장음표시 사용
231쪽
Nam tres artes sunt mihi dissiciles et quartam penitus ignoro Ars bellandi ars placidandi et ars irridendi, que nunquam debent fieri nisi propter caritatem quam Xercens artem habuerit'. Artem autem menciendi ignoro penitus et Sam XXV detestor Secunda te armorum est illud primi Reg. et ubi in The uox
David, prudentiSSimus re armorum, ordinavit quod occideret os Nabat. de familia Nabal quemcumque ingentem ad parietem, quod 1 ings observatum est pro lege posteris, ut patet 3 Reg. 4 et i Ksheg k ReE. 9 infidelibus autem mandavit dominus usque ad Sam XV bestias eorum occidere, ut patet primi Reg. 5 de Amale-chitis Per hoc autem quod specificata est occisio ingen-cium ad parietem excepti sunt pueri decrepit et mulieres a gladio. ercia lex armorum est illud decretum eiusdem mi David' diri
Sam xxx regis I Reg. o, ubi de lassis remanentibus ad sarcinas belWeen com-
i5 statuit sub iis verbi. Equa enim pars eri descendensis ad SV db pretium e remanen is ad sarcinas e simili e dipidenI EI acrum es hoc ex die illa , I deinceps constam una Isresnilum, e quasi lex in Israel usque ad diem hanc. Hoc enim accepit Fo1.158h. ' David e facto Mirahe Gen. 14 et ita roboravit illud ' ex
ἡ decret regio tanquam legem Scriptura. Ergo est sussciens
ad decidendum quoscumque casus armorum: sed deficit indagator.
F1NALITER restat addere supplementa in declaracionem Some supple
a materi Supradicies et primo dubitatur quomodo potesta tions si How is
ministerii sacerdotis sit maior Quam potestas recis ue estos the ministry of
viae Fol. Hic dico quod aliter loquendum est de magnitudine potestatis ψm 'μβ' ' quam mundus loquitur Nam potestas ad propositum The greatness
P- 3d, si dicitur eo maior quo superiori statui datur a deo ad plus et cordinito the
232쪽
DE OFFICIO REGIS.bu aeeoedine to perseCCiUS profiCiendum ecclesie Status autem sacerdotis iii Churet est militari perseccior hoc est ad beatitudinem promerendum The state os the habilior, Sicut status pauper est quo ad deum superior. Sed
Dexsect a more oportet Persecciori statui vitam addere salicciorem aliter
imu h hάih em est Statu dampnabilior Sacerdos itaque ordinatur a sh dla Rhsel deo servare humilitatem pacienciam et paupertatem et in istorum actibus congaudere, in mundi vero gloria condolere, sciens quod non in hoc Sed in priori posuit magister excellenciam sacerdotis. Et, ut Supra dictum est, non circa maioritatem contendere, sed actus humilitatis et servitutis io Secundum formam apostolorum intendere, eiens quod in hoc expectat vita sua abscondita in Cristo retribucionem Thi greatnes maiorem. Ista autem maioritas debet abscondi a seculo,
.b istum h Sicut thesaurus preciosus absconditur a prudenti hostibus TheΚin 's great- circumsepto. maioritatem autem Secularem ad maius peri-15
the poWer culum oportet mundo ostendere et sic reX vicarius deitatis λ,
GQd habet racionem eiusdem maioritatis in potestate quam deus Iniiseis the sibi distribuit impliciter autem maXima potestas hominis
that by Whicha est ua destinatur de filius, regni heres, ita quod ne fiat
OV hei 0 contencio ordinavit deus ut sit nobis incognitum. Patet ista ap
inh h hbh SentenCia Matth. 8, Ubi diSCipuli querentibus quis foret att. viii 'Rἰς fy0m β maior in tota ecclesia dissinivit magister quod humilior, sicut ' parvulus quem signavit. Et quia congruit quod de maioritate seculari fuit sutura contencio statim subiungit e mi a scandalis. Et 30, ut imprimeret maioritatem Simpliciter, 3 dicit quod non nisi humilitate venitur ad regnum tales autem aput deum sunt honorabiliores, cum angeli eorum attestantur magnitudinem eorum ecclesie triumphanti. Ex istis autem U. et aliis condicionibus concernentibus statum regis manifeste concluditur quod quantum ad secularitatem re sit quo 3o Secularly the Cumque Sacerdote suo, Ciam papa, maior cum istam
than an priest, maioritatem non extendimus ad Cristum, Quia regalia sua
909ς- XCedit omnem aliam regaliam, et propter inperseecionem Statu non est capax maioritatis huiusmodi temporalis. Sed notandum, quantum ad imperium regis Super presbiterum ad 35
deitatis vicarius, orae inu. sunt aput deum, orae inu. B.
