Theophili Bernardini e Societate Iesu Institutio vitae siue certa de optimo vitae statu deliberandi via

41쪽

armetur erat vero his emensis, omnino consentaneum est, ut addiscendae certae cuidam scientiae te tradas, qui si cuni vitae secuturae ratio- nibus, non consentiat, peliam moleum perdis , artatisque ad disciplinam aptissimae' nam iacturam acis , ne dicam quὀd frequenter eos mores induis , qui non leuiter suscipiendae vita ossicient. Vobis igitur , adolescentes ingenui, velle . menter suadeo me nimium in senolis inferioribus properare contendatis, ut eo maturiores

ad Humanitatis. ωRhetoricae scholam deuon ire possitis. Hic vero , videte num vobis, philosophica pro opportunitate regionis aditus pateat, ct an ibi pietatem excolendi uite deliberandi iacultas sit adsutura: i enim cum sudio philosophico , haec quoque praesto erunt,certius eu, firmius,' ad secuturam vi, tresusceptionem utilius , ut Philosophia nauans operam, firmiore S scientiis instructiore iudicio ad nouam denique vitam accedas tsi vel Philosophiae studium , vel in eo pietatis

exercitatio negatur, tum vero suaserim , ut ad secundum, tertiumque annum eloquentia studia protrahens, in secundi, tertiique anni de cursu , de tuo vitae genere statuas rurit cui

42쪽

m v et et Aa dixi quod ex aequo bono visiunt neque Hecontentiosus esse velim.

De mechanicis, Gque seminis res est intri ' eatior. In iis uniuers; rem definire non pos sum, spectanda prope in singulis habilitas, i dustria, morum suauiras in ad parendum ob sequenxi quippe quiliteris non sunt exculti, vel sua in arte aeuum degant necesse est vel religiosi evadant; si autem religiosi sint , ad idqusque animu rinducam oportet, ut spem om

nem auctoritatis , impersi, honorum, commodorum deponant , perpetuisque se laboribus ignoti nominis latebris additant Quod ut in Cluistiana disciplina praeclarum, ita cum exercitationis perpetuitas accesserit,arduu et In virginibus vero id vast de praeposterum. neque tamen qui corrigi possit video: quod ab ipsis primis infantia pannis totae in ornatu , cultuque sormae habitant, nec aliud a ceu rati iis a parentibus docenturi quod non est nisi in gens,electioni statusafferre praeiudicium,dum una cum lacte nutricis inanitatis amoribus inbuuntur inita ac plus hominum oculis ,

quam diuina maiestati placere contendunt. Quantopere tamen deceret , ut meliorum, lior amor, insinuaretur pilus , commendare tur ardentius

Quid de illis dicam, quos natura indylesin vis ingenii ad praestantissima ducebat, quando Eos derepete saeuissima tibi dinum coorta em 'pestas, vix eluctandis vicimum fluctibus in

uoluit

43쪽

Pagra o. uvoluit irae his equidem quibus neque natura, neque doctrina,neque deest educati,non exs-simem dcsperandum aut prudentem mollite in nimine eurim esse deponendam, Id grande periculum imminet ne improuisa clade subitariae mortis scopul illisa ratis ternum momε-

tonaufragium insolabiliter subeat moc autem quonia humanae prouidentiae metas egreditur, non a industria, quam precibus est auertendu. Interim qua licet, secnandus eorum est impetus, voluptates amaritiae inspergendae, patienturq; expectandum donec primus libidinum deferuescat aestus,nihil nimis urgendum, quantumuis salutare S ad medelam ςmox putetur verum ista ad eorum , qui conscientiae

rusefuciis dignosci quis nobis conuenien-

, Orsit vita Massi.

HIxi cap. 3. quam sit arduum re ipse condu- ducentem vitae Statum nosse, ne igitur desperatione contrahantur animi dicendum quis eiuste pronunciati sit sensus Scio Dom3ne,inquit Prophhta, in auia non est hominis ita eius , neque viri est, ut ambule , ct dirigat gres

in Ierem. 3.

