장음표시 사용
281쪽
Quaest. I, Quaestiones logicae et philosophicae.
253 habet quietare appetitum humanum sicut id, in quo finalissime et principaliter debet quiescere, nisi fuerit ultimus finis simpliciter ut patet primo et se Ethicorum. Sed constat quod nichil est finis ultimus finalissime et principalissime nisi summum bonum infinitum, ut 188 patet 12 Metaphisice igitur conclusio vera. CONCLUSIO TERTIA: Neque felicitas primo modo dicta, In Neither the
neque felicitas secundo modo dicta racione et raclo in ofnabiliter sine errore habet totaliter capacitatem intellectu ii'-kui tibio humani factare. Probatur, quia tam felicitas primo the lium odo dicta quam clam felicitas secundo modo dicta est bonum finitum igitur conclusio Vera ConSe Uencia patet ex conclusione immediate precedente, Sed antecedens patet ex notabili primo superius posito. i5 CONCLUSlO QUARTA et ultima Felicitas hominis tercio Jhi 'bς
modo dicta capacitatem intellectus humani totaliter et hird ii, ol
plene habet sactare. Probatur sta conclusio, qu1 fe citas tercio modo dicta est summum bonum in bonitate infinitum, ut patet ex tercia parte notabilis primi, sed et tale bonum inlinitum capacitatem appetitus humani totaliter habet sactare ut patet per notabile quartum: igitur conclusio vera Consequencis nota est de se significatis et antecedenS Ultimo sequitur, quod questio Ut proponitur, St Vera, et et tantum sit dictum.
happine S*2o appetitus cod. in contexturit' et in margine appetitus. Fortasse etiam supra appetitus pro intellectus legendum.
282쪽
Doese vel 'thing UtrUm Uodlibet productum a sola prima
Arguitur, quod non, quia tUnc ali caUS superfluerent, be superfluous quo Si DcΟΠVenteΠS Urobatur, quia a sola prima causa habent cause omnia alia producta, et sic ab ipsa et a nulla alia: et ergo alie superfluerent, quod fuit probandum ergo questio falsa. 5Yes, since ali In oppositum arguitur Primum ens seu prima causa
contained in the poteSt S Sol et totaliter omnem enectum causare etur x RVβψ quodlibet productum a solo primo ente sufficienter et totaliter habet omne Consequenci patet. ASSUmptum probatur, quia omnis racio causalitatis in prima causa io sufficienter totaliter continetur ergo antecedens VerUm et per conseqUen queSti Vera. Desinition Noto primo, quod prima causa est, qua non Si
sed ipsa quamlibet causam Sicut et quodlibet productum 15 in causando pro certa mensura impliciter antecedit. Patet notabile ex vi vocis huius vocabuli prima causa: nisi enim omnibus aliis esset prior, non foret simpliciter prima, et per consequens quamlibet in causando precedit seu antecedit ergo notabile verum. 2o It is therei ore Ex quo sequitur CORRO LARIE, quod prima causa est
Miij h664 cuiuslibet Producti in se continens; patet, quia alias
non causaret omnia citra se, nisi entitatem omnium in se contineret ergo corrotarium verum. 25 Nothingos CORROLARIUM SECUNDUM: Nichil est perlaccius primo
1han it ente, Cum lchri citra pom Um omnem In se continet
I gives ein bonitatem ergo etc. hooes, si, Secundo noto, quod prima causa dicitur se habere anything sufficienter et totaliter dare esse uno modo, quia inclo
283쪽
Quaestiones logicae et philosophicae.