233쪽
ministrandum ecclesie, quod aliud est sacramentum et aliud est ministerium. Re autem non habet auctoritatem inmediate super sacramentum, sicut nec Cristi vicarius, Sed si c. ' super sacerdotis sui ministerium. Et ad istum sensum dixi 5 superius quod auctoritate et precepto regis sacerdos eius ministrat ecclesie Sacramenta, quod auctoritas et preceptum regis cadat super ministerio Sacerdotis Nec vere CUndamur Priestishould
VOCari Sacerdote regum, Cum papa Sit ei Vu Omnium Sue to e calle the
papatui subiectorum. Ministerium autem SacerdotiS. Sive IOCorporale sive spirituale est modicum Α, cum capit maioritatem Suam per habitudinem ad Cristi assistenciam consumantis Ut tantum ministerium posset laica persona impendere, excepto quod Cristus promisit suis sacerdotibus singulariter assistere et cum eis ultra humanam virtutem conficere. Modicum δὲ itaque est quod sacerdotis servicium subiaceat regi potestaticum corpus illi subiaceat. Verumtamen si re haberet e se The Κing has not
Fo1.150 a talem ' auctoritatem imperii tunc foret potestatis maioris of himseli, ut as
Simpliciter sacerdote. Nunc autem non habet illam potestatem niSi ad tempus atque per accidens, tanquam dei 3OVicarius. Ideo. hoc Sacramentum dei debemus cum moderamine reVelare. Sacramentum autem humanitatis Cristi in suis limitibus quo ad eius vicarios debemus abSCondere, quia aliter, relicta humilitate sui sacerdocti, aspirando ad potestatem secularem fieret scandalum toti mundo. SacerdoS Thesprie; by
Tim vi. Uam, Um Prima Thimo vi mandat apostolus rivilibus huius seculi precipere non sublime sapere. Sed O Solebat But hi ughrio
censeri actum communi auctoritate CCteSle QUOUSQU PTOPri the commonetas in clero fuit gentiliter introducta. Nec contendo, Sed Church, o only
ao concesso quo multa uiat auctoritate episcopi. Sed deus Scit quando talis proprietatis declamacio sapit falsum. Non enim sit quidquam propria auctoritate episcopi nisi fiat propria auctoritate Cristi, qui episcopum illum indurat et sibi Comunicet potestatem. Et ita videtur quod multis non dat
motum pro modicum, parva pro persona, A. medicum, A. summi r sui, fuit in cl. or . AN. B.
234쪽
DE OFFICIO REGIS . auctoritatem, et a multis propter eorum imprudenciam vel abusionem reVOCat pote Statem. Thelowe an Sed videtur adhuc quod potestas et status regis sit ocior C.
