장음표시 사용
281쪽
regimen ac potestas ordinandi tales pastores est unum sibi necessarium ad sui regni gubernaculum, patet quam Sacrilega foret pseudocristi sentencia que verbis vel lactis sophisticis in T. hoc suspenderet vel diminueret regiam potestatem. Papa The pope hould
ergo debet rege instruere quomodo debent ad honorem dei how o se his
et edificacionem ecclesie uti huiusmodi potestate quod Pendeavour in
nitatur potestatem illam tam sacram a Deo singulariter datam bould reat im
diripere, re cum gente sua debet sibi resistere tamquam Mati xxiv. peSSimo anticristo de quo veritas prophetavit Matth. xiv. 'AE' Cristus enim secundum deitatem in dedit regi vicario suo illud officium antequam fuit romana ecclesia. Qua ergo auctoritate Subtraheret a rege tam dei populum quam clam populum civilem Nam aliunde limitatur ad plenum eius officium. Unde a conclusio predicta sic consulit Quod omnino pro sim Hence my.
13 videatur de pastoribus privatis donei quorum Voce et s. 1 sh binopera pastoralia Ve cognoScant practice, et quod paStore . ,hes hes' ',' ' specialiter alienigene condicionis contrarie timore XCOmUni 1 ih ,hil cacionis postposit, detrudantur. Tercia conclusio serios M' Thirdiu, the
consulit quod rex conformiter ad lege eccleSie, quam tenetur iti taetra , eto in suis legibus e mandato suo defendere, amplificet et foveat theologicam facultatem. Quomodocunque autem Seudo- cristus cum membris et tradicionibus suis regarriat, Xecucio istius sentencie secundum leges dei ac ecclesie substernitur sub pena graviSSima regi potestati. Quis inquam, fugare lupoSet et pseudocrisios de regno si non potestas regia ad hoc data.
TERcio principaliter arguitur contra dicta de rege. Videtur hila main
enim quod officium regis sit pugnare viriliter monarchiam Thehinis ossice
et aliud dominium sibi debitum conquirendo, et cum non sit 'siqvir domin-
3o maior racio quare una persona foret monarcha tocius habitalis quam quilibet illam potest adquirere, videtur quod quilibet sufficiens per hoc pugnaret cum quolibet resistente'. Sic enim stabilite sunt et perdit quattuor monarchie de quibus
veritatem pro deitatem, postposite, A. resistere pro resistente, stabilitate, A.
282쪽
DE OFFICI REGIS. No monareti Dan. 20, et nec eleccione populi nec iure hereditario. Nec Dan. i.
way approve dubium quin monarchia fuit a deo multipliciter approbata:
as by natur mmo racio naturalis et philosophorum testimonia hoc con-
philosopby vincunt portet enim totum genus humanum vivere politice polit mi gihαψε Ut Vὶr UnuS, et Per OnSequen oportet 'rimum esse caput vel 50 o. His ostietisὰ ilia CapitaneUm per quem alii regulentur. Non enim permittit
producea fit aliquem nisi que debeat ad finem illum intendere, cum aliter
be Wasted. deus et natura sua pro sine aliquo frustratori ordinaret IoAristolle bought Unde Aristoteles et politicorum dicit Quod regalia in qua Aristot
b. hii pili unu PrmCipatur Si optima policia. Et xii Metaphisice iniit bd. h μ' sine probat per hoc quod oportet unicum esse deum principem 1h hoos ih UniVerSi. Sed et tres Sancti doctores quos solempnisath his. Popil ecclesia, scilicet Ambrosius, Augustinus et Gregorius, videntur 5
patet in Sexto decretalium In De reliquus et veneracione Sexti De- Sanctorum, Gloriosus fur, ubi post conmendacionem eorum 'multiplicem, iuncto beato Ieronymo parificat eos quodda-XXii- - modo quattuor ewangelistis atque apostolis festa eorum o annuatim ' sub duplici ordinantur osticio per universas orbis Fol. 172 ecclesias, in quo facto videtur eorum approbare SentenciaS. Testimonium igitur istorum videtur valde regnans fidelibus ecclesie allegandum, cum inSuper fundant maiorem partem r. S. Ambrose, iuris canonici Primum testimonium captum a beato Am-B. brosio ponitur 3. q. viii. Convenior, Ubi Sanctu recitat Decret. Imperatori licere omnia ipsius esse universa, supple humanitus dominabilia. Unde non contradicit isti allegacioni sed videtur i. annuere concedendo omnia bona sua esse imperatori subiecta, et per idem omnia que habet legius Romanii imperii. modi sosica tamen ut supra exposui), cum enim Cesar sit servus dei et filius ecclesie non habet aliqua nisi ad usum dei et utilitatem ecclesie limitata, nec licet sibi quicquam consumere nisi in servicio domini capitalis Secundum testimonium esta. S. Augustine dictum AuguStini OSitum viii. i. Quo iure, ubi dicit quod Decret.
