Santa Eulalia de Barcelona : revísión de un problema histórico

발행: 1958년

분량: 170페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

SANTA EULALIA DE ARCE LONA

BHL 2.695 Manuscrito procedente de monasterio de an Pedro de Chartrais Carnutensis) ho en a Biblioteca de a iud ad de Char-trais, sim Io I, olf. 25v-Ia6V. Sigio X. BHL. .695a Manuscrito decia abad satae Fescanum fio en a Biblioteca de Rouen. 63. U. 7 sols. 5v-7. Sigio xv. Cfr. A. PONCELET, Catalogus Codicum Hagiogr. latinorum Biblioth. romanarum praeterquam Vaticanae Bruselas I9 IH pag. 78, sim I i5 g. 23, ύ- mero 7, que o pud imos consultar.)Segsin testimonio de P. Moretus est recensiό se alla ambiόnen los manuscritos si gulentes

62쪽

Como et texto de Renalio tam coiaste figurό nunc entre las sόrmulas de a liturg a oz rabe porcio que subalor es inu relativo para a historia de Sant Eulalia de Barce tona.

Si se a seguido tentamente a ista de manu Scritos que coni leneneste texto que para simplificar efiala remos ambigi nosotros concia 1-gla BPh. se habrά observado que Hlo est conten Ido e manuscritos nolit spάnicos Este detalle importante de lo que a primera ista parece convendr tenerio presente durante oda est disquisiciόn. Por uanto respecta a la ech de si com siclόn es necesario quesepamos, ante de intra ei su studio mά profundo que existi en el

afio 35 cuando an Beda et Venerable la emple como uente de inspiraciό de a noticta histbrica de su martirologio. adelante volveremos obre et problema de la dataciόn.

In arcelona ciυitate provinciae Hispaniae, sub Daciano praeside, Saeva christianis fuerat orta tempestas. . . Illic enim crat virgo quaedam nomine Eulalia annomm circiter tredeCim ... Introeunte eodem Daciano arcellonam ciυitatem . . . Eulalia sese in faciem praesidis obtulit . . riguen numerosos O mentos). Eulalia autem decollata est, et quo die percussa est resilivit ab ea mput eius. Exiit autem de corpore eius columba, quae consolabatur Ulaliam ...

Celebratur ergo natalis eius in Barcellona civitate sub die quarto idus de

cembris.

MARTIROLOGIO DE BEDAII Id. Decemb. Natale sanctae Eulaliae virginis in arcetonia, δευitate His uniae sub Daciano praeside quaecum esset tredecim annorum, post plurima ormenta decollata est et resiliente ab ea capite, columba de compore eius exire visa est.

Como tinadamente observ et P. Moretus et texto de est Pasiόn B est ei plena relaciόn con et es la Pas1ό de Sant Eulalia de

. . . Crat ita quaedam nomine Eulalia annorum Arciter tredecim, mente et corpore casta, religione pudica, cas-

monialis mella Deo timorata ... annorum circiter tredecim. mente et cor-

63쪽

SANTA EULALIA DE ARCELONA

titate firmis ma. Docebatti autem aDona o quodam presbytero, ut confiteretur Christum amplius quam re inret. pore casta, religione pudica, castitate firma, docebatur a Donato quodam prosbytero ab ipsi is rudimentis infantiae, ut fateretur Christum amplius

quam negaret . . .

Quid ingrederis urbem, inimice Dei excelsi Quid persequeris christianos et niteris perdere irgines Dei Dominus

me docet in eritate sua, nec auferes a me astitatem meam, quia non educes pueritiam meam. Dacianus praeses dixit O infantula, antequam crescas florem aetatis perdere quaerisp. . .

Quis ingrederis urbem, inimice Dei excelsi Quid persequeris christianos et niteris perdere irgines Dei Domintis

me docuit in eritate sua ne auferes a me castitatem meam, Mia non seduces adules scentiam meam. Calpurnianus praeses dixit O infantula antequam roscas florem aestatis tuae per-9ere quaerispEulalia autem quae quotidie benedicti Thrui passionem legebat, amplissimo magis roborabatur ardore. Cum poenam ante se illatam idisSet . . .

Eujaliis vero beata, quae quotidie benedicti Thyrsi asionem legebat, amplissimo magis roborata ardore, Mum

poenam ante se oblatam idi et . . .

