장음표시 사용
621쪽
1implices vero non nisi virtualiter , aut eminenter. Consule quae in hanc rem dicta sunt cap. 8. tract. de Attributis divinis. Porro paternitas, filiatio , & spiratio sivc activa , sive passiva, nonioni perfectiones sinpliciter simplices, nec melius aut perfectius est habere paternitatem, aut lfiliatione . quam non habere. Adde quod per- ffectiones iliae relativae sunt formaliter in natura li divina, quas inest in singulis personis, unde exurgit mirabilis illa circuminsessio, de qua Christus DominuS, Joan. I . vers. Io. Ego in Patre, σPater in me est. Circum insessio autem definitur a Theologis, intima existentia unius personae in altera sine confusione personae. Cum ergo paternitas non distio. uatur realiter a natura divina, quae est in Filio dc Spiritu sancto , vere scripsit sanctus Fulgen- rius lib. de Fide cap. r. Tottis Parer in Filio ct Di- mitis sancto, ct totus Filius in Patre ct Spiritu anc ,
o totus Filius o Pater in Spiritu sancto est. Urgebis: beatius est dare, quam accipere, Act. i' ao. Ergo Pater beatior & perfectior est Filio, & i, Filius spiritu sancto. Distinguo anteced. beatius est in moralibus S quia magis meritorium est dare elemosyna , quam accipere , Concedo: in physicis , potest ablolute negari; nam ignis ab alio igne produ-- citis , in ejusdem cum producente perfectionis,' subdistinguo, beatius est date in physicis cum: dependentia , qualis est dependentia effectus a. causa , Concedo : sine dependentia , Nego ante-
Urgebis amplius: atqui repugnat persenam dis ivinam quocuinque modo ab alia procedere. Nam-- que Deus est primum principium, ens a se, 6 non ab alio : atqui si persona divina procedereI,
Deus non esset Primum Principium, esset ea. ab φ
622쪽
alio , & non a se : Ergo. Nego subsumptum , cujus confirmationis minorem distiguo : si persona divina procede rei ab alio, tanquam a causa effciente , & cum Pendentia, Concedo : si procederet ab alio tanquam a principio, Nego min. Itaque distinguendum est inter causam efficientem , & Principium: causa effciens est, ea quae influit esse in aliud per veram actionem , quae est ejuS causalitas: per vocem autem, aliud , intelligunturres naturae diversae saltem numero. Unde ad causam proprie dictam duo requiruntur, Primum causa habeat naturam ab effectu distinctam , Fc ignis producens, & ignis productus sunt natura numerica distincti. Secundum, ut cau- stlitas causa: emcientis fit vira actio, cui respondeat in termino producto passio proprie dicta , adeo ut fiat mutatio realis in effectu, seu termino producto , utpote qui non habeat esse necessarium, sed transeat a potensia ad actum , ac proinde dependeat in fieri a causa effcien re.
At erincipium stricte sumptum , & prout a
Gausa distinguitur , nam aliquando sumitur generalius Pro eo omni, a quo aliquid est quo sensu omnis causa est principium, & Deus vo-Catur rerum omnium primum principium id est, prima eausa, est id a quo alius ducit origi
Dicitur 1'. alitis, iil est alia persona, non Vero aliud , id in alia natura. Hinc existit effatum illud Theologorum , in Deo est alius , & alius, id est, alia & alia persona' non vero aliud dia aliud , id est , alia & alia natura. Dicitur a. o. ducit originem; hoc est , exit sine vera passione, aut sui mutatione, & dependentia. Porro in divinis persona producens non est causa Personae Procedentis, sed principium st-
623쪽
cte fiamprum ; unde non repugnat personam divinam ab alia procedcre ; cum ejus processio non sit vera passio. aut mutatio a non esse ad esse, sicut nec Productio ejusdem vera actio ; ipsique conveniant omnia divina attributa ; etenim vere
est primum principium I quia per omnipotentiam , quam habet communem cum persona producente , est causa rerum omnium : vere est ensa se & non ab alio, quia ens destignat essentiam , quae una est in tribus personis iis producta, sed solum communicata in procedentibus. Ideoque non sunt dicenda simpliciter tria entia in Deo jsicut recte dicimus tres personas, te unum es. , υ, vere, ct intelligere profitemur , canit Ecclesia. Attamen quia sanctus Augustinus lib. i R. de Doctrina Christiana capite 3. scribit tres personas divinas esse tres res , quibus fruendum elinobis, & sanctus Anselmus lib. de Incarnatione capite 3. sic habet, nihil prohibet duas personas, Patrem ct Filium , dicere duas res , cum sint quid positivum , existantque realiter; nonnulli Theolo.
