장음표시 사용
591쪽
tum orientis , cum Occidentis commoti fuerim, di scandalum passa propter verba sancti Dionystfii Alexandrini, quibus hoc mysterium nega videbatur. Secundum benignam interpretationem eSigere ea , quae duriora legunrur in Vere vim scriptis, credendumque illos idem praestitu=aos fuisse, quod Dionytius Alexandrinus, si umbutei fuissent impetiti. Dices Io. supposititia est illa Epistola Dionysii Alexandrini ad Dionysium Romanum Ponti
gem et tum quia Dionysius Alexandrinus e vivi excessit, antequam alter cr*tus esset summu Pontifex et tum quia Gennadius auctor quinti serculi lib. de dogmatibus Ecclesiasticis vocat Dio Elysium Alexandrinum LM tem Arianorum: Ergo. Nego anteced. illius mun meminerunt, Praex er sanctum Athanasium, sanctus Basilius lib. de piritu sancto cap. 29. Eusebius lib. 7. hist. cap,a6. & S. Hieronymus in catalogo scriptorum Ecclesiasticorum , ejus , inquit, ct quamor si bra ad Dιοn uim Romana arbir Episcopum. iConstat autem Eusebium deceptum , dum rerfert Sixtum , cui successit Dionysius , sedisse an lub undecim , cum non sederit tribus integris, urymbat valesius ad cap. 27. lib. I. Eusebii. Undo sequi Iur Gennadium ignoraue Dionysii Apolo giam a. Dices 2'. Patres Concilii Antiocheni, in causa Pauli Samosateni circa illud tempus prostri seiunk vocem, consubstantialis, utpote ab Haereticis adinventam ad suos errores disseminandos.
Respondet Sanctus Hilarius lib. de Synodis, Patres Antiochenos hanc vocem ideo reiecisse, uia Sabestiani & Paulianiliae unam pexstanam
'ivinam confitentes , hac voce suum errorem
592쪽
ere videtur Sainctus Athanasius lib. de Decretis N caerae Synodi, laudatos i attes hanc vocem, quae in usu apud Catholicos erat, ideo sustulisse , quia Piulianista ex ea Catholicis ex piobrandi occasionem sum dant, quas per illam signiu- carent Filium N Spiritum sanctum Procedc re ex Patre, tanquam ex praeexistenie substantia & pa tes decisas . sicut in humanis Filii's, ideo dicitur Patri consubstantialis , quia cum huiusmodi imperscctionibus exit a Patre. At vero Patres Nicaeni, ctim nulla esset loquendi formula, quam
Ariani non detorquerent, vocem, c substantiatu, a veteribus u surpa lam Symbolo Instruerunt, u
Pote quae omnia effuμ ia intercluderet. ita S. A th nasius. Quod autem Patres Antiocheni idem de Veibi consubstantialitate, quod Nicaeni, docu rint', liquet Epistola ad Paulum Samos arcnum, in qua testantur se tradere fidem , quam acceperant per successionem ab Apostolis , scilicet Christum c ste aequalem Patri, ante seeula exister tem, non solom praesentia, sed natura & subitam tia Deum Dei Filium. Eadem repetunt in Epistola Synodica anno 172. ad Dionysium Summum Pontificem , & ad universi orbis Fideles , quos testes adducimus eandem fidem de Verbi divinitate obtinui sie usque ad finem tertii seculi; cum Plerique eorum quartum facile ingressi fuerint Idipsum confirmant quotquot insurrexere a versus novam Arii Prejbiteri Alexandrini blacphemiam , Qua Filium Dei creaturam asserere ausus est. Hos enim Magistros Bc antiquae fidei defensores peperit seculum tert' una. Sed prae ceteris audiendus est sanctus Alexander Alexandrinus , qui ut erat aetate provectus , cum PatrLbus Antiochenis convivere potuit ; sic autem so-quitur ad veris primos Arii asseclas in Epistolaad Alexandrum Constantinuoluanum a quam 1
593쪽
ert Theodoretus lib. I. cap. 4. Nullos ex mi - sibi comparari volunt, nee eos , quibus nos ab ineuntee aetate Maglyris usi sumus coaequari sibi patiuntur; sed nec ullum ex omnibus qui hodie sunt Collegae ηορα , ad mediocrem mentiam pervensse censent, totos sapieηt . , ac nihil possidentes o Iolas dogmatum inventores ,sola beesse iactores , sibique solis ea revelata esse, quae nemini mortalium in mentem venerint. Hic gravius ferim- i Sociniani, quam Amni . . ' Plura subjiceremus testimonia pro constanti ocvniversali Traditione tertii seculi , ac duorum priorum, nisi i met Ariani faterentur suam do- , detrinam esse novam , teste S. Athanasio lib. de Synodis Arimin. & Seleuc. adeo ut, inquit , Vir lidicant, nobis primo revelatum est, ct a nobis Christia- hnorum fides incipit. Quod quam iniquius a Socinianis hodie vocatur, nemo non uidet. Diutius nos hic immorari oportuit: tum quia
des in Dominum Iesum-Christum Filium Dei . & verum Deum , est necessarium Religionis Christianae fundamentum , juxta illud Apolioli,
I. Cor. 3. Fundamentiam ... aliud nemo potest ponere
praeter id quod positum est, quod est Christus Iesus: tum quia aucioritatum pondere opprimi debent So. ciniani , quorum sermo ut cancer serpit inter Catholicos , praesertim eos , qui sapientiam hu- . ius seculi, prae se ferentes, Dei Majestatem prO- Priae mentis acie scrutari non verentur.