Des te et principio hasta et final de laiasib ha la misma seme-janga con M: Odo et texto dei' se encuentra casi palabra por palabra Segsin se e en estos ejemplos en a pastόn de Sant Eulalia de Mόrida. Por consiguiente si a Pasibri de Sant Eulalia de Mόrida es a sola

sinica fuerit de est pas161 BF, odo uanto se narra ni se aplica n-debidamente a Sant Eulalia de Barcelona por, sinu et autor de BP se es fuerce en deci que se rata de martiri de a mάrti barcelones no bloen a primeras palabras In Barcellona civitate provinciae Hl Spaniae. . . D, sino ambiόn et las itimas sneas Celebratur ergo natalis eius in Barcellona civitate sub die quarto idus decembra sis. En est sillima ras se

v adem scia dependencia de , hasta et ei signa a laciant barcelone sala misma secti conmemorativa 1 dici embre que a Pasiόn de a me

tatense, cuando a en este poca consta sertamente que se sestes ab a

Sant Eulalia de Barcelona eltasa a de febrem. Sin embargo, unque Moretus advirti est dependencia no cayό en a uenta de ut detalle importanissimo: Dόnde pudo inspirarsee autor dei par propone et nombre de Daciano et iuga de Calpurniano, et uerique diό uerte a laciant barcelones segsin a tradiciόn delas uentes littorgicas spasiolas λ

64쪽

Para conocer et nombre de prefecto Daciano v pro oneri e su brae autor de B pud inspirars en tres Hentes: osci bros de la liturgia barcelonem, a Pasiό de communi o si se quiere, a Pasiό de Saninae cadia vcias actas de an Vicente. Ante de ver cus es a mἱ verossinit de stas tres post bilidades, con-viene faber que es vidente que et autor de B no era n autor spiuol, porclo menos que scribrysu obra uera de Espasia ovesto que de to contrario no habes redactadocia primera fras de s texto de Sta manera: In arcellona civitate, provinciae Hispaniae. . . , amἱ se vi que a natator spiaol, scribiendo para spasioles se te curraera puniualiga que Barcelon es una cludad spasiola v mucho menos decla provincia de Espasian Ademia a ractatura latrocedencia, a localigaciό de odos aque-llos manuscritos que a contrenen antes citados corro ra Ste mi Smo

Partiendo pura de a base de que et autor dei no v v autor e piuot sino probablemente de a Galias es se ro que o consulta oste os de a liturgia arcelonesa porque expans1ό de culto a Santa Eulal a de Barcelona fuera de a di&esis no tuu iuga sino despugs

det fio 8774 porque de haberio consultado no habes adaptadocias

actas de a sania emeratense acia de Barcelona que ques escribir, puratoque Ata contaba como luego diremos de e mediados de si globi coniana Pasiόn propia rque habsia referido si conmemoraciό al sata de febrem, no com loligo a Io de dici embre. Decias tras dos himtesis que creemos verosimiles Orci at, creemosm s probabie a sillima es deci que et autor de B se inspir e lasacta de an Vicente. As parece deducirse de las primeras lineas de B

cuando dice: In arcellona civitate, provinciae Hispaniae, sub Daciano praeside saeva christianis fuerat orta temnestas iam enim benedictus Vincentius primus ad martyrium accesserat una Um DiscoPIS lOTIOSC.

Illic enim etiam erat virgo Quaedam nomine Eulalia . . D En a cludad de Barcelon decla prov:ncia de Espia baj et pode de presidente Daciano habia estallado una terribi persecuciόn contra os cristianos: a et bendito Uicente abia gloriosa mente sufrido et primero su martiri conclos obis s. Habsa ambig entonces una virgen, lamad Eulalia... DA uestro entende et autor de B con tyo a Pas1ό de an Vicente

o Una notacia de alo martirologro: en ambos asos pudo enterars deque et refecto que gobernaba Espana, at tempo que o san an Vicente v anta Eulalia de Barcelon se lamaba Daciano v as pudo atribuiri tat argo en si adaptaciόn. De odas formas est conclusiό no nos branda argumento algian para

65쪽

SANTA EULALIA DE ARCE LONA

B'' es ciertamente mucho rectente Como ἡrminos a quo ad quem entre os citates hemos de movernos para buscar est feci, nolueden ele

ei et fio 35. Entre estas dos echas a Que siluar oves la redacciόnde B . En et prime volumen de uestra obra Pasionario hispάnico, hici mos et studio de a Pasiό de a sania metatense V at rata de aVeri arta techa de su redacciόn, o dudamos en signarie una composiciό desines de sigio vii, o ejor de os primeros asios de sigio viai. SeoneSt tenemos, ues, que a Pasibi BF donde se nos inta una seudo Eulalia amelone sa es una obra scrita bacia et prime tercio dei sigio VIII, fuera dei spatia. La circunstancia de que est texto nos presente una v da de Santa Eulalia de Barcelon como una rόplica exacta de a figura de su homόnimae metatense trabas ad por ut autor que scribiό fuera de uestra pensnsula Sin conocer si quiera a tradiciόn orat scrita, que a por et tempo eraque e redactaba est texto, staba perfectamente tragada en los libros dela liturgi mogάrabe localigada et Barcelona desvirisia odacia argumen- taciό de Cierios autores que apoyan a test de ut desdoblamient denuestra anta de la de Mόrida sundad encia dentidad de las Pasiones interdepende iacia de os texto littorgicos de ambas άrti res Cuando elautor de B escribs su obra hac a a uia sigi que tro autor habia scrito tra Pasiόn de uestra anta independientemente de a vid ais martiri de la anta metatense la Pasibi B de la ual amos a cupa rnos

in mediata mente.

