Theophili Bernardini e Societate Iesu Institutio vitae siue certa de optimo vitae statu deliberandi via

51쪽

Expenditur mininis Iris.

IT ex iis quae dicta sunt utilitatem haurire possimus,eanique,non sola cognitione, sed

operatione . morumque atque actionum com

formatione definitam Statuamus animo,' in hoc penitus obfirmemur: Eorum quoad finem sunt, omnia ad finem reserri oportere,Vt medicinam ad sanitatem ,hominem ad Dςum S, si unquam ulla de re quaestro inciderit, esse de illa,arcessitis a sine rationibus, iudicandum ex pediat,nEciae. Satis est hoc perspicuum, tantum

superest ut rite δε apte per singula iudiceturi. iod ad praesens attinet , ita raticionandum fuerit. En,singula sunt suos in fines refere da,quod ni fiat, eo grauiora incurrunt Mantina,quo res dignior est, Squo longius a fine recessum sue rit Quid mihi ne ipso carius. Scui solici titis, quam iis,quam animo cauebo meo Atqui, a quo de vasorum vis,quod cui co ueniat aptius Quam a figulo sciscitabor munde securius Pnoscam,quis totius vitae mea mesior usus sum rit, quam si nouero quorsum illam dirigilii mufriumma quippe sapientia est cui quid fit melius notissimu est,sumna benignitas,qui robus a se procreatis id velit quod melius es;

52쪽

constat ergo , id mihi certium, verius, optabi-tius,bonum esse, ad quod me Deus procrearit; restat ut eodem,ipse quoque contendam, Clusique destinationi Hiluntatem conatusq; meos isortiter adiungam. Id vero quam iustum sit dispiciamus attentius. Quem in modum cur ipse me citysteit enim ipse me, Mnemo alius manus ei- ραρ regit ossa is peste quasi veste contexit, n- Piramispiraculum vita ct in anima vivenserem me fecit. Nihil eram, iamque nihil essem, nihil mihi Iuris erat ut essem esse dedit,quod negauit multis . qui esse potuissent at neque suere,neque erunt. Nec tantum esse, sed hominem esse dedit, Virum esse,non seminam maliquot malis obnoxiam, quot bonorum incapa-remio non surdum, non claudum,nsi caecum, non amentem,non monstri similem,nonoeu , perpetua infirmitate languentem , non Scytas inter,aut AEthiopas, barbarie ac Dei ignoratione laborantem, Integris sensibus donauit animo ad suas functiones expedito , immortati,inuisibili incorporeo, volentes, intelligen- te simili Angelis, excelsiore rebus eorporatis, altiora aeterna spectanti, ac denique desideriorum sinum in quandam beatitatis imm sitatem expandente eousque ut cum Dei capax essem , altius nongius a perituris euolarem.

veraque Dei obedientiain cultu eo pertinge-sem ubi eadem cum Angelis beatitudine per- miens,

53쪽

tus Irem.

o nobilem,& diuinum finem, d me beatum qui ad tanta sim natus critiae, ut tantae dignitatis obliviscar ut inferiora consecter ' ut diuinis bonis excidam , tanto lugendus magis , quo magis beandus eram non patiar non se ram non committam , ut me inde ulla rei cu 'iusquam cupiditas auellar Si non meminero tu , finis optime, si non ad te me tollim, de mea omnia direxero quid me,quid illis fictis. an labyrintheos errores, in peccata, in dolores aeternandos, pessum ibo. Diuitiae, voluptates honori S gloria,quantumcunque exaggeremini, critne ut cum hoc praenobili fine in comparationem venire possitis r ah iacetis tota is mentem non expletis , famem exacuitis, uritisim tiente prurigine Tu vero Deus meus tuisse ipse es, in quo per quem beatus ero ue te si consequor, omnia consequor; a te si excido, heu pertilia, Domine mi; da Deus optime, 'tino mihi sit gaudium unum sit spes nisa. in te si gaudere, in te sperare si datur; hic timor unus , ne te offensum habeam Holornus iummus, si uspiam a te recessero. Vere ita est, anime mi. oc tibi penitus combibendum:Tibi eo recedenti, id euenturum quod cuiuis rei altera soler,cum a n turali loco, usu, fine diuellitur: nempe illi mal dest, sensimque corrumpitur nec piscis in terra vicit, nec in mari Leo,aliaque non dissimia lares.

