Theophili Bernardini e Societate Iesu Institutio vitae siue certa de optimo vitae statu deliberandi via

171쪽

eiusmodi subitari easu, cui mederi posset, sed a pueris,

in stomachinatiua inis initate nec Guo, nec

piscibus nisi graui valetudinis damno vesci se posse expertus esset, ac nihilominus vitae Cariusianae Institutum ambiret, quis non cum temeritatis damnaret nemps ad id quod non poterit perficere instigat Daemon quidem id postea teneat, quod potuisset prius a liosque,exemplo illi' ruinae. Mn adeundo eo Instituto deterreat Rarius quidem est ut adeo apertfquisquam supra notas vires audeat, sed ex his apertioribus , occultiores insidiae sine explorandae. Sanquam fateor, etiam subinde Deum, inflammando hominum tepori ieius. n odi faces incendere,insuetisque S mirandis ausis,audacia timidis indere: Tum vero apertEo praeter ordinem, certi' argumentis id suae voluntatis esse testatur:estque admodum rarum. in liud est auxilii genus quo nostris viribus, opitulatur Deus, leniter, vix obseruabili o-pe,illas susentans, promouens , adaugens ac suauissime prouidens, ut ad potissima instituti munia obeunda sussiciant.Valdeque obseruandum est , posse quemvis, at maxim Religiosum, id auxilii sit i certo spondere ad actiones

Instituti proprias,&afflictationes in commune

praeceptas. De iis quae priuatim,' non ex vi Instituti suseipiuntur,longe perlaulosius vide- tur, cum in his nihil sit, unde opem diuinam

mihi promittere certius possim.

172쪽

giliarum, ille ieiunii, hic astus , ille frigoris

hie sedentarii studii, illo laborum crit impa tiens est qui quovis victu vegetus perseuerat, est qui piscium alimenta non serat , quiddamq; multorum nativa ha bitudini est insitum, cui nccessario codendum est, vitamque iri discrime voces . id si conuellere conaris. Quare primodi necessario videndum est,sitne in eo viis genere, de quo suscipiendo consilium in is, quiddam eiusmodi, ut 8mnino extra virium tuaru modum esse merito iudicetur . id enim velle temerarium esset. Ne tamen vel nostras viribus praefidamus vel dissidamus nimium simul, dc maxima quidem, Dei vocantis, auxilia daturi ratio est habenda, quantumque in uousque ab illo sperare nos deceat, nec enim sine illo speranda nobis est perseuerantia,nec ab illo tamen ubique, inuauis in aggressione perada. Duo sunt igitur, quae suis praebet Deus, virium corporis sementes: Unum quod omnino supra naturam est, inque rebus mirandis reponitur, cuiusmodi Simeon Stylita datum, quan do plures annos, cibi, potus, somnieXpers, sanus ,cgetus,nocte die' perpetuam co-- templatione,atque ad aliquot horas populi ad hortatione erstabat. Sanctorum non paucis' varie sic adsuit Deus ut possent, quae natura imbecillior prorsus negabat. Verumtamen , quia praeter communem modum ista sunt temerariu est id aggredi,ad quod perficiendum.

173쪽

I O. Is eiusmodi auxilio esset opus , ut si quis nullo subitari easu, cui mederi posset, sed a pueris, d stomachi natiua instrinitat. nee uio . ἡμpiscibus nisi graui valetudinis damno vesci se posse expertus esset, ac nihilominus vitae Cariusianae Institutum ambiret, quis non eum temeritatis damnaret Laimmad id quod noli poterit perficere instigati a m6n . ut nequidem id postea teneat, quod potuisse: prius , Iiosque, exemplo flixis ruinae abs adeundo eo Instituto deterreat. Rarius quidem est ut adeo apertE quisquam supra notas vires audeat, sed ex his apertioribus , occultiores insidiae sunt .aplorandae. Quanquam fateor etiam subinde Deum, inflammando hominum tepori , eiusmodi faces, incendere,insuetisque , mirandis

ausis, audacia timidis indere: Tum vero aperi En praeterordinem, certi' argumentia id suae voluntatis esse testaturiestq; admodum rarum. Aliud est auxilii ge' . quo nostris viribus, opiditatur Deus, leniterio vix obseruabili sepe,illas sustentans promouens , adaugens , ac Dauissime prouidens ut ad potissima instituti munia obeunda sufficiant. Ualdeque obseruandum est , posse quemvis, at maxim Religio' sum, id auxilii sibi certo spondere ad actiones Instituti proprias, Rasstinationes in commune praeceptas. De iis quae priuatim, ε non ex vi

Instituti suseipiuntur,longe perieulpsius vid eur, cum in his nihil sit, unde opem diuinam mihi pro mittere certius possim. At