3. a Pasiόni HL a. 693 se iacuentra en los manuscritos si gulentes: Manuscrito Additional 5.6 de Muse Brit nico procedente delmonasterio spasiol de an Pedro de Carde a Mis. 168a-17ob. Mediados dei sigio X. Manuscrito Nouv. acq lat. a. 18 de a Biblioteca Nacional de Parss. procedente et monasterio spasiol de Santo Domingo de Silos Mis 155

Manuscrito Nouv. acq lat. a. 17 de a Biblioteca Naciona de Parsq. procedente dei misino monasterio de Silos Als. 11 Pii M. Sigio xi.

66쪽

NGE FABREGA CRAL

Manuscrito Augiensis XXXII se a Biblioteca r. -Ducale de Carls- rube procedente de monasterio de ei clienati Cf. HOLDEN Cat logo

Con ligerli mas variantes se presenta a versi ὀn HL a. 693b, Uyo sinico manuscrito con id es et Cod. V. A. 1 . de a Biblioteca Naciona de N potes sols aQr-a v. Sigio X m. Hemos de adverti des le ut princ pio que est texto, que ambiῆnnosCtros lamaremos BD es a sinica recensibi de las actas de Sant Eulalia de Barcelon uti su redactada con vistas a forma parte de os o mularios de laeti turgi mog rabe v fu usad como tal. Esto quiere deci rque es a sinica que Dod remos encontra en elaciόn inmediata recta con odos o a in or parte de os texto littorg cos destinados a culto loca de Barcelon primero generat en oda sparia despugs de uestra

sania, a como uentes de informaciόn de estos textos, a como suleto receptor de las influencias de trIs texto littorgicos anteriores los hay.

La Pas1όn B es una obra completamente original sit dependencia al-giana clara, directa de a Pasiόn e Santa Eulalia de sirida. At revόs decio que asycon ' que no es ά que una vulgaris aptac όn de a Pasibi emeritense et autor de B conociendo in udacia Pasiόn M de

Eulalia de Iόcida prescindi completa mente de sta Dara traZarcia historia de martiri de uestra anta con plena independetac a de la historia de martiri de su homὁn ma. Autores h hab: do que se an moesiado en describri paralelismos ideolόgcos escenas Darecidas i qualdad de torturas, etc. con et in de demostra una depende iacias de uno miro texto per no uede ostenerestas eo a quieta tenga una nociones si quiera elementales de laci enciat agiogr fica. Est arto abi Jo oue os autores delingnem iterario-hagiogrά- fico medievat que comousieron a casi totalidad de a Pasiones de los mἱ tires que hoy poseemos tensan a su disDosiciόn una serie de iugare comunes o recursos iterarios que empleaban indistin tamente para uno u tros sus hgroes sobre odo uando se gnoraban a circunstancias histόricasque rodeamn los itimos momento de a vid de sus protagonistas. ues

67쪽

SANTA EULALIA DE ARCE LONA

demostra una dependencia de tra muchas actas de Ertares. Hay Es Mavsa lo rebvsamos encontra paralelismos en ta e tructura genera de ambas Pasiones sino que taminc admitImΟS, In reservas de ninguna clase que et texto B dependa de M porri menos en laprimera una de las siltimas rases de ambos textos que Moretus eniren- . E ciere queJay en stas rases uno refletos mutuos per habiόndose perdido a versiόn primitiva de las actas de laciant emeritense es deci laque pudo conocer et autor de B pues la que actualmente est inclusdaen et Dionario hiso nico es de fines de sigi vo o principio de Vio, po comi tente C sterio a B muy aventurado, problemEt co firma una dependencia textua de B obre et texto de M e su versiόn actualmente conocida Que es posterior. Podua os chars una dependen-cia acia inversa es deci podHa sospechars que estas rases originaleS de B inediados sigi vo fueran orovechadas e incrustadas en M irnales sigi vo o comtengo de VIII DO su autor que nor ira pare cler- tamente con 1ό quellas actas de Santa Eulalia de Barcelona M pod iadepende de B en stas rases. Creemos, ues, oder firma uiae a pesar de os refletos textua leue de B la Pasiόni es una obra origina e su conjunto: SUCCIr,la figura de Fulalia de Barcelona oresentada por B es completam te distant a latae a v rgen ἡάrti de grada. Sin embargo si es evidente quem ad liene que ver On , no esmenos cieris que et autor de B con s mu b en et texto de a Pasiόnde communi, de la que a bastante se habiό lo cua demuestra que et texto B se compus despug de auuόlla que como dili mos se redactό fines de sigio 1. Et con imiento due et autor de B tensa de Daciano as como algianas rases de principio de texto como por ejemplo: Datianus praeses adveniens in civitate arcinonensium sacrificavit us, ellussit perquiri christianos ut thurificarent.. , , alus16n manifiesta a vialeque seon que texto de com In Daciano higo oor Espasia persi tendo