... - 'id' dicitur . Lud tum e misericordiamfacere magis place deo quam si cume Et idem patet Isai. 10 et hines secundum Is i. 17. Crisostomum David reponitur Matth. 10. Confirmatur ex hoc quod statu regis S periculosior, ideo eius perlaccio videtur meritorior, iuxta illud Eccl. 31 Qui pomi Iransgredi Ecclus. ei non frangressus, etfacere mala e non feci , ideo Iabilim R'Todo justidean Sma bona illius in domino. Hic dicitur quod plus est facere
than to ministe misericordiam et Iusticiam quam ministerium sacramentale
pontificis, sic quod non in illo stat cleri preeminericia sed in operibus misericordie, vivendo Cristo conformius in ampliori iusticia, quod debet competere clerico supra regem. Sed 15 ulterius notandum quod licet re auctoritative facit execu-cionem iustici per totum regnum, extensius ' tamen quam Sic si1 cl. facit filius regni iusticiam absconditam supra regiam poteStatem. Et Sic pauper mundo incognitus extensius facit iusticiam quam iste papa uiu potestas quo ad mundum oquantum libet declametur, ut patet t. l. Si papa. Con Decret. ceditur igitur quod rex habet racionem merendi multiplicem V KL episcopo ampliorem, potissime invia habet occasionem meritori regendi et multiplicius demerendi. Nec ex hoc sequitur quod Statu Sit perseccior si evadat, quia Sic Statu aspeccatoribus mundialibus implicati soret perseccior statu apostolico. Et ex istis colligitur quod peccant graviter qui gratis dissicultant statum suum ad meritum ultra hoc quod deus instituit, quia hoc est quoddam genu temptandi deum, sicut videtur facere clerici negociis Secularibus involuti so keeon o Ee Secundo obicitur contradicta te homine legio regis,
to the vaguenes quod nec deSCribitur nec Ocetur quantum de ui subi
the Κin ' citur regis dominio. Hic videtur mihi quod homo legius
Italae it that any regi PoteSt dici quicumque homo regis qui subicitur legi
235쪽
et homo a nativitate subiectu regi legibus, cum hoc man who is sub-
regi conveniat et multi alienigene eveniunt legi regumla . terre, multique dii lidant vel Xtraneant a rege suo nativo. Quicunques igitur subditus regis subiectus suis patriis legis bus potest dici homo legius talis regis. Et quo patet huc man hav-
quod stat eandem personam esse hominem legium duo two kingdoms
rum regum sibi non subalternanctum, ut posito quodxo Womings. Petrus habeat possessiones in regnis regum talium sol-D. vendo utrique regi rata servicia. Dissicultas autem est Is his possibi e
io utrum stat esse eundem legium regibus contrariis inimicis are opposed as
Et videtur quod non, cum homo sit impertibilis; ideo hoc dato foret totus legius ubique contradictorius sibi ipsi. Similiter cum uterque servaret fidem, ipsi autem sunt Fol. 159 d. contrarii, videtur quod alteri haberet ' fidem in falsitate fundatam. Similiter non stat quod quis sit legius Cristi et principis huius mundi ergo, cum omnis legalitas alia landatur in ista, videtur quod non stat eundem Simul esse legium duobus capitalibus inimicis Et ad hoc vide-Μatt.vi. 2 . tur Sonare dictum Magistri Matth. vi Nemo soles duobus a, minis servire, aus tum enim odio abebi e auertim dis gel, au tinum sussinebi ei Perum conia ne . Ista autem racio Cristi videtur valere de duobus dominis secularibus sibi contrariis potissime cum legius tenetur servare fidem et favorem suo domino alter' autem talium ' domia norum est iniuStu et non vere dominus. Hic δ' videtur Ues. For thousth
mihi quod contingit eandem personam SSe si hominem two masters the
legium δ' talium dominorum pro quo notandum primo then se of one
Quod dominus autonomastice dicitur sepe pro domino uPerior, in hich
qui non recognoscit superiorem, sicut solus deus est P ις ' God 3o dominus, qui Secundum Augustinum non indiget servicio subditi Sed e contra diabolus autem usurpative et nudesi a. nuncupative ' dicitur dominus, cum sit servus vilissimus
homo pro hoc A. in mari Conclusio, B. y in mari Correlarium B. ' in marg. Quaestio, B. noScat pro non Stat, A. enim unum orae inu. B. y alium B. ' aliter, A. ' talem, A. δ' in marT. Responsio, esse ante legium, ad i. A, B. Iz edd.