54쪽

Iiterimine est quod hominem dolores, conscientiae stimuli misere torquent, si in peccata, victus cupiditate prolabitur. Cum enim peccatum separet a Deo, a fine& quiete separat. angoribus tradit, spolia robore δε misellum hominem,per decliue vitiorum raptandum ex-

sed priusquam progrediar longius , iuuat

D. Augustini ratiocinationem haec ipsa eonfise mantem referre I epistola quadam, ita loquitur Aminu requiem sue anima pia uosniquar sed mi perueniant ad illud quod plurimum amant nesciunt: nec liqui app/iunt etiam ipsa corpo ponderibu suis, nisi quiserea moribus δειis. Nam sicut eoum tandis nititur pondere, siue deorsum verim, as rsum marsu . sine ad locum quo nititur veniens

ranquisat: pondus quina olei si dimittψue in Auerem, deorsum si autem sub aquis sursum

nititur et Sicanima, ad ea quae amant proptereamtuntur, viperueniendo requiescant a rmulta quidem per corpus delectant sed non eis in eis aterna requies, ne altem diuturna,

proptoria mago sordidant animum, ct aggruant potius ut carum impondus quo in super fertur, impediant. Cum ergo anima in se ipsa Lelectatur,nondum, incommutabili δε-

Dctatur, ct ideo adhuc supinia est, quia se pro summo habeo, cam supεriorsit Demmee in tarii peccato impimita relinquitur, quia aus

55쪽

Cum autem Deo delectatur, abi veram certa, at rnam iuuenit requiem , quo in alijsau rebat , nec inueniebat. Proinde admonetur in

alino, Delectar in Domino. dabit tibi ρε-

titiones cordi tui. Dixerat in superioribus Requies quadam ab omni labore omnium moletarum sancta atqueperpetua, inquam nobra ex hac vitas transitus. Inei autem in

illa requi , nou desidiosa segnitia, sed quaiam. ineffabilis tranquillita actionis ori a se a rnim ab huius vita operibus in fine requisitur,

v in alterius vita actione gaudeatur. Nequin raditur ad laboro or eurinised permanet tu actione qua ad Mietem p rtinet, neque enim in vere aboratur . neque incogitatione fluctu rures ita D. Augustinus quibus certior sim.

nusquam quietis aliquid mihi sore,sed iterturbationis, dolorum, terrorumque plurinium, si alio quam ad meum,mnninoque praestantissimum finem respexero. e quid o Nunc autem quid praeterea adiungam . ut in hoc bene, riteque iudicato perstem Certe, hinc mihi ad vitρ actiones omnes ,- ad rerum omnium usum normam iudicii certamque regulam praefigam a qua ne latum unguem discedam. Et haec est . . Quaecunque vel utenda soris , vel intus habenda dedit Deus;vtenda,habenda,ad eundem finem vel certius, vel copiosius, vel iucundius

56쪽

obtinendum dedit. Prudontis enim artificis est, operi suo plane niihil indere , quod operis sini repugnet , id vero inderes addere, quod ad eiusdem finis ornatum, commodetu praestantiam faciat et itaque architectus habitationem domus exornare, amplificare,firmare conatur,

at cauet ne quid habitationi quae finis est aduersum statuat. Cum igitur omnium sapientissime hominem in homini mundum Mehi tectatus fuerit Deus, pro certo habendum est. id quicquid in ipso homine, quicquid etiam homini extra homine produxit , ita produxis se, ut ab homine possit. debeat ad eiusdem ainis cynsecutionem referri tota haec ipsa vi Q ta, nonnisi ad aliam vitam est, quasi via, quassitio ad patriam Quid ergo magis consequens, quam ut huius nolliae vitae omliis actio, o

gitatio, res omnes, Dei cultum, beatanaque

spectent aeternitatem 'mino illud mihi non minus certum erit Corporis mei sensibus, membris, viribus forma. Animi facultatibus, Memoriρ, intelligentia Volistare,caelo terra, rebusque pro-ereatis omnibus . omnique quamuis vario e uentu, ita utendum esse, ut ad honorem diui num promouendum δε salutem animi conserant, ut e cis vel divina bonitatis liberalit tem, vel iustitiae secreta iusta iudicia, vel sapientiae mirabilitatem. agnoscam , ut e t eis, 'patienter perserendi vel virtutes deprometidi, et varias pietatis exercitationes frequentamia

57쪽

occasionem sumam. Tunc mihi ista cuncta,b na tunc utilia futura sunt, si scissus eis suero. At contra, si me ipso, si rebus procreatis aliter utor si carum insano nam capior non aliud ex eis quam commoda mea, meas

voluptates, honores evanidos , libidinum satietatem aucupor prosecto ad finem ad quem procreatus sum non respicio. , a scopo aberro. longius a beatitudine recedo , aliumque rebus illis usum assingo , quam in quem eas dederat Deus, ideoque sum, di Deo S procreatis rebus iniurius . on dissimilis illis prodigis liberis, quibus large ad studia literarum sumistus suppeditant parentes, at illi in lunam de cub-pedias male cuncta liguriunt, virtutis alimenta, in gulae atque luxuriae omenta con uertunt. Atqui quando sic praepostere rebus v-tor. venena sunt,quae cibus esse debuerant. Etenim cibus ille saluber est, quem qui comedit, in succuminis vocant bilum bonui

