장음표시 사용
241쪽
DivrNisu 2 ms ATTRI UTIs. EI 30 20. Deus ut ne in istis r R. Infinitus est inessentia, & in virtute, juxta illud Psalm. 144. Magnitudinis ejus non es miti. B atio autem patet ex victis; Deus est eos necesi sarium, & illimitatum : ergo non potest inveniri finis aut terminus illius virtutis Sc perscctionis. Dices : si daretur corpus infinitum, excludeis Tet Omnia alia corpora : ergo a pari si natura divina esset infinita, excluderet omnes naturas
Nego consequentiam , & paritatem. Quod enim corpus infinitum is daretur excluderet quodcunque aliud corpus , id non lepetendum est ex ratione infiniti, sed ex impenerrabistate. Unde si corpora spolliarentur sua impenetrahilitate, possent esse plura in eodem loco, &ita colpus Infinitum non excluderet alia, scut nec infinitus calor excluderet infinitam siccitatem.
est immensitas Dei p R. Est illimitata diffusio substantiae divinae, seu aptitudo coexistendi ;n infinitis
R. Ita est , quia per infinitatem praecise concipitur natura divina nullum habere finem in is perfectionibus : per immensitatem vera nullo loco concludi, sed ubique diffundi. Q. 30. suomplici modo res potes esse alicubi pR. Triplici, I Q. Per potentiam , quando scilicet virtus ejus operatur tu aliquo loco, etiamsi
242쪽
. ejus substantia non sit ibidem, sic Sol in ecelsaexistens dicitur per Potentiam PraesenS terrae4 quia virtute sua terram illuminat. 2D. Per prae sentiam , quando videt quae fiunt alicubi . per substantiam, quando substantia ejus locum amplet. . Q. 4o. Quotuplici modo res potest esse alicubi per substantiam Z Triplici. Iq. circunscriptivti a Q. Aefinitive.
Res est circunscriptive in loco, aeum per diversas sui partes respondet totidem loci partibu , ita ut ulterius non extendatur. Hic modus existendi in loco proprius est corporum. Est definitive , cum tota est in.toto loco, & tota in qualuhet loci parte, nec alibi repetatur, quod convenit spuitibus , sic anima rationalis tota est in toto corpore, & in qualibet ejus Marte, nec extra re- Peritur. Est repletive , quando implet & continet omnia loca, iisque tribuit virtutem locativam , nec in illis includitur. Q. So. Dem Vi-ne ubique ZR. De fide est Deum esse ubique. Probatur Io. ex Scriptuta, Job. II. excelso caelo est . . . profundior inferno . . Alongior terra mea- Iura ejus, idi latior .mari. Psalm 138. quis ibo aspiritu tuo , st quo a facie tua fugiam 8 si ascendero
in coelum, tu illic es e Si defendero in infernum, adesta Jerem. 23. caelam , ct rcnam ... impleo. Baruch. 3. ma us est, ct non habet Anem, excelsus O vn
Probatur a Q. ox SS. Patribus. Samaus Hilarius lib. i. de Trinit. Deus est , Inquit, ultra omnia , ct omnia continet. Sanctus Augustinus lib. 8. de Gen. ad Ut. cap. a. s. sc scribit, Deus est extra omnia non exclusus Dira omnia non inclusus, Iusra o nia non ela in a
243쪽
D3VINIs r m Irma ATTRIBUTH. ar Iulteν omnia non depressitis; interior omni rei, quia in pso sunt omnia; exrtrior omni rei, qnia ipse est stipem Omnia. Similia habet S. GregoriuS lib. I. Mota
Probatur 3o. ratione, quia Deus, cum sit ensa se, est illimitatus & infinitus in omni genere perfectionis : atqui magna esset imperfectio, si alicubi consistens, locum suum deserere cogeretur, quemadmodum Angelus aut homo, ut alibi praesentem se sisteret. Hoc agnoverunt iusi Philosophi, ac imprimis Aristoteles, ut ex Atatico refert Eusebius lib. I s. Praeparationis Evangelicae.
Dices: Deus Isa. 66. ait, casum sedes mea, terra autem scabellam pedum meorum. Gen. I 8. vers. 2I .descendam o videbo, utrum clamorem; qui venit ad me, opere compleverint; annones ita , uisciam. In Evam
gelio quoque saepe legimus Filium exiisse a Patre, , venisse in mundum, & Spiritum sanetum dec.
ccndisse. Denique constans est Sanctorum doctrina Deum aliquando deserere peccatorem, &ab eo recedere : Ergo Deus non est ubique. Distinguo antecedens. Et haec dicuntur figura-Ia locutione & more humano, Concedo : & haec dicunrur propria locutione , Nego antecedens. Daque Deus accedit & descendit quando nova
dine sui mutatione operatur, V. g. Peccatorem
justiscat, justum uberiori auxilio adjuvat : re- cedit vero & deserit , quando gratiam subtra- .hit, & opitulari.desinit. Damnati sunt a Deo, deserti, Deus tamen in inferno adest, Psal. i 38. Sic animum dicimus recessisse ab eo qui deliquium patitur, & redire', cum sensus consueta .ossicia repetunt , quamvis corpus informare non desierit.