D. VIII. nam pro natura, A. ' quoddamodo, o /ἰ A. c. 1.
283쪽
nichil possidetur hic titulo iuris humani nisi auctoritate Imperiali vel regia, ut allegat glossa decreti Ambrosii, et confirmatur e scriptura approbante romanum imperium in quo oportet Cesarem se habere ad totum imperium sicud regulum δ5vel secularem dominum ad illud super quo habet capitale Luhe iii I dominium. Unde notant Beda et alii sancti super illo Luce 30, Anno xv Imperii TZberii Cesaris, quomodo Cristus natus est tempore completissime quietissime et convenientissime monarchie, et illam approbat in futurum tam verbo Io quam opere. Quattuor autem tetrarche in terra Cristi significant divisionem et destruccionem ex demerito gentis sue. Tercium vero testimonium est dictum beati Gregorii in s. S. Gregory. S. Gregory RegiStro libro tercio versus finem, ubi sic loquitur de Mauricio Augusto ordinante sacram legem de clericis quod non in-13 tendant secularibus negociis. Ad hoc, inquit, soles a super 50 ct omnes homines ' prelasi dominorum meorum elim data es ut qui bona assemn adiuventur, clerum via largius palea , ut Ierrenum regnum celeSIi regno famuletur. Ecce dominacio temporalium principum Super omne converSanteS, et Pera conSequens Super Clerum suum et Omnia bona sua, in tantum quod imperator condidit lege Sacras pro clero suo, ut recitat Decret hic Gregorius de Mauricio Decretum ciam XXiv. q. iii.
Q. iii. e. 6. De illici a excomunicacione allegat legem sacram conditam Corp. Iur a Iustiniano, et collacione X. ca unico ponitur tercia lex sacra condita a Constantino. Non videtur ergo raci quare Theimperor
Imperator non haberet hodie tantum dominium, cum tempore much dominion
istorum sanctorum hoc approbaricium rectius et expedictus h*βς clis quam modo ecclesia militavit'. quantum ad istud dictum D. h est nuro tercio diffuse quomodo occasione peccati introductum
Lib III est civile dominum, cum in Statu innocencie non fuiSSet, et post lapsum tempore utriusque teStamenti illi qui vixerunt perlaccius illud dominium abimerunt Nam vinculum Cari- Thesbon ostatis, subducto timore servili est liga optima qua homines best help, ut
35 se iuvarent. Sed supposita inobediencia et contrarietate
regulum emens Edd. pro regulam, A B. y XV, AG ' B. militavit ecclesia quam modo orae ivv. B.
