장음표시 사용
641쪽
cujus terminus est Spiritus sanctus. Cum autem amare sit bonum velle, nullumque bonum velit Deus creaturis nunquam fuistis, quibus nihil daturus est , sequitur nullum esse amorem crea- s turarum mere possibilium, sed earum tantum, iquas vult existere ι existentia enim est aliquod bonum quidem ceteris praevium : amat ergo i
Deus ea quae fecit , & conservat , juxta illud lSap. II. Nihil odisti eorum , quae fecisti. Porro cum amor ille sit libelrimus , Spiritus sanctus ex illo non procedit necessario , nisi hy- ipothetice , 5 supposito Dei defreto qucman
modum de cognitione futurorum diximus.
Qui odium mali in Deo proprie dictum agi
noscunt , fateantur necesse est Spitatum- sanctum ex odio quoque peccati procedere; odium enim
liud est maxime necessarium, di in amore summi boni intelligitur. Unde peccatum speciatim pugnat comta notionem Spiritus sancti , qui :procedit ut amor purissimus, nolite coinistare San- lxiitim saxesum , ait Apostolus, Ephes A. Q. 7'. Pater o Filius sunt ne duo Spriritus sancti principia Z iR. Dicendi sunt unum principium 3 quia prin-xipium est concretum substantivum , ad cujus multiplicationem requiritu multiplicitas formae , ut jam dictum est: atqui unica est forma, nempe spiratio activa, per quam Pater & Filius Diaant Spiritum- sanctum: ergo sicut Pater &Filius sunt unus Deus, quia habent unam divini- :nitatem, sunt quoque unum Spiritta. sancti prin- icipium υ; cum habeant unam spirationem. Possunt
1amen adje)tive dici duo spirantes , quia ad mub itiplicationem concreti adjectivi suffcit multiplicatio subiecti. Q. 8'. Si Spiritu sancius a Filio non procederet esset-ne persolla ab eo distiGa ' i
642쪽
R. Juxta communem sententiam , Spiritus sanctus a Filio non distingueretur , si ab eo non
Probatur : quia in divinis omnia unum sunt, ubi non obviat letationis oppositio : hinc spiraedito activa eli in Patre & filio ,. quia in ea Pater & Filius . non . OPPOnuntur relative, cum Filius per spirationem non procedat, sed solus Spiritus sanctus. Confirmatur: eo solum fundamento probamus contra Sabelli os & Socinianos, Patrem , . Filium , & Spiritum- sianctum , non esse tria dumtaxat nomina ejusdem supp0siti, sed . tres personas realiter distinctas , quod inter Patrem & Filium 3c Spiritum sanctum occuNat oppositio relativa, in origine fundata, repugnetque unam δίeandem personam realiter a seipsa procedere. E
go sublata processione , & Aelatione originis , nulla erit realis distinctio. Dices: substantia est ultimum naturae compI mentum , quo est tota in se & incommunicabilis alteri : atqui filiatio & spiratio passiya sunt subsistentiae, ex dicendis capite sequenti : ergo
ultimo terminant naturam divinam , ae proinde scut natura divina cum Paternitate non potest communicari Filio ., sic nec cum filiatione commvoic ri potest Spiritui- sancto, etiamsi nulla in. tercedat oppositio inter filiaciqnsm & spirat,
Distinguo minorem ; filiatio qualis nunc est δ& quatenus. Iuncta. cum spiratione activa, est: subitantia, Conced0 : qualis esset sine spiratione activa , Nego minorem; namquq in illa hypothςsi, Auod Spiritus sanoMs non procederet
a Filio , filiatio c. cum hon ingeres spiraticiis
643쪽
quae tamen habita ratione notionis personalis, appropriantur uni Personae, Potius quam alteri. Sic omnipotentia & creatio appropriantur Patri , quia ex sua notione Ita est principium aliarum Personarum , ut sit ingenitus & nullatenus
procedat : sapientia & doctrina Filio , quia per
Intellectum procedit : gratiarum dona, ac Praesertim charitas Spiritui-sancto, quia est terminus
Q. Io. Pater potest. ne diei auctor aut causa Fili R. Primam appellationem detestatur sanctus Augustinus lib. 3. contra Maximinum cap. I . quia existimat illud nomen significare quandam excellentiam & auctoritatem respectu procedentis; eam tamen usurpat sanetus Hilarius lib. . de Trinitate. Similiter apud Graecos Patet ne eius dicitur causa , sed juxta significationem latinae vocis non potest ita dici-; quia causa est principium influens in aliud, hoc est in rem distinctae naturae. Hinc in Symbolo habetur, Filius a Patre solo est , non factus, nec creatus, sed genitus. IIo. Quotuplici modo nomen Patris in divinis sumitvr pR. Duplici, nempe essentialiter, S notionalia ter : essentialiter nomen illud , Pater, dicitur de
Deo per ordinem ad creaturas, quo sensu convenit tribus personis, quae per omnipotentiam crearunt &conservant mundum, nobis gratiam adoptionis infundunt, filiosque adoptivos constituunt: notionaliter sumptum, est proprium primae personae, quia sola generat Filium.
