장음표시 사용
551쪽
Dominus fortis, ct potens, cap. Io. Isia. convertentΩFreliquae . . . Iacob ad Deum fortem. Secura dus hablatur Jerem. cap. 23. Ecce dies ve- 'l
niunt, dicit Dominης, ct suscitabo David germen ju- sitam e regnabit Rex , ct sapiens erit . . In diei in illis Disabitur Iuda, ct Urael habitabit considenter, ct boc est nomen, quod vocabunt eum, Dominus Iehου,)jusus noster , in He b. hoc est nomen , quo vocavi etim, Deus Jebo ,) Justitia nostra. Quae verba ad Mec' sam pertinere Probat Huerius demonst. LVan- , gelica propositione 7. num. 15. ex testimoniis Veterum Judaeorum. Idem agnoscunt Sociniani, isolo Grotio refragante, qui verba illa ad Zoro- lhabetem transfert, sed immerito, insigniore& : enim sunt illi tituli, ut alteri, quam Messiae, aptentur, nedum Zerobabeli, qui non fuit Rex, sub quo Juda & Israel confidenter requiescerent, tuo minus justitia. Tertius depromitur, ex cap. II. Zachariae sicia scribentis , appenderunt mercedem meam triginta ar- lgenteos , ct dixit Dominus Jehova ad me projixe
illud adflatuarium e decorum pretium , quo appretia
rus sum ab eis. Quae de Christo esse praediista conflat ex sancto Matth. c. a . U. 9. I lini Propheta c. I α. inducit Deum Iebova) desier loquentem his verbis, est damsιper domum David, o super habitatorer Ierusalem, Spiritum gratiae, precum; diapicient ad me, quem confixertint. Quem autem con
fixerunt, declarat Evangelista Joan. c. I9. Ubi latus Christi ab uno milite apertum est, ut Scri-prum impleretur, inquit . . . videbunt in quem transmxerunt. Sociniani nihil reponunt, ni si quod lex aus sit corruptus, delendaeque fit illae voces, ad me ne posterior pars textus ad Deum, Iebova,
Quartus, isque apertissimus, occurrit apud Malachiam cap. 3. ubi Deus, Ie ova, sic lo-
552쪽
quitur: Ecce ego mitto Angclum meum, ct praeparabit viam ante faciem meam , ct statim venier ad templum suum dominator , quem vos quaeritis , ct Ange Lus Testamenii, quem vos vultis Ecce venit, dicit Dominus Ieho Hanc Prophetiam Christus in seims e tam definit , . Matth. cap. o. ubi monet discipulos Ioannem Baptistam illum else, quem Praedixit Malachias Paraturum Viam ante se, Imitatis Prophetae verbis ille enim habet, ante faciem meam. Christus Vero , ante faciem meam, utnstenderet personarum distininionem, naturae Vero unitatem i facies enim, quae tribuitur Deo,
Iehova, siam dixit Chri itus. Pater ipse per Angelum Gabrielem , quem ad Zachariam destia
navit, Lucae capite Primo vers. .is hanc interpretationem conficii , t hi , verbis: Et in dios filiorum I irael convertet ad Dominum Di am ipsorum.
Quis vero Dominus Deus filiorum lsrael . nisi verus Deus Θ la illo eodem subcjit versu sequenti , ct ipse praecedet ante ilium in sipirim ct virtute Elie. Ioannes ergo pi cessit ante Verum Deum, qui est dominator Israel, cui erectum est templum )n Jerii sa iem, ad quos venit carne indi ius. His Soci ius sis vicium temonstrat, assere do textuni est e corruptiuari repugna Iibus Jurdaeis & Christianis, qui eoiam modo legular. Porro ex his textibus liquet Messsiae divinitatem non fuisse Synagogae Prorsus incognitam. Tertium Patris testimonium habetur Ex mi - .raculis tum Christi, tum discipulorum ejus; licet enim facta sint potestate tribus personu
communi, ea tamen ad Patrem Christus retulit. ut Ioan S. V. 36. Ego , inquit ... habeo testimonium majus Daune et opera enim qu .e dedit mihi Pater . . restimonium perhibent de me.