6o. Quomodo Deus est tibique p
R. Primo , est ubique per praesenum i quia
244쪽
omnia videt, Heb. q. Non est tilla creatura lavi'Lbitis in conspectu ejtis; omnia autem nuda o aperta sunt oculis ejus. Et ratio est , quia omnia in Omnibus operatur, nee potest homo inire consitium , aut cogitare aliquid sine Deo concurrente , ut patebit ex sequenti responsione: It
R. Secundo Deus est ubique per potentiam. Probatur ex Scriptura , Ret. 17. in ipso vivimus, ct movemur, ct smus. Insignis est ille locus , & ad probandam nostram responsionem plene suffcit. Namque Io. in ipso vivimus, non localiter sciat aves in aere , aut pisces in aquis; sed effcienter sicae anima emcit vitam
Corporis. Vita corporis, inquit sanctus Auzustinus Sermone is r. alias 18. de verbis Apostoli, anima es : vita anima, Detis est. Signa ergo vitae in homine ,-alio quovis vivente , non minuSsimo magis sensibiliter Deum praesentem demonstrant, quam ipsam animam. 26. in ipso mOVmur, non solum quia dat omnibus creaturis Virtutem agendi; sed maxime quia immediate cum illis concurrit ad quamlibet ea lum Opcrationem , quae ideo atque dici potest operatio
Dei, ac creaturae.' Neque vero Propterea pec
Catum tribuendum est Deo, sed creaturae deficienti , quemadmodum claudicatio , licet sit motus ab anima profestus, in tibiam tamen mule dispositam, non in ipsam animam est rejicienda ; anima quippe non claudicat. 36. In ipso sumus , nimirum per conservationem , quae est Continuata rei productio.
Haec Dei praesentia in rebus elucidari potest ex iis, quae docent Philosophi de artium divisione et aliae, Inquiunt, relinqvnnt opus post se, ut ars fabrilis, cujus opus, v. g. arca, est extra
artificem , & remanet post ejus operataonem ς
245쪽
Niae non relinquunt opus post se , ut ars saltatoria, cujus operatio est ordinata saltatio, S: mllum opus. Porto scut saltario , licet distinguatur a saltante, tamen necesse, nec concipi potestnifi in saltante: ita Omnes creaturae respectu Dei: quamvis earum esse non sit pars divinae substantiae, ut blasphemaverunt Manichaei, ab Illa tamen inseparabile est dc dependen S, non eo modo quo lumen dependet a praesentia Solis de continuo ejus influxu ; cum extra Illum exiitat, nempe in aere . sed sicut motus dependet a saltante, in quo ita necessario ex illit, ut nonnisi 1n illo esse & concipi possit. Ergo etiamsi Deus ocul Is corporeis videri non possit, sicut in se eli, cum non sit color ; beatisuamen oculis aeque sensibiliter videbitur praescias
in motibus creaturarum, ae videtur amici ani
mus per colloquia, -& alia signa, quae exhibet corporalis e us praesentia : sicur homines , inquit
S. Augustinus lib. 22. de CivIt. c. 29. intre nos vi- Dentis, motti que vitales exercentes mox ut aspicimus . non credimus vivere, sed sedemus; ita quocu ne spiri-ralia illa lumina corporum nosνortim circlinseremus, in corporeum Deum omnia regenrem , etiam per corpora
contuebimur. Quod si sensus delectabiliter fruuntur praesentia amici ob eximias eius animi dotes , quae in verbis & aliis exterioribus signis elu- coni ; quo modo non Beati, qui Deum, in omni genere perfectionis infinitum , di ideo summeollectum , in omnibus creaturvum motibus prae sientissimum sunt conspecturi 3 Nunc quidem Plias valet, inquit sanctus Doctor , in nobis fiades,' qua credimus Deum in omnibus operari. quam rerum corporalium specieS, quam Per ocη-JOs cernimuS corporales. Tunc autem nullo opus erit ratiocinio , & ex ipsa specie corporali Deusiatico cognoscetur Praesen S, ac quodam modo scn-
246쪽
tietur. Interim crescat in nobis Dei amor, Gmulque ciescet spiritualis noster intuitus, & ex Praesentia Dei ubique operantis praelibabunus aliquid illius suavitatis , quam expertus est qui dixit, Cor meum ct caro mea extitiaverunt in Deum Civum, Ps 83. R. 3'. Deus est ubique per substantiam. Veritas responsionis patet ex dictis, tum praecedentiresponsione, tum capite de simplicitate Dei , si enim Dei virtus diversa non est ab ejus substantia , ubicunque adest illa, illa quoque adsit neccile est : atqui virtus Dei non est diversa ab ejus substantia ; & ubique est. Ergo.