236쪽
DE OFFICIO REGIS. et 'irrannus et racione talis universalis domini dicit Cristus Matth. Xii qui non es mecum confra me SI Nemo ait xii. enim potest ibi esse indifferens, cum omnis homo qui δ' non Congregat Secum Spargit, ut servus diaboli. Et de istis dominis intelligo auctoritatem predictam Matth. Vi0, ait vi ut Cristus explicat consequenter Nemo enim potest' inculpabiliter servire deo et mamone, nec est contradicCio in tali sensu Wangelico equivoco et sensu alio logice Secondiy two replicato. Secundo notandum quod stat duos dominos' E.
faithsul an ob fideles, caritatem Servando, esse ibi contrarios, ut poSitorio
maybe acci quod ex ignorancia veritatis iustici contendant pro Suo
e. g. brough dominio. Aliter enim non liceret hominibus placitare,
mhyb kh .hIl et CorreSPondenter Contingit eundem legium servire utrior, sone bea lue Vmmo altero manifeste irranisante contingit suum
man maysery tum quo ad mundum servire et obedire sibi fideliter, is
him hi error. procurando concordiam, nuncciando sibi veritatem et errorem, necnon et rebellando, Si oportet, contra tyr-rannidem obstinatam. Plus enim tenemur Cristo et lege sue quam alicui domino Seculari. Unde dispar oportet esse iudicium de Cristo et diabolo et aliis eorum sub storegulis qui possunt flecti ad bonum vel ad malum per eorum servicium. Per hoc patet tercio solucio triplicis argumenti. Ad primum videtur mihi quod quando duo homines sunt inimici alter est reus criminis, Cum iubemur esse amici et diligere inimicos. Ideo aliud est homines con 23trariari et esse inimicos, cum ex amicicia contingit homines esse Contrarios. Cum ergo stat tyrrannum et solum nuncupative regem habere bonas leges convenit eundem totum esse legium talibus contrariis inimicis, non tamen Secundum Omne racionem sui, quia tunc oret oppositus sibi go Thuc man may pSi. Tali igitur Secundum unam racionem serviret uni
in masters, ut et Se Undum allam SerV1ret alteri Sunt enim gradus mul-
1hh hs3hiii 6 Uplice SerViCii legiorum. Ad Secundum dicitur negando ab olVehil de ConSequenCiam cum enim fides subiectatur in homine fideli
dominos, m. ut non pro ecfitnon, ad om A. aliter, tantum pro tamen, A.
237쪽
DE OFFICIO REGIS . O Inon oportet, licet dominus suus sit infidelis, quod fides man rom loyalty:
Cor. vii Sua sit falsa ut Xemplificat apostolus I Cor. 7 de cor in have tota
β iuge infideli cui alter meritori servat fidem portet inton, tamen legem Cristi utrobique regulare fidem in talibus,5 cum legius quandoque e fidelitate quam debet domino debet in casu suo legio regi resistere rebellando Magna itaque est vis et universalis indigencia legis Cristi. Adterciam negatur ConSequencia cum omnis re temporalis Sit Subregulu regi regum. Ideo oportet eum haberea servum qui utrique servo AEu, subserviat Non igitur Thouth the
se uitur si te alitas temporalis exemplatur in legalitate Christ is a modetri G V i sortemporal
a Cristo debita quod sit in toto consormitas sed oportet in asty there Me
quod sit in multis difformitas. Et quantum ad illud in xWeenibem. sine additum patet quod non oportet legium Serviendo 1 turranno faveres sibi moribus. Faveo autem homo ove guppost Danatur hominis non solum resistendo Sed eciam CCidendo the formio only
Fol. 160a et sic stat eundem sine duplicitate favere ' proficiendo ere Grillinil duobus contrariis dominis in causa et modo dispari. Et sic videtur clientem licite esse contra suum dominum,ao et cum ipso contra suam viciosam asseccionem et cum natura et profectu. Ideo oportet in talibus attendere diS Thus a man may
paritatem racionum, oculus ' servientis sit utrobique ters, o lonias he
Secundum formam v angelici rectus multi enim servientes V en Ways i