44쪽

gressussuas. Et tamen est qui dicat, a Ex a mini extemini Dominum, sistuitsuprapetram pedes meos, ct direxitgress meos. Ecce ait ille in homine non esse ut crinis suos dis rigat & hic gratias agit Deo quod suos direr exerit, idque tam Jgeo laboro . muri ut expectaret, speraret, inuocaret Deum nempe prinia veritate audiuimus , 2' impossibilias ut apud homin/s possibilia sunt via Daum, ii prona S ad nutum obedii ' Omnia. Falso eum erediderum impii , summis eae lorum inambulve cardinibus, ins riora negli

gere,hominumque consortia despernere. ---- quid non sapientia clamitat, Ur prurintia darmoram sua- ' In summis exces que vertici-ιών supra viam in mediu semitis stans , iuxta p.rtvi ciuitatis in ipsis forum loquitur ..icens O viri ad vos clamito Hvox ne adsi Ποι hominumis delicia mea s. cum lio hominum et Beati qui custodiunt via mea Haec tibi adstat sapientia, haec audes vellicabit, haec

occulta cincerta aperte retegere amabit. Deus mortem non fecit me tatur in perditione vivorum , ait sapiens quid enim luci cum tenebris , vitae cum moris:Gommu monis intercedat itaque diserte pronunciat

Apostolus, d Omne homines vult salvos sieri. ad agnitionem veritatis venire Vult igitur huius veritatis , quae tantoperead salute conducit , huius de mςliore vitae statu cognt . .

45쪽

tionis , numquemque participem fieri. Certe, quam ardenter salutem alicuius e optas , tam necesse est ut liberaliter conseras, quae ad illam, vel necessaria, vel apprimeo ducibilia putantur. Cum igitur non mortem sed vitam, perennemque vitam hominibus bunde adesse velit, restat, ignaris commo fret viam, eo maxim quod ideo hominis naturam induerit Deus, ut per eum homines, vim habeatu, Himilantius' 'at, praebebit vitam, viamque ad vitam muniet,nee enim se visam tantum, sed viam, veritatem, de vitam dixit, ut nouerimus, quam exposita omnibus via, quὶm certa veritas , quam optabilis est vita, tam psse illum ad nos deducendos procliuem. ad dirigendos erroris expertem, ad beandos copiosum e diuitem seque solo contentum statu fixi Ergo,in Dei lumine viaabimus Ium lumen

rdam stro, Instar meridiani Solis illueebit animis nostris, docebit quissit carpendum iter. miniarabit emetiendo stadio vires, infundet laetitiam , Hirtitudine gigantea viam no-sram percurrondo exultemus. Non est qui queri possit defuisse melioribus agnosce ba mum, se tamen plerique omnes incusare debent, quod persectiora commonstranti Deo, miniis obsequentes aures praebuerint. nim c ait S. Bern o a Laborandum es, ad A D. io. V. 3s. - ἡ clericor c. a.

46쪽

tua se fri . ipsa se inserit, nec cessat pulsare

AEAEOftia singulorum Est enim,non tantum vox virtutu, sedctraditu lucis, 'nnuncians homι--. ibus peccata eorum. O ilo mimani assoni

tenebrarum.

Nequeiune lila aut excelsum quiddam,

aut praeter communem rerum ordinem, mira bye suspiceris eadem quae suauiter fortiter omnia disponit ει permeat sapientia diuina, illa tam leniter tuae mentis ocullas aperiet; quam leniter solet matutina lucis radius cori apori oculos illustrost, neque maiore est opus

arte , quam viae 4buium luci habeas ,--μtroneus sese diffundentem excipias. Nunc, quod hoc loco sit sitis . audi , crede , perfice quod sapiens Sentita de Domino tu bonitate, an pliritato ordiae qua ire illum quoniam mvenitur ab his γι-ολ tantanesi Iumo an rei autem eis qui filem haMnt in illum baa verba perpende diligenter omninoque ita se habere comperies.

47쪽

Quem in deliberatione de Statu vitapropositumsuerilectare oporteat '

O Vae adhuc dixi prolusiones quaedam ad se niuersam rei cognitionem fuerunt minc aurem propius,ad deliberaturi mentem neces sariis praesii diis sensim instruendam accodo. Ac primo omnium, certu est deliberationi nostra finis obfirmandus ut ex eo iudicare possimus, ritene, an secus deliberetψr,itemque an id quod in deliberationem adducitur expediat annoti. Hoc autem,tanti facias velim,quati rem ipsam qua de agitur rem enim perdidisti vero fine aberrasti . Exemplis mo stremus: qui amplissimum possidet patrimoniu, agros villas, oppida, quibus quomodo sibi sit utendum, dubitet, si crediderit ideo illa possideri ut cuiuis cupiditati subserviant, atq; hinc cupediis ganeis, alea cunctus opes obliguriat, nonne male statuto fine,tantum perdidit, quam

ti erant opes illa Zquid ille qui sericis, phe, ,

gio opere intertextis preciosis vestibus, ad extergendas pauimentorum sordes uteretur, an . non rideretur, lamens putaretur ' atqui non alisis hic error esset quam quod ea veste in selium finem , quam in eum ad quem facta est, isti, etur. Quis iumenta ad laqueatas auro. palatiorum aulas , Reges ad sordidas stabulorum caulas , hospitio excepturus amand t

48쪽

nempe in alios fines destinata sent singula, tantique damni est abusus , quanti fuit res pretii.