284쪽
a; DE OFFICIO REGIS . secula lordflare humani generis est necessarium et ordinatum a deo quod
ossice is orestore Sint domini Seculares, Quorum omnium principale ossicium
thisen alon est reducere partes humani generis ad concordiam et amorem,
et per OnSequens nunquam bellarent nisi gracia huius finis. Unde Augustinus epistulacia ad Bonifacium docens quomodo Augustine,
debemus omnes Unum caput recognoScere Cristum tanquam unum corpus per Spiritum viventem, Non es , inquit, parit D. ceps divine cariusis qui hostas es uni alis. Secte autem infroducti in ecclesiam de quibus locuntur apos oli Galla v. e i J A. Gal. v. o. Secundo, licet prosin se accidens, amen multam perta, lani kς ij I ecclesiam cum seminan in ea dissensiones e rivisiones cari Iasi. si 'tam NeceSSe est tamen ut Sta Scola anticristi veniat, ut patet ol. 173 a. Theruiti theti Matth. viii et ii'. TeSS. 20. Onceditur igitur quod licet ait xviii. horibu Ch igi regi pugnare in causa eccleSi contra infidele in inten ci Theg, si
men and the cione honorificandi CriStum proficiendi ecclesie eciam homi 3
otherWise. nibus quos Xpugnat , et aliter non licet. Illud autem offficium est omnino alienum a ministerio sacerdotis. De Conque t is i. ConqueStu dictum est quod est omnino illicitus nisi cum S*μ' - R'S' dicti circumstanciis et ex mandato domini, sicut filii Israel Conquisierunt per ducatum Iosue terram patribus figuralitercio It maybe allowed repromiSSam. Et patet quod disserencia est in persona et
the Israelites populo, Quem deus ad illud elegerit, et quicunque inten-but his doegio V V tu tibine con derit excusare con uestus monarchie quadruplici a peccato
Monarchies in vanum nititur mare in thera collocare. Deu tamen ordinavit in eis totum naturale et licitum ad purgamentum 5ecclesie Hoc autem in monarchiis fuit a deo ' approbatum. The assumption Et quantum ad racione adducta patet primo, quod falsum
os conquest-seeli assumitur, cum multe parte human ' generi VIVUnt X 51 a. in is a false
QRς proprietarie, Ut patet tempore beati Ieremi de Recabilis, Jer. XXXV.
tempore Allexandri de Bragmanis, et ante legem datam Caia post de plus religioso populo, dimissa civilitate statum 'innocencie exemplante, quam vitam Cristus in se et suis apostoli approbavit, et eius successionem in filiis eius
loquitur apostolus B. Q Pe. A. ' in, m. B. 3 contentione, A. si XPugnant, A, BG expugnat, corr. Edd. ' dominos o co, statu, A. -
285쪽
carissimis ordinavit. Conceditur igitur, cum totum genus Since the human
humanum sit quodammodo totum oportet ipsum tendere t must strive lax
a quandam tam extrinsecam quam intrinsecam unitatem. interna unitY. Unitas extrinseca et ocius universitatis create est ipse deus, Externa unity
in quem ut genus humanum seratur felicitate perpetua totatbe siligi en os
illa peregrinacio orditur. Sed et genus humanum habet Interea uni ty
triplicem ne intrinsecum nmUS Si SpeCIe humana single species; ii in the single gracia cuiu e Si quotlibet eivim dividuum ordinatum Secundus headshi os
finis et medius est media persona in trinitate scilicet Verbum Io domini incarnatum, quod est caput ocius humani generis et nature angelice, cum sit optimus homo possibilis docensessicacissime quo medio beatitudinem adquiremus, ut patet in lege Wangelii Sed tercio, propinquius proposito con nixo the con-
ceditur quod continue in humano genere viante est unum in the human
i caput vel capitaneus per quem oportet residuum regulari, et ' qui St totum genus capitaneorum quibus deus ad hoc I ἰπe: '
excellenter dona sua distribuit Sed non oportet continue 49W'd
esse unam personam Simplicem ante eleccionem vel auctori nee noti re
tatem humanam ad hoc a domino ordinatam. In civilitate ingle person. ao autem auctorisa ad hoc humana eleccio, sed non in priori regimine Wangelico vel divino. Deus enim refecit talem, licet mundo abscondite, qui sine superbia et strepitu verborum aut maioritatis contencione plus prodest ecclesie Sed limitate loquendo de comunitate politica videtur mihi quod In illo politieal
et racio dictat ut ipsi faciant sibi caput, nedum unum genu son deesares that
capitaneorum in religione politica, sed quod quilibet populus ludi. approprie sibi simplex caput, ut O Anglici habemus unum ζ. b. 'q
regem benedictum, cui secundum doctrinam eri angelii detectam xxxiii. a debemus inpendere obsequium seculare. 3 Et ita est de regnis aliis maioribus sive minoribus eciam usque ad imperium. Sed quantum ad teStimonium trium In the time of the
sanctorum doctorum plane convincitur quod tempore eorum Roma Empire
fuit romanum imperium expediens atque legitimum et sic in ta ut but
esset modo racionale esse si racio non obstaret Sed triplex ς Gon lar ita
quoddam pro quodamodo, intendere, ista pro illa, B. medie, simplicem, o It A.