gi concludunt , ergo tria sunt entia , seu tresentitates , sed relativae ; quia res, ens, & entitas sunt termini synon imi , ergo & tres unitates, . Ιἔes veritates , tres bonitates relativae; quia unum, Verum , bonum, sunt Proprietates entis: ergo & tres existentiae ; quia tres illae res , seuentitates existunt actu : ergo & tres perfectiones quia bonum , & perfectum non disterunt. Perfectiones, inquam , non simplicitet simplices , sed simplices t tum & relativae. Verum , juxta illorum Theologorum ratiocinium , dicendae etiam essent tres aeternitates,
immensitates, & deitates; quia quaelibet persona sicut est existens, ita quoque est aeterna immensa, & divina: hanc tamen consequentiam nullus
admittet , ut pote absurdam. Cum ergo quaeliboe
624쪽
persona sit divina per unicam deitatem , aeterna& immensa per unam . iternitatem dc immen- statem , est pariter existens Per unam existentiam, bona dc perfecta per eandem bonitatem dc perfestionem. Confirmatur tum ex sanctis Patribus, qui constanter docent unum esse sum murri bonum ,
unam summam veritatem . & bonitatem tum ex Ecclesiae regula in Symbolo , quod dicitur sancti Athanani , in quo concedit ut dicamus
quamlibet personam aeternam, immensam , Omnipotentem , non vero tres esse aeternoS, Immensos , Umnipotentes , quamvis enim illud posterius absolute dici posset, quia , ut jam notaVimus , ad multiplicationem concretorum adjecti vorum, qualia sunt ista nomina , aeternu S, im- mensuS , omnipotens, non requiritur multipl1catio formae , sed sufficit multiplicatio subjecti , Ecclesia tamen prohibet istum modum loquendi , tres sunt aeterni , immensi, ne per hanc vocem, tres, designari videantur tria individua , ut contingit in creatis, ad quam aequivocationem tollendam dicendum est , tres personae sunt aeternae , immensae, omni PotentCS. Urgebis herum : processio quaecunque, etiam -s sit sine dependentia , & a principio ejusdem inaturae cum termino , necessario mutationem includit, vel enim est ab esse ad esse, vel a non esse ad esse. Primum dici non potest , utpote contradictorium ; quia sine processione persona, qua su Nonitur procedere, esset, & non esset: esset quidem, quia esse illius prius intelligeretur quam processio : non esset etiam , quia terminus per processionem prodii stus, esset persona Procedens. Secundum vero denotat mutationem , scilicet a non esse personae procedentis ad esse illius, quemadmodum in hypotesi secundum benemultos POL
625쪽
bili, quod creatura extiterit ab aeterno, creati Ilitus quam VIS mel na , esset vera mutatio a none ne creatum ad esse illius. Nego propositionem , & ratiocinium in eius confirmationem adductum, quod coneludit so-um In rebus creatis, quarum existentia non est necessaria , sed absolute contingens; ac proinde earum producta Ostu creatio, etiamsi aeterna sup-Ponatur quod cum pluribus credimus impos-hile ) est transstus a non esse ad esse, a potentia adactum, atque ideo Vera mutatio. At in Deo Omma sunt actus, numinet necessarius , purissimus, vi simplicimus, omnis potentialitatis & compositionis realis expers, aequaliter subsistens. Unde una persona non procedit a non esse sui, quia nubIam potentialitatena aut murationem admittjt,/cum sit actns infinite necessarius & purus: neque, 'e. Q sui , quia non praesupponitur suae proces oni , sed esse illius est procedere a principio, eum quo est quid unum in natura. Dices o. Pater vel est perfectus sine Filio, volnon : si primum, ergo frustra Filius illi adiungitur : si secundum, ergo ex Patre & Filio perfectus
Resp. in Patre duo esse attenda , nempe divi-n Iratem , & paternitatem. Pater est perfectus De S si ne Filio; quia ha t divinitarem in suis. perfectionibus indivi fibilem, & paternitate Q, nstentem. Est quoque perfectus Pater sine aliquo intrinsecus sibi adjuncto, non autem sine alio exterius con notato, stilicet Filio, namque sine Fia
Dices Pater vel volens genuit Filium, veῖ nolens: si nolens; ergo invitus & coactus genuit , si volens ; ergo contingenter , ac proinde est Filius adoptivus, sicut ceteri, de quibus S. Jaconus , 'luntarie genuit nos.