Confirmatur auetoritate veterum Theologorum. Santctu S Anselmus lib. de Incarnar. c. . sic
ratiocinatur: Idem es esse Dei ct potestas eius e Ficus laque poti Jlai Dei est semper di ubique ; ita quicquid est Detis, ubique emper est. Et Hugo Victorinus lib. I. eruditionis Theologicae : Sr, inquit, Dei varitis tibique est, cum alaa non sit Dei viritis quam Detis; coasai quod nusquam des. . . ubicumque praej ηι
ιβ opc re' praejor ei iam necesse est vi si deita te Q. 7'. suomodo substantia Dei prassens est tibique ρR. Praesens est non circunstraptive ; cima non rit corporea, & per Partes extensa : neque deia Ditiye, quia nullo loco concluditur; sed repletive omnia loca non solum implens, sed etiam in se continens ipsa, locorum locus, & coelis excessior , & inferno profundior, ut dicitur Job. II. Dices : Deus est omnipotens, quamvis non omnia producat : erm a pari erit immensus, etiamsi substantia ejus non omnia loca impleat. Distinguo consequens, etiamsi non omnia loca impleat possibilia, Concedo : actualia, Nego consequens. Itaque sicut Deus nec esset omnipotens , si omnia pol tibilia producere, nec aete
247쪽
DIVINIsdug rins ATTR1BUTis. ' 'χI Posset , ita nec immensus, si divina virtus ejus M4ubstantia omnia loca possibilia implere nequi- ret. Quemadmodum ergo omnipotentia continuo inlluxu cuncta existentia conservat, & nihil
factum est aut fieri potest, nisi per ipsam: sic substantia diuina omnia loca actu existentia implet. possibilia vero tin infinitum implere potest. Dei j - . substantia, inquit S. Augustinus lib. contra Adii imantum cap. I s. cum tota ubique praesens sit, nullo. . modo mutari potest de loco in torum. Initabis : non repugnat atrerum mundum PTot duci, in qua hypothesi Deus sine sui mutatione inciperet esse ubi non erat : ergo nihil vetat. quominus dicatur subitantia Dei nunc esse alit cubi, nunc abesse. i Distinguo antecedens, inciperet esse, ubi noni erat positive , Concedo : ubi non erat negative, Nego antecedens. Dei substantia post ive est alicubi , quando spatiis extra se positis coexicndis tur & coexistit: negative autem, cum Deo in sei existenti, & nusquam absenti nullus extra Ipsum locus correspondet. Quemadmodum ergo hic mundus non potest dici conditus ubi non erat Deus, ipse locorum locus, adeo ut rectius, dicatur mundus esse in Deo ratione ejus immensitatis , quam Deus in mundo , cum in illo non includatur, sitque juxta Tertullianum , extrema mundi linea: similitcrmundus alter posIibilis non cit, nisi in immensitate divina, cui cor resPondere inciperet, nec proinde Deus , seclipse mundus mutaretur. Unde sanctus Bernat-cius lib. de Consid. cap. 6. quaerenti ubi erat Deus, antequam mundus fierer, repondet fuisse tibi nunc est, pergitque , Non est quod qu-j. dras ultra, ubi erat Z Praeter istim nihil erat: ergo inse, . uso erat. Ergo, inquam CSo, ibi crearetur sic ra mandus, ubi Deus in seipso est , quia prastet
248쪽
',ao . . . D E DE O et No. ipsum nihil ibi est. Spatia extra hunc mundus,
mera sunt otiosi irgenu figmenta ex S. Augustino lib. II. de Civit. c. s. non secus ac infinita tempora ante mundum conditum. . Si dicant, imquIt, rnanes esse hominum cogitati es, quibus infinita imaganantnr loca , cum lactis nullus sit praeter mundum ιν0pondetur eis isto modo, homines inaniter cogitare prae-νerita tempora vacationis Dei, cum nullum sit tempus
M. Ep-ne proprium Dei esse ubique pR. Esse repletive ubique est proprium Dei quia solus Deus est ens illimitatum,& infinitum;
De aeternitate Dei, Q. I. Uid est aeternitas pR. Definitur a Boetio, interminabi, iis vitae tota simul & perfecta possessio. Dicitur 1'. possessio , id est, duratio, seu permanentia in suo esse ι possidere enim dicitur, quasi potens sedere , quia possessor aliculuS ditionis potest in ea sedere , & permanere firmiter, Dictaur vitae, scilicet spiritualis, seu intellectualis : tum quia in aeternis idem est esse ac vivere, cum res aeterna non sit mutabilis, tum quia posIessio propia est viventium vita ratiOnali , aut intellectuali.
