Enchiridion theologicum, praecipua verae religionis capita breviter et simpliciter explicata continens, autore Nicolao Hemmingio

251쪽

Thil a di dam ct recipiendamsententiam et tetit i. re is rumano parta per chrisuras

ethus vi in rei pulcerrimum exemplum in

cratam,inde voce Dei evocam in terra Canaan,

et temperauit, oeculium iuxta iobesum tem p itit,etsi in eadem terra non pauci pis re mi, Funt. Hinc iam plenam desinitIodem

cubi erit discite qualis hac sep t et e

O E SI deficino hominum, euocatus regno

suo ita ad eanrisui membris coalasat,unum et cora constituat, ac tandem per eundem chri-

et et tu i caelo perpetuo Dei. Angelorum

Tort o. Breuiis Geo Lisi est convexatio et coriis chri id est , sanctorum , qui m-2nt mere obediues christo, cura externasio-

rua parabolam de Zidni s. cicc Si mari tit is ornatur in Scriptura . . Timoth s.

dio nostri, quos adoptionis gratia uiti ures phabitat. Hu, domus archite in chrisso, T. . OFρNDOMEN TvM, a Cor. g. Fundam mentum aliud nemo poten ponere, prater id,quod

potiuum si, qui ei christis Iesus, Sed quomodo

252쪽

rite super Chrsam aedificatur Ecclesia 'di ipse sto, tuastatuitur pro sapientia,tusicia, sanctificatione,

redemtioneditissae hone,purgatione, denique Titae gloria CocvMNA ET MN DOM ENTVM UERITATIS, a Timoth.3.dicitur,quia Domini-

serio veritatem propagat diuuetur,ctura Suadeli praedicatione.Unde colligitur,illic novies Ecclesiam, ubi veritas sepulta iacet, di horrendum in modum diruta,euersa pedibus calcatur. Non illiditur columna meritatis, quas ex ipsa simpliciter peuderet Merita sed hominum rei'ectu Susinet enim Ecilesiveritatem,tam eam puram retinet et saceram dum praedicatione transmittit ad poclerositamsuo praeconio ornat. Gal. . elisi IERUSALEM mmater fidelium dicitur Ierusalem aedem coelessis, quia originem d caelestigratia trahit, fi- desursum habitat. W Airius a enim Eccles in colisen, ilip.3.MM TAE R ero FI DELI v dicitur

Ierusalem, quia semen vitae incorruptibile apud se depositum habet, quo nos format, siue in aetero,' est in lucem,lacteo cibo procreatos alit seuorum mater est Ecclesia,Deus pater en, qui per Ecclesia ministerium filios sibi generato tollit. Vocatur et

ideo, quia Christo in peculium data en Ecclesia,

cum reliquus mundus interim maneat in sua caecitareseu regno Satana. bea CO RIVS CHRI-er dicitur, cuius caput est Christes, quia sua plenitudine Ecclesiam absoluit perficitqhoe capitis

253쪽

tu Horia membras tam commmis ens monen,

habitura est a iam capites, christo Psime .

mellis, regnum coelormi, reuium chriai at alium telligere. excuteres cile en modo metrum oricae, appellationes integris similitudin

bus redda Itur . . DISTINGV V EccLESIA in militante

triumphantem, deficiunt fucorere onem se omnium sidelium sub chris ore eiu hoc mundo adhuc militamuim contra dia-bIm,carnem,mundum. Hum Ecclesia arma ad Ephe recensentur. TRI MPHONTEM decret eam

cclassis,qua parta victoria per chrissum nunc mea lycli beatis Diritibu triumphat, quae olim ponresurrestionem plenum triumphum aget . SpD qua re dicitur, cum tot sint coetus dis bersi per orbem, quartini singuli Ecclesiae titulum si mendicant e Ecclesia Vmi c. non conssit mcohabitatiombo, neq; in externis retibus aut cerm mougs, sed in doctrinae di fidei consensu riam omnib et qui in Christum vere credunt, virus en

Spiritus,multa est Domini unum caput christus, una fides,mna spes,unim baptis a Tnm Demet Tater omnium virusque aduocaturi di mediator IESU CHRISTu S. Hinc en, quod toti Ecclesia dicitur ad Galat.3. Omnes vos vin si in cri Ri

