Respublica sive status regni Galliae diversorum autorum

81쪽

REp. C A L. L 3. II. Ir provideri debent de administiari. i v enim stin foris arma, ut iniquit, nisi est consilium domi. De duobus imis nillil fere si in dicturus, quoniana eam rem quid quid pertinet , supra sa-

est demonstratum De postremo etiam pluribus agam, nihil attinet, quo 'am alis per se clarum est Nenio enim norat, quam iit necesse habere in finias propugnacula quam nati niti Iima. am unum aliquod oppidum bene multum, ac rebus nece iuriis nil mictum, stolarandam obsidionen a ad alendum laesidia militum, ad sustinendum vim ostilem, donec ei subveniatur, maxi-r: una sipe momentum toti regno ad sa-atena adlint quod cum alias frequener, tum hac memoria non semel cognium est. In hanc ergo curam Rex diligener incumbat,in sumptum in eam remaciat,ac pecunias ad certum tempus in .unc usum imperet, iis praesertim, qui fi-ie incoliriat, c qui tempore belli rece-

tum habitur limineat Oza, que contra imi impetus hostium aedificantur. Pa- is autem tena pore his rebus vacandum i l. nam de populi is mulio minus graVa-ur,dcopus ipsu in otio melius perficitur, cum bellis incidit, non ira per tu ibanturioni ne ut fieri necesse est, cum repente

tumultuose ad labore accurritur.Turri AE entiri

82쪽

i GL AND SE Wrat Ienim hoc etiam est incommodi,in in ea festinatione nihil ad diuturnitatena adisicari potest. Verum in eo saepe peccM.tur, maximo Regis &populi detrimen

to quamobrem quibus earum rerum est demandata cura , ii certe magnopere

providere debent, si sunt Reipublicae a imantes , Ut oportune suoque tempore

singula administrentur. Loniam vercidi non omnes sunt ad ejusmodi res do inei,5 plerique suis fere student commodis erit ex usu Reipublicae, si Rex, cum ei spe negotia vacat,circumspatietur per Omnes provincias, legia fines inprimis accedat , ut ususmodi fiant locorum munitiones , dc quomodo populus gubernetur an praefecti, in suo filiisque genere, ossicio fungantur,ipse cognoscat. lQuocunque autem accesserit, populi sollutem sibi esse cur ae declarabit, eos quiquaque de re querentur, benigne patiem terque audiet,5 quod iniquum esse cognovetit,emendabit. Nam hoc ipso ben volentiam de animos hominum, multo magis quam si literis tantum: mand tis rem ageret, sibi conciliat, inanis generis praefectos ac belli duces, in om-ck ac metu continet,& illos,in qnor una agro pervenerit,quaestu auget quod in is nibus maxime est necessarium, ut vide abcet homines,quia scimptum plus quam reliqui a

83쪽

D RE P. GAL. LIB. I. 73 tqui facere coguntur, sint quam maxi-

pecuniosi. Nunc ad illud, quod ter in est edixi naus, descendam, ad Mili- mkad belli studium , qua quidem iii nullum est dissicultatis, S ad cogno-adum de agendum. Supra dictum est,im armorum esse proprium nobilita, neque populo debere permitti sedatorem disputationem res illa requirit. imum enim negari non potest, quin pulus assuefactus ad arma, facile pollit rebellionem incitari, ut regis auctori-:m proliciat. nobilitatem omnem rimat, ut paulo supra hanc memo-im compertum est. E diverso, magnis est periculi, si in armis non sit exercitus. Cum enim bellum ab exteris inser-ir, nullum habemus idoneum peditaim, quo tamen minime carere possu-ius,quando vel Angli, vel Germani, vellet vetii bellum nobis faciunt. Hi enim: re sunt pedites ideoque statim ubi de orum copiis adventantibus nunciatur, uantumlibet exiguis , nostri quamli-

et multi etiamsi equitum habeant praedia, concursant ac trepidant,suisque, us plane desperant, eumque timorem

ibi vident equites, incipiunt ipsi anino esse dejecit, quandoquidem absque editatu sciunt se non posse impetus illo una sustinere atque eo fit, ut laostibus,

s qui

84쪽

ii 4ris L LII qui haec non ignorant, multo majorae a cedat lac ita oppugnand Gallis,qito minime sit futurum, si populo, qui est