dando esse aliis non recipit alia ad se causandum concurrencia vel ad causandum adiuvancia. Alio modo conceditur pro aliquo gradu causandi sua intrinseca essen ciali virtute dat esse producto, sic quod nichil in eodem gradu vel aliquo priori ipsi predicto daret esse, sicut materia prima dicitur in formis, quia pro aliquo gradu et mensura caret omni forma substanciali et accidentali per se in genere. Terci noto, quod productum haberet esse sufficienter l, pr dyce
io et totaliter a prima causa, si ipsa daret producto esse eing hollynon parcialiter diminutive sed totaliter integres et sebri' h. f. M perfecte. Suppono: prima causa est parcialiter esse Ru Q
Sicut et non omnes sunt me die, nec omnes prime vel eciam ultime, cum it sic non haberent intrinsecet, ordinem accidentalem, quod est in consequens ergo de necessitate oportet devenire ad primam causam, et per consequens prima causa est ergo Supposici vera. Et confirmatur. SSe causam, Ua non est melior, non
implicat in consequens, ergo talem esse erit Verum, et et cum talis sit prima, sequitur, quod prima causa est; ergo suppo Sici Vera. 188 CORRO LARIUM TERCIUM Unde vera prima causa est: patet ex notabili supposicione P ergo corrotarium
2 CONGLUSIO PRIMA: Quod libet productum habet esse a Al that is prima causa. Probatur omnia producta non a se habent Cri e, i, esse prodUctum, cum nichil capit esse a se ipso alio hQkΠ Iron Q
quin idem caret se ipso, et sic idem esset prius seipso, quod Si inconveniens, ergo habet quodlibet
3 productum esse ab alio, quod oportet S Se non productum, et sic esse primam causam. Ergo a prima causa quodlibet productum habet esse, et per On SeqUen Sconclusi Vera. CORRO LARIUM PRIMUM: Prima causa a se ipsa quodlibet he rsv cause
3 productum creavit: patet, qUia SUI SSenclati triti te at ilia is intrinseca quodlibet facit esse ergo corrotarium verum pr0ducQd CORROI ARIUM SECUNDUM: Quod libet productum habete S Se in prima causa patet quia ab illa trahit et recipit SV Um Sse, Um prima caUsa omnibus dat esse ergo in corrotarium VerUm. CONGLUSIO SECUNDA: Quod libet productum a prima verythingcausa sufficienter et totaliter habet esse. Probatur sic
284쪽
has sufficient Prima causa omne productum se ipsa causa et producit; '' b., i, pl*' non parcialiter disiuncte cum ut sic imperfecte crearet et produceret, et sic imperfeccio attribueretur prime cause, et per con Sequens non esset omnis bonitatis simpliciter inninite, quod est contra primum notabile et corrotarium primum eiusdem notabilis ergo conclusio vera. The egi auge CORRO LARIUM PRIMUM Cuiuslibet producti prima causaeauseos uis' ut est tota et non parcialis causa patet, quia alias disiuncte, is produced. nota omnino simpliciter causaret quidquid produceret. quod est contra conclusionem et eius proba cionem io
Yelother cause CORROLARIUM SECUNDUM: on sequitur quodlibet pro- contribui di 0 luctum habet esse a prima causa totaliter et sufficienter, ergo non habet esse ab aliis causis vel ergo ali cause superfluunt, quia licet prima causa dat esse proprie 5 et totaliter cuilibet producto, non tamen iat esse omni modo. Nam non dat esse instrumentaliter, necesse materialiter aut eciam formaliter intrinsece dat esse, sed alie esse sic dant esse. Ergo equitur, quod
non superfluunt et per OnSequen corrotarium Verum. Ο
Al that CONCLUSIO TERJΙ et responsalis Quodlibet productum p .ho hii θ' a sola prima causa totaliter et sufficienter habet esse; sufficient ein probatur sic uia prima causa ante omnem caUSam
caus alone. Secundam quodlibet productum causat sui ncienter et totaliter, ut dixit notabile secundum, et pro illa potissima ab mensura productum habet esse a Sola prima causa, et per consequens quodlibet tale habet esse sufficienter et totaliter a sola prima causa alias enim divisione et imperfeccione crearet pro illo gradu, quo dat esse cuilibet producto, ante omnem causam Secundam, Uod odictum est esse inconveniens ergo sequitur conclusionem
An this CORRO LARIUM PRlMUM: Quocumque producto dabili prima causa pro mensura certa causandi causa ipsum sufficienter et totaliter sine causa secunda. Probatur 3b sic quia prima causa precedit omnem causam Secundam
longe maiori prioritate, quam sit prioritas totalis, in tali ergo prioritate causandi facit sufficienter et totaliter quodlibet productum, quod concedit duas causas facere postea parcialiter . Ex quo equitur ulterius, quod quid-4o
quid potest causa prima cum causa secunda caUSctri, hoc potest sine secunda Patet, quia pro illa mensUra, qua in causando precedit omnem causam secundam; ergo corrotari Um VerUm.
285쪽
Quaest. V. Quaestiones logicae et philosophicae.