Hinea rerum dignitate istentium anima uersio solet excitari. quotie, magni precii res in manus venerit , diligenter inquirimus quem in finem, inuomodo sit illa utenduna. Contingit quippe ut quando finem tenueris. modum tamen, quo perueniatur in finem, nodum teneas istam balistam , audis excogita

tam ut procul seriat,at nisi edocearis,non con-tiisuo antendendi. dirigendi. hostem

dei ieiendi peritus euasisti. Ita ad rem nostram De vitae statu'm d liberatur quid agitur ΦDeliberatur'ubin vitae statu, quicquid in nobis est, seu a natura habilitatis, seu a studio peritiae εἰ scientiae,scu a Deo gratiae, seu spei in futurum melius colloeahitur. quantus, a tot tantarumque re

. rum grauitate, a ben&deliberandum stimulus' sed unde cognoscemus, ubi ,bene ubi me-bsts collo centuri nisi ex comparatione ad boarium iraeclarum finem,ad quem laudabile se si cuncta reserantur, malum vi illaudabiles ali, sae igitur ista cuncta in prauumfinem es se detorta, annon totidem donorum, vitae, 6tranimae detrimentum pateris ui, illa sie rint, quae indign' fini obseeundςnt 'at si re si in finem lionestum . conuenientem ue

referantur sua natiua dignitate non excidunt, quin potius usu exercitiocnitescuht. Quanti igitur vitam tuam , animam tuam tuarum acti O-

49쪽

I O. 23 actionum fructum facis, tanti facias oportet rectum vitae tuae finem, di exsecto fine rem dentem deliberationem. Finis autem melius qu-ddam est, eiusmodi ut ad illium consequet dum res tota expendi queat quippe id est cuius grati res est aut sit, aut eo referenda e si,ut pacis gratia lum,

sanitatis gratia medicina, mercedis gratIalais 'bor ergo pax bello,sanitas medicina, merces labore praestantior Ridearis .naturae euersor

habearis, si rem viliorem dignioris finem fe

ceris Darcam auream , tomentis recondendis.

compar Pario marmore nitentia stabuli, porcis aedificaci reiectanea scruta, gemmis auro multo redimes insanus habeberis at nulla id alia de causa contigerit , quam quod viliora preciosis praetulisti, rem minoris sa- eicia dam,asterius pluris faciendae finem, precium fecisti Cum igitur finem h'minis inquiramus , ad quem videlicet totius vitae suae susceptione, Scmoderatione contendat ex dictis conficitur;

Finem illum , quiddam esse oportere, quod Homine sit melius, atque praestantius. Atqui in hac uniuςrsa rerum adspectabili machina niliis est quod cum homine conserri possit

non voluptates, belluina rest non opes, solae commodorum famulatrices, non mini istes rationis S cognitionis expertes; non Sol non Luna,non stellae lucis temporum circulares

administrae nihil lotur quod sub oculos e

50쪽

V UT AEniatu cum ' ipsa diuinior pars Hominis Animus , naturi sua sit ab omni materiae concrctione separatus o consiliorum improvidos, nimiumque de se demisia sentientes, qui gulae qui Voluptati.

qui ambitioni, periturae gloriae vivunt ita-nc vos ipsi despicitis vr nobilissimum, rebus abiectissimis,animum seruire faciatis ut aeternae natum gloriar immortalia spectantem, um ris inanibus momentoque perituris fatigetis' iuuis eris noster finis , Equide a natura sic factus est homo,ut cum ratione S intelligentia sit prodiditus quod bo numin verum est. semper inquirat mappetati

nece iguo contentus ad maiora perpetuus adspirat, peruentione is ardescit,vixque est visatiari possit: imo non fotest, nisi eo pertigerit ubi tan'us bonorii omnium assiuxus fuerit,ut . auiditate desideri , nimia superet boni copia.

Iste est finis illa,quo nihil melius qui a ideo

u dicitur, quia iam quo exeurra , di quo re- fe atur,non i/mqnisur. Ibi requies opem di, ibi fruendisecuritas,ibi tranquillissimum gaudi m optima voluntatu:vt Saoquatur August. At quis ille, quo nihil melius uiui replet iubonu EUGriu tuaZqui boni omnis,omnis de siderabilis s s. in quo bonii omne. extra que nullum ferum S c nne bonum/qui praeter Deum tuum,ad quem factus. procreatus, e re

ctus est h*m08 Est erg ic hominis finis, est ad quem vita,vitae genus, actionesuve singula