recluenti .imus, concederetur usus arimorum. Facile quidem est Regi, propter Potentiani opes, conducere manus, ditum exterorum quos confecto besto dimittat, quod arique magno uor una dispendio facere non pollit, si milite ut a tur inGallia conscripto. Fateor equidem lsed periculi plenum S saepe suit in est potest hodie, ut externis auxiliis. Pri-llinum enim , ingentem pecuniae vim extra Gallia sine illi secum asportant deinde, fieri non potes , ut eis, pr se tim humilis conditionis hominibus, cujusmodi sere sunt pedites, tantum tribuatur fi rdei, quantum incolis regni neque sic ad ossicium cogi poliunt, nec obsequentiam illam, quam nostri homines, praellant, do cum stipendium persolvitur, satis fieri vix illis potest quid deliquerunt, vindicari non polliant , quum aliquo a

sunt malori nu: Dero. Atqui delictu ni apo:lit eius est generis, ut summa calamitate regnum universum adficiar, ii vide . licet ipsorum culpa vel praelium sit a .ctum adversum, vel oppidum aliquod a . naistum. Sed io metuendum est, ne si iviribus in umero superent, ali tuam re sni partem occupe ut uinon in Gallii et

lautum

85쪽

P. G A L. L a. II. sinthina, sed alias etiam in locis aliquando Imperta in est.Fieri etiam poteli, ut illis ut voluntas desit aut facultas, in temore tuccurrendi, atque interim hostes naximo aliquo damno Rem p. assiciant.1ssuefacere autem iis homines natura inllicosos, de premiis ac pollicitationibus ilicere permultum est iii eo peliculi. Tam lollium belli gerendi niorem cientiam omnem, O si quid in nobis desideretur , item promiscuae multitudii iis infirmitatem ac inscientiam, d quae loca sinit munita, quae minus, breviter , portu si aditus onmes usu cognoscunt, simul quantae sint Galilae facultates de opes, perspiciunt, iisque rebus omnibus, ad bellum nobis inferendum, exstimulantur quod mi itis aliis regnis, ciuicquo 'Ue recenti memoria, scimus accidi iale. His ergo de causis milhi videtur, quod adeo sit ineptus ad arma populus, Ut externis semper utendum sit auxiliis , magnum in eo esse discrimen Multis enim historiarum testimoniis demonstrari potes , eos,qui nia meroso milite sunt usi peregrino, tandem in summas ob hoc ip- sunt incidisse calantitates. Qiuum igitur periculum si utrobique, consultissimum elle videtur , ita stituere rationem illam,

de qua non semel est deliberatum, ut per onmes regni pro vilicias , ex plurimis pauci

86쪽

- CLAM DI SEsELLII pauci quidam deligantur, quam minumum vitios , qui ad militiam videnturud natura esse facti ci optime posse asia lsuefieri. His autem praeficiendi sunt ejuLdem regionis homines, qui singulos no-lrint,ac fidem suam pro illis interponant, eosque militum praefectos oportet esse vixos integros, d minime avaros, qui a quor Z gratiς nihil tribuant, in iis pr 'sertina, qti: ad Regem Remque publicana, pertinent, qui militem ad disciplina maci temperantiam instituant. His ipsis vero spraeerunt majores illi praesecti, Conne istabitus. Marescalli eorumque legati, i

provinciarum praesides, Operam luei dabunt, ut pacis tempore in armis exerceantur, dis inque rem utentur militibus aliquot externis veteranis , qui do lceant, quis ordo servandus, quomodo instruenda acies, atq; pugnandum sit,&quicquid est ejus generis, cumque deledius habebitur, severitatem adhibebunt. ne qua fraus omnino interveniat, prs videbunt, inprimis autem, ut quam minimo populi detrimento id fiat, ideoque helli tempore stipendia illi, quantula satis erit , praebebunt, in otio autem nequid eis ad mediocratem desit, curabunt. Interim vero dum nostri discunt,4 usum armorum sibi comparant, sit qua necessiitas incidit, licebit aliquam exte

rorum

87쪽

sp G A L. L 3. I. rum manum conduceres, quibuscuiri ostri militent. Nec e vero tunc etiam, im erunt exercitati, alienum fuerit,ex- :ris uti, partim nostros sublevandi a i partim , ut ipso peditatus genere prae-emus, partim, ut ex qua gente militemon ducimus, ea nobis concilietur, di be- levolentia quadam adjungat tr. Sed ino videndum est, primuna, ut iis uramur, uos maxime fideles arbitramur nobis ore deinde, ut numero sint nostiis pauiores. Ita enim nullus erit ostensioni ocu facultas illis deerit opprimenti nostros ac si1 quid gravius admiserint,ibsque magno negoti poterunt coercei, d cum non equitatum modo G-bum, qui multo jam usii est omnium Onge exercitatissimus, sed peditatum et-am videbunt in armis cxcellere, non so-um vim nullam inferre audebunt , sedae qua ipsis inferatur vis, metuere etiam egentur, ideoque pacem nobiscum per

et Mocolant, ac magnopere cavebuiar, ae ostendant .itaque fiet,ut pecuniae non x portentur e Galliis, iopulus mini rima gravetur , neque sit ullus gravior

motus pertimestendus. Nam qui peri gulas provincias conducentur mili- .s, quoniam&pauci erunt singulis in ocis 3 interjenis spatiis dirimentur, non poterunt aut excitare alios ad rebellionem γ