CORRO LARIUM SECUNDUM: Non sequitur prima causa non potest datum productum facere, nisi concurrat causa Secunda igitur prima causa pro potentissima menSUra causandi non potest se sola sufficienter et totaliter facere vel causare illud productum. ConseqUen Sest contra prius dicta patet, quia assumptum Si verum de producto habente in se partes intrinsecas formales vel materiales, sine quibus non potest in ipsa forma existere ergo corrotarium Verum. io CORROLARIUM ULTIMUM: Questio, ut proponitur, StVera et c. ii ni margine inferiori legitur: Dupliciter δ 3, actus essen-
cialis divisivus generis, et constitutivus speciei, habens e per moum Supra tanti S.
286쪽
k.hbhb. Arguitur quod Sic qui composicio secunda pre F composition Upponit primam; Sed in celo est composicio secunda, ,eeil ui ia e Subiecto et accidente igitur in eo est composiciothere therefore prima scilicet ex materia et forma.
No for the in Oppositum metum est simplic1us elementis, que eompose; os Omnm Sunt compoSita e materia et forma igitur et c. matte an fori Circa illam conclusionem noto primo, quod celum
more simple capitur aliquando ab Stractive et simpliciter pro Iorma Se natura communi omnibus orbibus et astris supercelestibus formaliter et qui dilative proposita, sicut in ioqualibet specie vel tenere irincipali datur qui ditas
communiS, per quam habent esse formale et qui ditativum Desinition o omnia. que sub illis actu existunt. Et quia non est HeaVeu may ei Sitatum ab StractUm, per quod talis forma celi explicaretur, id est vocatur ergo talis forma communiter per hoc concretum i5
common to ali celum POSSet clamem concurrenter uatis uorma dicii .. . viiV celeitas, Sicut inuiditas humana dicitur humanitas, quid ita animalis animalitas, et sic de aliis. a. Concretes Alio modes capitur celum concretive pro partibus guhele egitat Subiectis illius celi Sive pro corporibus supercelestibus Iobodie Or Π ut pro sua certa spera celesti, ut solis vel lune vel
a cuius alterau planete, vel pro Stro vel pro aggregato ex omnibus orbibus et astris supercelestibus simul sumptis, et illo modo Philosophus determinat de celotes multis locis philosophie naturalis: nunc vocando ab
287쪽
Quaest. I. Quaestiones logicae et philosophicae.
celum formam immaterialem, nunc vero formam materie coniunctam. Sic enim dicit Philosophus primo Celi, qui dicit celum dicit formam, et qui dicit hoc celum, dicit formam in materia, ubi manifeste Philosophus innuit diversitatem nature communis celi et nature ipsius celi singularis. Et sicut quodlibet individuum alicuius specie capit denominacionem a Sua specie, Ut quodlibet individuum humane specie dicitur homo sic eciam suo modo quelibet natura singularis celi conio venienter celum nominatur. Ponitur eciam in titulo questionis compositum' pro Composition
quo noto, quod tot modis potest dici compoSitum, quod e dieated modis oppositis dicitur simplex. Unde simplex uno modo ing
15 possibili ex partibus essencialibus Vel accidentalibUS, X aecident, 'ana quibus illud ens perficeretur vel quovis modo redderetur 'n' in ta
Vamabile et constans in Uectu vel 1 natura et latis variable and
gradu est Summe simplicitatis, soli Deo formaliter com 'β δ ς petens. Si ergo esset aliquod ens, quod omnino esset a compositum tam ex partibus essen cialibus quam accidentalibus ipsum formaliter perficientibus, et quod in sui natura esset omnino variabile et inconstans, id diceretur compositum opposito modo huic simplici. Alio modo dicitur simplex, quod in suo esse actuali 2. O a thinget et formali excludit omnem composicionem ex partibus
quantitativis vel clam qualitativis diversarum naturarum, quantitatiV or
et isto modo species creati et alia d1V1Sibilia, ut StBnS, different Punctus, Orme Substantiales et accidentales et materia ' Vrςβ
et forma, prout dicunt alteram partem compositi, illo 3 modo dicuntur simplicia entia. Et sic suo modo si esset aliquod eras, quod in suo esse actuali requireret partes 189 quantitativas integrantes ipsum vel partes qualitativas diVerSarum naturarum, componentes ipsum, tale ens diceretur compositum, huic secundo modo simplici 3 oppo Silo. Tercio dicitur simplex, quod in se et ex sui naturali disposicione excludit alteracionem qualitatum secunda-
288쪽
rum, V m IPSO eSUltarent ex primarum quantitatum 3. thin commixtione. Et sic, ubi in aliquo corpore recipitur
ali eration in iis an altera clo Uant Italum Secundarum, diceretur