174쪽

ys j v I T AERe in iis quae Insit uti sunt , constat diuinitus

ea viris Sanctis esse commonstrata, WEcclesiae auctoritate comprobata, cumq; ad illa vocante Deo accesseris ' diuina prouidentiae atque bonitatis ratio exigat, ut eiusmodi Instituta quasi naturae consentanea conseruet, conseruentur autem . si singuli conseruantur. planὸ

consequenta est, ut eadem quoque diuina prouidentia , tuis viribus in eo Instituto conseruandis, inuigilet, ne propri ab eis quae vulgo istu praestanda sunt, sic laedantur, ut eo in Vitae genere perseuerare non possis. At obiicies . non paucos suscepta religione ad aliaco pelli in ualetudine eorporis, vel mox nuncupatis votis perpetuis morsis conflictari AE ad extremum usque grauissimis doloribus confici. Equidem ita se rem habere quotidiana docet experientia nec aduersatur ante dictis. Priores namque in eorum numero reponendi, quos nonnisi imperfecta Minchoata de qua infra)vocatione ad id vitae genus vocaverat Deus: vel etiam temere, & non Ocati, suisque non probe perpensis viribus triu- perunt. Posteriores qui mox assabili cligionis vinculo, morbis correpti fuerunt aliu- de quam a propriis Religioni muniis id contraxisse, solo ipso tempore probantur, quid enim fuit.quod toto tirocinio alacres, Vegetique in iisdem perstare potuerunt,si vires iis perserendis deerant adsuerunt igitur, sed mox c5muni hominum,qui variis obnoxii casibus su-

175쪽

in Religiosa familia languere caeperunt, qui in

mediis seculi fluctibus minore solatio grauius afflibati fuissent neque sane est cur a Deos

temus expectandum , ut naturae, morborumq;deeursus, inuasi fluxiones noua mirabilitate sistat ingentis id fuit beneficii quod temp.ribus bene utens,beatae ipsorum aeternitati consulere sit dignatu . Eos taceo morbos, qui laborantis victo,etiamsi ad speciem honesto, eo- trahuntur, ut intempestiuis vigiliis, inedia creabriores, nimia animi contentione , in abruptat borum continuatione, excellendi cupiditate, anxia cirrequieta futuri solicitudine, aliisque quibuni bet, quae cum sint exit VocationAn armam, Deum illis patrocinari non decet. 'Quis,rgo, Qua res,Υemere accedere dic tu , Qvndenam id iudicabitur 3 si rem hane ad plenum tractauero , prolixior quam par sit euadam conserunt quae deseruore dignoscem. do Gallice fusius dixi, nunc breuitatis gratia diem nostram sidendum,sitne in nobis quidpiam quod merito,& ex usu nobis cognito, sit impar tali vitae generi, ut si vehementius debilitamur alicunde, si ineptiores Mobtusiores reddimur, cum quidpiam praestitimus,

si videmus id eos Cnon ex animi sed ex valetudinis aut virium defectu ferre nequiuisse, quos vel pares, vel nobis robὀre superiores

nouimus haec enim sunt argumenta, quae nobis nostram imbecillitatem ob oculos ponunt. At

176쪽

At si nihil eiusmodi est sciationis imp*lsu

id vitae genus permovemui , si maturo do non Braeeipiti eonsilio no aliunde quam diuini honoris, 3 salutis nostrae amoro accedimus,aion video quid subesse temeritatis queat,nisi forte an eo aberret, quod maiorem corporis , quam animi rationem hic habeat.

Quippe fieri potest,ut id vi tae Institutum e ligas,quod bonum sit de sanctum. cui feram do sis, S tamen minus recte eligas, ut si te cu'randis in quopiam no ochio aegrotis per petuo addixeris,cum tamen multa et praestaridit iura posses nec enim satis fuerat vidisse , curum id bonum,s eiusmodi ut vires ferrent, sed quaerendum quoque fuerat , an non vel 'melioribus retardaret,vel alioan Institutis mi his efflorere posses Corpore, Mente constat hominestque utriusque habenda ratior qui tantum in alterum defigit oculos , aberrabit a

vero Exercitatio corporis, ad virtutem saepὸ valet plurimum, quare optime iacit qui valens corpore, ad ea se conseri, ubi durius illud' bendo sui ipsius victor , animique ad omnem .irtutem excultor euadet. At si videt hic idem, se quidem hoc posse, ita tamen ut a prsstanti obus non paucis virtutis exercitiis ad quaenatura ferretur,temperandu illi sit,nec usqueadeo Caritatis muniis explendis possit incumbere, imperfectius eligit,quando mentis exercitati nem , coporis exercitationi posthabet neque