N c dicas, prophetas edidi sse miracula, Elistum mortuos su scitassie etiam post mortem, qui
553쪽
Propterea non existimantur Patri consubstantiales. Namque miracula non patrarunt ad proban-cium se esse eiusdem naturae cum Deo sicut patravit Christus. Cum ergo vera miracula non Pollini a Deo proficasti, nec Deus testis esse Potii tralsi, necesse est, ut dicamus Christum Dominum esse Patri consubstantialem, cum ipse e eius discipuli innumeris miraculis id c firmaverint. Quae autem solent objici contra tot miracu Ia, solvamus Tracst. de Incam. Pag. 6 I.
Testimonium Filii. D Rimo, testatus est se esse Filium Dei natust 'lem, dum hanc Petri confessionem , Tuq Chrasus Filius Dei visi, Matth. is. sic laudavit,
oeattis er On Bar-jona, quia caro θ sianguis non
revelavit rabi , sed Pater meus qui in caelis es. Ex his enim argumentari licet. Non fuit singulare Petri . V Uiud , revelatum sit Dominum este nralium , aut Filium Dei adoptivum. Primum didicisse potuerat a Joanne. Baptista ,
.rratre Andrea , & a Philippo, qui illum 'efle Messiam & Christnm ab initio confessi fuerint. Joan. I . V. 2G. 4o. 8c . Secundum notum
erat omnibus , qui illum habebant tanquam unum ex Prophetis, qui sane erant Filii Dei adoptivi. Petrus ergo ultra progressus praedicat Illum esse Filium Dei naturalem Patri consub. 1tantinem. En Rera & hactenus inaudita Petri confessio, qua meruit suis condiscipulis ante-
aeerat, Ipse Dominus multis in locis explicatius exposivit definiens I R. se ab omnibus Prophetis tantum d Istare, quantum filius familias a do- mellicis. Hoc discrimen late prosequitur Matth.
554쪽
21. ubi Deum Patrem exhibet uti patrem familias, qui vineam suam locavit agricolis, ad quos semel dc iterum misit servos, qui fructum reciperent l, sed cum agricolae servos occidissent, novissimo , . . misit ad eos Alium suum , dicens verebuntur Atium meum. In servis aS noscuntur omnes Propheth, quorum alii alis fuere spectatiores:
in Filio vero & unico haerede Christus Dominus, qui et'. ita de se ipso loquitur Joan. 3.
Sic ... Decis dilexit mundum , ut strum ouum unigenitum daret. Praemittitur particula quae denotat admirationem faeti, cujus causam, scilicet Dei amorem & bonitatem, humana mens
non capit. Obstitit Deus, ne Abraham unigenitum & singulariter dilectum Isaac sibi immolaret , conrent usque est ejus animi praeparatione rat non pepercit proprio Filio, non creato, sed 'unigenito : addendum 3'. ex C. I . Joan. Christum ejusdem esse cum Patre substantiae& naturae : sic enim ipso respondet Philippo roganti, ut ostenderet Patrem, qui videt me, videt θ P 1νem . non creditis quia ego, in Patre, o Paper in me est ' scilicet per naturae identitatem. Nihil luculantius illo testimonio, unde habemus, quod viso Christo videatur Pater, & vera obtineatur felicitas, atqui id dici nequit, si Christus sitereatura , & natura diversus a Patre, ut satis patet ; nam res finira creata, nec re presentare potest objectum infinitum & superioris ordinis , nec habere rationem summi boni & ultimi sinis, in quo quies eamus. Ergo Christus Dominus in hoc restimonio declarat se esst ejusdem naturae eum Patre; in cujus veritatis confirma tionem immediate ante dixerat: Ego sum via, veritas ct vita , medium S finis : via , quia periIlum accessum habemus ad Patrem; veritas, dc quia eit terminuL, ultra qu'm nihil est
555쪽
appetendum ι quae est enim beata vita , . secun dum sanctum Augustinum, nisi gaudium de Veritate. His Filius fulget titulis, ut omnes honorim cent Filium , sicut lonoriscant Patrem. Joam C. i. Quibus verbis M. perspicue se demon strat Christus esse quid idem cum Patres namque Deus se Zelotem dicit, gloriam meam , inquit , alteri non. dabo, nec Christiis eam sibi arrogaret, nisi esset unus & idem cum Patre Deus.