254쪽

etiam dicitur, quia Giq ct semper omnia cclesiae caedi membra in Firitu, ostrina fide colis en-tiuvi. Id enim Catholiconis, Ecclesiastico coeptum in appellari,quod in Ecclesia creditum est, semper rubiq;. ab omvibo.HIN nasciturum alia Ecclesiae diusto,qua diu,

R Sed haec pars est catholicae Ecclesiae. PORRO ut Ecclesia constat , fulcitur quatuor partib ,nimirum doctrinae, sacramentis, ceremoniis indisciplina, de quibus sui locis dicetur: ita eiuslem signa nonrallacia sunt haec tria simuLI.CON SEN S Sin doctrina Euangeli incorrupta, scilicet,in fundamento. . LEGITIMUS UM Sacramentorum. 3. O BEDVENTIA ministerio debita iuxta Euangelium.

TESTI MONIA DE

Ebrae.Ia. ce sistis ad montem Sion, ad tu tatem Dei viventis,Ierusalem coelestem, adiu- numerabilem angelorum coetum, di ad concionem priuetogenitorum, qui conscripti sunt in coelia, O ad

iudicem uniuersimis Deum, di ad piritus iusti, rumperfectorem irenti ti bes . Chri si dilexit Ecclesiam, O semet ira et palmum exposuit pro ea, ut illam sanctilitarer,mun i iis, Dilatam lauacro aqua per verbum illi,

255쪽

IIc . Psal.3s Lauabo inter innocentes malim et, ii ita circumdabo illare tuum Domine Di ex ueco'

et iii rem domo tuae,ra locum habitatiomalari tu Ita es Metate quae ad pacem sulit Ierusalem,li M.tib.ij aut non congregat mecum, istergit

TESSERA ECCLESIAE. STu pocvM ecclesiae chris nota quaedam est, per quam a reliquo mundo discernitur Eccle- fuseu, professio chrisianae religionis suem admodum evim S mbolum militare, quod tim

256쪽

Teistra dicitur,est signum,quo Sci ab hoctibus

exploratoribus di oscuntur mbolum Ecclesia ess,essera militum Chrim, id est, credentium, perquamst rami Chrso nomina dedisse, ab aliis omnibo is mundo secti dissentire tectantur. Hoc tari avum umbolum Irevolis traditionem solicam vocat, quia poseoli putantur vllan,

m consensu articulosio rasides, qui Simboli apo, solita nomine Uitate appellantur, collegi is dii

cles commendasse continet aute Simbolum principua capita totius religeonis Chrisianae.Nam causa noctrae salutis optimo ordine enumerat. Orditur primo Aule, O ita paulatim, pergradus progreditur adfinem, illi vita aeterna,in qua perpta tua quadam celebratio Dei iugebit. Verum ut nos certum quendam ordine in explicatiove teneamus, primum dimissipartitionem, einde,quid in singulis partitistit membris quaredum sinobservemus. R ITIO STMBOLI. Quatuorsunt umboli membra maxima. ARDMMM est de Deo Patre, ne in ipsum. Sucrae DPMde Deo Filio, o fide in eundem. TE Tigude Spiritu sancto, Ofide in illum.ctva TvMOvltimum est de effectu totius Trinitatis et ne oblata bova accipiente. Atq; ita Symbolum in uniuersum duo requirit a Christianus rimum VERM MNOTI cIMM persuasonemq; doctrinae Deindemdem, per quam acquiesiimus i Dei verbo, Of-miter

257쪽

, Ham

miter statutino nos cre accepturos, a Dem promittit. Nam Smbolim ciuisianum non tantum m externa Daedam dosirin confessio,sed cordis seria fiducia in Deum,per Domini nostrum Iesum Chriis sum C TERyre inexplicatione partium 3mboli hunc ordinem sequi non erit inutile.PR MAEMβι- floria consideretur. SEcgNDo eius probatio ex verbo Dei adi ciatur. ITER II fides ipsa,qua vehsatur circa ostrinam,qualis sit, endatur. stria Reri, sud sides inde colligere doctrissa di consolatio nudebeat.

Credo in Deum Patrem omnipotentem, creatorem coeli terrae.