sequitur naturae in prassiantiora propendentis ductum

177쪽

ductum Clitia, ut quantum se moment imisi Vtelligas, videasque ubi repelle'da,ubi nobis', obserua, quasdam in homine esse procliuitates ad viciis, ad indecori, vel cum honestate, pugnantia:quomodo videas non millos sua nariturali sponte, nisi se ratim ei NeTerint,sui aliariciam,luaturum ,ambitionem,gularit,impetu serri grana,animi deiectione,suspicacit aricuri sos, vagos, lentos, rerum omnium incerntos, ociosam vitam degere, nec usquam ad ali quid homine dignum assurgere,verbosos. -' 'mitte res. Siam iamque quasi compleri Mentes, nunquam tanwn quod statuisse 'id qbὸntur exequentes. Horum simili tu , ni nulla vel etiam plura in nobis latentiquae 'bi animaduerteremus, non tantum fouenda dedissimulanda no sunt, sed oppugnanda, de qua cunque dabitur expugnanda sunt 3 euellenda. Cumque ab eja quasi domestici inimicis, mutnt ni cauerimus mala immineant, idς. ut plu'rimum expedit, id vitae genus eligere, in quo plenius ista videturedomada. At est aliud procliuitatu genus, quod vel laude sit dignit,vel c-iusmodi sit ut illicrine uti, haud aegrii possit mus, soletq; in eis animaduerti quidda huma.. iam jndustriaexacuom virium an deform)3, Uuiu Lin hane quam in illa parpe inclinans. Sunt aute&hq duplices rQueda sunt,quibus ad

plura latius a diffusa pro domus,liaustriam,

178쪽

-des rus πιι&-poris ad quandam vi adiici

mam prope coria pellentes sic aptantes ut si aliam se conuerterit,uaceat , nec possit ad praestantiora contuenda erigi. Si quempiam videas indolis optimae praestantia Castitatis amantem, alienis ductibus facile obsequentem, Moli ambitiosum, non cupidum, quonam hunc steri,nisi ad Religiosum statim dixeris rae etiam forsan agnoscas, uinam aptior sit . si a ritet uectis ad quasitam' quarum Religio num actiones, aetius c accommodatius feratur. Ita quosdam in restellieas, quosdaman publicorum negotiorum tractationem in me dicinani, in quampiam artem. hanieah lito to impetu rapi, ibi valere, vigere . disserere , ceteris antecellere, nihil arduum habeto, cun cta peritumpere animadiistoc, quos si ad alia traduxeris, deiecti ,3 imita Minerua, nihil agitius hos dixeris, dum in eis versantur, quasi in mari pisces illudere . vigere , laetari cum inde extraxeris, palpitare languere, mni stigore de stitui, Tanti est . quibus quem que rebus destines Aliae.& non dissimiles. sunt ad unam quani. piam rem procliuitates, quibus serme quisque quuti Mactione delectatura enites scit hine nonnulli ad liberalitatem . alii ad paupei tatis amorem, alii ad Minni, Vel spem,

vel iii iorem, vel benignatatem vel castigatio veni corporis,vel modiestiam,vel deuotionem, vel alia quaedam proniores sermone, gratia

179쪽

b dignitate βmabilitate, descretione hi . alii 'Mehi aliis et quae 3 plura notamiasiane, va c- tentur,illudque vitae geuus eligatur,quo. his, si erioribus exercendis saturuinest aptam. Facit hoc plurimum ad Dei gloriam et faeis ad x a qui sic eligunt certiorem,ac ampliorem salutem nam Dei dona depromenda,& e sco. bra rubigine expolienda sunt: idq; quod conta ruenienter natura aggredisnsir, lenius aci id si perfectius obimus Atq;dii 'c secuydom euinfieri credo, ut quodpiam vitae genus alicui facillimum euadat, licet pluribus incommodis obnoxium, itemq; nonnemo pluribus praestantioribus in inferiore statu virtutibus entia tescat, quia cum aliquid magna alacritate de inaturi solertia singulari suscipitur, long saei laus delicius obitur,aninuisitis di expediti obstantes obices perrii pii uri. - risiturum nocitura per uidentur arcetur, qudique in praesens fiunt, ardenticu e liberiore,ub.

citatiore vi animi persectius exercentura frequenter auteri ad summam persectionisa κε maximi refert quam persect tu una iniunuse. I Mnque vitae anstitutum peragas . praestatque an exiguo magnum quam in magno exiguum es. Paucis eonclud, Tune minus quam paeesset eligi quado dictat conscientia, resseis

ulius quid & perfectius eligi a Omnqlla

in iusta ratio abducat. Is vero beneis apte s

180쪽

ideat melius aliquod , quod ex ratione, dilia geriterque expensis animi S corporis viribus, e sibi sitimam perseuerandi spe eligendunt. Is de nique nimium temere eligit, qui vel ratio nibus n- expensa ac subito impetu. vel ide- Iisi quod vires, talenta a Deo donata im- modice supergreditur.

c. Xauertimi legimus, gi Lusitano, ad regni γ' gubernationis formamoptimam, cumiu siua, uduntia Vreligione retinendam , id -silii dedisse vis equenter mente reuolu penitusque illius Euangesie dicti verit . tim imiriberet, Quid prodest homini iunis

uersum mundum lucretur, animae vero suae trigo xum patiaturi Eritne res vlla alia tanti,

visuam sulipsius iacturam inderesarcire quio m --- quis dolorem vitalia depascentem, voluptate seris eblandiente compenset

, quis 'ceu nidum atque mox periturum quid damacquirat, se totum sciens in volens in arternam ipraecipitet miseriam inuis tam parum .sui amam, tam par Marsimator futurus , totvxςia suam, qua sine cetera concidunt, re,