fideliter reputantur mundum ' sapientibus inimici, et tamen et sunt utilissimi servitores; et e contra qui reputantur Serri magis prosilui sunt dampnosissimi proditores et solum in Scriptura Sacra potuerunt hec discerni Talem autem divi- Mati. x. 25. Sionem carnalitati et secularitatis venit Cristus dissolvere, ut patet Matth. o. Unde si nos sacerdotes secundum legem 3o Cristi servaremus plane delitatem legiam nostris regibus non fuisset inter eos tanta dissensio ut est modo. D. Tercio obicitur per hoc quod iuXta dicta omnes Sacerdotes, A thir objection
eciam religiosi forent homines legi regUm terre, quod pope in mendi-
videtur falsum de papa de exproprietari viventibus et de foret 'nVo
238쪽
2O2DE OFFICIO REGIS. Allis theseare alienigenis solum gracia ambasiandi terram intrantibus. Hic
obhyil hiatij, dic quod omne PrediCti Sunt homines legii regum terre ih. hi cum Proteguntur Sub umbra eorum et tenentur parere suis β'S' ς' legibus sub pena patrie Papa autem sui speciali sacerdos Empe of tosth ceSari ante Ui Otacionem, et Si precipuus legius servus 5
dotation an SUUM: Se abSI quo Propter tantam dotacionem tam grate,
have absolve Secundum beatum, inquam, Gregorium Crementum donorum
tion repeatedi facit donarium donanti amplius obligatum. Et hinc Leo
papa ii. q. vii Noscit, ut explicavi Superius, confitetur Se Decret. legibus imperialibus obedire regibus igitur habet clerus V temporalia dominia et privilegia, ymo solum et vite necesSaria, sicuit et Cristus habuit. Et hic voluit mandatis et legibus
imperatorum humiliter subiacere, ut patet e decreto beation theother Ambrosii l. asenum Superius recitato. Non autem Decret.
bellegem n to video quod aliqui sint erit sacerdotis cristiani sed Cristi',
ch sh potest tiVe condidit legem Suam ut patet inferius. Ipsiusu vita Iod autem Portet omnem SalVandum esse hominem legium, cum sit plenus dominus et re regum. Nec poteS Comunicare hoc eius vicario ' cum non potest constituere ipsum deum g o. Le ergo ecclesie ascribenda est autentice sponso eius. Alieautem lege gentilium tamquam imperfecte auctorisantur a regibus. Et hec racio et frenum humilitatis Servande, quare G. That anchorites, Sacerdos non debet civiliter dominari. Unde quantum ad
re si atre anagorita et heremita eXproprietari vivente non 3 ih..hhi buti d Dium qum mi nomme legisi regum terre, cum propter hi, ά. h ProdiCionem, depopulacionem, occisionem, vel aliam foris facturam enormem oportet eo convictos de crimine patriis legibus subiacere. Quomodo ques multiplicata hac gente aliter staret regnum Unde inter alia accusacione quibus o Sacerdote salse accusaverant Iesum nostrum hec habuit minimum improbabilitatis, quod imposuerunt ibi, Sed false, quod prohibuit tributa dari Cesari. False dico, quia ipse in persona Sua tribuit et alios quod darent verbo edocuit, ut
quod omn. legi Sunt hom pred. orae. v. A. sic pro Sicut A. Chiistus, que pro hec A.
239쪽
DE OFFICIO REGIS. Mati xvii patet Matth. XVi et XXii'. Unde cum Pilatus audisset hos 36ἰ hii sermones magis timuit, alias autem accusacione abiecit Ut frivolas. Sicut ergo Cristus fuit legius Herodis et Cesaris, Sic As Christ was the
debent XProprietarii eius conversacionem propinquius imi Herodand Caesar
s tantes Ad hoc enim venit humanitus non hic ministrari Who mctoae His
Mati xx. Sed miniStrare et subici, ut docet suos apostolos Matth. XX. KyVS 28 Condicio itaque perseccionis apostolice est clerum Subici The subjectionis
domino Seculari, Quia nostri in ista aciencia vicerunt regna, secula lor i a
fundarunt et pacificarunt ecclesiam, et intendendo civilitati lepostoli perfec-1o dominacioni in oppositum niterentur, et illam subieccionem eXproprietariorum vocavi antea Subieccionem vel Servitutem Fol. 16Oh eWangelicam, non civilem, cum ex proprietarius debet carere civilitate, licet alii super eo quodammodo dominentur', Unde cum illud dominium sit regi preciosius et ad stabili Theminimust