286쪽
a5 DE OFFICIO REGIS. ... sh ratur ' acὶ quare Anglia cum ceteris regnis racionis
land consimilis descendunt a romano imperio prima quia non Em is lici hon. Vivit imperialiter, sicut debet. Ide Anglia non debet salse obedire sibi tanquam imperio, stulte siquidem et iniuste contra religionem quam Cristus instituit dotavies suum episcopum, set post permisit vecorditer clerum puerum et ' esseminatum Fol. 173b. iuxta vaticinium sale usurpare super ipsum dominium. Quod regnum ergo Suffciens ad resistendum foret subiectum ima The Emperor perio tam misera biliter captivat, Secunda causa est quia 51 h.
to destro an imperator nedum permittit suos satrapas spoliare proprium F.
b si , b,ἡ 'μ' et Peculiare em dominium, de quo oportet eum non obstante dom/mQR donacione quacunque habere capitale dominium, sed et permittit lupos suos ebulire ad insulas et terras exteras bona et persona Simulacione maxime proditoria rapiendo. Quis igitur potens et dampnum considerans non resisteret tali 15 imperio, cum loco regiminis imperialis succedit concenSus Inconsistency os rapin infernalis Unde videtur nostris quod papa sit nimis
tude to the Civi acceptor personarum, Xcomunicari mandans eo qui legunt
an England vel audiunt civilia iura Parisius, et in Anglia ubi foret ocior racio prohibendi auctorisa vel consentit episcopis qui eius paudicionem licenciant et adaugent. Sed cum principium fidei sit quod recise de tanto quis excomunicatur de quanto est inobediens racioni, manifestum est quod Sicut PariSius excomunicantur clerici de patrimonio viventes audientes iura civilia, sic excomunicantur in Anglia aput 5 deum. Et sic oportet dicere quod vel in Francia civiliste Xcomunicantur iniuste, vel quod episcopi Anglie approbantes excomunicatos de facto se ipsos et regnum intoxicant. In tales perplexitates involvuntur per leges irreligiosi sacerdotis cesarei Quomodo ergo saVeremu SUOM.A. England icto dominio hoc agenti Tercia causa magis politica est ista
sea os Empire dominium Super regna non est legitimum nisi propter regimen CorreSpondens, Sed inSule, cuiusmodi est Anglia, propter dissicilem distanciam a regnis mediterraneis non sunt de facili
signatur, B esseminati, corr. Eius pro nondum A, B. praecipue pro praeciSe B.
287쪽
DE OFFICIO REGIS. capaces talis imperialis regiminis. Ideo non est conveniens ut aliarum terrarum earum subieccio, et specialiter si petunt ex acciones rigidas sine hoc quod dominativam faciantas the Empire
recompensam. Sed videtur quod supposito protectivo regi h 0 1:um 5 mine, debent predicte insule proporcionaliter obedire', et Sic ' V
membra aggregati imperatori Sibi ipSi obedire reciProce, et Fo an Emperor contra ecclesiam malignanctum mutuo se iuvare Nam is icit is hquamdiu manet civilitas sublunaris et clerus Sic aspirat ad 'ehrist. terrenum dominium necesse est de terrenis dominis esse X unum imperatorem gregatum ad refrenandum anticristinum dolum quemlibet cum suo fideli adiutorio per Suum regimen. Nec sine destruccione vel saltem mitigacione huius Simulate, nosse sui.