conuertit, ae inde bene temperato sanguine

vires reficit. Finis mi ippe cibi totus est, Viset humanae ad suas functiones apta reparatio. Si vero cibus aut nequit concoqui, aut noxios humores progignit, aut etiam Oveneni instar)non ipse comedentis vitae, sed con edentis vita sit ipsi similis , profecto non iam cibus dedpernicies est comedentis. Haud secus homo. nis vita est Deus ad quem recto minii. corpo- ris, rerumque creatarum usu tendimus, i

usu. si ad Deum dirigitur Inutrimur, seu

58쪽

mur, vegetamur, excrescimust at si creaturis ita utimur ut an de nihil in vitam nostram, quae Deus est redundet , sed alio quopiam fi ne , alio amore ducamur , tum vero usus ille peruersus . noxius, ac non raro letifer esse ibi et a Heu quoties, bone Deus, donorum tuorum iucunda liberalitate abusus , abduci me ab externa specie sum passus quoties senilium illiciente blanditie, illud mihi,neque indolui &gauisus sum, multro ut illuderent incitauit quoties instar ratis medio mari tempestate deprehensa , ita mearum perturbationum saeva procella iactatus, improbissimis sum fluctibus absorptus obtexerant diem tenebrae . nec ad iactandam consideratione Finis,anchoram su- riata mens resjectabat, caeca nocte ferebar improuidus , in extrema naufragia ruebam prae, ceps Charybdid cupiditatum Syrtibus impa - midus inuoluebar: tu vero Deus meus, summe misericori, ruentem eruisti , struasti perditum . tempellatem sedasti . cupiditatum aestus sensim restinxisti , luce veritatis animum complesti, scopulos minantes , moxque voraturam voraginem videre δε emig re dedisti, aliorsum vela aliori sanctiore diuini Spiritus vento assiantesvertisti , ad te Domine, verum unum , beatissimum naui- rationis multae humana finem lenissime con- inrtisti.

Plus satis erratum , certissimam in posterum sequar

59쪽

I UT I Q. 39sequar Helicen, cursus ducem. Aduertam Olo,vi ego S mea omnia ad Deum meum, propter Deum meum rectissimonne resera Gir. Plane nihil mihi bonum vel utile ut bo, nisi ad Deum . eiusque sanctam gloriam ad animi mei salutem profuerit o beatum, sua si natura uti nouerit, hominem Nini ei. praeter solum Deum, quae ducunt ad Deum, esse potest utile a magham an dignitatem fur neque cuiquam alteri seruiat, soli Deo seruiat, ut illi se totum omnesque res suas dedicet L. Anima, n EdixitD. Augustinus. δε eris Creatoro . Mnans Creaturam Muf:e est. Itim enim amora nihil castim isthuriis ius Ilis in D , a me Huam' inceris immunda. O anima ut litius ampl-

ru : nam inde dixit psalmus mihi autem -- harara Dis num es. Sic enim non adultera, sed fida sponsa es, & in unam bonorum, honorum, ataeque immortalitatis communionem, cum Deci Magno vocaris. His ita positis, S eertissima veritat firmatisci aliud quoque magni momenti consequitur nempe , Eorum omnium quae procreata, sunt vel easu, aut extraria vi euenire possunt, nihil esse quod se solo, naturaque sua mihi bonum sit, aut malum ex quo id quoque conficitur, ut neque in expetendis neque in sugiendis sit reponendum. Et

60쪽

Etenim si id solumis bonum expetendum est, quod mihi ad consequendum ii em conducit: id contra malit m atque fustiendum quod a consecutione finis abduxit cum nulla res, nullus casus natuta sua sit eiusm di, ut suum homini finem conciliet. aut aufe rat prorsu, fatendum est,nequcres, neque casus,neque humanae vitae euentu Varios,natu

ra sua aut bonos alit malo aut expetendos, aut fugiendos esse. lmo vero, cum iisdem rebus bon quidam, malὸ alii utantur,imo idem homo eadem re nunc bene , post paulo male utatur Asserendum est, natura sua neque no bis bonas , neque malas esses; sed tum bonas quando bene. ad rectum naturae meae finem tum vero malas , quando male. prauum in finem iis Mar. tque hinc id quoque praeclarum conficio, Nullam in rem vel Amore , vel Odio a --

rore praecipiti serri me debere sed tum an tum , amdiu quidpiam amabo S expetam, cum riuandiu ad finem ad quem creatus sum conducetu si non conducet aut conducere de-snet, a me depellam in excutere conabor. Si dubitauero, conducat, nEcne dubitabo , sit amandum necne , nocero in amore praesestinus donec comperero . quid ad meum illum finem opportunitatis importet hinc pono olim sumo mores. Itaque neque diuitiac

ne virtuti in aut vitii his fisermo.