Antigrapheus, sive, Conscientia hominis : coram Serenissimo Maximiliano Electore Bavaro

161쪽

Apud hos tales, cum sobrii sunt, Conscientia vix unquam loquendi copiam petit, quin ei respondeatur Tace tu, Sc quiesce, nilnstud ad te; tace, dc meam mihi tranquillitatem iidturba. Ubi vero eruscemodi homi nes plus paulld adbiberunt, vino jam senai graves, praesertim si soli sint, hic evigilans consurgit Conscientia , de clienti suo acerbas ingerit voces: Nunc ego te deprehendo improbe : velis, nolis, audire nae debes. Haec, dc haec , dc haec etiam fecisti . diu dis simulavi, diu tacui. Quid ad haec habes dicere scelestum caput, dc jampridem Orco debitum 8 Hinc gemitus de suspiria , hinc etiam quandoque lachrimete. Scintilla Pietatis h1c gliscit, sed temulentae. Revera tales Conscientia per cuniculos aggreditur , sed pessinium illud , quod domesticus hic concionator ebrium habet auditorem, qui postridie dictorum non amplius sit me

mor.

Ita ille, quem dixi, Palatinus, nocte quandoque media conscientiam audiit loquenteni. Secutus dein somnus

162쪽

144 DE C ON S C I ENTIA ntis in plurimam lucem ad horam diei nonam aut decimam. Iterum convivia dc hilaritas pristina , iterum ludus 1 ociqtie Omnia noti urni consio natoris monita extinxerunt. Hoc

autem vitae genus diu darabile non est. Appropinquant anni, de quibus dicitur: Non mihi placent. a Semtitur tandem, sed plerumque nimium ser b, quid noxae tulerit,inoni tricem Conscientiam non audiisse. Uenit ergo Palatinus ille ad testum,& una ad letum r moibo gravi & mortifero affectus est. Reviserunt ad aegrum Ueteres Sodales Combibones, venerunt &viri religiosi: utrique pergrati, si una caliculos sorbere, si quid novi rumoris ex Hispaniis, e Belgio, e, Galliis narrare, si subinde etiam fritillum Sc abacum lusorium movere voluissent. Narratiunculae de caelo, de morte,de inferis ab hoc aegro proscriptae. Kaec enim ut maesta, constanter jussit face sere a colloquiis donec ad extrema devolutus hic ςger, nulla poenitentis animi argumenta relinquens, ipsam imaginem Christi crucifixi

163쪽

ei fixi sputo petiit, atque ita obiit.

Funus china duceretur teterritaruna ita

templo foetorem spartit, utinana noui indicem ejus odoris, quena in vita flagitiis suis Deo dc Caelitibus praebuisset i sic vivitur, sic itur, sic interitur. Res id illi Clavis aurea ad angustam Caeli portam conduxerit, Deus no-rit: nobis jus gladii non est in defunctos ; ideo sententiam continemus. Est judex, qui Caelo dc orco homines addicat: haec arcana nobis scrutanda non sunt. Potuit enim ille Palatinus aeger ob vim dolorum imaginem Christi conspuisse; potuit cadaver

naturali causa odorem tam gravem halasse. Scc. At nolim saltem ego cum talibus vivere, multo minus mori. Hic solum,quod oculi dc aures praesentium testabantur, narraVi.

Scis mi Lector, quem hic depinxerim 3 dicam tibi, sed in aurem quem mihi minus notum velim fuisse : tibi

autem in documentum altissime ani mo tuo impressum , ut memineriS, domestictim Concio natorem tuum, Coia scientiam non audire , aut contemnere periculosum, nimisque Va-Κ num.

164쪽

DE CONsCI ENTI A num. Conscientia enitar, etsi centies iterumque centies non audiatur , abdicetur, repellatur, usque tamen re-ἀit, queritur, monet,claniat, hortam tur, dehortatur , increpat. Bernar

diis hanc Conscientiae pertinacem assiduitatem observans: Peccata mea, inquit,celare non possum, quoniam quocunque vado, constientia mea mecum est. secum portans, quidquid in ea posui, sive bonum sive malum. Servat vivo, remituet defuncto depositum , quod servandum accepit. Si male facto , adest illa: si autem bene

sacere videor, dc inde extollor, adest illa. Adest vivo, sequitur mortuum,

ubique mihi gloria vel confusio ei' inseparabilis seo qualitate depositi. Sic sic in domo propria,&piopria sa-

milia habeo accusatores, test es,judices & tortores. Accusat me Conscientias testis est Memorias Ratio judex ; voluptas carcer; timor tortor; oblectamentum tormentum. Q tenim fueriat oblectamenta mala, toterunt tormenta dira. Nam inde punimur unde delectamur. a Quid verius

165쪽

rius & pulchrius, quid enim et ramdulcius hoc Clarae-vallensi melle λHaec omnia Chrysostomus sacra facundia confirmans: unicuique n strum , inquit, insitum indepravabile judicium conscientiae , quod potissimum omnem nobis defensi nem tollit, quod non per ignorantiam in peccata incidimus, sed per animae desidiam, de virtutis negligentiam. a Oratore hoc antiquior alius e Latio, ducentis annis, ita finit dialogum suum, OCTAVIus inscriptum. Conscientiam suam non decipit, qui fallit alienam. Apud nos ct cogitare, peccare est. Vos conscios timetis , nos adeo scientiam solam, sine qua esse non possumus. Ita Minucius Felix. Conscientia non raro facit quod plebeia femina, quae maritum Vino - entum & in cauponis potitantem subinde domum reducere conatur, sed plerumque fruitia. Nam ebrius decoctor has uxori voces reddere solet. Quid tu h*c rerum agis , sena i-Κ a na