594쪽
inim Spirit s- Sanctus si Patri di Fido consubstantialis pR QPiritus sanctus est persona distincta ., Pa
intri , Filioque consubstant talis , ac Proinde verus Deus. Duae responsionis sunt partes. Primae, quod Spiritus sanctus sit persona distincta, non vero Patris ausibutum aut efficacia, Ut contendaut Sociniani, probata est capite praecede Ii. Secunda vero , quod sit Deus Patri & Filio consubstantialis , praeter ea quae eodem capite
momenta attulimus , ulterius. iProbatur I'. ex veteri Testamento ,Σ. Reg. 23.
ait David , Spiritus Domini locutus est per me. Tum exponens quis sit ille Spiritus, subdit: dixit Detis Israel mihi, locutus est fortis Israel. Isaiae cap. c. de Domino exercituum , Iehova, legitur, di dixit: vade , ct dices populo huic: audite audientes, ct nolite intelligere Quae verba Sanctus Paulus Asa. 28. Ma s. interpretatur tanquam prolata a Spiritu- sancto, bene , inquit , Spiritur sanctus locutus est pisIsaiam ... dicens, vade, &c. Denique Heb. i. Deus locutus est, in Prophetis; atqui ille Deus est Spiri tus- sanetus. Adt. i. Oportet, inquit Petrus, -- pleri Scripturam. quam praedixit Spirisui sanctus per os Dasid de Iuda, &c. Probatur 2o. ex novo Testamento. Io. Spiritus sanctus est quid unum cum Patre & Filio , Ma thaei cap. 28. Baptizantes eos in nomine Patris, ct Filii, ct Spiritus sancti, i. Ioan . cap. s. di hi tres unum sunt, quae loca expendimus cap. praecedentia 2 . eXPreste appellatur Deus, Asa. s. ubi sancius Petrus Ananiam sic increpat, cur 3murvis Diaram. L Aa
595쪽
ranas cor tutim , mentiri te Spirituisancto ... ἰ προα. mentitus hominibtis, sed Des, i. Cor. m. Nimo potest icere, Dominiis Iesus , nisi in virim sancto. Dis se . nes vero gratiarum jum, idem autem Spiritus. Et disti sones ministraιronum . . . idem autem Domiηm : o di, visiones operationum sum, irim vero Dens, qui oper rur omnia in omn4tis. 30 Spiritui sancto tribuun-.tur, qua sunt Dei propria; i'. t plum, in quodntia tigitur supremus culitis, I. Cor. 6. An nescitis, suoniam membra vesra templum sunt Spiritas sanctifa'. Omnipotentia, Psam. 32. verbo Domini talismaia sunt o Spiritu oris ejus omnis virius eorum.
Luc. I. Spirittas sanctus superveniet in te , o vitias Altissisi obunbrabit tibi. M. attin i h. si in Spiritu Dri ejicio Daemones, &c. Rom. 8. si Spiritus ejus quisso
citavri uesum a mortuis , habitat in vobis . . . vivifica-δia ct mortalia corpora vestra. Luc. 4. Spiritus Domini super me, propter quod inxit me r. Cor. 6. abluti estis
is nomine Domini nostri Jefι Chrsi in Spiritu Dei nostri. suuram. ergo una est operario , ait Didymus cap. i. de Spiritu- Sancto , tina est substantia. Probatur 3'. ex Traditione, quam quidcm Adversarii praevaluisse non dissilentur quarto exeum te seculo dc deinceps;namque Concilium Constantinopolitanum , quod est generale II. anno 38 i. assem it Spiritus sancti divinitatem contra Macedonium , & alios P neumatomachos, ut cap. I. dictam est. Quare probandum nobis B- Iummodo incumbit Patres Constantinopolitanos nihil in Ecclesia innovasse , sed praecedentium seculorum traditionem vindicasse. Atque huju1ce veritatis etestes sunt. . .