Q. I 2 o. Paternitas no rionalis est. ne prior paternitate
essentiali P . R. Est, quia est aeterna , & maxime necessaria: essentialis vero tum advenit Deo, cum crea
turae existere coeperunt: dicitur autem essentialis,
644쪽
Ds Dro TRINO. os non quod ad essentiam Dei pertineat , sed quia
fundatur in attributo essentiali, scilicet Omnipotentia , quae communis est tribus personis. . Dices : essentialia priora sunt notionalibus. Distinguo, essentialia ad intra , Concedo: es sentialia ad extra , Nego.
Solvuntur nonnulla difflavitates eirea divinas
DIXimus cap. 7. quatuor esse in Deo relationes, easque reales & substantiales, supersunt quaedam difficultates hic solvendae. in Io. Relationes sunt ne formae hspostaticae , quibus constituuntur personae divina 'R. Paternitas , filiatio,& spiratio passiva sunt tres formae hypostaticae trium personarum constitutivae. Probatur vulgari effato, idem est principium di- sinctivum ct constitutivum, hoc est , quaelibet res per id in suo esse constituitur , per quod primo ab aliis distinguitur, v. g. homo constituitur per rationalitatem, quia per eam a ceteris essentialiter distinguitur: atqui per solas relationes recen sitas personae divinae distinguuntur ab invicem :quia ex sancto Anselmo lib. de processione Spiritus sancti , & constanti Theologorum doctrina, omnia in divinis sunt unum, ubi non obviat relationis oppositio. Ergo personae divinae consti
Confirmatur ex sanctis Patribus : saneto Augustino Trach. 39. in Ioan . Hocsolo , inquit sanctus Doctor, numerum insinuant, quod ad inmicem μνt , non quod ad se sunt: S. Fulgentio lib. de Trin.
645쪽
Dum unigenitum daret. Ergo Spiritus sanctus nublatenus est genitus, sed procedens, ut habetur in Symbolo S. Athanasii nuncupato.' Confirmatur: illa processio est vera generatio eui convenit definitio generationis prophie dictae: atqui definitio generationis propre dictae convenit processioni secundae personae : ergo. Definitur autem generatio origo viventis a
vivente principio conjuncto in similitudinem n turae vi productionis. Dicitur Io origo, id est processio, qua accipi-rur esse , non de nihil O , ut sit per creationem , sed de alterius substantia. Dicitur x'. vrventris: quia terminus generationis debet cste vivens; unde productio metalli invisectabus terrae non est generatio. Dicitur 3 o. a viventer quia generatio' est actio vitalis , a principio vitaliter producente Τ, quare productio Evae ex costa. Adami non fuit generatio ; quia ad eam Adamus non concurrit vitali
Dicitur 6'. principio, conjuncto , quo significatur substantiam Patris per generationem communieari Filio, unde Pater & Filius dicuntur substantialiter conjuncti. Dicitur so . in similitudinem nati ae, quia Pater& Filius debent esse eiusdem speciei.
Dicitur G. vi productionis' ita ut modus proce
dendi sit ratio, cur id quod procedit, sit in natura simila principio.
Porro expendenti patebit sex illas generatio nis conditiones convenire processioni secundae personae r est vivens a principio viveme , ha, hetque eandem cum illo naturam, & quidem
vi processionis , quae cum sit per intellectum , emcit ut persona sic procedens se Verbum, imago Padris, sapientia, candor lucis aeterna , quae
646쪽
nomina exprimunt similitudinem procedentis' eum suo principio , & veras Filii proprietates, ut sanetus Augustinus , & alii Patres communiter animadvertunt , eo ipso Filius inquit sanctus Augustinus tradi. H. in Joan. quod Verbum : quin & cap. i. S. Joannis, Scriptura inuferre videtur secundam Personam esse Filium unigenitum, ex eo quod sit Verbum. Verbum inquit, caro factum est... O vissimas gloriam nus quas unigeniti a Patre.