15 mentum notabile regni sui debet ipsum defendere et subditis hipin his suis issicium conveniens limitare. Conveniens dico opus suo Statui congruum limitando oportet enim quod omnes legi regis regi et regno serviant modo Suo Cum ergo Servicium illorum sit carnis patet quod diligencius debet sto servari in suis limitibus. Contencio autem est apud logicos utrum subiectus civilitati passive serviat civiliter domino seculari, Sicud faciunt bona ortune, licet non possunt civiliter H. dominari Quantum ad alienigenas, eciam CardinaleS, A for soreigners,
videtur mihi quod quamdiu licenciantur a rege calcare si ing' license
5 solum suum, habere e Scibilia regni sui, et tenentur mode- oi an are
rare Se ne offendant in legem regis vel regnum sunt homines j legii talis regis. Et patet quot sunt gradus sub quibus 'R homines deveniunt legi regum terre, propter quod SenSibiliter loquentes non attendunt nisi ad grosse et notabiliter 42 cl. legio ' regnum civiliter incolentes. Sed certum est cum oportet regem omnes tale e humanitate tua protegere, beneficia regni sui tribuere et ad observacionem legum patrie ' cohercere, quod sunt legi regis, sibi subditi et suis
nostri, om. A. modo post quodammodo ad . . R ducuntur pro dominentur, B. PreconstuS, A. calcari, A. ' legit, ova. A. vero pro non, prime pro patrie A.
240쪽
2O DE OFFICIO REGIS. .' πί .4'r legi Du Obligati. Sic enim castigat rex quoscumque in regno: b hi j SUO Vago Vaticlo OctanteS. EXproprietari vero viventibus h 'β'' dat recuberiUS bona regni, ut puta solum perpetua et licen- hhhgh i sok iam edificandi priVata ecclesias, et generaliter licenciam aloeli os iii ' Sui legii elemOSina procurandi, et a privata privilegia et 5 speciale beneficium se et Sua Sub regni legibus protegendi, qua proteocione subtracta illicitum foret eis regnum incolere. ἡ ,hes IbA. M bet autem Cleru a regibu triplex privilegium vel privi- stati ' ' legium Speciale primo quod potest iurisdiccioni sue sub- Rinst 'inilaeei leCtUm ad locUm diStantem in Correccionem anime sue citare pio 4titi ἡ ' μ' secundo quod potest legio regis ad tollendum occasionem peccandi pena pecuniaria multare et 30 quod potest legios regiS eciam religiosos, pro Scandalo vitando incarcerares que omnia tria notum est e civilitate procedere. Quod si falsi- graphia negaverit', volvat legem Cristi et inveniat ubi ali-15 quod istorum trium clero suo conceditur, mo alia forma' corrigendi Matth. 18, 2 Cor. v capitulo limitatur Unde ait xviii. sicut re concedit clero suo licenciam ad habitandum in 6 . . unum ' sic concedit eis licenciam ad utendum aliis que se-fμέΤ Theso privileges Cuntur. Quod si in aliquo istorum deliquerint re tenetur o
drawn is abused ad Pacem regni et servandum USticiam sui legi iniuriam
innodare, quia iuXta decretum beati Gregorii, positum,i. q. iii, Decret. privilegium debet amittere qui sibi concessa abutitur poteS Citationis abii edtate. Contingit' autem abuti primo privilegio quando ad
subjectiare sum loca remota et Certa aut Sub alia cautela veXatur regi S 5
place so the legius pro pecunia extorquenda. In quo abusu cum iniuriatum
toclion sit regi de sua pecunia, de ossicio suo quod iniuste vexatus interim regi et regno persolveret, et de iniuria speciali qua laboricium a specialiter conducente subtrahitur, patet quod re habet ad corrigendum extorsionem huiusmodi precipuum 30 intereSSe. Scrutetur igitur adversarius scripturas et videat si Cristus vel apostoli sic fecerunt, quin ocius prohibuerunt tales iniurias iendas gentilibus ne nomen domini blassemetUr Rom. xiii. patet Rom. xiii Titum vi et epistula ad Philemonem. Quan' Mi es
patet ante quod a M. A. notaverit B. Suum pro unum, A. Contigit, A.