Antigrapheus, sive, Conscientia hominis : coram Serenissimo Maximiliano Electore Bavaro

221쪽

sacrum Consessionis mysterium rite obire , ct crimina sua apud sacerdintem exponere , res plena horroris &anxietatis videtur esse plurimis. Quomodo, ajunt, meminitie possim

quid trinaestri aut quadrimestri, quid

anno medio aut integro deliquerim Potes, mi Christiane, potes, neque adeo dissiculter. Quotidie in teipsum inquire, dc rem omnem habebis factam. Nam qui sedulb conscientiam interrogat, is enores deprehemses aut chartae aut pugillaribus mandat i ita cum dies animi expia diadest, consessionis series jam perscripta est. Nec opus hic longa solliacitaque memoria. Rationibus collectis facile subducitur summa. Ubi paterfamilias accepti δc expensi rationes quotidie sollerter inscribit, hebdomade finita facillime perspicit, quo loco res sint: ita prorsus qui di bus singulis paullb accuratius co

scientiae naevos annotat, post hebd madem aut mensem exactum nullo negotio nox arum summam colligit.

Hic rationes expeditae sunt, ubi quotidiana vigilat industria.

222쪽

: Lex ditescendi optima est , nihil cuiquam debere. Qui autem nulli

debere vult quidquam, is amento praesentario, pecunia numerata disia selvat omnia. Nos quotidie Dei debitores constituimur, in multis ostendimus omnes; a quotidie nova recipimus beneficia, nova contrahimus debita. Nihil hic consultius , quam C. plicata solutione nomen contractum statim eo ipso die tollere : quod verissime fit in conscientiae quotidiano examine , gratias agendo , culpas deprecando , emendationem statuendo.

Ita finis diei restituit , quicquid dies

totus perdidit. Beatus Dominicus, religiosissimae familibe ausi or,mirificam sigi specioni vidit obiici. Coenobium caco laemon obiit, dc diversas illius partes chl-riossis lime tuiti avit,qiuantumque messis hic illic haberet , non sine acerba insultatione fassiis. Compluribus locis , ajebat , non modicum lucror :Nam hic garriunt ; hic ludunt ; hac potant, hac orianturillac dormiunt ni-bi ad locum religiosi senatus, Capiti

lum.

223쪽

Carnae XIII.

luna a vocant , pervenit: Hac perdonquit, Pitcquid lucror alibi. Ideinge nocturno exam1ne conscientiae as-ῆrinari potest,quicquid ille hominum texator Diabolus , toto lucratur die, d omne perdit vespere , chim quis se- qatiim in pectus convocat , M pero- ntem audit Conscientiam.

Hoc autem non tantum tranquillum somnum, ut dicimus , sed etiam mane beatuni essicit. Unde maximi refert vigilias diei pie ac sane te ordiari. Dim1dium enim facti, qui bene coepit, habet. Atqui hoc pendet alam ni praecedentis principio , quod omnes pii scfiptores affrinant. Nam tui cogitationibus foedis involutus it cubitum , iisdem nondum expςdiatus cubitu surgeti adeo matutinum tempus pendet a praecedente Vesper titio ut somnum male siniat, qui 'cun-ssem male caepit. Ideo nullus sitChritiani sanguinis qui non ante initium Somni in se1psum descendat. cuin Deo suo calculum ponat, ct i 111os animi recessus inspiciat.

224쪽

Conι-atis de necessitate in villisatis quotidiani examinis conscisntia.

quam est , qui ubique est ; ait

Romanus sapiens. a soris A gas, intus talpa. Sunt mercatores , qui in regiones poene omneS eXcumrant qui Italiam, Belgium, Galliam, Hispaniam peragrent, Sr circulentur Orbem :hinc modbRomae,modbMediolani am Parisiis,lam & Consta tinopoli asunt. Hi totos sere annos extra patriam degunt, nec quid in familia sua rerum agatur, sciunt.Verbo, vix unquam domi sunt. Hoc idem prorsus affirmari potest de homine illo,qui in seipsum raro descendit aut nunquam : curis implicatus, adversis dejectus, negotiis occupatus & me sus, omnia siti commissa fideliter c rat, tantummodo seipsum neglisit :Huc illuc commeat, has illas umes pervagatur, domi est rarissime, omniabus optime notus, sibi ipsi solum Lgnotis m