Q. M. Cur processo, quae si per intellectionem , est
potius generatio quamprscessio, quae sit per volitionem, chm amans suo modo far tinum cum Obyecto amato , staeut intelligην cum objecto cognito e isse morai ter, σastellitie. Me intentionaliter θ repraesentative, neuter in substant id di natura , qsantumcunque perfectas, vel
etiam inmittis cogitetur ; quemadmodum se Pictor insinite perfectus 'geret ur , imago non esset ab eo e ectanda infinita in essendo , sed solum in reprasentando ; υeι certessi intelligens infinitus producit terminum sim ilim in
natura objecto cognito, qurdni ct amans infinitus produ- eit terminam , qui unum sit cum objecto amato. R. Hic recurrit illud Isaiae s 3 . generationem ei quis enarrabit e Generatio, ait sanctus G rcgorius Nazianus orar. Io. honoretur Idemio. Elt enim
mysteri utra nonnisi in patria revelandum. Distinniere inter illam generationem ct hanc proce sonem ne eis , non valeo , non 'frio , inquit sanctus Au gus linus lib. 3. contra Maximinum cap. I A. & sanctus Joannes Damascenus lib. I. de fide caP. 2. Generationem a processione disterre comperium habemus sed qui sdisserentia modus , ignoramus. Quin & sancti Irenaeus lib. 2. contra haereses cap. 48. & Athanasius oratione insanos pronuntiant, qui divinae generationis rationem enarrare praesium ps rint; lc haec cst umica Sanctorum responsio adverses argutias Haereticorum ex Philosophia
647쪽
Ds Dpo TR pN o petitas. Enimvero fides nostra Dei revelationeniaritur, non ratiocinio humano in enucleandis no .stris mysteriis per se non strisfirmo , nec ad Pe madendum emcaci. Verum iidem sancti Patres , ubi Catholicis mysterium illud explanare student, probabilibus conlecturis disclimen definiunt divinam generationem nater & processionem, illudque prauertim repetunt ut sanctus Augustinus in Psal. 4 ,
lib. p. de Civit. Dei cap. II. S. Athanasius Or1ζω3'. sanctus Gregorius Narian dus orat. 3 6 . alit,iex eo quod secunda persona, non vero tertia , procedat ut Verbum , seu terminus cognitienis Paternae, ac Proinde ut vivens Patri. mago ab
eo deducta , & verus Filius ; namque proprium est intellectus generice spectati assimilare sibi objectum cognitum, ejusque imaginem expr mese, Esto illa objecti imago ab intellactu aleato cisormata fit solum intentionalis , id est , in reprae
sentando , non vero in essendo similis, nec pru- ι denter sine revelatione sic argumentaremuF : i tellectus creatus dc imperfectus' cognoscendo. producit imaginem solum intentionalem : ergo
intellectus increatus & infinire perfectus producit imaginem substantialem, & an natura sint Iem. Attamen ex his, & similibus propolitionibus revelatis, secunda persona procedit ut Verbum , est Patris Filius unigenitus , Theologus recte cpncludit : ergo intellectus divinus producit Verbum , seu . terminum objecto co nito similςm , non solum in repraesentando , sed etiam
Jam vero de voluntate , per quam procedit Spiritus- sanctus , idem nequit dici : cum quia Scripturae nullum praebent fundamentum ita sentiendi : . tum quia volusitatis generice spectatae non est assimilare obiectum , sed objecto
648쪽
amantem unire per amorem , qui generice & Oecifice est unio, duo moraliter & affective copulans, amantem sicilicet & amatum, & sic utrumque unum morale efficiens. Addo, etiamsi fingeretur voluntatem perfectissimam unum physice eonstituere ex amante & amato , illud non fieret per realem prodirectionem, sed per unionem uniuS
cum alio , nec consequenter eius actio esset vera generatio.