compositum huic tercio modo simplici oppositum; et illo modo quarto terra et celum corpora simplicia dicuntur. 5Malter may Ulterius in titulo questionis tonitu ex materia . Pro quo noto, quod materia capitur multipliciter. i. oris Uno modo pro substancia subiecta motui; et illo Mubido modo Philosophus capit materiam in pro hemio de anima,chai gς uni dicit, quod naturalis diffinit per materiam. Oct foris hin Secundo modo capitur materia pro re extensa habente
huVin Parte qualitatIVIS, et Sic capitur materia a Philosopho
qVR', i yy quarto Metaphisice. 3 sor at that ercio modo omne illud, quod potest esse subiectum 'o a tabili,' accidentatum, materia dicitur, et sic omnis substancia b
forme accidentalis cuiuscumque respectiva respectu illius forme materia diceretur, et sic lapides et ligna dicuntur materia domus, et ferrum est materia cultelli, et sic generaliter omnia subiecta respectu suarum formarum accidentalium illorum materia dicuntur. 2o Ag aked Alio modo capitur proprie materia pro essen cia nuda, Ue' iiii iii 'imhi' de Se et Ut UiUS modi, nulla forma substanciali vel accior accident, ut dentali est actuata cuiuslibet tamen talis forme Secundum
capable of ein . . subjecte to me Vel Sua Supposita indifferenter respectiva. Et cum materia
sit nomen concretum, dicit duo quodammodo scilicet esse ab formale et esse materiale, ut capacitatem illius essen cie materialis vel essenciam illi capacitati substratam; et sic materia secundum se est essen cia nuda et informis
b. terra cod. et' I6 accidentalis his in cod.
9. Cf. Arist. De Anima I I, II Ed Pur. III 432, 46 sso: Λιαφεροντως δ' αὐορίσαιντο φυσικος τε καὶ διο λεκτικ5ς καστον αυΤων, IO Oργη τι εστιν .... Toυτων δε ὁ μεν την ληναποδίδωσιν, ὁ δ το εἶδος καὶ τον λογον . . . quae Ανer DOES hunc in modum explieat Ed Uen. VI IIII Disputatores enim dant des ritiones secundum formam tantum . . . Naturale νer Osecundum materiam. 2. Sententia citata cum capitulis, quibus liber quartus antiquitus comprehendebatur non inveniatur
allusisse icti putandus est ad ea quae libro IV Metaph. antiqv. l. V II 6 leguntur Ed. Par. II 5I5 5 ss.9: α μεν γαρ στοιχεῖα συλλαβων καὶ η υλη τῶν σκευαστῶν καὶ το πυρκαὶ , γῆ καὶ τα τοιαim παντα των σωματων, καὶ τα μερη του λου καὶ αἱ ποθεσεις του usurpρασματος, ῶς ο ξ υ δεια FGTιν. CL Verroi comm. . . . corporum quae sunt materiae corporum consimilium partium et corporum consimilium partium quae sunt materiae organicorum et illae, quae sunt partes rei ct quasi proposiciones esse cauSa conclusionum.
289쪽
Quaest VI Quaestiones logicae et philosophicae. racione cuius una natura transmutabilis est in corpus
alterius nature, et Sic capitur materia a philosophis in multis locis ipsam materiam diffinientibus, ut Plato dicit ipsam fraudem fictam, crassis tenebris involutam, Aristoteles eciam distiniendo eam ' Metaphisici dicit eam non esse quid nec quale, nec aliquid illorum encium. Queritur eciam in tytulo questionis, an celum compo Eorm is that natur ex materia et Orma'. Unde noto, quod forma :m i iustitigeneraliter dicitur illud, per quam vel secundum quam ii β iores dicitur formaliter quid vel alicuius modi. Et talis It is intrinseces duplex, quia quedam est intrinseca rei et quedam N DRβὲς extrinseca; forma extrinseca est duplex, quia quedam inheret ipsi rei. tamquam causatum Suo causato Vel principatum suo principiato, et tales sunt multiplicesi, secundum multitudinem et distinc cionem formarum accidentalium Alia autem est forma extrinseca, non inherens Extrinsic form
rei, sed solum ab extrin Seco eam Gen Ommando Vel in si litur: formando, et talis dicitur esse forma exemplaris rei que P ii
non est alvid, quam exemplar, ad quod respicit opifex, dea mi in 2 ut ad eius similitudinem formet opus suum, Sicut e Sligneus, ad quem respicit utor, Ut Secundum ipsam formam soleam dicitur forma sole e. Et tales forme exemplares, quedam Sunt terne, et Uedam temporales; forme enim exemplares eternae sunt raciones de ales et prime cause per consequens causa prima productiva et causativa est rerum ad extra, et tales a philosophisi odicuntur j rerum concreatrices. Et nisi tales raciones icis by ideat
deficeret ab esse nobilissimo, quod habent encia in prima linci b in itin
3 causa, et Sic tota univers 1las encium nichilaretur ex eo, quod tales racione Sunt tamquam radice encium, mediantibus quibus encia prime cause inherent et pro-
2o, I pes ligneus ad quem cod. oliges opij to sic). ω, 3i Core. :quibus ex eo quod tales raciones encia.