Hic primum hiporia de Deo cognoscenda eri, qua ad tria capita refertur, nimirum ad unitatem essentia diuina personarum trinrtatem, O diuinae virtutis scaciam,de quibu ingenere fide ea, quae in prima classe capite primo disia sunt. Hic solummodo ea expollam, quae Merba Samboli recensent. Loquitur itas hoc membrum de Deo Patre,prima in diuinis persiova, atq; ei tria tribuuntur. .suod sit PM TER2.Quod sit OMNIPOTENS. S. Ωuod sit Ohraro Vcoeli di terrae. SEcvNDi,huin Dyoris consirmatio petatur ex primo, secundo et tertio capitibus prima clusis. TE Rr o,quali hic de requiritur, nempe certa notici binis hissona

258쪽

deprima persona in Trinitate, etfiducia in ipsam, quod vere talis sit nobis, qualis hic describitur, quod sit Pateriqui nobis bene vestequod omVipotens, qui pq sit tum S defendere eos, quos in suam tutelam

recipit. VM, Vo,ri ex eo, o sit Pater colligamus ipsin paternam erga nos voluntate, qua Tuli nobis libenter adesse di nos iuuare. Ita exeo, quod

sit omnipotens, saluamus illum di posse aduersarios noseros opprimere, O Melie potenter liberarenos ab omnibus malis Hic quoq; sides meminerit, quare Deo sitsibi Pater, nimirum propter rar,sum,qui dedit potestatem filios Deisieri omnes,qui credunt in nomen eius Soli enim credentes adopti nis gloria gaudere possunt. Porro de creatione fide supra classe prima, cap.tescculido.SEc NDUM MEMBRUM

Et in Iesum Christum Filium eius uni cum Domino nostru qui conceptus est de Spiritu saneto, natus ex Marsa virgine: Passus sub Pontio Pilato, crucis rius, mortuus d sepultus: Descendit ad inferna: Tertia die resurrexit a mortuis: Astendit ad coelos: Sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis: Inde ventu rus est iudicare suo dc mortuos.

P RiMρM hicloria Chrsi ad quatuor capita referri poten ad diuinitatem, humanitatem, sicium has casul

259쪽

T; et id a lxiiis de descensu ad insem.

. iudicium. De his ordine dicendum en, Vbi prim, et huius secundae personae in diiunitate nomissa et tir

'ini est, Filio Dei in Circumcisione i durummi

Tu autem hoc nomen miro compendio, quali si mra persona Filius Dei quale officium, adeoque, br raru hunc mundum venerit. Nam primum hac Torira sus significat, quod mi Dei ab aeterno a Tam venitus IerMDein verMque homosis uritor repulsi uvius him gratia aduenit in mundum,

tyanavit 'F pntes ab aeterca mor miti populum suum,hoc est,crecentes,si et te et ira Dei liberatos,vita donaret aeterlia Hoc ita

id visi lica historia Tertio ex pluribui loci Ieteri T tuos, noui Testamenti, quae non est opus referrβ, pr sertim cum in prima classe nou pauca hui neris enumerata sint. Porrosides in hunc Iss M

260쪽

tali esse debet, qualis in unicum saluatorem,hoc est certa, fixa,qualis Hamorrhous, ri atq; Linum plurimorunt, qui ad ipsum Dominuissua necessitate tanquam ad dicam saluti anc

ram confugerunt.Porro, MEDIT TIO ET DEI

in his consistit, pM, quotiescunq; hoc nomen nobi in mentem,etiit, cogitabimus nos sine hoc HS extreme perditos esse. Nam si nobis saluator dat dequitur profecto, quodsine hoc saluatorehmamus in damnatione,idq; ob peccatum nostri . fc Do admoneamur hoc nomine, quod salvi ab ipso solosit petenda expectanda Nam inlus

Fum est IE vs,hoc est,saluator,relinquitur,nu la opera, nulla merita breuiter, nullam creaturamnose damnatiotie commerita eximereposse. TLMTIO opponendum est hoc nomen esserationi, magnitudini peccati ignitathparticularitati,potentia di irium Diaboli Fam cum hic Ies- verus sit dii barar , haud dubie poterito volet omnes adse covfugientes tueri saluare. QVM IVro filiamus hoc nomine compendium totius Euangeli continensi nam admonet nos peccati nostri,et mon-srat Filium Dei saluatorem, quiside apprehendendus est, quemadmodum verba umbolisonant:credo in Iesim, di SECUN VS titulus,quem Filio Dei tribuit, en CHRISTUS, qui sane titulus modum salutis per Diium Deiparta compendiose monserat. Quemadmodum enim prior appellatio Filium Dei saeuato,