los cristianos, uestra uvis a claras cόmo anuella Passio de communile era arto familiar. Escisim smo indiscutibi que a Pasiόn B de Santa Eulalia de Bar- celon es completamente independiente det texto de a seudo Eulalia

68쪽

NGE FABREGA GRAU

que Ver, sino que est con ella et abieria contracciόn Ueάmosio Seon ' Eulalia de Barcelona conmemorarsa su niversario eicio de

dacciό de B que se compus a principio de sigio VIII seon amos

a demostra inmediatamente.

At irata de veri a la echa de compost ciό de a Pas16 B. et P. Moretus agona demas ad acia ligera E P. Moretus afirma que nolia motivo algura para tribui a texto B una antimeda mayor queel figi ix porcla simple agόn de que ninguno de los Martirologios Histbricos medievales que emplearon an gran nsimero de vi das de santos para compone sus noticias, amά utilia la Pasiόn B de Santa Eulalia de

Este agonamiento es hasta cierio punio lόgico pero et P. Moretus no reparpen reguntars si os Martirologios Histaricos medi evales de-bieron necesariamente emplear est texto, o si uvieron algio motivo serioque les excusara de si significativa omisiόn. De haberse formulado stas preguntas habe estudiado e caso habes visio comodo via Dom Ferotin que los Marti log os Histόricos medievales escritos odos ellos en a Galias menos an Beda que compus et suyo en Inglaterra) no pudiero co- nocer est texto Orque era empleado Hlo exclusivamente porcia glesia de Barcelona para et culto loca de su santa de a forma, que Sumemoria noriόlo pas desaperci bida acias glesias de allende los Pirineos

69쪽

SANTA EULALIA DE ARCE LONA

sino asin a las misinas de a peninsula iacica entre stas Tarragona apocos hilόmetros de Barcelona hasta fines de sigio x. No contra a test de P. Moretus tenemo razones muy VenaSpara demostra que est texto, a Pasiό B es una composiciό de fines

de a primera mita de sigio in Pori a atenc Hi que preste ut avisado lector a contenido de texto de a Pasiό B pronio harae disse uenta de que aia como B diverge totalmente de M v de B seon se ha demostrado assior e contrario est uni da con strecha relac ὁn de dependencia con et hi mno de Quiesco escesto seon se ijo pocos fio despuό de 633.

Haec enim caesa atomissistitur eculeo editur extingulatur atque Dammis uri urs Ambiens crucis patronum in cruce tispendietur

corpus illic ad honorem nix oliorum protegit

. . iratias iuvit eam sisti et a tergo tortate Caedi. . .... malo Ira CP tus iussit eculeum

deferri et suspendi eam et torqueri quamdiu exunguliaretur. . . . faculas ardentes lateribus eiu adplicari et pendens. . . quamdiu iam-

nmorum facibus exureretur. . . . Pendeat, cruce. . . Et ecce subito

nis de coelo descendit et cooperuit

70쪽

άNGEL P BREGA GRAU6. minus x ore o tim iam solutis artubus prosilit mire per auraS

corda tilcet flentium. esto sic patrona nobis 1 relatu gratiae sicut es vicina coebs Columbo ab ore eius exiens, ad coelum evolavit.

... parente CIUS Ct o Iae . . . flentes

nimis tribulabantur. . . . . . Cui mota ut alia subrisit Caeleti quoque coeperunt letantes hymnum Domino canere.... in Orbestibus meruisse habere

De no existi en est feci, ut texto literario o i rgico en rosa Venarrara minuciosamente os detalles de martiri de uestra anta, o se explica agonablemente cόmo usric pudo compone su bra.

Se objetar lo que an id repitiendo a totalida de autores que ac legas an semidocias palabras de P. Moretus que et autor de hi mno

acudiri a su inventiva para redacta su obra e versos trocaicos, de manera que o su la Pasiόn a que inspir at autor et initio, in queen ste se insoirpe autor de a Pas όni para desarrollar et ema. Estocuesta ad deci rio, per costarsa mucho demostrario, ues no es steel procede lόgico ni e camino com sin que se sigue normal mente en ca-sos semei antes Mientra no se demuestre o contrario et cada caso, cuando hallamos uia texto en prosa otro e verso que estάn Strechament

SEARCH

MENU NAVIGATION