Sanctus Justinus Apol. 1 Filium, inquit, ct Sp/Fisum propheticum talistis, ct adoramus , ct De unsduum adoramin.
Athenagoras in Apol' ut Deam asserimus o n.
596쪽
Sanctus Clemens Alexandrinus lib. I. Paedago- .gi cap. 6. unus quidem ese universorum Pater, tim metiam es Verbum tinιυεrsorum, O viratus sanctus unis,
Tertulis anus lib. contra Praxeam cap. a. ubi asser1t Patrem, & Filium , & bpiritum- sanctum non esse tria nomina duntaxat , sed trcs personas; Ires , Inquit . . . non statu,sed gradu, nec substant:ε ,
Jedorma. . . unisu autem Iustantis potesatis ;quia tinus Deus: integrum textum Protulimus cap.: Praecedenti.
Sanctus Cyprianus epist. 3. ad Iudaianum la dato cap. Praecedenti, asserit Patrcm, & Filium, .dc Spiritum sanctum unum ess '. Idem quoque sanctus Gregorius Thaumaturgus in profestione .fidei, quam ibidem retulimus. Dices Io. Concilium Nicaenum non definiit Spiritum danetum esse Deum. Ergo Spulvis sanctus non est Deus. Nego conseq. quia in Consilio Nicaeno non terat controversia , an Spiritus esset Deus quan- quam Concitum satis per haec verba , Credo in Spiritu anctum, notat Spiritum- salictum Deum esse credendum. Idem respondendum ait sanctum - Hilarium , scilicet quod ideo de Spiritu.sancto silet in operibus de Trinitate . quia de solo Ver--ho tractandum susceperat. Nam Commentario in Matth. de formula baptismi scribit , Baptise .mtir in nomine Patris, o Filii, o Spiriios sanxi, ur, quorum ima est Trinitas , sit una largitio , nominice Trinitatis est unus Deus. Instabis: in Concilio Constantinopolitano AeSpiritu sancto agebatur, nusquam tamen in eo
appellatur Deus , imo sanctus Basilius hom. 47.
597쪽
in sanctum baptisma sic loquitur, neque 'se Dea, sed Dei Spiritus , ct apud Deum. Ergo.
Respondeo io. Etsi Patres Constantinopolitam Spiritum. sanctum Deum non appellaverint, ejus amen div mitatem,conceptis verbis professi sunt,
o in tritum sanctum Dominum di vivificantem , Di ex Patre procedit contra Macedonianos, qui V lebant esse creaturam ex nihilo factam in qui cum Patre ct Filio simul adoratur θ conglorificaιur, qώlocutus est per Prophetas. Respondeo 16. revera sanctum Basilium, pr pter ali ta verba apud aliquos male audivisse, sed illam criminationem sanctus Gregorius Na-Σianzenus diluit orat. 2D. ubi demonstrat laudandam esse oeconomiam sancti Doctoris , quod duas hostium turmas patronicio Imperatorum formidandas, Arianos dico& Pneumatomachos,
non simul, sed separatim aggressus fuerit, ne illi conjuctis Viribus omnes tandem Orthodoxos Episcopos , sicut ex iis jam plurimos , e sedibus turbarent grandi Ecclesiae malo ; sed existi nu- verit tantisper abitinendum ab illa voce, Dem, modo res ipsa eo nomine significata non desereretur. At ubi accepit hujusmodi oeconomiam Millentium apud nonnullos scandalum parere, expressis verbis Spiritum sanctum Deum professus
Dices Eo. Spiritus sanctus dicitur orare , g mere , & contristari. Rom. 8. Spiritus postulat pro nobis gemisibus inenaraabilibus. Eph. 4. nolite contria stare Spiritum. Ergo. Distinguo anteced. dicitur metaphorice, Concedo : proprie, Nego anteced. Spiritus postulax, id est postulare facir, nam ibidem de eo dicitur, in quo clamamus , Abba Pater Et Spiritus a uvax Betfirmitatem no ram. Poeniter & dolet, qui ope
ra mutat redestruit immutabilis ipst & tranquil, tui. ἰ
598쪽
Dices 3'. omnia per verbum facta flant, Joano τ. Ergo & Spiritus sanctus.