malici stabit regnum. Unde apparet considerantibus cursum prophecyon the
scripture et Statum ecclesie de imperio et regnis ceteris quod burcb 15 per inmigcionem luciferine et anticristine heresis usurpate a sacerdotibus multum perturbantur, quod videtur cuidam Dan. i. o. doctori prophetatum Dan. 20. Ipse enim vir desideriorum 51 o. ' prophetavit expressius de statu ecclesie Unde prophetans de quatuor monarchiis in statua Nabuchodonosor ostenset et oscilicet Assiriorum, Medorum, Grecorum, et Romanorum)sic loquitur de nostro romano imperio regnum quar umeri velut ferrum quomodo ferrum comminui omnia e doma sic conminue e converisI omnia fleo. Porro quia vidissi se me digi uorum Iesseam parum guli e partem ferream, gnum 25 di pisum eri , quod Iamen de plantario ferri oriemrq, Secundum quod trista ferrum mi Ium ex luso e Iesse et digi uos pedum V ex paria ferreos e ex far e scilles, ex par e regnum eri
solidum, e ex parti conjictum. Quod ausem vidissi ferrum mixtum esse ex luso, conmiscebun, quidem humano semine; a sed non adherebun sibi, sicut ferrum misceri no= Io es cum fessa. In diebus au m regnorum illorum', susci abi Deus celi regnum quod in Iernum non dissipabitar, e regnum eius Peripopulo non reade ur conminue e conSume universa gna
Verba et sic . . . ipsi obedire, m. A. at, A, B ad corr. Edd. quattuor, m. A. convertet, A, B; I. an teret, . si orientur, A. testa, istorum B.
288쪽
DE OFFICIO REGIS. Aec edisssum abi in Iernum. uod vidisti quod de rons Fo1 17 a. abscisus es lapis si ne manibus e conminui Iesum efferrum Ies e argenIum I aurum Deus magnus offendi in regi quevensura sun postea e verum es sompneum I delis infer-Firstioint of the prefacio eius. Ex isto teXtu notat doctor predictus quod 3
The Duxi race quartum regnum ferreum significat romanum Imperium. Necand e re in huic interpretacion audivi aliquos dissentire. Ipsum autem
iis loWβ imperium includit ut partes totam civilitatem nostre habitabilis a tempore quo Romani vicerunt Greco usque ad diem Iudicii in quo regno oportet, instar ferri quod terram con-IO terit et se ipsum consumit, quod Surgat gens confra gentem e
Applicationis 'eg num a Praus regnum, Sicut prophetat Veritas Mail. xxiiii.
the present times Unde Sicut ferrum Si omnium Storum quattuor metallorum
sic in tempore illius imperii sunt homines plus avari; et quantum ad artificium ferri specialiter in genere armorum, plus quam in antiquis temporibus hodie curiosi et minus religiose plus preliorum opinionibus innitentes, ut predixit Cristus Matth. 24. Audi uri, inquit, estis prelia e opiniones preliorum. Et tota ista dissensio oritur propter terram. The diVigionis Secundo notat doctor causam divisionis huius imperii, ex caused by the hoc quod clerus eius aspirat et irreligiose amplectitur seculare
clerilyso dominium quod in textu prophete multipliciter est notatum
primo in hoc, quod dicit digitio huius pedis esse partim testeo et partim ferreos, quod Significat partem romani imperii divisam, ut articuli pedum ex variacione affectuum. Pes enim significat affectum, et eius articuli significant eius varietatem comuniter in scriptura. ' Patet Ioli. 13 delocione pedum apostolorum facta per Cristum. Articuli autem ferre significant assecciones secularium dominorum qui nolunt subesse imperio, et articuli lutei per artem figuli indurati significat volubilem affectum cleri circa seculare dominium ad modum loquendi prophete Ierem. 8, ubi Jer xviii. 3. dicitur quod figulus faciebat opus super rotam CorreSPOnd-
autem pro ostendit, A. y signat, A. R impii pro imperii, A. in om. A. signat, partem ro per artem, signat, A. utpro ubi B.
289쪽
enter Imperator tanquam plasmator Secte nove ConStituendi u luno turnsfundavit ecclesiam super bonis fortune. Ideo textus dicit quod divisio quarti regni sicut articuli teste de plantario ferri orirentur, cum notum sit dolacionem istam originari de brachio seculari. Et sicu figulus per ignem exsiccat, fragi The clergy axe litat, et Sonorat materiam luteam sic dotator superbire facit grave es he
deficiente humore graci clerum qui per ante humiliter s.