Si Sociniani non vident in his tcstimoniis Christum se dixisse Patri aequalem & conshbstantialem , palpant in meridiana luce cmi , magis quam ipsi Judaei, de quibus sic scribit S.
Joan. cap. s. ver 1. 18. Propterea ergo magis quaνebant eum . . . interficere . . . quia paι rem suum dicebat
Deum aequalem se faciens Deo. Summus quoqu Pontifex, dc omne Concilium audita Christi confestione, quod Filius Dei esset, videndus sedens a dextris virtutis Dei, Matth. 26. hoc nommo blasphemum , reum mortis pronutatiarunt : quid adhuc egemus tesibus P inquiunt ibidem. Hi Sociniani contem uni illud Christi testimonium , contenduntque Judaeos invidia excaeca tos , mentem ejus non fuisse assecutos,. ac Verba illsus calumniatos , atque ad Id Probaudum objiciunt multos Scripturae textus , in quibus putant Christo adjudicari divinitatem. Primus hab tur Joan. I . Pater major me est. Sexundus
Dan. I 8. Haec est.... vita reterna, ut agno sic o te
Iesum verum Deum , ct quem mi i Iesum-Christum. Ter lus Joan. s. non potest Filius a se facere quid-qurm - nsi quod viderii Patrem facientem. Huic lex- tui amnis ult qui legitur Matth. 2o. Sedere is . . cudextera n meam vessinistram non est metim dare vobis. Quartus L i caeci S suid me dicis bonum ' nemo bo-
mi, ni se solus Deus. in intus Da o. cap. 1 ubii
556쪽
Iudaeis eum blaspheilaiae accusantibus, quod ldixisset se Filium Dei, respondet, nonne scripium
est in m e vestr4 , quia ego dixi, dii estis ' Ex quo
responso sic argumentantur: Licet Christianitde Christo credere , quod voluit Judaeos crede re : atqui Christus voluit Judaeos credere se Filium Dei esse , eo sensu, quo Scriptura Prophetas deos, & filios Dei appellavit. Ergo. Sextus Joan. I7. explicatur quo sensu Christus dixisset Joan. io. Ego pater unum sumas, scili
Cet Propter consensurn Voluntatem , quemadmodum dicitur Adt. Multitudinis . . . credenιium erat cor unum , ct anama una. Laudato enim capitqorat Patrem , ut credentes unum sint , sicut tu
Pater in me, inquit, di ego in re, ut O ipsi inno- his unum sint. Se primuS Marco I 3. de die . . . illo,
vel hora scilicet generalis Iudicii )nςmo scit, neque Angeli in coelo, neque F sιs, nisi Pater. Octavus Col. Chrs luis dicitur , Primogenitus omnis creaturae. Atqui primogenitus & secundogenitus sunt ejusdem naturae. Ergo. Respondeo 1'. generatim , Christus Dominus e tumulo redivivus apparuit, Apoc. I. sicut Sorlacet in virtute sud, vers. 16. ad dispelle udas illas objectionum tenebras, & cind scandum genuinum verborta sensum contra cavillationes Ebio nitatum & Cerint laetanorum , quos Socinianorum Parentes merito dixeris ; sic enim clare dc
nitide de seipso loquitur vers. 7. Ego sum quem pupugerunt vers alpha ct omega , principium ct finis , dicit Dominus Deris , qui est, ct qui erat,
ct qui venturus est o Mnso t ens. Qi i aeri mus a Soc i-nianis, an clarioribus verbis vcrus Deus designari possit, quam nominibus primi principii ,& ultimi finis Θ an creariara possit dici Domine Deus omnipotens, qui est, ct qud erat Z C hi n ergo haec de se ipso Praedicet, nullum Potest s i PLIesin
557쪽
dubium, quin sit Patri consubstantialis &aequa lis, ac proinde fideli Christiano quaerendum restat, quo sensu protulerit, quae contest obji, eiuntur. Cui ut fiat satis, Notandum I'. ut duae propositiones sint contradictoriae , debent enuntiari sub uno respectu de eodem oblecto. Quamobrem licet in his propositionibus, homo est spiritual. f., homo non est spiritualis , aaparear contradictio , nulla tamen est, si de homine ennuntietur sub diverso res. Pectu; verum enim est, & quod homo sit spiritualis secundum animam, & quod non sit secundum corpus.