Distinguo anteced. omnia per Verbum 8c Spiritum oris ejus , ut habetur Psam. 3 2. Vers. s. Concedo : per Verbum excludendo Spirituminsanctum , Nego anteced. ex hujusmodi enim argumentis negativis nihil potest concludi. Deinde nego consequentiam ', aeque enim ex hoc loco concludere liceret Patrem per Filium esse factum: Vult itaque Evangelista omnia quae facta sunt , esse faeta per Verbum , & nihil factum esse sine ipso. Dices 4'. Matth. 2 I. habetur, nemo novit Pa. rrem , nisi Filius. Distinguo, nemo ex creatis, Concedo: nemo' omnino , Nego ', nam. I. Cor. a. legitur , Spirirus scrutatur , etiam profunda Dei. Instabis , Joan. 16. Christus de Spiritu- sancto perhibet, ipsum per revelationem a Patre accipere , quae novit, nec omnia simul ipsi revelari, non . . . loquetur, inquit Laseme; so , sed quaecunque audiet, coquetur. Ergo Nego anteced. sed. scientiam accipit sicut 3c naturam , scilicet procedendo. Non loquetur asemetipso , inquit Sanctus Augustinus tradi. m. in Joan. quia non est a semetipso quo sensu Dominus dixit, mea doctrina non eli mea, sed ejus qui misit mel audire illi scire est , scire vero esse ... a quo illi est essentia , ab illoscientia, ab illo igitur audientia, a quo nihil est aliud, quam scientia. Nec moveat quod verbum futuri temporis po situm est audieti illa quippe audieη ia sempiterna es , quia sempiterna est scienna : in eo autem q- sempiternum est... cujusibet remporis verbum ponatur , sive praesentis ,sive futuri, non mendaciter ponitur. Priamυis enim natura illa immutabilis ct ineffabilis non recipiat, fuerit θ erit, sed tan lima, est . . . ramen propter mutabilitatem remporum, Aa iij
599쪽
in quibus ver serar nogra mortalitas, non mendaciter Eniamus , ct fuit, ct erit, ct est ; fuit, quia nunquami defuit; erit; quia nunquam deerit; es, quia semper est.. semper itaque audit Spiritus sanctus , quia semper scirci sciet, per hoe ct audivit o audit , ct audien Porro Christus utitur verbo futuri temporis, audiet potius quam praesentis aut praeteriti sui conjungitur cum effectu revcra futuro , scilicet, loquetur ann tiabit vobis. In eodem seni jam de se ipso dixerat Ioan . omnia demona strat ei s Pater) qua ipse facit, et majora bis demonstrabit ei opera. Dices sq. qui mittitur minor est mittente: a qui Spirarus-sanctus mittitur a Filio : Ergo. Distinguo majorem , qui mittitur ut servus- cum imperio, dependentia , Concedo i qui mitati tur sine hujusmodi imperfectionibus, quomodo Theologi explicant missioncm in Divinis, & nos suo loco exposituri sumus, Nego majorem inam de Filius a Patre mittatur. .
IL TI Si unus Deus in tribus personis subsistens . . c. Colligitur ex dictis.
Dicitur , unus Deus, unitate numerica & singulari, non vero unitate specifica, quae multiplicetur in inferioribus, quemadmodum natura
humana in tribus hominibus , v. g. Istac Iacobo , & Esaii nuumerice multiplicatur , estque in illis numero triplex, & specie una ; Unde necessario sequitur, quod Isaac, Iacob, & Esau, snt tres homines numero distincti. At in hoc mysterio natura divina. numero est una in tria
600쪽
5us personis, ac proinde tres personae non sunt tres Di3, sed unus numero Deus, nec consequenter tria divina individua ; natura enim in quoli- fiet individuo multiplicatur. Dices: in hypothesi quod eadem numero gravia justificans sit in tribus subieetis realiter distinis et is , constituet tres personas formaliter justas: ergo a pari, licet eadem' numero natura divinast in tribus personis realiter dii tinctis, nihilominus dicendi erunt tres Dii. Nego consequentiam. Disparitas est , quod adm altiplicationem concretorum adlectivorum sufficiat multiplicatio subieetorum , ad multiplicationem vero concretorum substantialium requiratur insuper multiplicatio formarum. Con- rerum adiectivum significat subjectum substan. riale, puta hominem, habens formam accidea- talem, v. g. justitiam, albedinem, &c. Concretum vero lubstantiale est aliquod totum constans ex subjecto & forma substantiali, ut homo, Deus. Homo enim est substantia habens animam rati nalem tanquam formam substantialem & esse tialem , qui constituitur in esse hominis. Deus est persona habens divinitatem. Ratio autem disparitatis utriusque concreti ea est, quod in concreto adlectivo forma accidentalis non enuntietur tanquam aliquid constituens subjectum in suo esse, sed supponens subjectum jam constitutum , cui solummodo adjacet, de is, hypothesi quod essent plures albedines in
eodem subjecto, non essent tria alba , sed unum habens plures albedines: contra vero supposita una albedine in tribus subjectis, erunt tria alba , quia revera tres res per se subsistentes habebunt adjacentem unam albedinem , quemadmodum gres homines uno velo cooperti sunt tres velatu