166쪽

na Θ quid mihi usque dc usque de usque odiosa molesta es e Mox abi ad colum , lanam carpe, duc fila. Hinc te actutum ejice. Aut ego. Illa quia sapit, tacet, abit. Ubi domum

vir redit , aut luee postera , cum crapulam maritus edormiit , iras illa resumit, pridianum potatorem exagitat, male accipit, convexat, eum eo redigit, ut quo se vortat, nesciat. Coram aliis haec concio vires nullas

habuisset, at domi, audacter iure suo uxor utitur et Ita conscientia inter epulas dc syinposia, inter affectuum varios rixosos strepitus se se inhumane , durius, contumeliose dimitti patitur: at tibi quis in seipsum descendit , dc velut domum redit, tunc provolat conscientia, dc concionari incipit, tanquam acerba mulier ma

rito.

Hac de ebrioso homine & ejus uxore , similitudine Augustinus in Psal 3 3. usus: Beati, ait, qui gaudent quando intrant ad cor saum, dc nihil mali ibi inveniunt. a Qui garrulas, stomachantes , litigiosas uxores habenis

167쪽

bent, in foro malunt quam in domo versari. Cum meridies ad prandium Vocat, esuriunt quidem , ted redire

domum est grande tormentums mox enim uxor tonare , stomachari, fulminare,debacchari incipit. Hac miser maritus utroque versum occisiissimus est. Domum redit 3 concionem audiet amarissimana. Non redit Z Laistrabit stomachus, nec enim ad forum deseretur cibus. Quanto sunt miseriores, inquit Augustinus,qui ad conscientiam tuam redire nolunt, ne ibi litibus peccatorum eveItantur. Ergo ut possis libens redire ad cor tuum, munda illud. a Suam quisque domum , suas certe latebras habet, quia laboribus Jc negotiis sessus se recipiat ac respiret. Si & illic inquies& rixae sint, ubi quiescet 3 saltem ergo in cubili cordis tui pax sit, ut tollas te ad interiora conscientiae tuae.

Ajunt proverbio, tecta perstillantia, mulier litigiosa, ligna lardum sumantia exigunt domo. b Tu vide , quiescas intus in cubili tuo, non ejiciat

168쪽

te inde sumus malae conscientiar. Ad tuam ipse conscientiam iis attentissinius: os sibi non semper obligari sinet ; subiit, prosiliet velut acerbissimi oris mulier , ct clamabit & vociferabitur , dc accusabit. Attende tibi Sconscientiae , ne tecta tua pei stillent , ne pluviae ac nives sese insundant , ne omnigenae libidinis cogitationes penetrent. Attende tibi ne

fumus graviorum noxarum tua te

domo pellat. Summa summarum haec erit, ab Atigustino tradita : Ut possis libens redire ad cor tuum, munda illud. CApuT X.

Consesentiae vultus in morte hominis. Hracum S: Scytharum morem in congerendis calculis memorat Philarchus. In Thracia urnulas, in Scythia pharetras ponebant, in eas

quotidie albos Vel nigros lapillos injiciebant. Si dies fuisset prosperdc laetus, lapillus injiciebatur candidus; si tristis & infaustus , calculus ater & piceus in urnulam vel pharetram

169쪽

trari immittebatur. Ubi quis d&m suum obiisset, prolata ejus urnulavd pharetra, numerati calculi tam nigri quam albi, si isti numero supera sent felix ac beatus judicabatur mortuus; si nigrorum fuissent plures, ni Ter & infelix censebatur. Hoc ritu naonet Aulus Persius :

Quaeque sequenda frent , O quae

vitanda vicissim Ilia prius creta, mox haec carbone notasti. Antigrapheus noster, Conscientia nostra , per omnem hominis vitam diligentissime hunc morem servat: quicquid laudabile ac honestum,cre ta signat 3 quod malum & culpabile,

carbone notat. Quid porro calculorum in vita congestum sit, in morte potissimum patebit. Distincte ac clare cernet moribundus,quid carbone, quid creta signatum sit. Hic etiam apparebit, quam praestantis sit me moriae antigrapheus noster, qui ante

170쪽

xsa DE Cous Ci ΕΜ TIA nos patrata scelera habet in men otia,& suum moribundo proponit judicium. Ita hoc quidem capite iestatu Conscientiae in morte ape

est scriptura, quae digesta es.

PICΤUR A. Liber apertus inmensa, suster librum clausium, juxta cereus ardensiae regione νentus in cereum pDg-

' nans.

quam adulari solet Conscientia , omnium tamen minime in morte. Sub vitae finem non audacissima solum sed potentis lima est stunc certe, si unquam loquendi libertatem obtinet. Cum homo incipit mori, illa incipit loqui.

Clim acus rem etiam oculis testatissimana commemorans. Stephanus,

inquit, in hoc caenobio egit; sed quia seductum vitae genus di solitudinem amavit, alio se contulit. Et primo