Cedebat tactu persequentis; et sic per ignem superbie, que y ψ PDdς Semper ascendit, clerus actus est fragillis et contencione Io Sonorus', non recolens quomodo primus plantator hominis Mati xii Iesus noster habet testimonium de spiritu sancto Matth. Iasub hiis verbii: Non contende necque clamabi neque aliquis in platea audie vocem eius. Nec dubium quin ignis superbieeXCecat reges terre ad magnificandum sic seculariter clerum 13 SUUm. Sed non Ult esse, cum racio cleri et racio civilis domini contradicit. Ideo dicit textus prophete comiscebunIur quidem humano semine sed non colerebun sibi si cu ferrum misceri non soles Iesse. Nam caro et Sangui revelarunt hec fieri et non semen spirituale quod est verbum Dei et hinceto procedunt in generacione cleri carnales filii ex sanguinibus Secundum voluntatem carnis et viri, et non e deo tanquam silii eius adoptivi. Quomodo itaque stabit regnum quod in K. articulos tam dissonos est divisum Tercio notat doctor X hisdibiti in
textu prophete quomodo lapis quem Vidit re ubSGSu G ho hono iii ut Cor. x monte Sine manibus, Ut dicit apOStOlUS IR Cor. X', erat Cristus lisbi Chiid qui est lapis fundamentalis domus ecclesie, et factus in caput id toti os ille Fol. 17 d. an guli connectit et uni duos parietes ex gentibus et Iudeis. ' ' se 1 et ii 8 IPS autem Secundum Vocem beati Petri prima Canonica 20 The stone of
ca est lapis Hensionis e terea scandali hiis qui contra legem hos who kich
3o Suam recalcitrant. Hic lapis crevit in montem magnum, Ig. i. 2. quia VeSa a Scribitur Eri in novissimis diebus repararus mons Domini in versice moncium e elevabim super colles; et en ad eum omnes genus. Hic lapis percutit et conminuit Is ii Sta regna, quia Ves a dicitur quod in diebus eius debent
superbie, per om. sonorosus, et sic pro Iesus, A. fundabilis, verticem, A.
290쪽
a54 DE OFFICIO REGIS . conflare gladios suos in vomeres e lanceas suas in falces. Nec dubium quin in diebus istorum regnorum, quia anno XV' imperii Tiberii Cesaris Cristus ' fuerat incarnatus, ut patet 52 a. Luce iit'. Tempore autem regum priorum descendit Semin Lukeriit. I. Η wil destro aliter in Abraham et ceteris patriarchis. Nec dubium Quin e
secula distinc destruet Omnem civilitatem et seculare dominium, quia in die
Iudicii secundum apostolum Roman X cessabit omnis Rom. xv. exaccio et psalmo 29 alloquitur dominu illum montem ij T 8 9. Posmia a me e dabo sibi gentes heredi Ialem I possessionem mamurminos erre. Reges eos in virga ferrea e Ianquam vas Io guli confringes eos. Notum quidem est ex ewangelio quod Christuc regnum seculare in persona Sua renuit Sui apOS-tolis interdixit, et ad tempus in religione sua in inferior-Ηis hin do ibus approbavit. Ideo, ut dicit propheta, regnum Cristi, L.
end. quod Sepe in Wangelio vocatur regnum celorum, in eternum 15 non dissipabitur, cum Luce ' testatur angelus quod regni Luke i. 33. eius non eri nis Dominium enim quod filii dei habent et appetunt hic in via manebit perpetu post diem iudicii. That hin dom Quod quidem dominium oportet omnem secularem dominum
modetis ali habere ad rectiificandum suum civile dominium, et pure in et o
mortis articulo quia regnum illud, ut dicit propheta, Peripopulo non reade ur Narratur autem quod Cristus Comen-Tho ordor os the et hec quinque dominia secundum ordinem eversum illi
represenis ordini quo Succedunt, quia in processu temporis plus declin-
tion. ando a vita innocencie plus declinant ad conversacionem 5 terrestrem. Ideo oportet quod destruccio incipiat a dominacione testea cum sit minus fundabilis et amplius monstruosa. Quamvis autem prius destructe sunt tres monarchie prioreStamen modi dominandi in religiosioribus remanserunt. Istam autem Sentenciam testantur sancti doctores, nec vidi 3o doctorem alium latinum vel hebreum qui signanctus et particulatim secundum Seriem verborum Xponit hunc textum ictho true Propheticum. Ad Sensum tamen eius doctores nostri debent prophecy. intendere cum fuit miraculosum et valde nobile fidei sacra-