Notandum ΣΟ. Christum Dominum dupli citer spectari posse, nempe quatenus Deus est,& quatenus homo, & sub illo duplici respectu
diversae de eo enuntiari possunt propositioni S. s. ursus quatenus homo vel consideratur ut singularis personna , quo sensu dicitur ab Apostolo , Hebr. cap. innocens, impollutus, segregaius a peccatoribus , vel ut caput hominum, & ut sic passiones sui corporis mystici suas dicit, Saule, Saule , quid me persequeris ' Ach, 9. Et, longe as Die mea verba delictorum meorum, Psal. 2 r. Hinc sanctus Chrysostomu Shom. s. in I. ad Coris sic scribit : Cum humile aliquid dicitur de Christo , qui carne praeditus es , non ad divinitatis objentionem bendum est quod dicitur, Jed Incarna ioni convenit. His praenotatis, Re pondeo χo. ad singulos textus. Ad primum, Pater major me est, me inquam , spectato ut homine, Concedo: ut Deo , Nego: Contextus, sermonis hunc sensum aperit: nam
ibi agnur de Ascensione Domini, ob quam tur habantur Apostoli, quamvis esset praemium lamborum Chr11ti, ut homo est ; & ipsis Apostolis occasio & origo multiplicium donorum, ag
558쪽
proinde in ejusmodi circunstantiis de seipsod huit loqui, ut homo est, perfecturus ad obtianendum a Patre quod sibi dc Apostolis prom
Ad secundum, nulla dissicultas, si nomen adiectivum, flui, conjungatur , ut dubet, nomini substantivo, Deus, adeo ut sensus sit, cognosecant te , qui resolus verus Deus. Nobis tamen, inquit Apostolus I. Cor. 8. unus Deus , nec filius est alius Deus a Patre.
A Tertium, disting. non potest Filiqs a se facere quidquam sine Patre, quia habet eandem eum Patre potestatem, Concedo : quia Infirmus est, & in operando dependet a Patre, Ner go. Qiddsuperest, inquit sanctus Ambrosius i. 4 de fide c. 3. nisi ut per unitatem inseparabilem pote- flatis nihil credamus Filium facere , nisi quod viderit Patrem facientem : quia peν inseparabilem uniιalem nihil a se facit Filius, quoniam nihil vult quod Pater nolit, quod mique non infirmitatis est, sed unitatis. Cur autem Christus soleat ad Patrem omnia reis ferre, duplex potest afferri ratio. Prima est sancti Augustini & verissima; quia omnia habet a
Patre Per generationem aeternam, & hoc sensu dicit, Joan. P. amea doctrina, mea 6L Secunda, quia ad obterandas Judaeorum obtrectationes 3c calumnias, quibus insectabantur eum, quasi esset Deo contrarius, continuo inculcare debuit, quod Pater in ipso manens operaretur. Cum vero dixit, non est meum dare vobis, ostendit suae voluntatis humanae cum divina consensionem. Enimvero Iacobus & Joannes contra Crdinem a Deo constatutum forsitan jure propi quitatis carnalis, primas sedes ambiebant: reia pondet Dominus non esse suum , sed Patris, hoc modo concedere, cum honorem illum Prom
559쪽
Ad quartum, vera quidem est propositio Iasensu Chri lii, nemo bonus, nisis lus Detis. Sed quid tum E Atqui , subsumunt Adversarii, Christus negavit se esse hoc seni bonum. Nego minorem, sed solum interrogavit hominem ; cur illum appellaret bonum: Si respondisset ille ta- Iem honoris titulum deberi Filio Dei, procul dubio Christus sententiam confirmasset. Sed fiillum duntaxat habuit, ut usum ex Doctoribus insignem lut verisimile est ex hac nominis com- Pellatione magis er bone, altiora de Domino non