Dices io. Spirirus- anetus habet naturam divi nam ex vi suae processionis : ergo ejus processio est generatio. Probatur anaeced. I'. quia Spiritus-sanctus non habet naturam divinam a se : ergo ab alio γergo vi suae processionis. 2'. quia omne agens
intendit producere sibi simile t ergo Pater & Filius per spirationem Spiritum-sanctum sibi assimilant, ac proinde Spiritus sanetus similis ei Patri & Filio vi suae processionis. 3 o. quia SPj- ritus. sanctus procedit ut Deus d ergo ut similiv
Nego antecedens, & ad singula , quae in elus confirmationem proferuntur, respondeo. Ad primum, nego posteriorem consequentiam pquia ex eo quod Spiritus sanetus non habeat na- ruram divinam a se sect ab alio , non sequitu cillam habere vi processionis. Habet quidem Procedendo,, sed non 'i processionis 1, quod expli-eatur exemplo' Eucharistias i qua Corpus Sanguis Christi Domini ponuntur quidem sub' solis speciebus panis pet verba consecrationis sed cum hoc discrimine , qu5d solum corpus Vi
Verborum ponatur , Sanguis vero per concomicrantiam , ω propter naturalem unionem, quam
habet cum Corpore. Sic in Mysterio Sanctim mar Trinitatis cum spiratione passiva , quae Us processionis producitur , etiam natur1 divina
649쪽
Ad secundum, distinguo antecedenS , Omne agens intendit produccre fibi simile , vel in natura vel in aliqua proprietate , Concedo : in natura semper , Nego anteced . Sol v. g. non'Intendit producere Solem , sed effectum alerius naturae, qui tamen sic aliqua crpressio virtatis,
quae in ipso est. Si e spiratio passiva responde
spirationi acnivae tanquam amor per ipsam expressus Ad tertium, Nego anteced. nam Spiritus fianctus non procedit ut Deus, sed ut amor , qui identice & realiter est Deus. Ergo , inquies, Spiritus-finctus est Deus per accidens ; vel enim est Deus per se , vel per accidens : non est Deus per se : ergo per nccidens. Nego conseq. & probationis minorem. Licet enim vi processionis Pater non sit Deus , cum nullatenus procedat' nihilominus est Deus pri si , quia natura divina exigit subsistere paternitate. Sic Spiritus sanctus est Deus per se ei quia natura div 1na non minus necessario subsistit spiratione Passiva , quam paternitate, & filiatione. Dices 20. si Verbum procederet ut simile in natura oblecto cognito , sequeretur esse simile in
natui a rebus creatis ', quia procedit ex cognitione tum Patri , tum rerum creatarum.
Nego sequelam ; in hypothesi enim mox ex plananda , quod Verbum procedit ex cognitio
ne creaturarum, non sequitur eis simile esse in natura , sed habere eandem cum Patre naturam , realiter est rerum omnium idea , quatenus
participabilis & imitabilis a creaturis, de in qua Deus cetera videt: ut. dictum est , ubi de Attributis. Tantum ergo abest ut Verbum so
650쪽
imago rerum creatarum , S ipsis simile in natu ra , quin imo ipsae creaturae sunt imperfectae ejus imagines , quatenus sunt quaedam Participat 1Ο-nes essentiae divinae, quaei pso est vi suae processionis, & in qua tam ipse quam Spiritus fanctus ommnia vident, aeque ac Pater. Q. s Q. EN quarum rerum cogntrione procedit Verabum pR. Procedit ex cognitione rerum omnium, sed non uno modo ; nam ex cognitione essentiae divinae , & attributorum , tum absolutCrum, tum relativorum , ac proinde trium personarum, &creaturarum Possibilium , absolute & necessario formaliter procedit: ex cognitione vero rer Umfuturarum non procedit necessiario , ni si ex hypothesi , quod decreta fuerit earum existentia. Prima pars responsionis est contra Scotistas , qui docent Verbum procedere ex sola notitia . est Cn-riae divinae, & attributorum absolutorum. Secunda vero contra Thom istas, qui censent vetabum produci ex notitia essertiae divinae, omnium attributorum, & creaturarum possibilum,
Probatur prima pars ; quia una est realiter in Deo cognitio, eaque aeterna, perfectissima , comprehensiva rerum omnium cognoscibilium, unus quoque hujusce cognitionis terminus, quod Vethum divinum , & secundam personam dicimus. Ergo Verbum procedit ex cognitione rerum
Confirmatur ex seneso Augustino , qui lib. I r. Cons. cap. 7. sic scribit, Verbum sempiternὸ dicitur, ct eo sempitern/ dicuntur omnia ; neque enim sinitur , quod dicebatur, nec dicitur aliud, ut dici possint omnia, sed simulae sempitern/ omnia. Ubi sanctus Docitod definit Patrem non successive, sed unico Verbo' omnia intelligere etiam fututa, ut clarius se e