626쪽
Dε Dllo TRINO. . Respondeo, nec volens, nec nolens Pater genuit Filium , sed natura ; nec coaete, nec libere, sed necessario , quemadmodum nec volens, nec nolens, nec libere nec coaete, sed naturaliter eshomnipotens, bonus, &c. Potest etiam dici vo-Iens concomitanter genuisse , quarenus mirabilis
illa generatio infinite ipsi com Elacuit 3 non vero principiative, quasi voluntas fuerit principium divinae hujusce generationiS.
satisfit nonnullis qiussionibus eirca divinas Proces nes. i'. Uodnam est principium divinarem Processioniιm ZR. Principium quod , seu denominationis, est persona producens: principium quo remotum , est natura divina , & principium quo proximum processionis Filii, est intellectus notionalis ', Processionis vero Spiritus sancti , . est voluntas notionalis. Quae responsio explicatur exemplo visionis humanae, cujus principium quod est homo, ab ea enim denominatur videns: principium quo Iemotum est natura humana , quia est radix facultatis, visivae, & consequenter visionis : principium quo proximum ess ipsa facultas Visiva, quia Per eam homo proxime videt. Sic Pater in divinis est principium quod generationis Filii: ab ea enim denominatur generans : natura divina principium quoaemotum est enim prima radix foecunditatis Paternae: intellectus vero.notio na lis , principium quo proximum,. quia immediate per intellectum notionalem generat Filium. Similiter per voluntatem notionalem, se
627쪽
DE DEO TRINO. Dirationem activam, Pater & Filius immedia te spirant Spiritum sanctum. Ergo. Ita omnes Theologi , solo Durando refragante. Et ratio est, quia nec Filius diceretur Verbum , nec Spiritus, sanctus amor & donum , nisi ille procederet per In tellectum , hic vero per voluntatem. Dei de si Fi. lius & Spiritus- sanetus immediate procederent per naturam divinam, unus eorum esset modus procedendi, ac proinde unica in Deo esse proe
Dixi, intellectus notionalis, hoc est, paternitate affectus, & voluntas notionatis, id est habens spirationem adjunctam. Namque facultates illae, si absolute & essentialiter spectentur, non sunt principia processionum ι cum intellectus essentialis sit in Filio & Spiritu saneto & voluntas essentialis aeque in Spiritu-sacto , ac in Patre & Filio,. nec tamen intellectus in Filio , aut Spiritu saneto producit Verbum, nec Volunta S amorem ini iritu sancto. Intellectio & vol itio notronaliter sumptae, pio
priis nominibus vocantur , dictio, a verbo , dicere , quod significat, cognoscendo Verbum exprimere , & spira ratio , a verbo spirare, quod est vo tendo & amando amorem producere. Notiones itaque divinar conferunt an procesi
fiones , cum sne illis intellectio & volitio sint in ecundae, illa in Falto dc Spiritu sancto, utraque in Spiritu sancto
Difficultas autem est, quomodo conferant, an velut merae condition S, an vero tanquam principia ; adeo ut filiatio v. g. emanet ab intellectione& paternitate simul, ut a principio quo adaequato, Hic varie opinantur Theologi , ut solet in iis, quae humanuria capiti in effugiunt, non praelucen
Riu contendunt Paternitatem cum intellecti
628쪽
Re constituere principium quo adaequatum Falii,& spirationem activam cum volatione principium Spiritus-sancti, tum quia Principium quo debet realiter distingui a termino, namque principium quo concipitur sicut Potentia , a qua est influxus in actum realem : Porro inter potentiam, & actum vere productum cst oppositio , ac proinde distinctio. Atqui intellectio & volitio realiter opponuntur terminis productis , nec ab iis realiter distinguuntur , bene autem paternitas & spiratio activa : ergo principium procestionum sunt ipsaemet notiones , scilicet paternitas spiratio aetiva : tum quia Paternitas, & spiratio aditiva non possunt Intelligi tanquam merae conditiones, sine quibus principium non influeret siquidem conditio est , vel ad de terminandam potentiam , vel ad uniendam illam eum subjecto , sicut approximatio ignis ad lignum : atqui haec conditionis ossicia in divinis locum non habent, ubi intellectus 3c voluntas sem-Ier sunt in actu , di objectum praesentissimum.