88쪽

8 CL Avoris EsELLi Ilionem, aut conjurationem aliqua in ii ter se facere . neque vero causam habitu

sunt cur iaciant, aucti stipendiis aliis tr rivilegiis, piae caeteris sui ordinis homnibus imo quoniam his bene fi iis .

nantur, multo erunt obsequentiores,

diligenter, ne quid animadversione dgniam admittant, cavebunt, ac cum e

equendum erit aliquid in judiciis destit

tam praesto semper erunt. Haec autem

non sic accipi debent, quasi putem eos qui sunt ad regni fines, non oportere a

gise:le in armis exercitato , quam qui longissime a finibus absunt. Minime quidem illud verum ita sentio, qui sum praesecti finibus , debere illos allicere ac propositis praemiis invitare, ut sagittis io arcu tormentis, mastis de gladii iuui te gelaus aliis armis diligenter se exerceant, non quidem omnes indifferenter, sed ii cum primis , qui corporis Dura&natura videntur est idonei. Nam certe opus et , ut qui fines incolunt, habeant quibus se suaque defendant arnia, ne a vicinis de finitimis opprimantur. Multae enim oriri solent de finibus contenti nes, eoque, si ex longinquis sint vocandi milites qui resistant, maximo sit fuit rum ejus regionis, cui subsidio mittuntur, detrimento. Natura etiam atque

more ita cona parat una est, ut qui ad ipsos Iegni

89쪽

D REp. GAL Lis. II. 79gni fines habitant , pro laude atque immodo sui Principis, naajori studio, iam alii, contendant ideoque fere triaitata vectigalia , quae reliqui depenicit, ipsis remitti solent quanquam ocic alioqui fieri quum eii, propter sumum quem pro caeteris faciunt,& rei fa-iliaris dispendium , ac varia pericula, tibias belli tempore sunt expositi. nam prae dia militum alunt, excubaresos, at lue locorum munitionibus d

rvire 'portet. De classe, Sc exercitu ma-

timo instituendo, pollea sum di turias. quoniam in hoc genere praecipuum', ut tam equitum quam peditum co-ae addi ciplinam nailitarem , non mi-us pacis quam belli tempore , domiariter atque oris asilies antri ex hocaim fonte profluit quicquid e belli lu- iis commodi sperare licet idcirco paui quaedam de eo sum dii urus, proli-itatis vitandae causa, quς Valerius qui egetius copiose de his rebus tradideant, praetermittam, ac ea solum, quae ostrae aetati maxime conveniunt expo-am, quid videlicet detrimenti Respublia acceperit propter neglectam discipliam, 'uonio do in posterum huic reiicienda sit medicina. iis explicatis, quod eliquum est, prudentiae Regis, eorum dei, quibus auctoritatem Rex tribuit,

90쪽

su naomenti haec, de qua loquimur, cciplina, nemo qui cognitas habeat his rias res gestas, Romanoriam praestim , ignorare potest. Hi enim prae cieris diligentissime illam servarunt ejus adjumento potius , quam roboaut vi armorum , ad eam imperii mgnitudinem pervenerunt. quod Valeri Maximus alii a multi testantur, duc aliquot populi Romani nominant, qad veterena disciplinam revocatori instuto milite, vicerunt hostem antea victi

rem ejus populi, ob project am atque dsertam disciplinam quod de Scipior Africano belluna gerente in Hispani

commemorant, valde est prae caeteri ilia stre Hoec igitur Mid genus alia doctimenta , principum animos ad imitati nem excitari debent. Duabus autem irebus ea disciplina poti irimum consistit quae sinui cohaerent, neque separari iti cena possunt. Primum est, ut qui planciuntur copiis, egregia sint virilite; alterum , ut milites dicto sint audientes Nam si des exercitus imperator est idoneus, S reliqui sub eo praefecti, Tribuni centuriones, ac vulgus it tum, ejus prς ceptis obtemperant, dubitari non debet

quin recte omnia procedant. Cur au. tem ex iis alterum deficit, iron po test,