta vestigia ruperarentur, ut laxatis regulis , cupiditate dominante, ambitione non repressa, Iirtutum neglectu , viciisque aliis pluribus impune regnantibus, tum sane est quod resor naides,tuamque fragilem ratem procelloso mari non credas. inc autem

nimaduertas velim, quantopere hae dissis

167쪽

cultates , ab iis quae in priore genere contraringunt, tentati mibus distent. Illae quippe, sune eiusmodi , Ut veras atque isti das virtutes qua possunt impugnent, orianturque vel ab insidiantis daemonis inuidentia , vel alubricarum rerum versatili natura, vel ab ipsa missibi non Iapsante humana infirmitate quare nee adeuntur vltro , nec temer accersuntur, sed quantuliniis illis defugiendis, tuique obarmandieausa sanctius instituturum susccperas . incurrunt tamen , ae interdum eo saepidcae molestius impugnant quo fit , ut diuinae bonitati omnino consentaneum sit hostis importorii vires, audaciamque comprimere is aliun de tantum alacritatis , tantum roboris indere, ut pugnae assiduitate robustior . victoriaeque

animaduersione hilarior ad extremum usque bravium perseueres. At vero quando ultro , nullisque ertissi mi Dei compellentis indiciis teipsum in id vitae genus compingi , ubi aeterna tua salus in plura irauiora discrimina incurret, non est equidem , cur eadem tibi gratia diui- auxilia spondeas , sed abunde est , euit

meas, ne temeritatis tuae iustas daturus poenas,

in ea quae adamasti periculi incidens, iis i

uoluaris iereas. In haec diligentius intende, tibi cautius prouidi, ne serius, at frustrὶ

lugeas. Est praeterea cum in his , tum potissimὶ

in prioribus an ira mittatibus, lardui

tale

168쪽

tate rerum, ex virtute, vel consuetis inuniis exercendarum obseruandum . ne sicae simo tur quasi nunc usurpanda , ab eo enim vires nostrae nimis impares abhorreret, visi.necdum tiro de Cocionibus habendis, negociis gerendis, Consessionibus audiendis, Theologia en cleanda cogites non ita. sed videndum, sintne quae ad res eas aggrediendas adhibeantur aptae quaedam praeparationes animi, an omnes ad ea singula exercenda cogantur, vel potius a Superioribus ii soli destinentur . qui ea bene de cum dignitate, atque animi emolument praestare possunt. Sin hoc postrem modo se res habet. nihil est cur eius rei susceptio mihi perti miscenda videatur,cuius rite, & ex Dei glo- ria obeunda facultatem mihi adesse iudicauerit is, cui quasi vices Dei gerenti obtemperare debeo, cui etiamne meo ipsius iudicio falle. rer. corpus mentem mancipioin usu tra- csidi, quo videlicet quasi bonus fidusque tra

pegita,ad utilitatem Domini promeret,conderet, prout rationibus eius vidisset expedire o. grande mine luctabile , Praesidum Religioso rum onus, ut etiam de lucris non comportatis, non audactis, non in lucem eductis, diuino in iudicio seuera sit ratio reddendat An non hine potentes potenter tormenta patientur . exiguo vero fiet misericordi. Nam quae dulcior sub dito securitas, quam si intonanti domino, Redo de rationem illicationu tua , natua, talenti tui , Vere Incere ruspondere possit, Do-

mine,

169쪽

mine, en trapezitru pecuniam tuam, totam

quantam mihi credideras tradidi, id tuum s luberrtinum esse eonsilium credidi , Domine non iam a me, sed ab illo lucrum , usuram . . quicquid volcis exigvi nihil meum mihi s pererat,ex eo quod non id a meum, nihil potui lucri sacer . eius erat in lucra incumbere.

citius res erat. Certe nihil hic extimesco, hoc tamen mon mediocriter timeo, ne sua pro . pensione ultro oblata, vel alienationis indicatione,vel alia quapiam ruione, ultronea S periorum Uuntati,aliorsum couertendae causam dederim diuinaeque prouidentiae recti si mo orti obliquato meomini mihi e stim. xum, cuiuscunque iacturae 'que minorum lucrorum , tanto seuerior ratio eddesidavit quominus meus esse , minus meis regi consinis debui. Sed ad ea quae in viribus corporis

sunt spectanda veniamus.

Equidem animum corp*riscilligauit Deus, hihil ut possit nisi corporis ministerio , non dic ' i' pluribus, sed in oninibus ut a uideo'que plansneeesse sit videre, quousque vires corporis ferre valeat ne silpra quam possit aggrediens, si aqua moderatiora su

rant obseruare non valeas, totusque debilitato corpori fouendo seruirecogaris: late pedi uagatur hic error eoque diligentius cauendus

est, quo probabiliore pietatis specie praeseru dos decipit. Atqui non eadem possunt omnes. viriumque maxima esse solet-paritas, etiam

170쪽

giliarum, ille ieiunii, hic cstuc, ille frigoris .

hie sedentarii studii, illo laborum crit impac tiens est qui quovis victu vegetus perseuerati est qui piscium alimenta non ferat , quiddamq; multorum natiuae habitudini est insitum , cui necessario codendum est, vitamque indiscrime voces . id si conuellere conaris. Quare primodi necessario videndum est,sitne in eo viis genere, de quo suscipiendo consilium in is, quiddam eiusmodi, ut'mnino extra virium tuaru modum esse merito iudicetur . id enim, clietemerarium esset. Ne tamen vel nostras viribus praefidamus vol dissidamus nimium simul, dc maxima quidem, Dei vocantis, auxilia datu ri ratio est habenda quantumque 'uousque ab illo sperare nos deceat , nec enim sine illo speranda nobis est perseuerantia,nec ab illo tamen ubique, inuauis in aggressione perada. Duo sunt igitur, quae suis praebet Deus, virium corporis omenta et num quod omnino supra naturam est, inque rebus mirandis repo- nitur,cuiusmodi Simeon Stylita datum, quando plures annos, cibi, potus, somni expers, sanus ,cgetus,nocte die' perpetua in co- templatione,atquead aliquot horas populi ad ' hortatione erstabat. Sanctorum non paucis varie sic adsuit Deus ut possent, quae natura imbecillior prorsus negabat. Uerumtamen, quia praeter communem modum ista sunt te-

Merariu est id aggredi,ad quod perficiendum,