Objici posset, paternitatem esse meram subsistentiam , & relationem di atqui munus subsistentiae non est agere , seu producere , sed sol unxterminare naturam , & ultimo complere. Relationis vero personam referre ad alium, tanqualnad terminum , unde tantum abest , ut producaeterminum , quin illam supponit productum ,
Respondent hujus sententiae Patroni distin guendo, subsistentia generi ce sumpta non est activa , Concedunt: specifice sumpta , Negant :quemadmodum animal generice sumptum , rarionale non est, sed soluiti animal specifice ; nam ratiocinatur in homine , qui est species animalis ; sic subsistentia ex sua ratione generica ne G
629쪽
s 88 DE DEO TRINO. est paternitas, neque relatio, neque principium sed si specifice consideretur in Patre , haec attributa i psi conveniunt. Relatio item in genere nu
hil est nisi ordo, & respectus subjecti ad termiaminum ; sed in specie , alia est accidentalis & c
tegorica , quae exurgit ex fundamento dc termi-Do, ut relatio similitudinis , alia transcendens&substantialiς, ut potentiae activae ad suum asstum. Porro relationes personales , v. g. Paternitas,
sunt substantiales & activae , nec supponunt terminum , sed illum producunt. Communior est tamen opinio , notiones divu inas non ς me activas, sed se habere ad principium quo, ut conditiones & quae a m affectiones divianae intellectionis & volitionis, quemadmodum Petreitas non est principium quo operationum Petri, sed sola natura humana in Petro determinata per ejus differentiam numericam, scilicer
Petreitatem ι Petrus enim non generat , nec Opexatur per Petreitatem , sed psr potentias ingeniatas naturae humanae, quae est in sententia elurium Philosophorum formaliter una in singulis hominibus, sed non operatur nisi ut contracta per differentiam numericam , qua sola homines inter se distinguuntur. Quidni pariter intelligemus
Patrem in diviniis producere Filium per inteli metionem , quae nude spectata una est in trIbus Personis , sed determinata per Paternitatem, itavit intellectio sit ratio producendi, paternitas Ve- Io ratio distinguendi λὰ 2'. suis est rerminusso alia divinarum processionum PR. Terminus qui est persona. procedens: te
minus quo duplex est , alius productus, & est 3Psia Personalitas producta, scilicet Filiatio &spuatio passiva : terminus quo communicatus ex est narum divinae, ipsa erum non Producitur a
630쪽
Da D s o TRINO. ωd communicatur. Plocessio itaque principia rive sumpta est Productio & communicatio simul, sicut nutritio in homine fit per producti nem novae substantiae , seu conversionem alimensi in substantiam hominis , & per communic. bionem animae rationalis, quae in nutritione non 'producitur, sed communicatur substantiae adg nitar. Hinc Pater non nisi impropria & metaphosica locutione dicitur a. sanctis Patribus Dias reorigo totius divinitatis ; quia deitas, seu clientia divina non procedit, sicut definitum est in Concilio quarto Lateranensi, can. Damnamus. Dices : rcrminus Ormalis cujuscunque Pro duchionis substantialis est natura . in ea siquidem latendir agens sihi assimilare effectui :Ergo. Nego antecedem P cujus confirmationem distinguos, agens intendit sibi assimilare effectui , vel producendo , vel communicando suam naturam , t anseat duoen semper, Nego. Pater enim humanus assimilat sibi filium in natura, non producendo animam rationalem, sed commmunicando. Sic in divinis Pater producit filiationem Pater & Filius spirationem pasivam, neuter naturam divinam , sed eam communicant , sicili .
eet Pater Filio, Pater & Filius simul Spiritui
4 3'. Proeessisset dae personae est. ne potitu generatio , quam processio tertia ZR. Est et sic enim vocatur in ' Scripturis, Isaagenerationem ejus qui vulneratus est propter peccata nostra ) quis'enarrabit Z Psalm. T. Filius meus es tu, ego hodie gemui te. Et Psal. IO'. ex utero ante Iaciferum genui te. Quae nusquam dicuntur de processione Spiritus sancti , imo conceptis ver bis secunda persona dicitur Joan. cap. 3. Filiust unigenitus. c. . . Deus ilexis, mundum, ut Filium