225쪽

Caru TXIV. 'notissimus.De hoc tali homine prissi i vertisinae , cantabant. Notus nimis nibus, ignotus moritur

Adolescens ille prodigus inter ii

fame contubernium adulterina m

aeta notior , sibi solum ignotissimus vixit. Denique ubi rem omnem con-zoxit , anim a suum ingressus , cum conscientia sua coepit colloqui. Μera prius vixit bacchanalia, tristia d mum secuta sunt cineralia; ille in se reversus, a pectus pilanxit , conscientiam excussit, patriam suspiravit. Hoc sessum lasciviis domum compulit . hoc apud parentem in gratiam restiatuit, hoc vestiit , hoc fami subtraxit. Citius hoc fecisset, ad eam rerum omnium inopiam non devenitet nec

enim sui oblitus , sibi que ignotus in

miserias extremas incidisset. Verum, quamdiu mimos habuit , coiiscien 'tiam non audivit , ad incitas redactus conscientiae monitis obtemperavit. Conscientia cur, ab omnibus sub noctem examinanda sit,qilinque caussas assignavimus; sequuntur ciuinque aliquitas brevitate si1nili explicabimus.

226쪽

LMO DE C o M s C I E N T I A. SCRIPTURA. de in domum tuam, Marci. a. PICTURA.Lampas ardens in cavo monte ,seuspecμ, in quo a, lacertus, mimaticula, serpentia O repentia.

S Exta causa. Post illas quinque prae-l

Umilias, examen conscientiae , Vere

scholaeth, ubi ars artium discitur. Nosce teipsum. Hac arte ignorata, nil produit viginti duas linguas cum Mith idate nosse : scire omnia non satis est, si istud nesciatur, sed inannis , dc vana est omnis scientia, si plena vitiis sit conscientia. Divinus Rex. David notitiam sui ipsius, princi-Ilpium virtutis judicans: Cogitavi vias lineas, inquit, & converti pedes meos lin te itimonia tua. a Quisquis cogi- ltat vias suas , facile convertit peys istos in vias rectas. De prodigoiuvene illo beatus Lucas memorat: In se

autem reversus dixis. Hoc cogitati num

229쪽

aum bonarum initium fuit: diu muter,hic demim se esse miserum depretendit. Pilitarchus narrat a Craeso Lyd pum rege potentissimo Delphicum Iraculum sollicite consultum, Qua . Aa ad felicitatem tenderet 8 Respon- tim est : si teipsuna cognoris. Hinc dololatrae cae ci sapientissimum hoe effatum Apollini sito tribuerunt.

Sed refellens id Ambrosiis: J am pridem ante, inquit, hoc dictum:si ignoras te, o pulcherrima mulierum,egredere S abi. a Juvenalis veterum Romanorum salsus concionator ,vel imscius dixit, quod res est :E caelo descendit .' γνωθι σεαυτον. Figendum , memori tractandum pectore , rebus In summis minimisique.

. si autem hispiam actuosis praeceptionibus doceatur divinum illud , Nosce teipsum , prosectb in examine fonscientiae id serio docetur. Neces.se est igitur, si Augustino creditur, ut per singulos dies vitam nostram ad

230쪽

aos na Coes s e IENTI a. iudicium vocemus, dc quid egerimus per noctem dc diem examinemus. ε

Hinc namque sui ipsius notitia disci

tur.

caussa. universalis prisco rutia Patrum ci octrina est. Haec amtem compendiosa via est ad omnes virtutes. Qui se ipsum novit, sibi ipsi concionatur, unde se ipso quotidie fit melior. Sed locus non sit ; tem pus non sit; somnus urgeat; curae avocent, nihilominus pia haec comsuetudo non penitus intermittenda. Animi salus potior est omnibus. Quaerite primum regnum Dei, dc c tera omnia adficientur vobiS. COI scientiam quotidie ad tribunal cita dam esse, Gregorius Magnus explic tiisme: Electorum eth, inquit , actus suos quotidie ab ipso cogitationis sonte discutere. Illustre illud Augustini monitum , sepiusque decant tum ξ quis nescit Θ In tribunal mentis

tuae ascende contra te, Sc reum te constitue ante te : noli te ponere post te, ne Deus ponat te ante te. cui addit, iquod

a vel quisquis est auctor. lib. Spiritu anima-J a. b Matio. 6 3 3.