sensisse in salutatio tam honorifica reiici debuit. Ad quintum distinguo; Christus excusat ibIud a se dictum , Filius Deisum, ex eo quod Scri-Plura illos vocet Deos, ad quos scrino Dei factus est argumento i minori ad majus, Conc do: argumento prorsus a simili , Nego. Nimi-Tum sedandi erant furentes , lapidibus contra ipsum armati , illorum impetum frangit magister sapientissimus per hanc propositionem notam & concedendam. In lege vestra Dii vocan-zur , ad quos ferino Dei factus est: ergo nolite indignari contra me , quod dixerim, Filius Dei sium: Iam illis quiescentibus & aures praebent IbUS , Pergit , & ex hac propositione universiali oriadeoque magis nota auditores deducit ad singulare longe perfectius. sed hactenus ignotum,
Concedendum tamen, operibus credite, inquit,
Mi cognoscatis ct credatis . quia Pater in me es , ct ego in Patre. Sed illud s iblimius de se dicentem Iudaei non sustinuerunt, unde subdit Evangelista , qtuerebant ergo eum apprehendere : ex quo Patet responsio ad argumentum ex verbis Christid eductum. Ncganda est enim minor propositio, nempe Christum voluisse Judaeos de se credere, quod esset Filius Dei solum adoptivus. Ad sum. mum toleravit ut ita de se sentirent, donec elu-
560쪽
cidaretur universalis Illa propositio , omnes ad
quos sermo De actus est , sunt filii Dei. Sic in Schola Magister indulgereι Imbecillitati discipulOrum , quos offenderet illa definitio, homo es annmal rationale, suaderetque illam hoc ratiocinio omne vivens quod sentit est animat: atqui homo , quamVis rationalis , est animal ,est vivens& scntit : Ergo homo, quamvis rationalis, est animal. In majori propositione homo non adaequatur brutis animantibus se licet illa nihil contineat, quod non sit omnibus commune.
At , inquies, non offendebantur Judaei, quod Christus sis Filium Dei diceret, quemadmodum supponitur discipulos offendi, quod homo dicatur animal sed quod aequalem Deo se faceret: Ergo illud exemplum nin est ad rem. Nego conseq. Judaei ira perciti Christum disiserentem non sustinc bant : ipse vero, ut eos
Compesceret, paulisper distulit piosequi quod erat sibi proprium & singulare, proposuitque
aliquid commune omnibus, qui ex operi sprobant se esse a Deo missos, nempe filios Excelsi appellari omnes. Hoc Judaei dissileri non. potuerunt. Tum Christus iis jam quiescentihus& audientibus'; intermissa prosequatur, a propositione communi& universali transiens ad singularem in hunc modum , si illi antiqui ex Operibus probarunt se esse a Deo missos ι & fi lios Excelsi adoptivos , o teribus meis debitis Credere , quod ego per unitatem naturae sim in Patre , & Pater in me. Hic iterum exardescunt Judaei, & Quaerunt illum apprehendere. hrgo' augustiora hic de se dlxit, quam de Antiquis
Praemiserat. - Ad sextum orat Christus, ut credentes uni u
snt secum simul cum Patre, quemadmodum ip- in & Pater unum sunt ό distinguo : ut unum sinu