3. multis locis . . . ut Plato dicit c Arist. Nat. Ausc. IV 2 4J, et Piar. II 286, 3 s. et 287, 54s. De Coelo IV 2, 2 Ed. Par. II 424, 44s. E τινων γα των αυτων ἐναι παντατα μιματα καὶ μιας λης, ἀλλ' ο δοκεῖν. Arist. VII, i Ed. Par. Loo8, 264s.9: EGτι ὁ ο DGια το ποκε μενον, ἄλλως uis η υλη υλην ὁ λεγιο η μη τοδε τι ουσα νεογεία -ψιειεστι τοδε τυ αλλως δ' ὁ λογος καὶ ooφή. 18. s. Roberti Grosseteste episcopi Lincolniensis epistolae I sed . . Luard, p. 3): Dicitur itaque forma exemplar, ad quod respicit artifex, ut ad eius imitationem et similitudinem formet suum artiscium. Sic pes ligneus, ad quem respici sutor, ut secundum ipsam forme soleam, dicitur forma Olee.
290쪽
priam causam tamquam amicali fonte ipsis mediantibus without hich encia iungantur et in esse Suo conservantur. Et cum
ist notum It, quod deSInencia Inrluencie tam nobilis esse tamquam ad esse cuiuslibet entis ne oessario requisite, tolleret omne e Sse universitatis encium. Ex quo videtur, quod pro conservacione universitatis lancium in actu existencie vel in quocumque esse suo essenciali vel accidentali summe necesse Si ponere tales raciones seu formas deale etc. Tempora Forme autem exemplares temporale Sunt exemplaria osori are ille In mente creat artificis, ad quorum similitudinem opera dea extra mentem ad extra fit ad similitudinem domus ad
Intrinsic form Forme autem intrinsece sunt, Secundum quas res habent hieti'Must formaliter esse actuale, et tale Sunt duplices, quia que-ibbaVe actu i da sun que requirunt pro Subiecto SSencia corporeaS
cum quibus perficiunt en m actu, et tale dicuntur forme educte in potencia materie et c. alie autem dicuntur forme immateriales, per se stante et nichil extra se
actuantes, sint spiritus creati qui philosophis et ointelligencie, a theologis autem angeli vel dyaboli vo
Sunt eciam et alie forme sub Stanciale commune S, dantes esse uiditativum, et tales differunt secundum generitatem et speciem, cum alia sit forma omnis generis ab et alia speciei. IgitU . . . L Conclusion Illis sic stantibus sit CONCLUSi PRIMA ista Celum
it hein fron habet SS PTO JUCtum a prima caUSa. Probatur pr1motbe rS c u Q auctoritate Aristotelis Metaphisice Ab hoc quidem entecelum et tota natura dependet bene sic probatur. Omne Soens citra primam causam necessario ad Suum SSe rerequirit primam causam Seu primam caUSam Seu primumen eSSe, et non e conVerSO; ergo equitur, quod primum ens est causa omnium encium citra se et cum omnis
causa sufficiens et non impedita producit suum causatum 35 ergo a forciori prima causa omnino sufficientissima et impedibili, que est mensura et metrum omnium aliarum causarum, quemlibet talem effectum in esse producit. Igitur et c. CORRO LARIUM PRIMUM. Celum irius habuit esse in oprima causa, quam in propria exi Stencia, cum celum 20. Cf. Arist. Metaph. XI XIll - m. Par. II 603-60 et X LXIJ M. Par. II 59ύ, 9 sq. .