Dicitur 3'. interminabilis, ut distinguatur a ternitas a duratione creaturarum, quae habuerunt Ortum in tempore, haec enim vox . interminabilis , significat quod utroque term Ino caret, ne
ee fine, & principio durationis. Dicitur 40. rota El, quo differt aeternitas atampore, quod est essentialiter sucsectivum,
249쪽
cibi sibile in partes priores, & posteriores. In 'aeternitate n. hii cst Praeteritum, ait S. Augustianus in Psalmo tot . quasi jam non sit : nihil futurum , quasi nondum sit sed non est ibi, nisi est. Dictur sq. pcfcta, ut distinguatur ab aevo,
qψod est duratio creaturarum, quae licet secundum sit bstantiam corruptibiles non sint, tamen mutationi accidentali obnox ae sunt. Angesi enita novos actus immanentes producunt, nempe no-VUS cogitationes , novos voluntatis effectus, inadi 'haec particula ostendit in hypotest, quod creatura existeret ab aeterno, aeternitarem ipsi proprie non 'convenire quia aeternitas stricte sumpta est entis omnino immutabilis, omnis autem creatura mutabilis est, cum creatio sit transitus a non essa
simpliciter ad est e simpliciteri.
Q. 2O. Deus es ne deterniιs 'R. De fide est Deum esse aeternum. Probatur 30. ex Scriptura, Deuter. 32. viis ego in aeternum. Psalm. IOr. ra antem idem ipse es, oe anni tui non descient. I. ad Tim. 6. vers. I 6. qui solus habet --
mortalitatem, id est , aeternitatem ι jam enim Observavimus , quod in aeternitate idem siti esse , ac vivere: atqui Angeli, di Spiritus rationalis, M-cet nunquam interituri sint , tamen in mente Apostolr, non sitiat immortales ; quia semper nec cxtiterunt, nec vixerunt, & a Deo annihil aripossvns. Probatur Io. ex patribus. Sanctus Gregorius Plazianzenus Or. 88. Deus, inquit, ct erat sem- pn, est, ct erit; vel , ut rectius Loquar, semper est , nam est, ct erit, rationi temporis congrua sunt. Sanctus Augustinus libro 9. Confess cap. Io Inisse θ futurum esse non est in eo ; sed esse solum. Boetius, de Consolatione lib. s. Prosas. Deum
aeternum esse cunctorum ratione praediIortim commune
250쪽
nec sua aeterclita . . . sed tibique torus es, ct aeternitasma rota est semper. Probat hir 3'. ratione : Deus ex dictis, est immutabilis : atqui mutaretur, nisi esset aeternus, quia aut inciperet, aut detineret esse. Dices I R. ibi datur successio, ubi tempotis Praeteriti, de futuri disserentiae occurrunt: atqui an duratione Dei successionem reperire est: Dicitur enim, in principio erat Verbum, quod est praeterrii temporis, SI Apoc. I. qiu es , O qui erato qui venturus est : Ergo. . Distinguo majorem , ubi occurrunt differet ita: temporis formaliter, Concedo : eminenter , Iurgo : D1 si inguo similiter minorem, in dur,taone Dei differentiae temporis occurrunt 1brma'nter , Nego ; nulla enim in Deo est successo
eminenter, Concedo; Deus enim sua aete utate complectitur omnia tcmpora, quatenu S res
motibus, in diversis temporis partibus fiunt, quod eleganter explicat sanctus Au guli inus Tract. 99. in Ioan . his verbis , quamvis' natura illa insabilis non recipiat fuit, ct crit ; sestsntum est; ipsa enim veraciter est , quia mutari non ip tes ; tamen propter mutabilitatem 1emForrim , in quibur Versatur nostra mortalitas , ct nos ra nobilitas, non mendaciter duemus; fuit, erit, ct es : fuit in prae eritis seculis : erit in stituris : est in praescntibus: fuit, quia nunquam defuit: erit, quia nunquam deerit; st , quissemper es. Neque etaim velut qui iam non sit,
cum praeteritis Occidit e aut cum praesentibus, velut quia non maneat, labitur: atit cum 'turis , velut qui non fuerat, Orietur. Proinde ei secundtim volumina tempo-νum locut o hum ina varietur, qui per nulla deesse potui sur potest, aut poterit tempora; vera de illo, dicunt inc usibet temporis verba.